Wszystko na temat: Legiony Polskie

Inauguracja obchodów 100-lecia walk Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich

spotkania_przel_legionowNajbliższe Spotkanie Karpackie 21.03.2014 r. będzie miało charakter wyjątkowy, odbędzie się bowiem na nim oficjalna inauguracja obchodów jubileuszu 100-lecia walk Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich. Oprócz informacji o programie obchodów i uroczystości w Nadwórnej i Rafajłowej, którą przedstawi przewodniczący Komitetu Obchodów Jan Skłodowski, w programie spotkania znajdą się także: przygotowana przez Andrzeja Wielochę prezentacja pt. Diariusz Kampanii Wschodniokarpackiej, oraz prelekcja Jana Skłodowskiego pt. Fenomen Legionów Polskich i zawarte w nim sensy. Serdecznie zapraszamy tradycyjnie już o godz. 18 do Muzeum Ziemi PAN w Warszawie przy al. Na Skarpie 27.
Jednocześnie przypominamy o trwającej zbiórce pieniędzy na wykonanie tablicy upamiętniającej walki Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich w kościele w Nadwórnej, z której szczegółami można zapoznać się tu. Czytaj dalej

Ufundujmy Legionistom pamiątkową tablicę!

tablica_mJuż od dawna przygotowywaliśmy się do uroczystych obchodów Jubileuszu Stulecia walk Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich. Począwszy od odnowienia pomnika w Kyribabie, poprzez szereg działań w Rafajłowej, aż po powołanie Komitetu Obchodów. Wszak stulecie, to wyjątkowa okazja, żeby oddać hołd młodym chłopcom, którzy sto lat temu przekraczając w Karpatach granicę między Węgrami, a Galicą marzyli o wolnej Polsce. Przelewali krew i oddawali życie w obronie „Rzeczpospolitej Rafajłowskiej” będącej dla nich zalążkiem wolnej Ojczyzny. Dziś – o paradoksie – ich prochy spoczywają na Ukrainie, o setki kilometrów od granic tej Polski, o której marzyli i za którą umierali.
Przypomnijmy Ich dziś, pokłońmy się Ich grobom, odwiedźmy karpackie stoki, w które wsiąkała Ich krew. Jesteśmy Im to winni. Bo jeśli nie my, to kto? Jeśli nie dziś, to kiedy?legiony_w_rafajlowejChcemy, żeby kulminacyjnym punktem obchodów było uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej w kościele parafialnym w Nadwórnej. Starliśmy się tym pomysłem zainteresować instytucje państwowe, niestety bezskutecznie. Nie pozostało nam więc nic innego, jak zwrócić się do społeczeństwa o wsparcie naszego przedsięwzięcia. W tym celu uzyskaliśmy zgodę MAiC na przeprowadzenie zbiórki publicznej na pokrycie kosztów wykonania tablicy, której wstępny projekt można obejrzeć tuUruchomiliśmy specjalny rachunek w Banku Polskim SA (XVIII Oddział, 01-230 Warszawa, ul. Skierniewicka 21), na który można wpłacać przeznaczone na ten cel darowizny, oto jego nr: 80 1020 1185 0000 4202 0214 9128.

nadworna_koscKażda złotówka się liczy! Potrzebna jest kwota ok. 10000 zł, nie są więc to jakieś ogromne pieniądze. Mamy nadzieję, że – z Waszą pomocą – uda nam sie potrzebne fundusze zebrać. Zbiórka będzie trwała do końca czerwca, musimy bowiem mieć jeszcze czas na wykonanie tablicy, przewiezienie jej do Nadwórnej i wmurowanie w ścianę kościoła.
Nazwiska wszystkich dobrodziejów znajdą się w zdeponowanym w kościele w Nadwórnej dokumencie erekcyjnym tablicy oraz zostaną opublikowane w poświęconym jubileuszowi tomie Płaju.

