Spotkania Karpackie

online

O Wierchowińskim Parku Narodowym

Zgodnie z tradycją pod tym linkiem udostępniamy na naszym portalu zapis ostatnich Spotkań karpackich online, na których Jarosław Zełenczuk, zastępca dyrektora ds. naukowych Wierchowińskiego Parku Narodowego opowiadał o istniejącym już piętnaście lat Parku, o tym co udało się zrobić do tej pory, i o tym jak wyglądają plany ochrony tego wyjątkowego fragmentu Karpat w następnych latach. Mimo trwającej wojny udało się naprawdę wiele zrobić, warto zatem tej opowieści posłuchać. Jednocześnie pragniemy gorąco przeprosić wszystkich, którzy z przyczyn technicznych nie mogli obejrzeć zapowiadanej przez nas transmisji tego Spotkania na naszym koncie na YouTube i spieszymy poinformować, że jest on już tam także dostępna.
Przy okazji jak zwykle serdecznie zapraszamy na następne Spotkania Karpackie online, na których w czwartek 29 maja Andrzej Żygadło przedstawi Cyfrowe Archiwum Augusta Bocheńskiego.

Nie tylko Czywczyn i Hnitessa

Zapraszamy na czwarte w 2025 r. Spotkania Karpackie online, jak zwykle w ostatni czwartek miesiąca, czyli 24 kwietnia o godz. 19. Naszym gościem będzie Jarosław Zełenczuk, który opowie o Wierchowińskim Parku Narodowym. Park ten (Національний природний парк «Верховинський) obejmuje Góry Czywczyńskie i znaczną część Połonin Hryniawskich w górnych biegach Czarnego Czeremoszu i Perkałabu. Utworzony został w 2010 r., a w 2021 r. poszerzony. Zajmuje powierzchnię ponad 13700 ha. Są w nim Czywczyn i Hnitessa, ale przede wszystkim cały obszar zlewiskowy Czarnego Czeremoszu od źródeł pod Palenicą, aż po ujście Dobrynia. Teren praktycznie bezludny, gdzie od wielu już lat odradza się środowisko, wcześniej przekształcane drastycznie przez wieloletnią działalność gospodarczą człowieka. Dowiemy się jakie programy badawcze prowadzone są na terytorium Parku, jaka jest sieć szlaków turystycznych i jakie możliwości noclegowe. Co warto w nim zobaczyć i które miejsca warto odwiedzić, dlaczego planuje się zlikwidowanie pozostałości starych klauz, a także jakie są aktualnie obostrzenia wynikające z lokalizacji Parku w  strefie granicznej. Czy pod Czywczynem pozostały ślady kopalni srebra z czasów Rzeczypospolitej i czy można jeszcze odnaleźć żeliwne słupki dawnej granicy polsko-rumuńskiej. To tylko niektóre tematy, które planuje poruszyć nasz gość. Dla znawców i miłośników Karpat to będzie zatem prawdziwa gratka! Czytaj dalej

O archeologii karpackiego górnictwa

Jeżeli ktoś myślał, że archeologiczne poszukiwania śladów górnictwa w polskich Karpatach, to straszne nudy, i że nie da się na ten temat nic ciekawego powiedzieć, to się naprawdę grubo mylił. Żeby się o skali takiej pomyłki przekonać wystarczy kliknąć na ten link i obejrzeć zapis ostatnich Spotkań karpackich online (nota bene pięćdziesiątej już ich odsłony). Opowieść dr. Janusza Budziszewskiego pt. Starożytne górnictwo w Polskich Karpatach była naprawdę niezwykle ciekawa i w dodatku poprowadzona w świetnym tempie.
Tradycyjnie zapraszamy na kolejne Spotkania karpackie online w czwartek 24 kwietnia 2025 r. o godz. 19 na których referat pt. „Nie tylko Czywczyn i Hnitessa – Werchowyński Park Narodowy” przedstawi Jarosław Zełeńczuk.

