Wydarzenia

Zrzutka na polichromię gładyszowskiej cerkwi

6 września 2022 | Wydarzenia | Na temat: , ,

Cerkiew greckokatolicka pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w Gładyszowie została wzniesiona w 1939 r. Jest jedną z nielicznych na terenie Polski świątyń reprezentujących tzw. styl narodowy. Ze względu na wybuch wojny i późniejsze wysiedlenia ludności (1944 – 1947) nie został zrealizowany malarski wystrój świątyni. W okresie powojennym cerkiew była użytkowana wyłącznie przez wspólnotę rzymskich katolików. Dopiero w 1999 r. świątynia powróciła do pierwotnych właścicieli. W 2006 r. umieszczono w niej ikonostas, a w 2019 r. powstał projekt polichromii figuralno-ornamentalnej wnętrza kopuły i tamburu wykonany na Wydziale Malarstwa Sakralnego Lwowskiej Państwowej Akademii Sztuk Pięknych wyłoniony w drodze konkursu specjalnie do wnętrza gładyszowskiej cerkwi. W stylistyce i formie nawiązują one do estetyki wystrojów cerkwi w latach 20. i 30. XX w. Monumentalne malowidła przedstawiają  archaniołów i ewangelistów, i są wysokiej klasy dziełami sztuki sakralnej, które harmonijnie wkomponowano w zabytkowe wnętrze. Postacie są bardzo dużych rozmiarów, gdyż szczyt kopuły znajduje się ponad 13 m nad ziemią. Powstaje dzieło współczesnej sztuki sakralnej o wysokich walorach artystycznych, osadzone zarazem w dawniejszej tradycji obrazowania. Prace posiadają wszystkie wymagane pozwolenia, w tym władz konserwatorskich. I chociaż artyści pracują za niewielkie stawki i zwrot kosztów materiału, wykonanie tej polichromii przerosło możliwości finansowe parafii, która liczy zaledwie 10 rodzin. Dlatego zwraca się ona z prośbą o wsparcie tego przedsięwzięcia miedzy innym za pośrednictwem portalu „Zrzutka” pod tym linkiem. Nazwiska darczyńców będą eksponowane na pamiątkowej tablicy wewnątrz świątyni.

Łuk Karpat. 84 dni samotnej wędrówki

13 sierpnia 2022 | Wydarzenia | Na temat:

Uprzejmie informujemy, że ukazała się właśnie książka Ewy Chwałko pt. Łuk Karpat. 84 dni samotnej wędrówki. Dzieło zapowiadane przez autorkę na Spotkaniach Karpackich online w maju tego roku liczy 524 strony formatu A5. Wydane w kolorze, wyposażone jest w 125 map z zaznaczoną trasą wędrówki; reprodukcje map austriackich oraz map WIG wykonane przez PiTR Kartogrtafia. Oprawa miękka ze skrzydełkami. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, wyd. I. Wrocław, 2022 r.,
Do nabycia m.in. w Oficynie Wydawniczej „Rewasz”, cena w sprzedaży wysyłkowej 76 zł.
Autorka wspomina:
Przeszłam Łuk Karpat. Szlak, który sama ułożyłam, wiódł przez Rumunię, Ukrainę, Polskę i Słowację. Głównie szczytami gór. Przeszłam 2367 km przez osiemdziesiąt cztery dni. Przeszłam Łuk Karpat samotnie. Czytaj dalej →

