Wszystko na temat: Vincenz

Zapraszamy do e-Płaju

19 marca 2025 | e-Płaj | Na temat: , ,

Kolejną pozycją w e-Płaju jest opowieść o tym, jak Czarnohora i Huculszczyzna potrafiły łączyć zafascynowanych nimi ludzi, jak przedziwnie splatać ich losy na lata, a nawet na całe życie, bez względu na to gdzie rzuciły ich dziejowe zawieruchy. Stanisława Vincenza i Mariana Konopackiego połączyły na zawsze i bez znaczenia była dzielącą ich żelazna kurtyna i tysiące kilometrów. Jest to też mały przyczynek do dziejów domu Vincenzów w Bystrcu oraz pewnego przedsięwzięcia pod nazwą „Akademicka Kolonia w Berezowie Niżnym”. I dom Vincenzów i „Akademicka kolonia” miały tę poniekąd wspólną cechę, że potrafiły przyciągać do siebie ciekawych i twórczych ludzi. Serdecznie zapraszamy do lektury.

XXV Seminarium Vincenzowskie

28 lutego 2025 | Wydarzenia | Na temat: ,

Mamy przyjemność poinformować, ze zapis dwudziestego piątego seminarium Pracowni Badań nad Spuścizną Stanisława Vincenza Zakładu Edytorstwa Instytutu Filologii Polskiej UWr właśnie został upubliczniony pod tym linkiem. Miało ono wyjątkowy charakter, objęło bowiem oprowadzanie po wirtualnej wystawie „Dialogi Vincenza – spojrzenia” oraz promocję dwujęzycznej książki „Dialogi huculskie: Stanisław Vincenz i Lidio Cipriani” (do pobrania z tego linku), co stanowiło ukoronowanie projektu „Twórczość Stanisława Vincenza u progu XXI wieku” (2021–2024). Autorzy publikacji dr Dorota Burda-Fischer (Uniwersytet w Hajfie), dr hab. Jan A. Choroszy, prof. UWr (Uniwersytet Wrocławski), dr Justyna Gorzkowicz (Polski Uniwersytet na Obczyźnie w Londynie) oraz dr hab. Jakub Żmidziński, prof. UAP (Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu) zaprezentowali swoje teksty, a twórca wystawy Jarosław Solecki (artysta wizualny, Blue Point Art Gallery London) opowiedział o swoim dziele (tu link do niego). W zamykającej seminarium dyskusji poruszono wiele wątków, nad którymi unosiły się ciemne chmury trudnych do zaakceptowania dziś – a również chyba i wówczas – ideologicznych wyborów uczonego z Florencji.

W e-Płaju nowa lektura

9 lutego 2025 | e-Płaj | Na temat: ,

Zapraszamy do zapoznania się z kolejną publikacją w e-Płaju, tym razem jest to artykuł Leszka Rymarowicza o trudnym i dziś wstydliwie pomijanym problemie endemii kiły na Huculszczyźnie w XIX i pierwszej połowie XX w. Rozprzestrzenienie się wśród Hucułów chorób wenerycznych, w szczególności kiły sygnalizowano w literaturze i publicystyce tamtych czasów. Aby temu przeciwdziałać zarówno w czasach galicyjskich, jak i w dwudziestoleciu międzywojennym podejmowano wiele działań mających na celu zdiagnozowanie przyczyn, skuteczne leczenie oraz polepszenia stanu sanitarnego Huculszczyzny. W artykule przedstawiono niepublikowane dotychczas wyniki szeroko zakrojonych badań nad stanem rozprzestrzenienia się kiły we wsiach nad Czeremoszem przeprowadzonych pod koniec lat dwudziestych ubiegłego wieku przez polskie władze sanitarne ze wsparciem Fundacji Rockefellera. Przypomniano nazwiska lekarzy, pisarzy, działaczy społecznych, którzy zaangażowani byli w walkę z chorobami wenerycznymi na Huculszczyźnie. Znamiennym jest, że w huculskiej tetralogii Stanisława Vincenza, zagadnienie to praktycznie się nie pojawia. Był to najpewniej, realizowany konsekwentnie, świadomy zamysł artystyczny autora.
Zapraszamy do lektury.

