W ostatnich dniach ubiegłego roku trafił do naszych rąk drugi numer ukazującego się na Ukrainie czasopisma „Żabie”, wydawanego przez Wierchowiński Park Narodowy (pierwszy nr ukazał się w 2013 r.). Nosi ono podtytuł „ekologiczno-oświatowy krajoznawczy żurnal”, który dobrze oddaje jego zawartość. Znajdujemy tam – na blisko 70 stronach formatu A4 – kilkanaście artykułów z różnych dziedzin. Począwszy od rozważań o możliwości zwiększenia populacji pstrąga w basenie Czeremoszu, po przez wspomnienie o huculskim wirtuozie Romanie Kumłyku, czy historyczny tekst o karpackich ścieżkach Łesi Ukrainki, aż po artykuł o wyjątkowości klauzy Perkałab. Jest tam też artykuł zatytułowany „Z historii etnograficznego centrum Huculszczyzny” traktujący o samym Żabiem, gdzie przedstawiono m.in. kilka różnych teorii pochodzenia jego nazwy. Niestety wszystkie omawiane teorie bazują na tzw. ludowych etymologiach, a autor artykułu nie wspomina nawet o możliwości pochodzenia nazwy miejscowości (a wcześniej polany) Żabie od rumuńskiej nazwy „Jab” odnoszącej się do podagrycznika pospolitego (Aegopodium podagraria L.) rośliny o leczniczych właściwościach, stosowanej dawniej przez pasterzy w leczeniu bydła.
Tak, czy inaczej niewątpliwie z radością należy odnotować powrót – przynajmniej w nazwie czasopisma – do historycznej nazwy miejscowości wymazanej z mapy w czasach sowieckich.
Жаб’є. Еколого-просвітницький краєзнавчий журнал, nr 2, 2014.
Z życzeniami Radosnych Świąt Bożego Narodzenia oddajemy do rąk czytelników 48 tom Płaju. A zaczyna się on inaczej niż zwykle, bo od poezji, co więcej, wschodniokarpackie wiersze Wojciecha Leopolity przenikają całą jego treść, stanowiąc mocną dominantę. A wiersze to wyjątkowe przede wszystkim ze względu na ogromny ładunek zawartych w nich uczuć. Ich autor poprowadzi nas po dolinach, stokach, połoninach Czarnohory i złomowiskach Gorganów, w znane nam przecież ze współczesnych wędrówek miejsca, jakże jednak inne gdy popatrzymy na nie jego oczami. Może zatem dzięki nim dostrzeżemy coś więcej, niż widzieliśmy dotąd?
Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK zaprasza 12 grudnia 2014 r. na godz. 17 do swojej siedziby w Krakowie przy ul. Jagiellońskiej 6 na promocję książki Justyny Cząstki-Kłapyty „Kolędowanie na Huculszczyźnie” połączoną z pokazem filmu Krzysztofa Krzyżanowskiego pt. Huculski Jordan i przedstawieniem obrzędu kolędowania huculskiego przez kolędników z Żabiego (Werchowyny).
Prof. Stanisław Nicieja nie zwalnia tempa i obdarowuje nas kolejnym tomem swojej historii i mitologii miast kresowych. Piąty tom „Kresowej Atlantydy” kontynuuje literacką wędrówkę po przedpolu Karpat. Tym razem autor zaprasza nas do Sambora – miasta ogrodów i wielkiej historii; Rudek – z mauzoleum Fredrów; Delatyna – kurortu sławnego wodami solankowymi, Bitkowa – ze złożami ropy naftowej; Rafajłowej – słynnej z walk II Brygady Legionów Polskich oraz do Nadwórnej – miasta, które było i jest bramą Gorganów. O aktualność książki nich świadczy fakt, że przy omawianiu tej ostatniej miejscowości autor prezentuje odsłoniętą na początku października 2014 r. w kościele parafialnym tablicę pamiątkową poświęconą pamięci wschodniokarpackich walk Legionów Polskich. Wypada jednak sprostować informację zawartą w podpisie pod zamieszczonym zdjęciem: otóż wśród osób, które ufundowały tablicę byli nie tylko członkowie naszego Towarzystwa.
