Spotkania Karpackie

online

Spotkanie z Bojkowszczyzną zza Sanu

18 września 2023 | Spotkania Karpackie | Na temat: , ,

Zapraszamy na dziewiąte w tym roku Spotkania Karpackie online, które odbędą się 28 września 2023 r., tradycyjnie w czwartek o godz. 19. Jego gośćmi będą dr Tadeusz Baraniuk i dr Bartłomiej Chromik, którzy przedstawią opowieść pt. „Bojkowszczyzna zza Sanu – kraina epickich narracji”. Złożą się na nią wyniki badań prowadzonych na Bojkowszczyźnie w ramach laboratoriów etnograficznych Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego w latach 2005-2008. Obszarem badań były tereny Bojkowszczyzny położone pomiędzy granicą ukraińsko-polską, a linią Przełęcz Beskid – Skole – Stryj. Autorzy przedstawią ogólną charakterystykę tego terenu, a także jego specyfikę, szczególnie w odniesieniu do sytuacji społecznej i ekonomicznej. Omówiona zostanie metodologia badań i relacje z mieszkańcami. Informacje te stanowić będą podstawę do rozważań o opowieściach, które na Bojkowszczyźnie odgrywają ważną kulturowo rolę i zdumiewają bogactwem rozwiązań fabularnych. Autorzy odniosą się do różnych aspektów i gatunków bojkowskich opowieści. Poruszą temat odzwierciedlania w narracjach przeżytego czasu obejmującego „wielką” i „małe” historie – doświadczenia wojny, powojnia, bytowania w kołchozie. Wspominając postać wybitnego twórcy Mychajła Małetycza pokażą społeczne konteksty opowiadania bajek, poruszą również temat opowieści autobiograficznych. Wreszcie, pokażą w jaki sposób wspólnotowo konstruowane narracje pomagały w przezwyciężaniu kryzysów, które zagrażały podstawom funkcjonowania lokalnej społeczności. Będzie to więc jedna z niewielu okazji do zapoznania się z Bojkowszczyzną nie tą zamkniętą w gablotach muzeów, lecz ciągle żywą i zmieniającą się wraz z otaczającym nas światem. Czytaj dalej →

Udostępniamy nagranie o GSB

2 września 2023 | Spotkania Karpackie | Na temat: , ,

Jak zwykle, tak i tym razem udostępniamy wszystkim zainteresowanym pod tym linkiem nagranie z ostatnich Spotkań Karpackich onlin, na których Leszek Piekło podzielił się z nami opowieścią o tym „Jak zakochał się w Głównym Szlaku Beskidzkim”. Nie omieszkał także poinformować o założonym przez siebie „Stowarzyszeniu Główny Szlak Beskidzki” i realizowanych przez to Stowarzyszenie rozlicznych przedsięwzięciach.
Przy okazji zapraszamy na wrześniowe Spotkania Karpackie online anonsowane pod dość zagadkowym tytułem „Bojkowszczyzna zza Sanu – kraina epickich narracji”, które prowadzone będą przez doktorów Bartłomieja Chromika i Tadeusza Baraniuka w czwartek 29 września 2023 r. o godz. 19.

Na Głównym Szlaku Beskidzkim

21 sierpnia 2023 | Spotkania Karpackie | Na temat: , ,

Zapraszamy na ósme w tym roku Spotkania Karpackie online, które odbędą się w czwartek 31 sierpnia 2023 r., tradycyjnie o godz. 19. Ich gościem będzie Leszek Piekło z opowieścią o tym „Jak zakochałem się w Głównym Szlaku Beskidzkim”. Główny Szlak Beskidzki to nie tylko element infrastruktury turystycznej gór czy kawał historii polskiej turystyki, ale prawdziwe zjawisko socjologiczne. Na przestrzeni od „kropki” w Ustroniu, do „kropki” w Wołosatem, w ostatnich latach powstały liczne obiekty infrastruktury turystycznej dedykowane właśnie wędrowcom przemierzającym GSB. Funkcjonują grupy dyskusyjne miłośników GSB, wydawane są specjalne wydawnictwa, mnożą się także oczywiście przeróżne gadżety. Cóż tu dużo mówić – Główny Szlak Beskidzki stał się po prostu modny. Leszek Piekło, autor opowieści to miłośnik i znawca Głównego Szlaku Beskidzkiego. Inicjator utworzenia „Stowarzyszenia Główny Szlak Beskidzki” i aktualnie jego prezes. Organizator wielu spotkań o tym najdłuższym górskim szlaku górskim w Polsce. Autor kilkakrotnie wznawianego przez Wydawnictwo Compass „kanonicznego” przewodnika po GSB. Będzie o historii GSB, o jego aktualnym kształcie, o warunkach i wymaganiach związanych z pokonywaniem tego szlaku, o realizowanych aktualnie działaniach związanych z promocją i rozwojem infrastruktury na tym szlaku. Czytaj dalej →