Dialogi huculskie

29 stycznia 2025 | Nowości wydawnicze | Na temat: ,

Dialogi huculskie: Stanisław Vincenz i Lidio Cipriani to tytuł dwujęzycznej (w języku angielskim i polskim) książki zgłębiającej kulturowe i intelektualne powiązania między polskim pisarzem i filozofem – Stanisławem Vincenzem a włoskim etno-antropologiem – Lidiem Ciprianim, ze szczególnym uwzględnieniem roku 1933, kiedy to Cipriani udokumentował Huculszczyznę za pomocą fotografii.  Publikacja łącząca eseje naukowe, analizy historyczne i materiały wizualne oferuje szczegółowe spojrzenie na kulturę huculską oraz wkład obu postaci w rozwój sztuki i filozofii. Książka w wolnym dostępie do pobranie z tego linku.
Poszczególne rozdziały autorstwa Jana Choroszego, Jakuba Żmidzińskiego, Justyny Gorzkowicz i Doroty Burdy-Fischer analizują różnorodne aspekty twórczości i współpracy Vincenza z Ciprianim. Jan Choroszy odtwarza ich intelektualne relacje, podkreślając wspólne zainteresowanie dokumentowaniem lokalnej kultury. Jakub Żmidziński bada wpływ filozoficznych idei Vincenza, takich jak platoński idealizm i transcendentalizm, na jego dzieła literackie oraz ich związek z fotografiami włoskiego etnologa. Justyna Gorzkowicz interpretuje zdjęcia Ciprianiego przez pryzmat teorii Rolanda Barthesa, akcentując ich podwójną rolę – zarówno jako dzieł artystycznych, jak i dokumentów etnograficznych. Dorota Burda-Fischer, inspirowana filozofią Gastona Bachelarda, zgłębia motyw „domu” w twórczości Vincenza i wizualnych przedstawieniach Ciprianiego.
Czytaj dalej →

Vincenz nieprowincjonalny

16 grudnia 2024 | Wydarzenia | Na temat:

Zakład Edytorstwa Instytutu Filologii Polskiej UWr udostępnił nagranie z dwudziestego trzeciego seminarium vincenzologicznego, w trakcie którego prof. Mirosława Ołdakowska-Kuflowa z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego opowiadała o swojej najnowszej książce zatytułowanej „Od dawności do bezczasu. O twórczości Stanisława Vincenza”, wydanej przez krakowski Instytut Literatury. Wychodząc od koncepcji czasu liczonego niekoniecznie fizycznie, badaczka zmierzała do ukazania źródeł wartości kulturowych autora „Połoniny”. Starała się zbudować całościową wizję jego życia i dorobku literackiego. Książka zawiera więc krótką biografię Vincenza, ogólną charakterystykę jego tekstów, szczegółowe komentarze do ich wybranych fragmentów oraz antologię rzucającą światło na właściwości całej tej spuścizny. Uwzględnione zostały nie tylko fragmenty z tetralogii huculskiej, ale również eseistyka – tomy „Z perspektywy podróży” oraz „Po stronie dialogu”. Wybór ów unaocznia, zdaniem autorki, najważniejsze dla Vincenza zagadnienia.
W dyskusji podkreślano istotność perspektywy platońskiej dla dzieła Vincenza oraz jego odchodzenie od wszelkich dualizmów, traktowanie rzeczywistości – w każdym sensie – jako continuum.

Vincenziwskije czytannija w Słobodzie

16 grudnia 2024 | Wydarzenia | Na temat: ,

Przepraszając za opóźnienie, mamy przyjemność poinformować, że na Ukrainie po raz kolejny uczczono pamięć o Stanisławie Vincenzie. 30 listopada 2024 roku, a więc w 136 rocznicę urodzin pisarza, w jego rodzinnej Słobodzie (Rungurskiej) przy pamiątkowym kamieniu na miejscu domu Vincenzów zebrali się miejscowi mieszkańcy, młodzież, goście – studenci z Iwano-Frankiwska, oraz w imieniu Towarzystwa Karpackiego Aleksander Stepanenko, który jest jednym z inicjatorów tej imprezy.
Te tradycyjne spotkania w Słobodzie mogą zaistnieć dzięki staraniom wielu ludziom dobrej woli, wolontariuszy, mieszkańców Słobody, wśród których prym wiedzie kolektyw miejscowej biblioteki na czele z panią Lubow Martyniec. Warto wspomnieć, że właśnie biblioteka w Słobodzie jako jedyna w Ukrainie nosi imię Stanisława Vincenza. W Polsce, niestety, Stanisław Vincenz nie został nigdzie tak upamiętniony.
Dziękujemy więc społeczności Słobody za zorganizowanie tego spotkania, za dbałość o pamięć o swoim rodaku. Dziękujemy za wasze słowa, za przejmujące czytanie tekstów Vincenza po ukraińsku i po polsku i za wasz śpiew i muzykę. Za życzliwość i szczodry karpacki poczęstunek. Czytaj dalej →