Łopienka – etnowarsztaty

12 sierpnia 2022 | Wydarzenia | Na temat: ,

Towarzystwo Karpackie poszukuje instruktorów do poprowadzenia w Łopience warsztatów dla dzieci w wieku 9-14 lat. Poszukujemy doświadczonych instruktorów potrafiących odtworzyć tradycyjne rzemiosło i kulturę niematerialną dawnej wsi Łopienka. Planujemy warsztaty z następujących dziedzin:
– kowalstwo,
– garncarstwo,
– tkactwo,
– wikliniarstwo,
– etnografia (krajobraz dźwięku),
– muzyka (łemkowska kapela ludowa),
– taniec ludowy (łemkowski, bojkowski).
Warsztaty odbędą się 10 września w Łopience w godz. 10-14 i każdy instruktor przeprowadzi trzy godzinne warsztaty dla grup ok 10 dzieci.
Oferty cenowe wraz z proponowanym programem warsztatów i opisem własnego dorobku prosimy składać do 27 sierpnia 2022 r. za pomocą poczty elektronicznej do koordynatora warsztatów Zbigniewa Kaszuby na adres: z.kaszuba2@poczta.fm Więcej o „Etnowarsztatach” w Łopience można przeczytać tu.

Pozvánka na „Gorolski Święto”

3 sierpnia 2022 | Wydarzenia | Na temat:

Od Leszka Richtera, którego mieliśmy okazję niedawno poznać na Spotkaniach Karpackich online otrzymaliśmy bardzo sympatyczne zaproszenie skierowane do wszystkich miłośników Karpat na 75. Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne „Gorolski Święto, które odbędą się w sobotę i niedzielę, 5 i 7 sierpnia 2022 r. w pięknym beskidzkim Jabłonkowie w Republice Czeskiej.
Organizatorzy szczególne polecają uwadze gości piątkowy program, dedykowany Podbabiogórzu, regionowi o niezwykle bogatym dziedzictwie kulturowym i przyrodniczym: m. in. seminarium etnograficzne, degustacja tradycyjnych potraw regionalnych „Próbowacka zawojskiego jodłaˮ, występy kapel „Skoblickaˮ z Suchej Beskidzkiej i „Susko Muzykaˮ oraz Zespołu Regionalnego „Cieślica” z Zawoi, z widowiskiem obrzędowym „Łocepiny Marysi spod Babiej Góry”.  Ciekawe będą na pewno także imprezy towarzyszące odbywające się w areale „Szikowne Gorolski Rynceˮ w Lasku Miejskim. Szczegóły na stronie „Gorolskiego Święta”.
Jest w czym wybierać – zapraszamy:  Ho! Ho! Ho! Na Gorola Wio!

Wykładów o dawnym podkarpaciu c.d.

25 lipca 2022 | Wydarzenia

Tak jak obiecywaliśmy w poprzednim poście na ten temat udostępniamy dalszy ciąg wykładów prof. Tadeusza Trajdosa omawiających historię, zabytki i dzień dzisiejszy dawnych karpackich komitatów węgierskich. Tym razem są to wykłady omawiające Komitat Marmaroski. Zapraszamy do słuchania.

6   Komitat Marmarosz: zabytki węgierskie (czas 2:27:02 h)
7   Komitat Marmarosz: zabytki czeskie, niemieckie i żydowskie (czas 1:20:12 h)
8   Komitat Marmarosz:  zabytki rumuńskie (czas 1:13:31 h)
9a Komitat Marmarosz: zabytki rusińskie (nadcisańskie) (czas 1:11:56 h)
9b Komitat Marmarosz: zabytki rusińskie (huculskie) (czas 0:31:16 h)
9c  Komitat Marmarosz: zabytki rusińskie (cerkwie drewniane w dolnych odcinkach dopływów Cisy) (czas 1:16:08 h)
9d Komitat Marmarosz: zabytki rusińskie (grupa werchowińska cerkwi drewnianych) (czas 2:03:09 h)

Dom Vincenza w Bystrzcu

3 lipca 2022 | Wydarzenia | Na temat: ,

W środę 29 czerwca odbyło się szóste – ostatnie przed wakacjami – seminarium vincenzologiczne pt „Dom Vincenza w Bystrzcu – kontekst krajoznawczy”, w trakcie którego zostaliśmy zaproszeni w wirtualną podróż wschodniokarpackimi śladami pisarza. Opowieść Andrzeja Wielochy koncentrowała się na próbie odpowiedzi na pytanie jakimi motywami kierował się Stanisław Vincenz wybierając Bystrzec na miejsce budowy swego domu oraz jak decyzja ta wpłynęła na powstanie i ostateczny kształt „Połoniny”. Wystąpieniu towarzyszyła prezentacja urozmaiconego materiału graficznego: map okolic Bystrzca, międzywojennych i współczesnych fotografii oraz rękopisów i maszynopisów listów Vincenza i jego bliskich. Link do nagrania seminarium dostępny jest tu, zaś sama prezentacja do pobrania tu.

