Wszystko na temat: pasterstwo

Zaniedbywane karpackie dziedzictwo

Już sam podtytuł „Dziedzictwo zagrożone” odnoszące się do hal i polan definiuje temat najnowszej publikacji w serii „Spotkajmy się na szlaku kultury wołoskiej”, której wydawcą jest gorczańska gmina Ochotnica Dolna. Jest też elementem projektu „Wiosna Wołoska”, który to ma na celu ochronę kulturowego, krajobrazowego i przyrodniczego dziedzictwa okolic znajdujących się na terenie gminy.
Przez dziesiątki lat, ba przez wieki! – zagospodarowane hale i polany były podstawą egzystencji ochotnickiego pasterstwa i rolnictwa przyczyniając się do tegoż właśnie dziedzictwa. W tej kwestii jeszcze na jeden aspekt zwróciłbym uwagę, ważny, bo świadczący o horyzoncie myślowym autorów projektu. Otóż jest to świadoma praca nad ugruntowaniem swojej tożsamości. Jakie to ważne! To sięgnięcie do korzeni przodków, do wartości, których utrata byłaby bezpowrotna. Czytaj dalej

Święty Jurij pogromca smoków

Wczoraj był dzień św. Jerzego Zwycięzcy – pogromcy smoka. Jego święto obchodzone jest przez kościół katolicki 23 kwietnia, zaś przez kościoły wschodnie właśnie 6 maja. Święty Jerzy (ur. w III wieku w Kapadocji, zm. 23 kwietnia ok. 303 w Liddzie) to patron rolników i pasterzy, i właśnie przez tych ostatnich szczególnie czczony. Jest więc dobra okazja do przypomnienia opowiadania Romana Jarymowicza zatytułowanego „Gościna na połoninie Czywczyn” opublikowanego w Płaju 53, w którym znajdziemy niezwykłej urody opis walki św. Jurija ze smokiem-szczeznykiem próbującym zasypać majowym śniegiem owce świeżo wyprowadzone na połoninę. Tekst pochodzi ze zbioru Р. Яримович, Гуцульськими плаями. Оповідання, нариси, спомини, Буффало 1993,  w tłumaczeniu Leszka Rymarowicza. Tu do pobrania w pliku PDF.

Zmarł Ireneusz Marciszuk

Z ogromnym żalem i smutkiem zawiadamiamy, że w piątek 9 sierpnia 2019 r. w Żabiem (Wierchowina) zmarł nagle Ireneusz Marciszuk, znakomity fotografik i plastyk, mąż Katarzyny Tur-Marciszuk. Irek był współautorem wielu karpackich wystaw m.in. „Zabytki na karpackich bezdrożach”, „Za górą – historia cerkwi w Łopience” czy „Współczesny obraz pasterstwa karpackiego”. Obecnie po raz kolejny brał udział w badaniach kultury pasterskiej w polsko-ukraińskim zespole pod kierunkiem prof. Janusza Gudowskiego. W Żabiem razem z Katarzyną zajmowali się badaniami etnograficznymi, głównie strojów huculskich.

Kasi i jej rodzinie składamy wyrazy głębokiego współczucia.

Żałobna msza święta za duszę ś.p. Ireneusza Marciszuka odprawiona zostanie 24 sierpnia 2019 r. o godzinie 12 w kościele akademickim KUL pw. Świętego Krzyża w Lublinie przy ul. Idziego Radziszewskiego 7. Po mszy odbędzie się ceremonia pogrzebowa na cmentarzu wojskowo-komunalnym w Lublinie (wejście od ul. Białej).

