Tajemnicze fotografie Czarnohory w „Polonie”

6 lipca 2023 | Wydarzenia | Na temat: ,

W zbiorach „Polony” znajduje się dziewięć tajemniczych pocztówek z Czarnohory, o których chciałbym kilka słów opowiedzieć. W wypadku siedmiu z nich jako autor podany jest „Goliszewski, W. (fotograf)”, dwie zaś – nie wiedzieć czemu – nie mają żadnego autora, ale tenże Goliszewski występuje jako ich współautor. Wszystkie pochodzą z kolekcji Wasylkowskiego. Cztery z nich opatrzone są czytelnym podpisem wykonanym tuszem na negatywie „W. Golczewski”, którego lekcja nie budzi żadnych wątpliwości. Trzy sygnowane są monogramem ze splecionych liter „G” i „W”, dwie nie posiadają podpisu, ale szereg ich cech wskazuje na to samo autorstwo.
Dodatkowo w szczegółowym opisie w uwagach, w wypadku pięciu z nich czytamy: „nazwa fotografa: W. Janiszewski”.
Co by nie mówić, wygląda to jednak na jakiś straszny bałagan. Owszem, można pocztówkę opatrzoną czytelnym podpisem „fot. W. Golczewski” przypisać Goliszewskiemu lub Janiszewskiemu, ale jaki to ma sens? I czy przystoi to poważnej skądinąd instytucji?

Czytaj dalej →

Stanisław Vincenz – Maria Czapska

4 lipca 2023 | Wydarzenia | Na temat:

W kolejnym, ostatnim przed wakacjami seminarium vincenzologicznym wprowadzeniem do dyskusji było obszerne omówienie korespondencji Marii Czapskiej z Ireną i Stanisławem Vincenzami prowadzonej w latach 1949–1969 przedstawione przez Anetę Martynów. Prelegentka zwróciła uwagę na wspólne dla stron tej korespondencji gorzkie doświadczenie emigracyjnego wyobcowania i szczególnie dotkliwe dla pisarzy kłopoty z odnalezieniem  odbiorców ich twórczości. Wskazała także  na inne podobieństwa losów małżeństwa Vincenzów oraz rodzeństwa Czapskich, w tym na podjętą przez nich rolę emisariuszy kultury polskiej. W dyskusji skoncentrowano się na polemice z tezą, że Stanisław Vincenz i Czapscy antycypowali koncepcję nie-miejsca zaproponowaną na początku lat 90. XX wieku przez francuskiego antropologa Marca Augé. Uczestnicy spotkania zastanawiali się, na ile przestrzeń emigracji pozostawała dla obu rodzin obca, a na ile ją jednak oswajali. Całe seminarium do obejrzenia pod tym linkiem.

Zapis spotkania o kobietach Tatr

3 lipca 2023 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Uprzejmie informujemy, że dostępne jest już od dziś nagranie z szóstych tegorocznych Spotkań karpackich online, na których dr Anna Pigoń, na kanwie swojej niedawno wydanej książki opowiadała o kobietach współtworzących legendę Tatr. Jeżeli w ostatni czwartek nie mieliście czasu, albo chcielibyście jeszcze raz posłuchać o Tatrach i Zakopanem z perspektywy do tej pory mniej znanej, klikajcie w ten link.
A przy okazji zapraszamy na pierwsze wakacyjne Spotkania karpackie online w czwartek 27 lipca o godz. 19, których gościem będzie Bogdan Gocz gospodarz i dyrektor Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej.

Podsumowanie prac na cmentarzu w Worochcie

1 lipca 2023 | Wydarzenia | Na temat:

Z satysfakcją informujemy, że udało się zakończyć i co ważne, także rozliczyć pierwszy etap prac ratunkowych i konserwacyjnych wykonywanych pod egidą Towarzystwa Karpackiego na cmentarzu w Worochcie na Huculszczyźnie. Pomimo, a może wbrew trwającej na Ukrainie wojnie, dzięki hojności darczyńców udało się uratować od niechybnego zniszczenia nagrobek Zarembów. Erazm był c.k. starostą i honorowym obywatelem Pilzna, a Wandelin c.k. pocztmistrzem w Worochcie. Niejako przy okazji udało się także społecznie odnowić chylący się ku upadkowi najstarszy na cmentarzu huculski krzyż nagrobny małżeństwa Dmytera i Marii Moczerniaków z Polanicy i ich syna Hrycia – wybitne dzieło tradycyjnej kamieniarki huculskiej z roku 1878. Oczyszczono także, wzmocniono, przygotowano do podniesienia i montażu (krzyż był rozbity na 7 odnalezionych w ziemi kawałków) nagrobek Fryderyka Spatha c.k. leśniczego. Wstępnie oczyszczono kwaterę grobową zasłużonej dla Worochty rodziny Golczewskich (w tym nagrobek Tolusia Golczewskiego) oraz płytę na grobie Henryka Garapicha, ofiary lawiny pod Breskułem. Czytaj dalej →