Myśleniczanie w kampanii karpackiej 1914-15

Muzeum Regionalne „Dom Grecki”  w Myślenicach i Oddział Myślenicki Polskiego Towarzystwa Historycznego serdecznie zapraszają 28 lutego 2014 r. o godz. 18 na ulicę Sobieskiego 3,  na wykład dr Dariusza Dyląga pt. „100-lecie Rzeczypospolitej Rafajłowskiej. Udział uczniów i profesorów myślenickiego Gimnazjum w kampanii karpackiej 1914/15” .

plakatDylag_x

II Brygada Legionów Polskich w Berbeşti

Obiecaliśmy wyjaśnić sprawę tajemniczej mogiły legionistów przypomnianej ostatnio i pięknie upamiętnionej przez mieszkańców marmaroskiej wsi Berbeşti. Otóż z dużą dozą prawdopodobieństwa (graniczącą z pewnością) możemy stwierdzić, że na wiejskim cmentarzu w tej miejscowości – nazywającej się wówczas Bardfalu (Bardfalva) – pochowani są żołnierze II Brygady Legionów Polskich, a konkretnie II pułku piechoty polegli w potyczkach z kubańskimi kozakami w dniu 6 października 1914 r. Starcia te, w których poległo wg różnych danych od 8 do 11 legionistów, były faktycznie chrztem bojowym żołnierzy przyszłej II Brygady Legionów. Walki pod Bardfalu w opracowaniach dotyczących dziejów II Brygady występują też pod nazwą potyczki pod Kracsfalu (dziś wieś Mara), w której legioniści nocowali 5 października. Czytaj dalej

Mogiła legionistów w Berbeşti

Niezwykle ciekawa wiadomość dotarła do nas z rumuńskiej miejscowości Berbeşti położonej w pobliżu Syhotu Marmaroskiego (Sighetu Marmației) w dolinie Izy. W czerwcu 2013 r. odbyła się tam uroczystość poświęcenia kapliczki postawionej na grobie polskich żołnierzy, którzy wg miejscowej tradycji polegli tu na przełomie 1918 i 1919 r. w bitwie z „ukraińskimi bolszewikami” i zostali pochowani we wspólnym grobie na miejscowym cmentarzu. Pan Laurenţiu Batin miejscowy kronikarz opracowując wydaną w tym roku monografię miejscowości zebrał informację o tej mogile polskich żołnierzy i postanowił wspólnie z innymi mieszkańcami uczcić ich pamięć. W uroczystościach jej odsłonięcia wzięło udział ponad 500 osób z Berbeşti i okolic. Centralnym elementem kapliczki jest tablica z napisem w języku rumuńskim i polskim. Obok kapliczki postawiono stary słupek żeliwny z 1927 z granicy polsko-rumuńskiej, jak pisze inicjator budowy kapliczki – aby żołnierze polscy „poczuli się bliżej kraju”.
Wiele wskazuje na to, że może to być nieznana dotychczas mogiła legionistów II Brygady Legionów Polskich, którzy stoczyli tu pod Syhotem Marmaroskim jedną z pierwszych swoich potyczek w walkach z rosyjską kawalerią w początkach października 1914 r., a nie jak mówi miejscowa tradycja na przełomie lat 1918-19. Sprawę postaramy się wyjaśnić. Czytaj dalej

Płaj 40

PŁAJ 40 (wiosna 2010) 208+16

zawartość tomu:

Stanisława Vincenza powrót na Wierchowinę;

Stanisław Vincenz – Iwan Prokopiw. Listy 1960-1971;

Obraz Huculszczyzny w liście Stanisława Vincenza do gen. Tadeusza Kasprzyckiego;

Tadeusz M. Trajdos, Gimnazjum kołomyjskie w latach szkolnych Stanisława Vincenza;

Andrzej Wielocha, Tajemnicza nazwa „Beskid” – jej desygnaty, konteksty i znaczenia (część II);

Leszek Rymarowicz, Ocalony świat. Gertnerzy z Żabiego;

