Odwiedzajmy Berbeşti

berbesti_01mxBlisko rok temu pisaliśmy już o tym, że w położonej w dolinie Mary (dopływ Izy) miejscowości Berbeşti w rumuńskim Marmaroszu na starym wiejskim cmentarzu, dzięki staraniu pana Laurenţiu Batina i jego rodziny, stanęła piękna drewniana „troiță” wieńcząca grób poległych tu 6 października 1914 roku polskich Legionistów. Wkrótce minie dokładnie 100 lat od dnia, w którym miała miejsce potyczka przy moście na Marze w Berbeşti, będąca pierwszą walką Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich. Poległych w niej pięciu (sześciu?)  legionistów pochowano na pobliskim cmentarzu. Pan Laurenţiu Batin i mieszkańcy Berbeşti planują w dniu 10 października 2014 roku uroczystą modlitwę za duszę poległych Polaków i założenie kwiatów na odnowionej mogile. Do udziału w tej uroczystości zapraszają serdecznie wszystkich tych, którzy chcieli by w setną rocznicę śmierci oddać hołd poległym.
Ze swej strony apelujemy do wszystkich polskich turystów zwiedzających cerkwie w dolinie Izy czy wesoły cmentarz w Săpânța – pamiętajcie o mogile Polskich Legionistów w Berbeşti. Naprawdę niewiele drogi trzeba nadłożyć, to tylko 8 km od Syhotu Marmaroskiego, żeby pokłonić się prochom żołnierzy poległych przed stu laty w drodze do wolnej Polski. Dla ułatwienia zamieszczamy plan miejscowości, na którym przedstawiamy dokładną lokalizację mogiły, oraz trasę dojazdu do niej (wąska droga asfaltowa) lub dojścia (ok. 1 km).

mapa_mala_X Czytaj dalej

Zmarł Andrzej Vincenz

Andrzej_VincenzZ ogromnym smutkiem przekazujemy wiadomość, która dotarła do nas z pewnym opóźnieniem z Heidelbergu o tym, że w dniu 16 sierpnia 2014 r. zmarł Andrzej Vincenz, pisarz i publicysta, emerytowany profesor slawistyki na Uniwersytetach w Heidelbergu i Getyndze, syn pisarza Stanisława Vincenza urodzony 13 marca 1922 roku we Lwowie.
Andrzej Vincenz redagował i przygotowywał do druku powojenne wydania tetralogii „Na wysokiej połoninie” Stanisława Vincenza oraz innych jego książek. Był też inicjatorem pierwszych konferencji naukowych poświęconych swojemu ojcu, a także podarował Ossolineum wszystkie jego manuskrypty. Był wielkim orędownikiem pojednania polsko-ukraińskiego.
Złożenie prochów śp. Andrzeja Vincenza w grobie jego rodziców odbędzie się w środę 10 września 2014 r. o godz. 12 w Krakowie po mszy św. w kaplicy cmentarnej na Salwatorze. Cześć Jego Pamięci!

55. Studencki Rajd Połoniny

poloniny_55_logPoczątek jesieni świetnie nadaje się na wędrówki z plecakiem. Lasy zaczynają się czerwienić, a na szlakach nie ma już tłumów, więc jak co roku na bieszczadzkie ścieżki wyruszy studencki rajd „Połoniny”. Niezmiennie od 55 lat organizuje go Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich w Warszawie, tym pod hasłem „na zbójnickim szlaku”. Uczestnicy tras spotkają się na ześrodkowaniu w sobotę 27 września 2014 r. w Solince. Proponowane są różne trasy: dłuższe i krótsze, trudniejsze i łatwiejsze, namiotowe i chatkowo-stodołowe, piesze i rowerowe. Ponadto organizatorzy zapewniają bliskie spotkania z beskidnikami i poszukiwanie ukrytych przez nich skarbów. Szczegóły można znaleźć na: www.poloniny.skpb.waw.pl