6. Sądecka Watra Archeologiczna

1 lipca 2022 | Wydarzenia | Na temat:

W malowniczych krajobrazach karpackiego odcinka doliny Dunajca 16 i 17 lipca 2022 r. odbędzie się 6. Watra Archeologiczna. Je uczestnicy będą mogli zapoznać się z położonymi w górach stanowiskami archeologicznymi – od epoki lodowcowej do wczesnego średniowiecza. Sobota 16 lipca w całości poświęcona będzie pozostałościom prehistorycznej fortecy na Górze Zyndrama w Maszkowicach. Tegoroczny sezon wykopaliskowy na tym stanowisku zaczyna się już 11 lipca, w związku z tym zwiedzający będą mieli okazję nie tylko obejrzeć pozostałości unikatowych kamiennych murów sprzed 3,5 tysiąca lat, ale również zajrzeć do otwartego wykopu archeologicznego oraz zapoznać się z najciekawszymi zabytkami odkrytymi na Górze Zyndrama w ciągu ostatnich 10 lat. Po stanowisku oprowadzać będzie Marcin Przybyła. Niedziela 17 lipca rozpocznie się od podróży w czasie do epoki, w której Tatry skuwał lodowiec, zaś na rozpościerającej się u ich stóp tundrze wypasały się stada mamutów. Magdalena Cieśla i Anna Kraszewska przeniosą watrę do Jaskini Obłazowej, którą na swoje obozowisko wybrali najpierw tajemniczy neandertalczycy, a później pierwsi przedstawiciele naszego gatunku. Z pobytem tych drugich związane jest najsłynniejsze znalezisko z Obłazowej – bumerang wykonany z ciosu mamuta. Po południu przewidziane są odwiedziny dwóch grodzisk położonych na krańcach Kotliny Łąckiej. Mało znany, lecz bardzo interesujący obiekt na Babiej Górze w Zabrzeży to miniaturowa górska forteca z epoki żelaza. Z kolei tysiąc lat młodsza, potężna warownia w Naszacowicach jest miejscem dokumentującym burzliwe dzieje zachodniej Słowiańszczyzny we wczesnym średniowieczu. Wielokrotnie palony i odbudowywany gród funkcjonował na obrzeżach państwa wielkomorawskiego, doświadczył najazdów Awarów, a później także wojowniczego władcy wielkopolskich Polan, by ostatecznie ulec zniszczeniu w okresie kryzysu państwa pierwszych Piastów. Czytaj dalej →

Łemkowskie spotkania w Zyndranowej

28 czerwca 2022 | Wydarzenia | Na temat: ,

W niedzielę 3 lipca serdecznie zapraszamy do Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej (Музей Лемківской Культуры) na spotkania z autorami książek poświęconych Łemkowszczyźnie.
A oto co w programie:
– godz. 14 Stanisław Kryciński i jego trylogia łemkowska;
– godz. 15 Mania Strzelecka i jej nowa książka dla dzieci ,,Nikifor”, plastyczno-literacka opowieść o genialnym malarzu z Krynicy;
– godz. 16 Akcja „Wisła” oraz działania przesiedleńcze po jej formalnym zakończeniu – spotkanie autorskie z prof. Janem Pisulińskim, który opowie o nowym i znacznie rozszerzonym wydaniu swojej monografii „Akcja Specjalna »Wisła«”;
– godz. 17 „Pod osłoną gór. Dzieje Rusi Karpackiej i Karpatorusinów” – spotkanie autorskie z prof. Paulem Robertem Magocsim, zakończone dyskusją wokół idei Rusi Karpackiej;
– godz. 18.30 Koncert muzyki łemkowskiej w wykonaniu duetu Hancia i Slavko, czyli Anny Kwas i Jarka Mazura. Zaś na zakończenie wspólne ognisko, a w przerwach między spotkaniami możliwość zwiedzania Muzeum Kultury Łemkowskiej.

