Wszystko na temat: cerkwie karpackie

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia Wystawy Retrospektywnej będącej plonem XIX Wyprawy Naukowej Studentów Architektury Politechniki Łódzkiej w Karpaty Wschodnie „HUCULSZCZYZNA 2017”. Wyprawy naukowe w Karpaty Wschodnie są organizowane przez Koło Naukowe Studentów Architektury Politechniki Łódzkiej „IX Piętro” niemal nieprzerwanie od 1995 r. Tegoroczna, już dziewiętnasta wyprawa, odbyła się w dniach 7-23 lipca. Brało w niej udział ośmioro studentów, którzy pod opieką Włodzimierza Witkowskiego i Wojciecha Pardały zinwentaryzowali siedem drewnianych cerkwi pokuckich we wsiach Siemakowce (powiat kołomyjski), Borszczów, Tułuków, Oleszków, Lubkowce, Wołczkowce i Orelec (powiat śniatyński). Poza nauką zasad inwentaryzacji studenci zapoznali się z charakterystycznymi cechami świątyń typu huculskiego, pogłębili swoją wiedzę dotyczącą tradycyjnych, drewnianych konstrukcji budowlanych, a także poznali specyfikę regionu i jego mieszkańców. Wyprawa zakończyła się kilkudniową wędrówką po Połoninach Hryniawskich. Podobnie jak w latach ubiegłych wyprawę podsumuje wystawa retrospektywna, przedstawiająca rysunki techniczne wykonane przez studentów oraz zbiór fotografii dokumentujących cerkwie, krajobrazy i mieszkańców Karpat Wschodnich. Wernisaż odbędzie się we wtorek 9 stycznia 2018 r. o godz. 18 w holu głównym Instytutu Architektury i Urbanistyki PŁ (budynek B6, al. Politechniki 6). Wystawie, która będzie czynna do 9 lutego 2018 r.  towarzyszyć będzie publikacja zawierająca m.in. wspomnienia uczestników i fragmenty dokumentacji cerkwi.

Od zaprzyjaźnionego z nami karpackiego krajoznawcy z Ukrainy dostaliśmy informację, która wprawia w osłupienie. Otóż od jakiegoś czasu drewnianym cerkwiom na Huculszczyźnie przywracane jest gontowe pokrycie dachów i ścian, co wszyscy miłośnicy Karpat przywitali z radością. Krycie cerkwi drewnianych blachą było powszechnym zjawiskiem i zaczęło się jeszcze przed wojną. Pod koniec XX w. obijano cerkiewne dachy blachą na potęgę, w efekcie zostały na Huculszczyźnie jedynie trzy cerkwie pod gontem: w Kołomyji, w Worochcie (stara) i w Jasini (Strukowska). Blachę przybijano na gont nie przejmując się, jakie to może mieć konsekwencje dla drewna. Teraz pokrycia gontowe są przywracane, ale… jak się okazuje gonty przybijane są na blachę! W ten sposób powstaje przedziwny przekładaniec – gont – blacha – gont.
I znowu nikt się nie przejmuje konsekwencjami, jakie takie krycie cerkwi może mieć dla zachowania ich unikatowych drewnianych konstrukcji. Podobno niektóre zabytkowe cerkwie mogłyby nie przetrwać zrywania blaszanych pancerzy i dlatego przyjmuje się takie karkołomne rozwiązania.  Tak, czy inaczej, pewnie warto by zapytać, co o tych zdumiewających praktykach sądzą fachowcy od konserwacji zabytkowego drewna.
Więcej na ten temat można przeczytać tu.