O starożytnym górnictwie w polskich Karpatach

Zapraszamy na Spotkania Karpackie online jak zwykle w ostatni czwartek miesiąca, a więc 27 marca 2025 r. o godz. 19. Naszym gościem będzie dr. Janusz Budziszewski, który opowie o starożytnym górnictwie w polskich Karpatach, a dokładnie o tajemniczej górze Jarmuta w Małych Pieninach.
Północna część Karpat jest relatywnie uboga w złoża użytecznych kopalin. Stąd też śladom ich poszukiwania i eksploatacji nie poświęcano dotychczas wiele uwagi. Badano jedynie historię eksploatacji kruszców na obszarze polskich Tatr. Jednak w pozostałej części Karpat znajdują się nie tylko obfite złoża soli i ropy naftowej, ale także kruszców. O historii ich wykorzystywania nie wiemy prawie nic. Obecnie jednak nowe możliwości techniczne jakie daje lotnicze skanowanie laserowe pozwalają w pełni inwentaryzować minioną działalność górniczą. Najstarsze ślady górnictwa kruszcowego w polskich Karpatach wiążą się z epoką brązu. Wypracowywanie metodyki badań postanowiono rozpocząć od inwentaryzacji śladów aktywności górniczej na górze Jarmuta w Małych Pieninach. Jej złożona geologia jest dziś dokładnie poznana. W literaturze opisana jest jedynie nieudana akcja górnicza z XVIII w. Numeryczny model Jarmuty ukazuje natomiast niezwykłe bogactwo pozostałości pogórniczych – kamieniołomów, pingów i sztolni. Czytaj dalej

Nagranie o wędrówce „Łukiem Karpat”

Na zeszłotygodniowych Spotkaniach Karpackich online mieliśmy okazję wysłuchać ciekawej opowieści Oleny Bondarenko, która na przejście ponad 2300 km „Łuku Karpat” od słowackiej Bratysławy, do rumuńskiej Orszowy w 2023 r. potrzebowała 108 dni. Opowieść była długa, ale warto jej wysłuchać (tu link do nagrania), bo Ołena ma naprawdę bardzo fajny pomysł na wędrowanie i bycie w górach.
A w przyszłym miesiącu 27 marca, na kolejnych Spotkaniach Karpackich online dr Janusz Budziszewski opowie „O starożytnym górnictwie w Polskich Karpatach i jego pozostałościach”. Serdecznie zapraszamy!

Nagranie z huculskiego kolędowania

Choć z pewnym opóźnieniem, ale wywiązujemy się z danej wcześniej obietnicy i udostępniamy pod tym linkiem nagranie ze Spotkań Karpackich online z dr Justyną Cząstką-Kłapytą poświęcone kolędowaniu na Huculszczyźnie. W oryginale trwało ono blisko trzy godziny, musieliśmy je więc odrobinę skrócić – stąd wspomniane opóźnienie. Proszę się jednak nie obawiać, to co najważniejsze zachowaliśmy, zapraszamy zatem do obejrzenia i wysłuchania tej fascynującej opowieści.
A przy okazji już za tydzień, 27 lutego o godz. 19 zapraszamy na kolejne Spotkania Karpackie online, na których  Olena Bondarenko, opowie o swojej wędrówce „Łukiem Karpat” i pokonaniu ponad 2300 km karpackich bezdroży.

„Łuk Karpat” Ołeny Bondarenko

Opowiadanie o przejściu „Łuku Karpat” stało się już niejako tradycją Spotkań Karpackich, gościliśmy bowiem już wielu jego zdobywców Dominika Księskiego, Ewę Chwałko, oraz ekipę w składzie Piotr Bobak, Adrian Dudziak i Łukasz Witkowski.
A teraz jak zwykle w ostatni czwartek miesiąca, 27 lutego 2025 r. o godz. 19. zapraszamy na spotkanie z kolejną zdobywczynią „Łuku Karpat” Oleną Bondarenko, która na przejście ponad 2300 km karpackich bezdroży od słowackiej Bratysławy, skąd wystartowała 6 czerwca, do rumuńskiej Orszowy, w której stanęła 26 września 2023 r. potrzebowała 108 dni. Karpacka wędrowniczka opowie nam o swojej wędrówce, przygodach, ale też o spotkaniach z Karpatami i w Karpatach. Wygląda na to, że jest ona pierwszą Ukrainką (i trzecią kobietą w ogóle), która przeszła „Łuk Karpat” w pojedynkę. Spotkanie odbędzie się w języku polskim.
Olena Bondarenko, Ukrainka z urodzenia i Polka z wyboru, dziennikarka, podróżniczka, miłośniczka gór. Uwielbia chodzić samotnie długimi szlakami. W swoją pierwsza podróż w poszukiwaniu  przygód uciekła z domu w wieku dziewięciu lat. Jak pisze, miłości do samotnego wędrowania po górach nauczył ją  Główny Szlak Beskidzki. Po nim przeszła solo HRP – 800 km granią Pirenejów i GR20 na Korsyce (uważany za najtrudniejszy długodystansowy szlak wysokogórski w Europie). Czytaj dalej

