Spotkania Karpackie

online

Śladami ocalonej z Sobiboru

20 czerwca 2025 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Zapraszamy na szóste w 2025 r. Spotkania Karpackie online, które odbędą w czwartek 26 czerwca o godz. 19. Ich gościem będzie Krzysztof Potaczała, a tematem jego najnowsze dzieło, wydana przez Wydawnictwo Znak Horyzont w 2025 r., książka „O czym drzewa w Bieszczadach nie szumią. Ocalona z Sobiboru”. Ten reportaż historyczny ukazuje świat wielokulturowej społeczności Bieszczadów. Jego bohaterką jest Szulamit Hanel, młoda Żydówka z Ustrzyk Dolnych. Poprzez jej doświadczenia autor przedstawia ówczesne relacje polsko-ukraińsko-żydowskie, opisuje narastające konflikty, nacjonalizmy i antysemityzm. Książka jest bezcennym źródłem wiedzy o okupacji w Bieszczadach – zarówno tej sowieckiej jak i niemieckiej. O opisywanych zdarzeniach wiemy ciągle bardzo niewiele, na przykład  o obozie zagłady w Zasławiu koło Sanoka, dokąd trafiły tysiące podkarpackich Żydów. Ilu ludzi straciło życie w ciemnych lasach? Czy komuś udało się z tego piekła uciec i zaświadczyć o niemieckich zbrodniach? Książka Krzysztofa to także fascynująca i wzruszająca opowieść o miłości Polaka i Żydówki, trudnych wyborach w obliczu zagrożeń i o nieustającej nadziei na ocalenie. Osnowę opowieści stanowią, oprócz wspomnień, także dokumenty, nierzadko wstrząsające, odnalezione przez autora w archiwach i publikowane po raz pierwszy oraz listy jedynego syna Szulamit. Czytaj dalej →

Nagranie opowieści o archiwum Augusta Bocheńskiego

1 czerwca 2025 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Jeżeli ktoś nie mógł oglądać ostatniego Spotkania Karpackie online, na którym Andrzej Żygadło, opowiadał o dokumentacji zabytków architektury drewnianej autorstwa dr Augusta Bocheńskiego i cyfrowym archiwum jego prac, a także wywołanej przy tej okazji czysto akademickiej dyskusji o wyższości ochrony in situ nad skansenami, to teraz może tę zaległość nadrobić klikając na ten link.
A przy okazji zapraszamy na kolejne Spotkania Karpackie online w czwartek 26 czerwca 2025 roku, na których gościć będziemy członka naszego Towarzystwa, leśniczego Kazimierza Nóżkę z „Opowieściami z Łopienki”.

Cyfrowe Archiwum Augusta Bocheńskiego

24 maja 2025 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Zapraszamy na już piąte w tym roku Spotkania Karpackie online, które odbędą jak zwykle w ostatni czwartek miesiąca, a więc 29 maja o godz. 19. Tym razem powędrujemy na Podgórze Karpackie z przyległościami, a naszym przewodnikiem będzie Andrzej Żygadło, który opowie o fotografiach zabytków architektury drewnianej autorstwa dr Augusta Bocheńskiego i utworzonym cyfrowym archiwum jego prac. W 2024 roku, podczas listopadowych Spotkań karpackich Katarzyna Tur-Marciszuk z Andrzejem Żygadło zaprezentowali zbiory i historię Cyfrowego Archiwum Jerzego Tura i Barbary Tondos utworzonego przy Ruskiej Bursie w Gorlicach. Organizatorzy archiwum dysponują jednak jeszcze jednym niezwykle ciekawym zespołem archiwalnym, którego zdigitalizowaną cześć można oglądać na stronie Cyfrowe Archiwum Augusta Bocheńskiego.
Dr August Bocheński emerytowany architekt i wykładowca Politechniki Krakowskiej znaczną część swojego życia poświęcił na wykonywanie dokumentacji rysunkowo-pomiarowych, zabytków drewnianej architektury w Polsce południowo-wschodniej. Podczas prelekcji Andrzej Żygadło zaprezentuje sylwetkę dr Bocheńskiego, a także jego dorobek naukowy z wyszczególnieniem materiałów z Cyfrowego Archiwum Augusta Bocheńskiego. Czytaj dalej →