Jan Skłodowski, Andrzej Klakurka i pomnik legionistów w Rafajłowej; Czytaj dalej

Jubileuszu Walk Legionów Polskich w Karpatach

Towarzystwo Karpackie postanowiło powołać do życia „Komitet Obchodów Jubileuszu 100-lecia Walk Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich”. Na przewodniczącego Komitetu został wybrany Jan Skłodowski. Zadaniem Komitetu, do którego chcemy zaprosić możliwie szerokie grono zainteresowanych osób, będzie opracowanie programu obchodów tej jakże ważnej dla naszej historii rocznicy. Przywrócenie zbiorowej pamięci Polaków karpackich bojów oddziałów legionowych pod Pasieczną, Nadwórną, Mołotkowem, w dol. Czeremoszu, pod Kyrlibabą i in., oraz powstanie Rzeczypospolitej Rafajłowskiej. Planowana jest w Rafajłowej (Bystryci) w październiku 2014 r. kilkudniowa sesja poświecona tej rocznicy, uroczyste złożenie wieńców przy krzyżach i pomnikach legionowych, a także rajd szlakami legionowymi z zakończeniem w Rafajłowej. Myślimy o wydaniu kilku okolicznościowych publikacji, oraz o rekonstrukcji pomnika i cmentarza legionistów w Rafajłowej. Planujemy szeroką formułę obchodów, jesteśmy otwarci na wszelkie propozycje i współpracę ze strony zainteresowanych obchodami tego jubileuszu osób i organizacji. Serdecznie zapraszamy do współpracy.
Zainteresowanych prosimy o kontakt:
Jan Skłodowski tel. +48 506269837, mail: jan.sklodowski[at]gmail.com

Tajemnica pomnika Legionistów w Rafajłowej

W 2014 roku przypada setna rocznica walk Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich. Jedną z najważniejszych pamiątek po tych tragicznych i zarazem heroicznych wydarzeniach jest stojący po dziś dzień w centrum Rafajłowej (Bystricy) pomnik poległych Legionistów.
Towarzystwo Karpackie z okazji zbliżającej się rocznicy postanowiło rafajłowski pomnik odnowić i przywrócić mu pierwotny kształt. Wymaga to jednak dokładnego odtworzenia jego międzywojennych losów, a dokumentacja niestety się nie zachowała. Dlatego też zwracamy się z prośbą do osób posiadających jakąkolwiek wiedzę o dziejach pomnika, związane z nim dokumenty lub fotografie o kontakt z nami i ich ewentualne udostępnienie. Będziemy wdzięczni za każdą informację. Nawet z pozoru nieistotne fakty, czy pamiątkowe fotografie mogą ułatwić odtworzenie dziejów pomnika. Czytaj dalej

Rewitalizacja krzyża legionistów w Rafajłowej

Prelekcję o konserwacji i planowanej rekonstrukcji zniszczonej części Krzyża Legionistów w Rafajłowej ilustrowaną archiwalnymi zdjęciami przedstawi Jan Skłodowski na pierwszym w nowym roku spotkaniu Towarzystwa Karpackiego. Będzie też okazja, żeby porozmawiać o innych planach związanych z Rafajłową i zbliżającą się rocznicą 100-lecia toczonych tam przez II Brygadę Legionów walk. Serdecznie zapraszamy 21 stycznia 2011 r. o godz. 18 jak zwykle w Muzeum Ziemi PAN (Willa Pniewskiego) przy Alei Na Skarpie 27.

Spacer historyczny po Rafajłowej (Płaj 38)

Jan Skłodowski

(fragmenty)
Ta bardzo historyczna miejscowość położona u podnóża Gorganów, przed wojną w powiecie nadwórniańskim województwa stanisławowskiego, znajduje się dziś w granicach Ukrainy i nazywa się Bystricia. Jej dawna nazwa związała się nierozerwalnie z walkami 2 i 3 pułków Legionów Polskich na przełomie lat 1914/1915 i od niej wzięła imię tzw. rzeczpospolita rafajłowska. Dzieje wsi są jednak znaczone także wydarzeniami mniejszej wagi, które wyznaczały jedynie bieg spraw codziennych i losy mieszkańców; składają się one na „małą księgę historii”. Skromną i z pozoru mniej ważką niż ta „wielka”, ale stanowiącą dziś przewodnik zapraszający na spotkanie z zachowanymi śladami – ostańcami dawnych czasów.

Czytaj dalej