Ogrodzenie Vincenzowskiego Krzyża

9 września 2024 | Wydarzenia | Na temat: ,

Drodzy Członkowie i Sympatycy Towarzystwa Karpackiego.
Pomimo coraz tragiczniejszych wieści docierających w ostatnich dniach z obwodów lwowskiego i iwano-frankiwskiego postanowiliśmy zakończyć realizację Krzyża Vincenzowskiego, zgodnie z projektem dr inż. arch. Włodzimierza Witkowskiego. Ten krzyż jest widomym znakiem naszych wspólnych polskich i ukraińskich, chrześcijańskich i humanistycznych wartości, przy których trwamy, szczególnie w okresie brutalnie je depczącej moskiewskiej agresji. Na miejscu starego, zniszczonego przez wysokogórską aurę krzyża ustawiliśmy nowy dębowy krzyż. Pięknie podziękowaliśmy osobom i organizacjom, które wsparły jego budowę, ale na stanowiące integralną część projektu, równie piękne ogrodzenie, dotychczas zebranych środków niestety nie wystarczy.   Czytaj dalej →

Nagranie opowieści o Vincenzowskich Krzyżach

1 września 2024 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Gdyby ktoś przypadkiem nie mógł obejrzeć na żywo ostatnich, sierpniowych Spotkań karpackich online, tych z wielogłosową i międzynarodową opowieścią o dwóch Krzyżach Vincenzowskich wzniesionych w Bystrzcu pod Czarnohorą, po raz pierwszy w 2010 roku i po raz drugi w 2024 roku, to mamy dla niego dobrą wiadomość – otóż może je teraz spokojnie i bez pospiechu obejrzeć pod tym linkiem.
Jednocześnie zapraszamy serdecznie w czwartek 26 września na kolejne Spotkania Karpackie online, na których Jakub Łobocki poprowadzi uczestników „Wolnym krokiem po Beskidzie Niskim”.

O Krzyżach Vincenzowskich w Bystrzcu

22 sierpnia 2024 | Spotkania Karpackie | Na temat: , ,

Zapraszamy na ostatnie wakacyjne, a już ósme w 2024 roku Spotkanie Karpackie online, które odbędą się w czwartek 29 sierpnia 2024 r. jak zwykle o godz. 19 (a o 20 czasu kijowskiego).
Pomimo, a może wbrew trwającej na Ukrainie wojnie, w dniu 9 sierpnia 2024 r. w Bystrzcu pod Czarnohorą odbyła się podniosła uroczystość poświęcenia i przekazania miejscowej społeczności zrekonstruowanego krzyża poświęconego pamięci Stanisława Vincenza. Jest to już drugi krzyż ustawiony w miejscu, gdzie w latach 1926-1940 zamieszkiwał „Homer Huculszczyzny”. Pierwszy krzyż, wzniesiony w 2010 r. nie sprostał wymogom górskiego klimatu i konieczna stała się jego rekonstrukcja.
O kolejnych etapach realizacji projektu nowego krzyża oraz samej uroczystości staraliśmy się informować w mediach elektronicznych Towarzystwa Karpackiego na bieżąco. Ponieważ nie wszystkie osoby zaangażowane w tę akcje społeczną mogły być osobiście w Bystrzcu, a relacje w mediach elektronicznych są ze swojej istoty skrótowe – postanowiliśmy spotkać się w gronie zaangażowanych osób w komplecie (chociaż wirtualnie), porozmawiać, przeczytać jeszcze raz teksty odczytane pod krzyżem, a także powspominać nie tak przecież odległą uroczystość z 2010 r. A przede wszystkim solennie podziękować szczodrym Ofiarodawcom, dzięki którym projekt udało się zrealizować.
Zapraszamy do aktywnego udziału w Spotkaniach wszystkich, którzy przyczynili się do powstania zarówno pierwszego jak i drugiego Vincenzowskiego Krzyża. Udział potwierdzili już Włodek Witkowski autor projektu krzyża, Janusz Byra dzięki któremu udało się pozyskać w Polsce i przekazać wykonawcy najwyższej jakości belki dębowe, Janek Choroszy autor przepięknej przemowy wygłoszonej podczas uroczystości, Andrzej Wielocha zaangażowany w prace przy obu krzyżach, autor wygłoszonego podczas uroczystości „Słowa od nieobecnych”, Sławek Zełenczuk obecny i dokumentujący obie uroczystości – tę z 2010 r. i tę z 2024 r., Ołeksandr Stepanenko koordynujący na miejscu prace przy wznoszeniu drugiego krzyża, Wasyl Sławijczuk majster huculski, który wykonał drugi krzyż, Mykoła Iluk który był trembitarem na obu uroczystościach. Mamy nadzieję, że uda się połączyć także z zaangażowanymi w prace przy pierwszym krzyżu Andrzejem Ruszczakiem, Staszkiem Janochą i Kubą Węgrzynem. Będą na pewno także goście niespodziewani. Czytaj dalej →