O Wierchowińskim Parku Narodowym

26 kwietnia 2025 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Zgodnie z tradycją pod tym linkiem udostępniamy na naszym portalu zapis ostatnich Spotkań karpackich online, na których Jarosław Zełenczuk, zastępca dyrektora ds. naukowych Wierchowińskiego Parku Narodowego opowiadał o istniejącym już piętnaście lat Parku, o tym co udało się zrobić do tej pory, i o tym jak wyglądają plany ochrony tego wyjątkowego fragmentu Karpat w następnych latach. Mimo trwającej wojny udało się naprawdę wiele zrobić, warto zatem tej opowieści posłuchać. Jednocześnie pragniemy gorąco przeprosić wszystkich, którzy z przyczyn technicznych nie mogli obejrzeć zapowiadanej przez nas transmisji tego Spotkania na naszym koncie na YouTube i spieszymy poinformować, że jest on już tam także dostępna.
Przy okazji jak zwykle serdecznie zapraszamy na następne Spotkania Karpackie online, na których w czwartek 29 maja Andrzej Żygadło przedstawi Cyfrowe Archiwum Augusta Bocheńskiego.

Nie tylko Czywczyn i Hnitessa

15 kwietnia 2025 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Zapraszamy na czwarte w 2025 r. Spotkania Karpackie online, jak zwykle w ostatni czwartek miesiąca, czyli 24 kwietnia o godz. 19. Naszym gościem będzie Jarosław Zełenczuk, który opowie o Wierchowińskim Parku Narodowym. Park ten (Національний природний парк «Верховинський) obejmuje Góry Czywczyńskie i znaczną część Połonin Hryniawskich w górnych biegach Czarnego Czeremoszu i Perkałabu. Utworzony został w 2010 r., a w 2021 r. poszerzony. Zajmuje powierzchnię ponad 13700 ha. Są w nim Czywczyn i Hnitessa, ale przede wszystkim cały obszar zlewiskowy Czarnego Czeremoszu od źródeł pod Palenicą, aż po ujście Dobrynia. Teren praktycznie bezludny, gdzie od wielu już lat odradza się środowisko, wcześniej przekształcane drastycznie przez wieloletnią działalność gospodarczą człowieka. Dowiemy się jakie programy badawcze prowadzone są na terytorium Parku, jaka jest sieć szlaków turystycznych i jakie możliwości noclegowe. Co warto w nim zobaczyć i które miejsca warto odwiedzić, dlaczego planuje się zlikwidowanie pozostałości starych klauz, a także jakie są aktualnie obostrzenia wynikające z lokalizacji Parku w  strefie granicznej. Czy pod Czywczynem pozostały ślady kopalni srebra z czasów Rzeczypospolitej i czy można jeszcze odnaleźć żeliwne słupki dawnej granicy polsko-rumuńskiej. To tylko niektóre tematy, które planuje poruszyć nasz gość. Dla znawców i miłośników Karpat to będzie zatem prawdziwa gratka! Czytaj dalej →

O archeologii karpackiego górnictwa

28 marca 2025 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Jeżeli ktoś myślał, że archeologiczne poszukiwania śladów górnictwa w polskich Karpatach, to straszne nudy, i że nie da się na ten temat nic ciekawego powiedzieć, to się naprawdę grubo mylił. Żeby się o skali takiej pomyłki przekonać wystarczy kliknąć na ten link i obejrzeć zapis ostatnich Spotkań karpackich online (nota bene pięćdziesiątej już ich odsłony). Opowieść dr. Janusza Budziszewskiego pt. Starożytne górnictwo w Polskich Karpatach była naprawdę niezwykle ciekawa i w dodatku poprowadzona w świetnym tempie.
Tradycyjnie zapraszamy na kolejne Spotkania karpackie online w czwartek 24 kwietnia 2025 r. o godz. 19 na których referat pt. „Nie tylko Czywczyn i Hnitessa – Werchowyński Park Narodowy” przedstawi Jarosław Zełeńczuk.