Nakładem rzeszowskiego wydawnictwa Libra ukazała się kolejna książka Stanisława Krycińskiego. Tym razem autor zabiera nas w historyczno-kulturową wędrówką po Bieszczadach – od Komańczy, przez masyw Chryszczatej i Otryt – do Wołosatego. Przedstawia dzieje osadnictwa nad Osławą, Galicyjskiej Cesarsko-Królewskiej Kolei Żelaznej, a także działania wojenne w okolicach Przełęczy Łupkowskiej w 1939 r. Przywraca pamięci bieszczadzkie losy Wincentego Pola, Kazimierza Józefa Turowskiego i Jana Kantego Podoleckiego. Przypomina o Thonetach z Kalnicy, Giedroyciach z Żubraczego, nadosławskich Łemkach i Bojkach z Wołosatego. Tłem wędrówki są wspaniałe góry i tajemnicze doliny – pełne pamiątek, zawartych także w dawnych nazwach. Oficjalna premiera książki odbędzie się 5 grudnia w Rzeszowie i 6 grudnia w Ustrzykach Górnych w Zajeździe „Pod Caryńską”.
Miło nam poinformować, że ukazał się właśnie nowy, 19 tom Bieszczadu, rocznika wydawanego przez Oddział Bieszczadzki Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. Znajdziemy w nim jak zwykle cały szereg interesujących artykułów. Życzymy ciekawej lektury, a oto jego zawartość:
Tatrzański Park Narodowy jako wydawca oraz Miejska Galeria Sztuki im. Władysława hr. Zamoyskiego mają zaszczyt zaprosić na przedpremierowe spotkanie z książką „Góralskie czary. Słownik magii Podtatrza i Beskidów Zachodnich” oraz jej autorkami: Urszulą Janicką-Krzywdą i Katarzyną Ceklarz, które odbędzie się w ramach festiwalu „Inspirowane górami” 18 października 2014 r. o godz. 18 w Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem, ul. Krupówki 41. Spotkanie odbędzie się wokół stołu, na którym znajdą się chleb, czosnek, smalec, a także napary z ziół. O ich tajemnej mocy opowie – słowami autorek książki – Jaga Siemaszko, aktorka Teatru im. Stanisława Ignacego Witkiewicza. Spotkaniu będzie towarzyszyć otwarcie wystawy „Pachnące jarzębina” zdjęć Barbary Caillot-Dubiis wykorzystanych w książce.
Nakładem oficyny Wydawniczej „Wierchy” jako druga w serii „Pro Memoria” ukazała się książka będąca pokłosiem zorganizowanej w Krakowie w 2013 roku konferencji pt. „Jerzy Harasymowicz, poeta Krakowa, Bieszczadów i Sądecczyzny”. Stanowi – pierwsze pod ponad dwudziestopięcioletniej przerwie od wydania Księcia z Kraju Łagodności Andrzeja Kaliszewskiego – wszechstronne odczytanie twórczości poety, zafascynowanego przyrodą i życiem mieszkańców Bieszczadów i Sądecczyzny, a także nowe oświetlenie jego dorobku oraz wskazanie nieznanych aspektów jego biografii. Oprócz wielu interesujących tekstów na szczególną uwagę zasługuje obszerna, licząca pond 500 pozycji bibliografia z indeksem autorów.
Ukazały się Magury’13 rocznik krajoznawczy poświęcony Beskidowi Niskiemu i Pogórzom pod redakcją Sławomira Michalika i Anety Załugi. Jest to 183 publikacja SKPB Warszawa. A oto zawartość numeru liczącego 184 str.:
Dla tych czytelników, którzy lubią różnorodność mamy dobrą wiadomość, otóż zawartość 47 tomu Płaju różnorodnością poruszanych tematów bije na głowę większość wydanych w ostatnich latach.Kategorie