 

Wystawa o karpackim pasterstwie

Serdecznie zapraszamy do oglądania wystawy fotograficznej pt. „Współczesny obraz pasterstwa karpackiego”, która będzie prezentowana w galerii Biblioteki Politechniki Lubelskiej przy ul. Nadbystrzyckiej 36A w dniach od 16 marca do 29 kwietnia 2018 r. Wystawa, która po raz pierwszy była eksponowana w trakcie sesji „Pasterstwo w Karpatach. Geneza i obraz wspołczesny” obejmuje 16 plansz zawierających ponad 80 zdjęć sześciu autorów: Jolanty Flach, Ireneusza Marciszuka, Jerzego Montusiewicza, Mateusza Trolla, Andrzeja Wielochy i Włodzimierza Witkowskiego. Fotografie wykonane w ciągu ostatnich 10 lat pokazują wybrane sytuacje z życia i pracy karpackich pasterzy. Zdjęcia pogrupowano tematycznie w następujące cykle: redyk; połoniny, hale, polany; wypas; pasterze; psy; szałasy; w szałasie; sprzęt pasterski; wyrób sera; sery; zwierzęta. Całość opatrzona jest wstępem i cytatami z dzieła „Na wysokiej połoninie” Stanisława Vincenza oraz biogramami i fotografiami autorów. Wernisaż wystawy odbędzie się w piątek 16 marca o godz. 14.

O karpackim pasterstwie w Lublinie

W sobotę 25 listopada 2017 r. w Lublinie w małej sali widowiskowej „Inkubatora medialno-artystycznego” ACK UMCS „Chatka Żaka” przy ul. Radziszewskiego 16 odbyła się konferencja popularnonaukowa zatytułowana „Pasterstwo w Karpatach. Geneza i obraz współczesny” pod patronatem honorowym prezydenta Lublina, zorganizowana przez Towarzystwo Karpackie. Licznie zebrani słuchacze wysłuchali szeregu niezwykle ciekawych referatów. Jednym z najciekawszych był oczywiście referat plenarny wygłoszony przez prof. Grzegorza Jawora (UMCS) pt. Osadnictwo wołoskie w Karpatach w XIV-XVII w. Profesor Jawor w sposób niepozostawiający właściwie żadnych wątpliwości wykazał, że nie może być mowy o żadnych wołoskich nomadach w Karpatach, a tzw. kolonizację na prawie wołoskim organizowali wynajmowani w tym celu specjaliści od gospodarki pasterskiej pochodzący z historycznych krain dzisiejszej Rumunii. Wędrówki wołoskich nomadów to tylko romantyczna legenda spopularyzowana przez Kazimierza Dobrowolskiego i powielona przez autorów przewodników turystycznych.
Czytaj dalej

Pasterstwo w Karpatach

Raz jeszcze przypominamy, że Towarzystwo Karpackie we współpracy z Fundacją Forum Akademickie organizuje konferencję popularnonaukową zatytułowaną „Pasterstwo w Karpatach. Geneza i obraz współczesny”, na którą serdecznie zapraszamy. Konferencja uzyskała patronat honorowy Prezydenta Lublina, a odbędzie się w sobotę 25 listopada 2017 r. w małej sali widowiskowej „Inkubatora medialno-artystycznego” ACK UMCS „Chatka Żaka” przy ul. Radziszewskiego 16 w Lublinie. Początek o godz. 10, a w jej programie planowane są następujące wystąpienia:
referat plenarny: prof. Grzegorz Jawor (UMCS), Osadnictwo wołoskie w Karpatach w XIV-XVII w.,
Dariusz „Dzida” Czerniak (Gilwice), Zróżnicowanie szałasów pasterskich na terenie Karpat,
Katarzyna Tur-Marciszuk (WUOZ w Lublinie) i lreneusz Marciszuk (KUL), Kobieta no połoninie, Czytaj dalej

Urszuli Janickiej-Krzywdy – życie niebanalne

Jak już informowaliśmy w trakcie 33. Babiogórskiej Jesieni odbyła się promocja książki poświęconej Urszuli Janickiej-Krzywdzie zatytułowanej „Urszula Janicka-Krzywda (1949-2015). Życie niebanalne”, wydanej przez Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK przy współpracy Gminy Zawoja. Publikacja licząca 470 stron ukazała się w serii „Pro Memoria”, a w jej treści znajdziemy m.in. następujące teksty:
Anna Spiss, Urszula Janicka-Krzywda (1949-2015). Życie niebanalne.
Janina Wanda Bucka, Henryk Bucki, Całym sercem była oddana babiogórskiemu folklorowi! „Krzesnomatka” zespołu regionalnego „Juzyna” z Zawoi. Czytaj dalej

