Ludzie Gór

W ostatnim czasie ukazał się wydany przez wydawnictwo STAPIS od dawna oczekiwany VI tom Wielkiej Encyklopedii Gór i Alpinizmu, zatytułowany: Ludzie Gór, którego redaktorami, tak jak wszystkich poprzednich są Małgorzata i Jan Kiełkowscy. Poświęcony jest on górołazom, wspinaczom, odkrywcom i badaczom gór. Jest naprawdę imponujący, liczy sobie bowiem 872 strony formatu B5 i zawiera 6256 biogramy, w tym ponad 1300 dotyczących Polaków. Z jednej strony z pewną satysfakcją wypada odnotować fakt, że znajdziemy w nim kilka biogramów członków naszego Towarzystwa, z drugiej jednak z żalem skonstatować całkowity brak w tym dziele Karpat Wschodnich. Nie znajdziemy w nim niestety tak wybitnych ludzi gór jak Henryk Hoffbauer, Henryk Gąsiorowski, Tadeusz Wilczyński czy Adam i Władysław Lenkiewicze.

Czytaj dalej

Także „Reinfuss” dla Urszuli Janickiej-Krzywdy

Z prawdziwą radością informujemy, że Urszula Janicka-Krzywda, jest nie tylko laureatką etnograficznego „Oskara”, ale także tegorocznej Nagrody Województwa Małopolskiego im. Romana Reinfussa za wybitne i szczególne osiągnięcia w dziedzinie zachowania lokalnej tożsamości kulturowej w Małopolsce. Jej wręczenie odbędzie się 17 października br. o godz. 16 w Muzeum – Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Szymbarku. Uroczystości towarzyszyć będzie wernisaż wystawy „Zioła w tradycji Pogórza”.

Idee Jana Gwalberta Pawlikowskiego

Sto lat temu Jan Gwalbert Pawlikowski opublikował esej pt. „Kultura a natura”, w którym dokonał analizy relacji pomiędzy ochroną przyrody a jej gospodarczym wykorzystaniem. Myśli zawarte w eseju zachowały swoją aktualność, prowokując dziś do gorzkiej refleksji. Stały się też inspiracją do zorganizowania konferencji pt. Jan Gwalbert Pawlikowski – humanistyczna wizja ochrony przyrody i turystyki, której organizatorami są AWF w Krakowie, TPN, COTG PTTK i O/Akademicki PTTK w Krakowie. Pierwsza jej sesja odbędzie się w Krakowie 15.11, druga 16.11 w Zakopanem w dyrekcji TPN. Szczegóły tu:

Łopienka – jak było na Odpuście?

Już po raz XIV w pierwszą niedzielę października ściągnęły do Łopienki tłumy pielgrzymów. Pogoda dopisała i chociaż w nocy szron pokrył niemal całą dolinę to październikowe słońce szybko ogrzało ziemię, a może to gorące serca ludzi śpieszących do Maryi tego dokonały? Od wczesnych godzin rannych świątecznie udekorowana cerkiew, ze świeżo ukończonym obramieniem głównych drzwi wejściowych, zaczęła zapełniać się ludźmi. O jej wystrój dbają od lat pod czujnym okiem druhny Agnieszki Bernackiej harcerze z Przeworskiej Chorągwi „Kresy”. Także po raz kolejny niezmordowany ks. Piotr Bartnik przyprowadził do Łopienki pielgrzymkę z Górzanki, która w tym roku znacznie przekroczyła liczbę stu uczestników. Czytaj dalej

„Oskar” dla Urszuli Janickiej-Krzywdy

9 października 2013 r. na Zamku Królewskim w Warszawie wręczono Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”. Miło nam poinformować, że jedną z laureatek XXXVIII edycji tej najważniejszej w Polsce nagrody przyznawanej za dokonania twórcze, artystyczne, naukowe oraz działalność wspierającą kulturę regionalną została Urszula Janicka-Krzywda etnograf, badaczka kultury ludowej Karpat, folklorystka, kustosz Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Także autorka niezliczonej ilości publikacji poświęconych kulturze karpackich górali, w tym wydanej przez Towarzystwo Karpackie w 1991 r. książki „Kapliczki i krzyże przydrożne polskiego Podkarpacia”.