Zapis opowieści o Muzeum w Zyndranowej

29 lipca 2023 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Na ostatnich Spotkaniach Karpackich online o niełatwych i burzliwych dziejach Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej opowiadał jego dyrektor Bohdan Gocz. Dla wszystkich tych, którzy z jakiś względów nie mogli tej opowieści wysłuchać mamy dobrą wiadomość. Otóż od dzisiaj nagranie z tych Spotkań Karpackich dostępne jest pod tym linkiem i można je oglądać kiedy się tylko zechce, tak samo zresztą na kanale YouTube Towarzystwa Karpackiego.
Jednocześnie zapraszamy na kolejne Spotkania Karpackie online, na których w czwartek 31 sierpnia 2023 roku jak zwykle o godzinie 19 Lesław Piekło opowie o tym jak zakochał się w Głównym Szlaku Beskidzkim.

O Łemkowskim Muzeum w Zyndranowej

17 lipca 2023 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Na siódmych tegorocznych Spotkaniach Karpackich online o Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej opowie syn jego twórcy Fedora Gocza, Bohdan Gocz. Zapraszamy w czwartek 27 lipca 2023 r., jak zwykle o godzinie 19. Nasz gość, działacz łemkowski i zarazem dyrektor zyndranowskiego Muzeum opowie o jego powstaniu i pierwszych latach funkcjonowania, a także o perypetiach z jakimi w trakcie już ponad 50-letniej historii placówki borykali się jego twórcy i gospodarze. Będzie oczywiście także o obecnych problemach funkcjonowania Muzeum, zamierzeniach i planach na przyszłość. O tym jak ważną rolę kulturotwórczą i integracyjną dla społeczności łemkowskiej spełnia Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej nikogo chyba przekonywać nie trzeba, ale o organizowanych tu licznych wydarzeniach kulturalnych – występach artystycznych, spotkaniach, plenerach, warsztatach, a także podejmowanych wielu inicjatywach służących społeczności łemkowskiej warto posłuchać. Bohdan Gocz nie omieszka z pewnością wspomnieć o reaktywowanym niedawno świecie kultury i tradycji łemkowskich „Od Rusal do Jana” i o programie najbliższej jego edycji, która odbędzie się w tym roku w dniach 29 i 30 lipca. Czytaj dalej →

Zapis spotkania o kobietach Tatr

3 lipca 2023 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Uprzejmie informujemy, że dostępne jest już od dziś nagranie z szóstych tegorocznych Spotkań karpackich online, na których dr Anna Pigoń, na kanwie swojej niedawno wydanej książki opowiadała o kobietach współtworzących legendę Tatr. Jeżeli w ostatni czwartek nie mieliście czasu, albo chcielibyście jeszcze raz posłuchać o Tatrach i Zakopanem z perspektywy do tej pory mniej znanej, klikajcie w ten link.
A przy okazji zapraszamy na pierwsze wakacyjne Spotkania karpackie online w czwartek 27 lipca o godz. 19, których gościem będzie Bogdan Gocz gospodarz i dyrektor Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej.

O góralkach, taterniczkach i turystkach

20 czerwca 2023 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Zapraszamy na szóste w tym roku Spotkania Karpackie online, które odbędą się w czwartek 29 czerwca 2023 r., jak zwykle o godzinie 19. Naszym gościem będzie dr Anna Pigoń, która na kanwie swojej niedawno wydanej książki opowie o kobietach współtworzących legendę Tatr. Badania nad Tatrami w kontekście humanistycznym, szczególnie dotyczące literatury mają bogatą historię, dotychczas jednak dominowała w nich perspektywa androcentryczna. To mężczyzn kojarzono z formowaniem regionu i kulturowym upowszechnianiem tej szczególnej przestrzeni, dlatego też w narracjach związanych z Tatrami dominowały męskie biografie, utwory i spojrzenia. Tymczasem o kobietach, które w owej przestrzeni są obecne, kształtują ją i współtworzą modele pisania i myślenia o niej, trudno mówić wyłącznie w kontekście uzupełnienia bądź jako o lokalnym kolorycie. Bywa, że owe aktorki tatrzańskiego dyskursu tworzą własną, osobną herstorię. Wykład „Kobiety Tatr. Góralki, taterniczki, turystki” dotyczyć będzie kobiet tworzących literaturę o Tatrach do 1939 roku lub obecnych w niej jako bohaterki, a także tych, które na różne sposoby tworzyły szeroko pojętą kulturę tatrzańsko-podhalańską.
Anna Pigoń – literaturoznawczyni, doktorka nauk humanistycznych. Pracuje w Instytucie Filologii Polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim. Sekretarzyni czasopisma „Góry – Literatura – Kultura” i Pracowni Badań Humanistycznych nad Problematyką Górską. Autorka monografii „Góralki, taterniczki, turystki. Kobiety w literaturze o Tatrach do 1939 roku”. Publikowała między innymi w czasopismach „Góry–Literatura–Kultura”, „Filoteknos”, „Orbis Linguarum” oraz w monografiach zbiorowych. Jej zainteresowania badawcze obejmują góry w perspektywie humanistycznej, motyw kobiety w literaturze. Czytaj dalej →