Kolędowanie na Huculszczyźnie

Zapraszamy na pierwsze w 2025 roku Spotkania Karpackie online, które odbędą tym razem w przedostatni czwartek, 23 stycznia jak zwykle o godz. 19. Gościem poświęconych kolędowaniu na Huculszczyźnie Spotkań będzie znakomita znawczyni tego zagadnienia dr Justyna Cząstka-Kłapyta. Kto słyszał dziś o kolędnikach, którzy bez względu na mróz, wiatr, czy deszcz chodzą ze skrzypcami, trembitami, rogami i z kolędą na ustach po górskich przysiółkach, od chaty do chaty przez okres dwóch tygodni? Kto słyszał o ludziach, którzy wykonują godzinami, bez pośpiechu, długie kolędy, nie pomijając nikogo w chacie. Każdemu śpiewają inną, stosowną dla niego kolędę. Inną dla gazdy, dla gazdyni, dzieci i wreszcie inną dla zmarłych, co zapraszani są do każdej chaty, i choć są niewidzialni, to słuchają jej gdzieś po kątach. W taki mniej więcej sposób sto lat temu opisywał huculską kolędę Stanisław Vincenz. I choć wydaje się to nieprawdopodobne, to w niemal identyczny sposób manifestuje się ten obyczaj obecnie. Serdecznie zapraszam na opowieść o kolędowaniu na Huculszczyźnie, najprawdopodobniej najżywotniejszej i najbardziej rozbudowanej tradycji obrzędowej w Karpatach i w Europie.
Zapraszamy do udziału zarówno stałych bywalców Spotkań jak też osoby, które dopiero zaczynają swoją przygodę z Karpatami. Czytaj dalej

Spotkania Karpackie online 2025

Z wielką przyjemnością przedstawiamy program Spotkań Karpackich online na pierwszą połowę 2025 roku. Odbywać się będą one (z małymi wyjątkami) tak jak dotąd w ostatni czwartek każdego miesiąca o godz. 19 na platformie Zoom, w trybie webinarium. Będą także transmitowane na żywo na kanale YouTube Towarzystwa Karpackiego, a nagrania z nich udostępnimy na portalu karpaccy.pl.
W tym roku nasi goście – jak zwykle znakomici znawcy karpackich tematów – poprowadzą nas w wiele zakątków Karpat i przedstawią ciekawe, i często mało znane zagadnienia.

– 23.01. dr Justyna Cząstka-Kłapyta, Kolędowaniu na Huculszczyźnie;

– 27.02. Olena Bondarenko, Mój Łuk Karpat 2023;

– 27.03. dr Janusz Budziszewski, O starożytnym górnictwie w Polskich Karpatach i jego pozostałościach;

– 24.04. Jarosław Zełeńczuk, Nie tylko Czywczyn i Hnitessa – Werchowyński Park Narodowy;

– 29.05. Andrzej Żygadło, Cyfrowe Archiwum Augusta Bocheńskiego;

– 26.06. Kazimierz Nóżka, Opowieści z Łopienki (i nie tylko).

Karpacki Świat Orkiestry św. Mikołaja

Zapraszamy na ostatnie w 2024 roku Spotkanie Karpackie online, które odbędą się tym razem w pierwszy pomikołajkowy czwartek, czyli 12 grudnia 2024 r., jak zwykle o godz. 19. O mikołajkach wspominamy nie bez przyczyny, bo gościem Spotkań będzie tym razem Bogdan Bracha, założyciel i lider arcykarpackiej (i po prawdzie już chyba legendarnej) Orkiestry św. Mikołaja, a przy okazji także członek Towarzystwa Karpackiego.
„Cała przygoda ludzi połączonych wspólnym śpiewaniem rozpoczęła się wiosną 1988 roku w Lublinie. To tak oficjalnie. Naprawdę wszystko zaczęło się dużo wcześniej: od fascynacji górami, do zachłyśnięcia się powietrzem opuszczonych Dolin Bieszczadzkich, od smaku zdziczałych jabłek i czereśni w osieroconych sadach Beskidu Niskiego.”
„Wyprawy w Karpaty na Łemkowszczyznę, w Bieszczady, na Huculszczyźnie, ekspedycje na pogranicze polsko-ukraińskie, niezliczone włóczęgi bez celu i z celem, to klucz do naszych wszystkich działań. Opowieści mieszkańców tych ziem oraz ślady minionej kultury: stare, zarośnięte cmentarze, kapliczki, fundamenty domów, samotne cerkwie w pustych dolinach były i są podstawowym źródłem naszych inspiracji. „Wykradamy” z tego wszystkiego strzępy ech dawnych wieków, które ciągle tam jeszcze słychać. Nasza muzyka to świat zbudowany z nich, jak z kawałków starych domów. Spoiwem jest nasza wyobraźnia.”  Czytaj dalej