Opuszczone – ratowane cerkwie

10 października 2013 r. o godz. 17 na dziedzińcu Akademii Sztuk Pięknych przy ul. Krakowskie Przedmieście 5 w Warszawie odbędzie się wernisaż wystawy pt. „Opuszczone – Ratowane greckokatolickie zespoły cerkiewne południowo-wschodniej Polski”. Zaprezentowanych zostanie 35 cerkwi opuszczonych, 16 cerkwi, które zostały wyremontowane i uzyskały nową funkcję, a także 8 cerkwi wpisanych w tym roku na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a także mapa wszystkich cerkwi na tym obszarze. Wystawa będzie prezentować głównie aktualne zdjęcia zespołów cerkiewnych. Prezentacja będzie wzbogacona o charakterystykę problemów, z którymi trzeba było się zmierzyć, aby uratować cerkiew. Uzupełnieniem wystawy będzie folder – mapa, zachęcający do wyruszenia w podróż szlakiem cerkwi. Współautorem wystawy jest członek Towarzystwa Karpackiego Stanisław Kryciński. Wystawa czynna będzie do 25 października 2013 r. w godzinach 7-21.

Digitalizacja cerkwi w Hańczowej i Pielgrzymce

Katolicka Agencja Informacyjna i Polskie Bractwo Kawalerów Gutenberga zapraszają 9 października (środa) o godz. 10 do Muzeum Ikon w Warszawie (ul. Lelechowska 5) na wernisaż fotografii oraz prezentację podsumowującą realizację projektu digitalizacji cerkwi prawosławnych w Hańczowej i Pielgrzymce. W prezentacji udział wezmą: Jacek Kuśmierczyk, kanclerz Polskiego Bractwa Kawalerów Gutenberga, Paweł Myszka, kierownik projektu, Jarosław Giemza, kierownik Działu Sztuki Cerkiewnej Muzeum w Łańcucie, Michał Bogucki, dyrektor Muzeum Ikon.
Organizatorzy  przenieśli wernisaż na 23 października o godz. 12, o czym niestety nie poinformowali z odpowiednim wyprzedzeniem.
Gorąco przepraszamy!

XIV Odpust w Łopience

Jako gospodarze sanktuarium w Łopience pragniemy serdecznie zaprosić pielgrzymów i turystów w niedzielę 6 października 2013 r. o godz. 10 na odpustową mszę świętą, która już po raz XIV zostanie odprawiona w łopieńskiej świątyni, nawiązując w ten sposób do tradycji odbywających się tu przed wojną słynnych odpustów. Więcej o historii odpustów w Łopience można przeczytać na naszym portalu. Na przybyłych na odpust pielgrzymów, oprócz strawy duchowej będą także czekały pyszne pajdy chleba ze smalcem i herbata.
W trakcie uroczystości Towarzystwo Karpackie będzie prowadzić jak zwykle zbiórkę publiczną na dalszą odbudowę zespołu cerkiewnego w Łopience. Jednocześnie, z prawdziwą radością pragniemy poinformować, że dzięki ofiarności pielgrzymów i turystów, m. in. za pieniądze zebrane w czasie ubiegłorocznego odpustu, udało się przeprowadzić gruntowną konserwację oryginalnej ambony, cudem uratowanej z ruin łopieńskiej świątyni. Już w trakcie odpustu pięknymi kolorami ucieszy ona oczy odwiedzających sanktuarium.

Mapa Miega wreszcie dostępna

Dzięki Narodowemu Programowi Rozwoju Humanistyki dochodzi do skutku wydanie drukiem sporządzonej w latach 1779-1783 mapy Królestwa Galicji i Lodomerii, tzw. mapy Miega. Pod wspólnym tytułem „Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779-1783”, wydano już tom 1 obejmujący część historycznego woj. krakowskiego, od granic ze Śląskiem, wzdłuż Wisły do Krakowa i na pd. po Podhale i Tatry, oraz tom 4 z częścią historycznego woj. sandomierskiego i ziemi przemyskiej od Wisły i dolnego Sanu na pn. po Frysztak i Kańczugę na pd. Na każdy tom składają się dwa woluminy formatu 232 × 310 mm w oprawie twardej. Jeden z mapami (skala 1 : 28 800), drugi z opisami terenów, komentarzami oraz indeksami do tekstu i mapy. Kolejne tomy mają być publikowane corocznie. Wydawcą jest Wydawnictwo Antykwa z Krakowa. Czytaj dalej

Sytuacja Łemków w III RP

Na rynku księgarskim ukazała się właśnie warta odnotowania książka autorstwa Leszka Filipiaka zatytułowana „Społeczno-polityczna sytuacja Łemków w III RP”. Obszerne dzieło powstało na podstawie pracy doktorskiej autora obronionej na Uniwersytecie Wrocławskim. W poszczególnych rozdziałach omówiono m.in. historyczne uwarunkowania dualizmu narodowego Łemków, stosunek władz polskich do Łemków, podziały wśród społeczności łemkowskiej, sytuacje religijną, oraz organizacje działające w środowiskach łemkowskich. Książkę wyposażono w obszerną liczącą 60 stron bibliografię, ale niestety zapomniano zupełnie o indeksach.
Leszek Filipiak, Społeczno-polityczna sytuacja Łemków w III RP, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2013, format 155/225, s. 576.