Wykłady o dawnym podkarpaciu węgierskim

21 czerwca 2022 | Wydarzenia

Udostępniamy i rekomendujemy Państwu cykl wykładów prof. Tadeusza Trajdosa omawiających historię, zabytki i dzień dzisiejszy dawnych karpackich komitatów (województw) węgierskich: Marmarosz, Bereg, Ugocsa i Ung. Obecnie większość tego obszaru należy do rejonu zakarpackiego Ukrainy.
Prof. Tadeusz Trajdos jest historykiem i historykiem sztuki, a także członkiem naszego Towarzystwa. Jego zainteresowania badawcze w dużej części związane są z południowo-wschodnimi terenami II Rzeczypospolitej oraz obszarem Górnych Węgier, należących obecnie do Słowacji i ukraińskiego Zakarpacia. Jego wykłady mają subiektywny i emocjonalny charakter i w znacznej części oparte są o dorobek historiografii węgierskiej.
Niezwykle skomplikowana historia tego regionu, relacje etniczne i religijne omówione zostały w ciągu pięciu pierwszych wykładów. W kolejnych autor przedstawił najważniejsze zabytki, pamiątki historyczne i dzień dzisiejszy wymienionych komitatów z uwzględnieniem poszczególnych grup etnicznych mieszkańców tych ziem: Czechów, Rumunów, Rusinów, Słowaków, Węgrów i Żydów, a nawet Cyganów.
Na początek przedstawiamy wykłady historyczne.

1   Historia ogólna regionu do 1945 r. (czas 1:15:00 h)

2   Dzieje kościelne do XIX w. (czas 1:15:07 h)

3   Historia 2 poł. XIX w. – 1918 r. (czas 1:49:35 h)

4   Historia 1918 – 1944 r. (czas 2:06:03 h)

5   Historia po 1944 r. (czas 1:41:10 h)

Kolejne wykłady będą udostępniane w miarę ich powstawania, w pakietach obejmujących poszczególne komitaty.

Do Łopienki na „Etnowarsztaty”

20 czerwca 2022 | Wydarzenia | Na temat: , ,

„Etnowarsztaty w Łopience” to projekt będący próbą uratowania od zapomnienia bieszczadzkiej tradycji i kultury. Nieistniejąca dziś wieś Łopienka jest przykładem wielu bieszczadzkich miejscowości, w których tradycyjny przekaz pokoleniowy został przerwany przez wojnę i wysiedlenie mieszkańców. Bogata spuścizna kultury materialnej i duchowej tworzona przez wieki przez przedstawicieli różnych kultur: polskiej, bojkowskiej, łemkowskiej, żydowskiej, wołoskiej nagle zniknęła. „Etnowarsztaty” będą nie tylko prezentacją ginącego rzemiosła i sztuki ludowej, ale poprzez aktywne uczestnictwo dadzą możliwość dotknięcia przeszłości, spełnią rolę brakującego ogniwa w przekazie tradycji i dziedzictwa kulturowego. Projekt przewiduje przeprowadzenie warsztatów z następujących dziedzin: kowalstwo, garncarstwo, kamieniarstwo, wikliniarstwo, tkactwo, muzyka, taniec i etnografia. Nieprzypadkowy jest wybór miejsca warsztatów, które z jednej strony ukazuje współczesny kontekst zaniku więzi kulturowych, z drugiej zaś na tle podniesionej z ruin cerkwi w Łopience pokaże, że możliwa jest odbudowa tradycji. Więcej informacji o „Etnowarsztatach” znajduje się tu.