Pasterstwo w Karpatach

Towarzystwo Karpackie serdecznie zaprasza do udziału w konferencji popularnonaukowej zatytułowanej „Pasterstwo w Karpatach. Geneza i obraz współczesny”. Konferencja odbędzie się w sobotę 25 listopada 2017 r.  w małej sali widowiskowej „Inkubatora medialno-artystycznego” ACK UMCS „Chatka Żaka” przy ul. Radziszewskiego 16 w Lublinie. Początek o godz. 10, a w jej programie planowane są następujące wystąpienia:
– prof. Grzegorz Jawor (UMCS), Osadnictwo wołoskie w Karpatach w XIV-XVII w.,
– Dariusz „Dzida” Czerniak (Gilwice), Zróżnicowanie szałasów pasterskich na terenie Karpat,
– dr Anna Obara-Pawłowska (UMCS), Pierwotni mieszkańcy gór w opinii kronik średniowiecznych,
– Katarzyna Tur-Marciszuk (WUOZ w Lublinie) i lreneusz Marciszuk (KUL), Kobieta no połoninie,
– dr Justyna Cząstka-Kłapyta i dr Piotr Kłapyta (UJ), Kultura muzyczna pasterzy karpackich (z prezentacją gry na instrumentach pasterskich), Czytaj dalej

33 Babiogórska Jesień

Z prawdziwą przyjemnością pragniemy poinformować, że w dniach 22-24 września 2017 r. w Zawoi odbędzie się 33 już edycja Babiogórskiej Jesieni, jednego z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w regionie Beskidów, festiwalu który corocznie prezentuje folklor babiogórski oraz sztukę ludową regionu. Serdecznie i gorąco zapraszamy do udziału w nim wszystkich miłośników Karpat, tym bardziej, że tegoroczną Jesień w piątek 22 września w Sali Widowiskowej Babiogórskiego Centrum Kultury w Zawoi Centrum rozpocznie seminarium naukowe Pro Memoria Urszuli Janickiej-Krzywdy. Życie niebanalne, zmarłej dwa lata temu członkini naszego Towarzystwa. Seminarium poprzedzi odsłonięcie pamiątkowej tablicy i uroczystość nadania Babiogórskiemu Centrum Kultury imienia Urszuli Janickiej-Krzywdy. W jego ramach przewidziano prezentację szeregu ciekawych referatów (program szczegółowy), prezentację poświęconej Urszuli książki oraz na zakończenie koncert piosenki turystycznej i poezji śpiewanej „Z krainy Łagodności” z udziałem Stanisława Figla oraz Andrzeja i Maryli Mrozów.
Poza tym w programie 33 Babiogórskiej Jesieni znajdziemy m.in.:
– w sobotę 23 września:
9.00 Przegląd zespołów regionalnych „Kultura i folklor Podbabiogórza”,
14.00 Redyk, widowisko zejścia owiec z hal i podziału stada, otwarcie festiwalu i wręczenie nagród w przeglądzie „Kultura i folklor Podbabiogórza”, Czytaj dalej

Do Istebnej na III Zjazd Karpacki

I Święto Gór odbyło się w Zakopanem w 1935 r. Kolejne w Sanoku w 1936 r. i w Wiśle w 1937 r. W nawiązaniu do nich zrodziła się inicjatywa organizowania corocznych Zjazdów Karpackich, które objęłyby tereny całych Karpat i sprzyjały rozwojowi współpracy pomiędzy pasterzami, regionalistami, organizacjami pozarządowymi, samorządami oraz instytucjami państwowymi w ramach „Konwencji Karpackiej”. Były by wyrazem troski o dziedzictwo kulturowe i krajobrazowe oraz o zachowanie tradycyjnej gospodarki pasterskiej i niematerialnego dziedzictwa Karpat. I Zjazd Karpacki odbył się w Ludźmierzu w 2015 r., II w Sanoku w 2016 r., a od 23 do 27 sierpnia 2017 odbędzie się III Zjazd Karpacki w Istebnej.
Czytaj dalej