Nowy Krzyż Vincenzowski – podsumowanie

21 sierpnia 2024 | Wydarzenia | Na temat: ,

W piątek 9 sierpnia 2014 r. w Bystrzcu odbyła się uroczystość poświęcenia nowego Krzyża Vincenzowskiego. Wszyscy zainteresowani zapewne zdążyli już zapoznać się z przebiegiem uroczystość, w mediach pojawiło się bowiem wiele relacji i zdjęć z tego wydarzenia. Czas zatem na spokojne podsumowanie całego przedsięwzięcia.
Inicjatorami rekonstrukcji krzyża ustawionego w 2010 r. było Towarzystwo Karpackie wraz z organizacjami ukraińskimi – Ekologiczno-Humanitarny Związkiem „Zielony Świat” i Ogólnoukraińskim Towarzystwem Huculszczyzna. Partnerami projektu byli także Konsul Generalny RP we Lwowie, Uniwersytet Przykarpacki im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku, ukraiński Fundusz Dobroczynny „Człowiek i Prawo” z Kijowa i Ukraińska Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
Nowy krzyż wykonany został według projektu dr inż. arch. Włodzimierza Witkowskiego przez huculskiego majstra Wasyla Sławijczuka z Dzembroni Niżnej z litego pnia dębowego przywiezionego z Polski. Środki na realizację projektu pochodziły ze zbiórek społecznych prowadzonych zarówno w Polsce jak i na Ukrainie, a także ze wsparcia udzielonego przez Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie.
Uroczystość zgromadziła około 80 uczestników przybyłych z różnych miejsc Huculszczyzny, ale i z Polski, w tym grupa członków i sympatyków TK, którzy w corocznej wędrówce do Bystrzca dotarli tym razem przez pasmo Świdowca. Przybyłych gości przywitali przedstawiciele organizacji realizujących projekt Oleksandr Stepanenko (EHZ „Zielony Świat), Dmytro Stefluk (OT Huculszczyna) oraz Leszek Rymarowicz (Towarzystwo Karpackie). Krótkie przemowy wygłosili zaproszeni goście: Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie Eliza Dzwonkiewicz, deputowany Rady Najwyższej Ukrainy Mykoła Knażyckij, Rektor Przykarpackiego Uniwersytetu im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku prof. Ihor Cependa, przewodniczący Werchowińskiej Rejonowej Administracji Państwowej Wasyl Browczuk, Przewodniczący Rady Rejonowej Werchowyny Jurij Filipczuk, przewodniczący Gminy Zbiorowej Zełene (obejmującej Bystrzez) Wołodymyr Ferkaluk, zastępca dyrektora NPP „Karpatskij” Ołeksandr Kyseliuk, zastępca Dyrektora NPP „Werchowynskij” Jarosław Zełenczuk, Dyrektor Biblioteki im. S. Vincenza w Słobodzie Lubow Mortynec i in. Czytaj dalej →