Wystawa „Dialogi Vincenza – spojrzenia”

30 czerwca 2023 | Wydarzenia | Na temat: ,

Gdyby ktoś chciał obejrzeć wirtualną wystawę fotografii Lidia Ciprianiego wykonanych w 1933 r., a prezentowanych w ramach wystawy „Dialogi Vincenza – spojrzenia” w 3D Blue Point Art Gallery London wystarczy, że kliknie na ten link. Załadowanie strony może chwilę potrwać, w zależności od szybkości Internetu. Wystawę najlepiej oglądać na większym ekranie. Po wnętrzu galerii można poruszać się na kilka sposobów: używając myszki; dżojstika, który znajduje się w lewym dolnym rogu ekranu; używając klawiszy ze strzałkami; albo po podwójnym kliknięciu na podłogę i podążaniu za żółto-niebieską ikonką wskazującą kierunek. Obracać się we wnętrzu galerii można przez przytrzymanie lewego przycisku myszki i poruszanie nią. Podwójne kliknięcie w wybrane zdjęcie przybliża je i wyświetla opis, kliknięcie pojedyncze zamyka okno. Życzymy miłego zwiedzania.

Góry od Radka

28 czerwca 2023 | Nowości wydawnicze | Na temat:

Niedługo minie 14 lat od tragicznej śmierci Radosława Kostuja, członka naszego Towarzystwa, doskonałego znawcy i miłośnika Karpat rumuńskich. Kilka dni temu w Centralnej Bibliotece Górskiej PTTK w Krakowie odbyło się poświęcone mu spotkanie, na którym zaprezentowano wydaną niedawno przez Wydawnictwo Ruthenus książkę zatytułowaną „Góry dla nas” i opatrzoną podtytułem „publikacje”. To już trzecia książka wydana staraniem matki Radka, pani Zofii, nieustającej w zabiegach o zachowanie Radkowej spuścizny. Znalazły się w niej skrupulatnie pozbierane mniejsze i większe teksty i notatki zamieszczane za życia autora w przeróżnych czasopismach i drukach ulotnych, między innymi dwa opublikowane w Almanachu Karpackim „Płaj”. Książkę poprzedza bardzo osobiste wprowadzenie Przemysława Rojka nawiązujące do wędrówek z Radkiem po Karpatach rumuńskich, a uzupełnia ją kilka odnalezionych wierszy Radka i jego biografia. Wyposażono ją także w wiele kolorowych zdjęć wykonanych przez samego autora.

„Dialogi Vincenza – spojrzenia”

27 czerwca 2023 | Wydarzenia | Na temat: ,

W imieniu Blue Point Art Gallery London oraz Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w Londynie serdecznie zapraszamy na wernisaż wystawy fotograficznej Lidia Ciprianiego, włoskiego antropologa i etnografa, który w latach 30. XX w. został zachęcony przez Stanisława Vincenza, do odkrywania Huculszczyzny. Ta niezwykła ekspozycja przeniesie Was w magiczny świat malowniczej krainy, która obecnie znajduje się w granicach Ukrainy.

  • Miejsce: Blue Point Art Gallery London
  • Data: 29 czerwca 2023 na platformie ZOOM
  • Godzina rozpoczęcia wernisażu: 19 (czasu londyńskiego czyli 20 polskiego)

Wystawa „Dialogi Vincenza – spojrzenia” prezentuje fascynującą serię fotografii autorstwa Lidia Ciprianiego, który podążając śladami Stanisława Vincenza, przedstawił Huculszczyznę w zupełnie nowym świetle. Na wystawie zobaczymy niezwykłe fotografie, które przekraczają granice tradycyjnej dokumentacji etnograficznej i krajoznawczej. Wybitny antropolog i utalentowany fotograf nie tylko uchwycił piękno krajobrazu, ale także ludzką obecność uznał za integralny składnik tej przestrzeni. W transcendującym świecie Huculszczyzny człowiek jest harmonijnie wkomponowany w pejzaż, jest organicznie zespolony z ziemią, a jednocześnie jest niepowtarzalną i złożoną osobowością. Nie przegapcie tej wyjątkowej okazji, by zobaczyć piękno Huculszczyzny widzianej oczami Lidia Ciprianiego, który pośrednio odsłania przed nami spojrzenie Stanisława Vincenza. Czytaj dalej →

Gdyby ktoś był jutro w Krzyworówni

24 czerwca 2023 | Wydarzenia | Na temat:

Pomimo, a może wbrew trwającej strasznej wojnie na Ukrainie trwa życie kulturalne. To także wyraz niezłomności  narodu i wiary w zwycięstwo. Z przyjemnością informujemy o wydaniu przez oficynę „Brustury” kolejnej książki Luby-Paraskewii Strynadiuk „U nas Hucułów. Siedem książek”, która prezentowana było w ostatnich tygodniach na spotkaniach autorskich w różnych miastach Ukrainy, m.in. w Iwano-Frankiwsku gdzie moderatorem był Taras Prochaśko. W najbliższą niedzielę spotkanie autorskie odbędzie się w sercu Huculszczyzny, w bliskim nam wszystkim Muzeum Iwana Franka w Krzyworówni. A po prawdzie będzie to prawdziwe święto pochodzącej z Zamahory rodziny Strynadiuków: Luba-Paraskewia będzie mówić o swojej książce, prowadzić spotkanie i na pewno czytać jej fragmenty będzie siostra Liuby-Paraskewii, Oksana Strynadiuk, aktorka, absolwentka akademii w Kijowie, a spotkanie uświetni grą na skrzypcach głowa rodziny Mykoła Strynadiuk niedawno zresztą goszczący w Warszawie. Pewnie do Krzyworówni jak na razie się nie wybierzemy, ale spieszymy donieść, że książka Liuby-Paraskwii trafiła już i pod polskie strzechy.
Pamiętajmy o trwającej strasznej wojnie i bądźmy ciągle razem z Ukraińcami.

Do kupienia Karłowicz i Bizański

22 czerwca 2023 | Aukcyjne karpatiana | Na temat:

Na aukcji poznańskiego „Antykwariatu Bartoszko” opisanej dość rozbudowanym tytułem „Polskie góry, górale, folklor, architektura, tradycja – książki, przewodniki, mapy, pocztówki, varia, XIX – XX w.”, która odbędzie się 7 lipca 2023 r. o godz. 18 na portalu internetowego domu aukcyjnego OneBid oferowane są m.in. dwie ciekawe i dość rzadkie pozycje tatrzańskie:

– Mieczysław Karłowicz w Tatrach. Pisma taternickie i zdjęcia fotograficzne wydane staraniem Zarządu Sekcyi Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego, Kraków 1910 r. w pięknej, snycerskiej oprawie bogato zdobionej motywami góralskimi z „krzyżem niespodzianym”.

– Widoki z Tatr wydał St. Bizański,  1901 r., dwadzieścia światłodruków wykonanych przez firmę J. Lowy w Wiedniu uzupełnionych dodatkowo piętnastoma kolorowymi pocztówkami tatrzańskimi naklejonymi na odwrocie plansz.

Nic, tylko licytować!

O góralkach, taterniczkach i turystkach

20 czerwca 2023 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Zapraszamy na szóste w tym roku Spotkania Karpackie online, które odbędą się w czwartek 29 czerwca 2023 r., jak zwykle o godzinie 19. Naszym gościem będzie dr Anna Pigoń, która na kanwie swojej niedawno wydanej książki opowie o kobietach współtworzących legendę Tatr. Badania nad Tatrami w kontekście humanistycznym, szczególnie dotyczące literatury mają bogatą historię, dotychczas jednak dominowała w nich perspektywa androcentryczna. To mężczyzn kojarzono z formowaniem regionu i kulturowym upowszechnianiem tej szczególnej przestrzeni, dlatego też w narracjach związanych z Tatrami dominowały męskie biografie, utwory i spojrzenia. Tymczasem o kobietach, które w owej przestrzeni są obecne, kształtują ją i współtworzą modele pisania i myślenia o niej, trudno mówić wyłącznie w kontekście uzupełnienia bądź jako o lokalnym kolorycie. Bywa, że owe aktorki tatrzańskiego dyskursu tworzą własną, osobną herstorię. Wykład „Kobiety Tatr. Góralki, taterniczki, turystki” dotyczyć będzie kobiet tworzących literaturę o Tatrach do 1939 roku lub obecnych w niej jako bohaterki, a także tych, które na różne sposoby tworzyły szeroko pojętą kulturę tatrzańsko-podhalańską.
Anna Pigoń – literaturoznawczyni, doktorka nauk humanistycznych. Pracuje w Instytucie Filologii Polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim. Sekretarzyni czasopisma „Góry – Literatura – Kultura” i Pracowni Badań Humanistycznych nad Problematyką Górską. Autorka monografii „Góralki, taterniczki, turystki. Kobiety w literaturze o Tatrach do 1939 roku”. Publikowała między innymi w czasopismach „Góry–Literatura–Kultura”, „Filoteknos”, „Orbis Linguarum” oraz w monografiach zbiorowych. Jej zainteresowania badawcze obejmują góry w perspektywie humanistycznej, motyw kobiety w literaturze. Czytaj dalej →