Fotograficzna opowieść o Bojkach

bojkoOd 9 sierpnia do 7 września w Leica Gallery w Warszawie przy ul. Mysiej 3 można obejrzeć wystawę fotografii Jana Brykczyńskiego zatytułowaną „Boiko”. W 2009 roku jej autor trafił do wsi w Ukraiński Karpatach. Wracał tam przez kolejne trzy lata. Powoli zdobywał zaufanie mieszkańców, odizolowanych od świata górami. Kroku po kroku pokazywali mu swoje życie, w którym zdarzenia w pierwszym rzędzie mają przyczyny magiczne, myśli mają moc sprawczą a biała magia zmaga się z czarną. Wystawa jest fotograficzną opowieścią o dawnej wsi w Europie, zdjęcia jednak zrobione są współcześnie. Więcej o wystawie na leica-camera.pl

Nocne czuwanie w łopieńskim sanktuarium

czuwanie_ekumenicze_2014aJuż po raz trzeci Zbyszek Kaszuba, kustosz łopieńskiego sanktuarium zaprasza na nocne czuwanie do cerkwi w Łopience, w wigilię uroczystości Wniebowzięcia NMP 14 sierpnia w godz. 19-24. Częścią czuwania będzie nabożeństwo ekumeniczne, na które zostali zaproszeni przedstawiciele wszystkich kościołów działających w Bieszczadach. Mamy nadzieję, że specyficzny nastrój wieczornej modlitwy w tym szczególnym miejscu zachęci wszystkich do udziału w czuwaniu. W programie czuwania są także: akatyst, pieśni maryjne i psalmy, nieszpory, różaniec, akt zawierzenia Matce Bożej. Serdecznie zapraszamy.

Przełęcz Legionów na FDC

fdc_legionyZ satysfakcją informujemy, że Poczta Polska w dniu 6 sierpnia br. wprowadziła do obiegu znaczek pocztowy o wartości 8,50 zł emisji „Legiony Polskie”. Znaczek wydrukowano w formacie  54 x 54 mm (w bloku 77 x 104 mm), w nakładzie 200.000 szt.  Została wydana również koperta FDC, na której przedstawiono krzyż z Przełęczy Legionów i zamieszczony pod nim czterowiersz. Autorem projektu jest Karol Tabaka. Nieskromnie zaznaczymy, że mamy swój udział w zamieszczeniu symboli kampanii wschodniokarpackiej Legionów Polskich na Kopercie Pierwszego Dnia Obiegu (FDC).

Mapa walk Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich

mapa_kampaniiW ostatnim czasie – setnej rocznicy nie można przegapić – w muzeach polskich otwarto kilka wystaw poświęconych I wojnie światowej. Pod koniec lipca 2014 r. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie zaprezentowało wystawę „Wielka Wojna 1914-1918. Prawdziwy koniec Belle Èpoque. Niewielka część wystawy poświęcona jest Legionom Polskim, o II Brygadzie jest trochę, ale o kampanii karpackiej nie ma prawie nic. Muzeum Historii Żydów Polskich prezentuje wystawę „Żyd, Polak, legionista 1914–1920”, też o walkach w legionów w Karpatach Wschodnich ani słowa, a przecież aż prosiło się przypomnieć przy tej okazji choćby postać rafajłowskiego karczmarza Leizora Wundermanna, którego zasługi dla „Republiki Rafajłowskiej” jeszcze wiele lat po wojnie z wdzięcznością wspominali legionowi dowódcy. W Muzeum Narodowym w Krakowie 6 sierpnia 2014 r. otwarta zostanie wystawa „Legiony Polskie 1914-1918”. Miejmy nadzieję, że przynajmniej jej twórcy nie zapomną o wschodniokarpackiej kampanii, i że po stu latach poczucie zapomnienia i gorzkie słowa jej uczestników o „nowej San Domingo” przestaną mieć uzasadnienie. Tymczasem, żeby przywrócić pamięć o skali prawie półrocznych walk toczonych przez Legiony Polskie od Ökörmező po Kimpulung Mołdawski i od Syhotu Marmaroskiego po Bohorodczany, prezentujemy ich mapę (wystarczy klikną na zamieszczony obok jej fragment). Może się przyda organizatorom kolejnych wystaw.
Мапа: Кампанія Східно-Карпатська Польських Легіонерів 1914-1915