Nagranie opowieści o „pobabie”

27 maja 2023 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Z wielką przyjemnością udostępniamy pod tym linkiem wszystkim zainteresowanym nagranie z ostatnich Spotkań Karpackich online, na których etnolog dr Ewa Baniowska-Kopacz zajmująco opowiadała o zanikających tradycyjnych formach życia społecznego we wsiach na pograniczu Beskidu Żywieckiego i Śląskiego, a także o możliwych przyczynach tego smutnego zjawiska. Ci co oglądali Spotkania oczywiście już wiedzą co to jest „pobada”, ci co nie wiedzą, muszą koniecznie obejrzeć nagranie!
Jednocześnie zapraszamy serdecznie na następne Spotkania Karpackiego online w czwartek 29 czerwca 2013 r. o godz. 19, które wypełni dr Anna Pigoń prelekcją pod tytułem „Kobiety Tatr. Góralki, taterniczki, turystki”.

Zanikające tradycje Beskidu Śląskiego

17 maja 2023 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Zapraszamy na piąte w tym roku Spotkania Karpackie online, które odbędą się w czwartek 25 maja 2023 r., tradycyjnie o godz. 19. Ich gościem będzie etnolog dr Ewa Baniowska-Kopacz, która przedstawi referat zatytułowany „Struktura osadnicza a życie społeczności wiejskiej. Przykład wsi Beskidu Śląskiego”. Zostaną w nim zaprezentowane spostrzeżenia z etnograficznych badań terenowych prowadzonych na terenie wsi Kamesznica, Koniaków i Jaworzynka w Beskidzie Śląskim. Badania dotyczyły zanikających współcześnie form życia społecznego, jakimi są współdziałanie i pomoc wzajemna. W tradycyjnych społecznościach te formy współżycia miały nie tylko walor ekonomiczny, gospodarczy, ale były także formą życia towarzyskiego i społecznego. Pomoc wzajemna i współdziałanie zwłaszcza w przeszłości, sięgającej lat po II wojnie światowej, a w niektórych przypadkach lat 80. XX wieku, były obwarowane regułami postępowania, których odrzucenie wiązało się z ryzykiem narażenia się na izolację ze strony reszty społeczności, czy w najlepszym razie pozostawaniem bez pomocy w razie potrzeby. Rozpatrywane zachowania z uwzględnieniem teorii wymiany ukazują powiązania i zależności istniejące pomiędzy mieszkańcami danej społeczności w kontekście jej struktury osadniczej. Współcześnie te formy życia społecznego obowiązują w coraz mniejszym stopniu i dotyczą coraz węższego katalogu sytuacji, w których się pojawiają. Obserwowane jeszcze w czasie prowadzonych badań współdziałanie bardzo często było związane z historycznie ukształtowaną strukturą osadniczą, która chociaż stopniowo i nieuchronnie zanikając, w krajobrazie badanych wsi wciąż jeszcze jest dostrzegalna. Czytaj dalej →

Z wędrówek po górach Marmaroszu

30 kwietnia 2023 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Jak zwykle, tak i tym razem udostępniamy link z zapisem ostatnich Spotkań Karpackich online, na których zaprezentowano wspomnienia z wędrówek po górach rumuńskiego Marmaroszu w latach 2021 i 2022.

Zapraszamy też na następne Spotkania Karpackie online w czwartek 25 maja 2023 r. o godz. 19, na których dr Ewa Baniowska-Kopacz przedstawi referat pt.  Relikty struktury osadniczej a życie społeczności wiejskiej Beskidu Śląskiego.