O starożytnym górnictwie w polskich Karpatach

21 marca 2025 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Zapraszamy na Spotkania Karpackie online jak zwykle w ostatni czwartek miesiąca, a więc 27 marca 2025 r. o godz. 19. Naszym gościem będzie dr. Janusz Budziszewski, który opowie o starożytnym górnictwie w polskich Karpatach, a dokładnie o tajemniczej górze Jarmuta w Małych Pieninach.
Północna część Karpat jest relatywnie uboga w złoża użytecznych kopalin. Stąd też śladom ich poszukiwania i eksploatacji nie poświęcano dotychczas wiele uwagi. Badano jedynie historię eksploatacji kruszców na obszarze polskich Tatr. Jednak w pozostałej części Karpat znajdują się nie tylko obfite złoża soli i ropy naftowej, ale także kruszców. O historii ich wykorzystywania nie wiemy prawie nic. Obecnie jednak nowe możliwości techniczne jakie daje lotnicze skanowanie laserowe pozwalają w pełni inwentaryzować minioną działalność górniczą. Najstarsze ślady górnictwa kruszcowego w polskich Karpatach wiążą się z epoką brązu. Wypracowywanie metodyki badań postanowiono rozpocząć od inwentaryzacji śladów aktywności górniczej na górze Jarmuta w Małych Pieninach. Jej złożona geologia jest dziś dokładnie poznana. W literaturze opisana jest jedynie nieudana akcja górnicza z XVIII w. Numeryczny model Jarmuty ukazuje natomiast niezwykłe bogactwo pozostałości pogórniczych – kamieniołomów, pingów i sztolni. Czytaj dalej →

Nagranie o wędrówce „Łukiem Karpat”

1 marca 2025 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Na zeszłotygodniowych Spotkaniach Karpackich online mieliśmy okazję wysłuchać ciekawej opowieści Oleny Bondarenko, która na przejście ponad 2300 km „Łuku Karpat” od słowackiej Bratysławy, do rumuńskiej Orszowy w 2023 r. potrzebowała 108 dni. Opowieść była długa, ale warto jej wysłuchać (tu link do nagrania), bo Ołena ma naprawdę bardzo fajny pomysł na wędrowanie i bycie w górach.
A w przyszłym miesiącu 27 marca, na kolejnych Spotkaniach Karpackich online dr Janusz Budziszewski opowie „O starożytnym górnictwie w Polskich Karpatach i jego pozostałościach”. Serdecznie zapraszamy!

Nagranie z huculskiego kolędowania

21 lutego 2025 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Choć z pewnym opóźnieniem, ale wywiązujemy się z danej wcześniej obietnicy i udostępniamy pod tym linkiem nagranie ze Spotkań Karpackich online z dr Justyną Cząstką-Kłapytą poświęcone kolędowaniu na Huculszczyźnie. W oryginale trwało ono blisko trzy godziny, musieliśmy je więc odrobinę skrócić – stąd wspomniane opóźnienie. Proszę się jednak nie obawiać, to co najważniejsze zachowaliśmy, zapraszamy zatem do obejrzenia i wysłuchania tej fascynującej opowieści.
A przy okazji już za tydzień, 27 lutego o godz. 19 zapraszamy na kolejne Spotkania Karpackie online, na których  Olena Bondarenko, opowie o swojej wędrówce „Łukiem Karpat” i pokonaniu ponad 2300 km karpackich bezdroży.

„Łuk Karpat” Ołeny Bondarenko

13 lutego 2025 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Opowiadanie o przejściu „Łuku Karpat” stało się już niejako tradycją Spotkań Karpackich, gościliśmy bowiem już wielu jego zdobywców – Dominika Księskiego, Ewę Chwałko, oraz ekipę w składzie Piotr Bobak, Adrian Dudziak i Łukasz Witkowski.
A teraz jak zwykle w ostatni czwartek miesiąca, 27 lutego 2025 r. o godz. 19. zapraszamy na spotkanie z kolejną zdobywczynią „Łuku Karpat” Oleną Bondarenko, która na przejście ponad 2300 km karpackich bezdroży od słowackiej Bratysławy, skąd wystartowała 6 czerwca, do rumuńskiej Orszowy, w której stanęła 26 września 2023 r. potrzebowała 108 dni. Karpacka wędrowniczka opowie nam o swojej wędrówce, przygodach, ale też o spotkaniach z Karpatami i w Karpatach. Wygląda na to, że jest ona pierwszą Ukrainką (i trzecią kobietą w ogóle), która przeszła „Łuk Karpat” w pojedynkę. Spotkanie odbędzie się w języku polskim.
Olena Bondarenko, Ukrainka z urodzenia i Polka z wyboru, dziennikarka, podróżniczka, miłośniczka gór. Uwielbia chodzić samotnie długimi szlakami. W swoją pierwsza podróż w poszukiwaniu  przygód uciekła z domu w wieku dziewięciu lat. Jak pisze, miłości do samotnego wędrowania po górach nauczył ją  Główny Szlak Beskidzki. Po nim przeszła solo HRP – 800 km granią Pirenejów i GR20 na Korsyce (uważany za najtrudniejszy długodystansowy szlak wysokogórski w Europie). Czytaj dalej →