Tablica Legionistów – podsumowanie

akt_erekcyjnyZ prawdziwą satysfakcją informujemy, że tablica upamiętniająca Kampanię Wschodniokarpacką Legionów Polskich 1914-15 została już wmurowana we wnętrzu rzymskokatolickiego kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia NMP w Nadwórnej. Pozostało zatem już tylko jej uroczyste odsłonięcie, które odbędzie się w dniu 4 października 2014 r., a na które serdecznie wszystkich już dziś zapraszamy (zaproszenie do pobrania).
Wszystko to nie byłoby możliwe bez Dobrodziejów, którzy poparli naszą inicjatywę i zdecydowali się wpłacić swoje pieniądze na ten cel, w ramach ogłoszonej przez nas zbiórki publicznej. Dziś po raz kolejny głęboko się im kłaniamy i serdecznie dziękujemy za dary. Zgodnie z obietnicą publikujemy poniżej listę wszystkich dobrodziejów ułożoną wg kolejności wpłat.

Lista Dobrodziejów
Ryszard Remiszewski, Adrian Kuszczyński, Andrzej Chrobak, Zbigniew Brynikowski, Andrzej Ruszczak, Janusz Byra, Andrzej Tabor, Rafał Krzyżanowski, Jerzy Barcikowski, Grupa Narol 4×4, Marcin Piotrowski,
Czytaj dalej

Jubileusz 100-lecia walk Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich

znaczek_Rafajlowa_mmRafajłowa – Nadwórna 2014

Zaktualizowany program obchodów jubileuszu organizowanych
przez Towarzystwo Karpackie
pod honorowym patronatem Konsula Generalnego RP we Lwowie 
we współpracy z Wiejską Radą w Bystryci (Rafajłowej)
i Parafią Rzymskokatolicką w Nadwórnej.

Wtorek 30 września

Odwiedzenie cmentarzy i pomników legionowych w Bohorodczanach, Sołotwinie, Mołotkowie, Pasiecznej i Zielonej, złożenie kwiatów i zapalenie zniczy.

Środa 1 października – Rafajłowa

godz. 10 – msza św. w cerkwi greckokatolickiej (dawnej kaplicy rzymskokatolickiej) celebrowana przez księży dwóch obrządków;
godz. 11 – spotkanie przy pomniku Legionistów, wspólnie z przedstawicielem miejscowych władz złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przy pomniku Legionistów oraz przy kurhanie ofiar sowieckich represji na Ukrainie; odsłonięcie krzyża ufundowanego przez Towarzystwo Karpackie na grobie legionisty Rudolfa Nardellego, przewidywany udział orkiestry „Surmy Hałyczyny”; Czytaj dalej

Wyjątkowa wystawa w Łopience

wystawa2 sierpnia 2014 r. o godz. 16 w Łopience odbędzie się wernisaż niezwykłej wystawy zatytułowanej „Opuszczone – Ratowane. Greckokatolickie zespoły cerkiewne południowo-wschodniej Polski”. Wystawa prezentuje cerkwie obecnie nieużytkowane, dla których ratunkiem byłoby znalezienie gospodarza; a także takie, które – niegdyś opuszczone – w ciągu ostatnich kilkunastu lat wyremontowane, uzyskały nową funkcję. Doskonałym przykładem tych ostatnich, jest właśnie zespół cerkiewny w Łopience – stąd wyjątkowa sceneria i kontekst prezentowanej wystawy. Przedstawione zostaną fotografie (współczesne oraz archiwalne) i rysunki 35 cerkwi opuszczonych i 16 cerkwi, które zostały wyremontowane, a także mapa wszystkich cerkwi na tym obszarze. Jest to trzecia odsłona wystawy, której celem jest zwrócenie uwagi na wciąż liczne, opuszczone cerkwie greckokatolickie, znajdujące się w południowo-wschodniej Polsce. Cenne te obiekty, wpisane do rejestru zabytków, pozbawione są opiekunów i niszczeją na naszych oczach. Wystawa udostępniona nam przez Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie i jej autorkę  Monikę Rzepiejewską, będzie czynna do 29 sierpnia 2014 r. Serdecznie zapraszamy!