Wystawa o Łopience

8 grudnia 2017 | Wydarzenia | Na temat: ,

Serdecznie  zapraszamy na kolejną odsłonę wystawy „Za górą – historia cerkwi w Łopience”. Tym razem będzie ona eksponowana w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Krakowie przy ul. Rajskiej 1 od 16 grudnia do 31 stycznia 2018 r. Przypomnijmy, że wystawa opowiada o dziejach zniszczenia i odbudowy największego przed II wojną światową greckokatolickiego sanktuarium maryjnego w Bieszczadach, a także o ostatnich 90 latach istnienia Łopienki – zagubionej wśród gór małej bieszczadzkiej wioski. Sanktuarium pomimo wielokrotnego skazywania na zagładę i zapomnienie przetrwało i stało się symbolem odrodzenia, realnym przykładem tego, że wiara czyni cuda. Wystawa jest fotograficznym zapisem tylko niektórych zdarzeń. Zdjęcia ułożone są chronologicznie w trzech grupach wyróżnionych odmiennym kolorem. Pierwsza to lata przed wysiedleniem – zdjęcia w sepii, druga obejmuje okres zniszczenia i pierwszych prób odbudowy – zdjęcia czarno-białe i trzecia to okres odbudowy – przeważają zdjęcia kolorowe. Chociaż na fotografiach dominuje cerkiew, to jest to także historia ludzi, tych którzy mieszkali tu kiedyś i tych wszystkich, którzy przyczynili się do jej odbudowy. Obecnie cerkiew  pw. św. Paraskewi jest otwarta dla każdego wędrowca i pielgrzyma. Czytaj dalej →

Spisz w narracji mieszkańców

7 grudnia 2017 | Wydarzenia | Na temat:

Serdecznie zapraszamy na spotkanie Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, które odbędzie się w najbliższy poniedziałek 11  grudnia 2017 r. o godz. 16:30 w Muzeum Etnograficznym w Krakowie przy Placu Wolnica 1 (sala odczytowa), podczas którego dr Ludwika Włodek wygłosi wykład pt. „Wspólna przeszłość, różne opowieści. Spisz w narracji jego mieszkańców”. Spotkanie połączone będzie z promocją książki jej autorstwa pt. „Cztery sztandary, jeden adres. Historie ze Spisza”.
Na Spiszu mieszkali obok siebie Węgrzy, Słowacy, Polacy, Niemcy, Rusini, Żydzi i Cyganie. Dla tego ta kraina siedmiu kultur może być uważana za serce Europy Środkowej. Spiszacy twierdzą, że mówią „po nasymu”, choć dla każdego to co innego znaczy. Wielu do dziś uważa się przede wszystkim za tutejszych, ale są też tacy, którzy daliby się pokroić za to, że ich przodkowie od setek lat byli Polakami albo Słowakami.
Ludwika Włodek, publicystka i reporterka, adiunkt w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka książek „Pra. O rodzinie Iwaszkiewiczów” i „Wystarczy przejść przez rzekę”.

Jeszcze jeden Hucuł dzisiaj

5 grudnia 2017 | Aukcyjne karpatiana | Na temat:

Na aukcji „VARIA 21” Galerii Warszawskiej Sopockiego Domu Aukcyjnego (Warszawa, Nowy Świat 54/56), która odbędzie się we wtorek 12 grudnia 2017 r. o godz. 19 będzie można zakupić za jedyne 4 200 zł (cena wywoławcza) obraz Fryderyka Pautscha pt. Hucuł na koniu (olej, płótno, 45 x 32 cm, sygn. p.d.: F. Pautsch) znajdujący się w katalogu pod nr 15.
Fryderyk Pautsch (1877 – 1950) urodził się w Delatynie nad Prutem, nic więc dziwnego, że był jednym z najpłodniejszych twórców tzw. „hucułów”, czyli obrazów nawiązujących do folkloru Huculszczyzny, charakterystycznego nurtu w sztuce  Młodej Polski. Malarstwo studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u J. Unierzyskiego i L. Wyczółkowskiego oraz w paryskiej Académie Julian u J.P. Laurensa.  Malował rodzajowe sceny z życia Hucułów, kompozycje religijne, portrety, martwe natury i pejzaże, a we wcześniejszym okresie także obrazy historyczne.

Karpaty znakiem Europy Środkowej?

4 grudnia 2017 | Nowości wydawnicze, Wydarzenia | Na temat:

Zapraszamy serdecznie w imieniu Katedry Socjologii Kultury IFIS APS na spotkanie dyskusyjne poświęcone książce Marty Cobel-Tokarskiej i Marcina Dębickiego zatytułowanej „Słowo i terytorium. Eseje o Europie Środkowej”, które odbędzie się we wtorek 5 grudnia 2017 r. o godz. 15.30 w Akademii Pedagogiki Specjalnej (Sala Senatu, budynek C) przy ul. Szczęśliwickiej 40 w Warszawie. Książkę przedstawiać będą prof. dr hab. Ryszard Radzik i dr Ludwika Włodek.
Duże fragmenty książki dotyczą spraw karpackich, zaś w rozdziale pt. „Karpackość. Góry jako przestrzeń kulturowa” znalazło się obszerne omówienie, niezwykle zresztą życzliwe (i mobilizujące), naszego półrocznika Almanachu Karpackiego „Płaj”. W innych rozdziałach autorzy analizują między innymi twórczość Andrzeja Stasiuka i Marosza Krajniaka autora Trylogii łemkowskiej (Carpathia, Entropia, Informacja) oraz działalność Wydawnictwa „Czarne”.

Marta Cobel-Tokarska, Marcin Dębicki, Słowo i terytorium. Eseje o Europie Środkowej, Akademia Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2017.

Książka w wolnym dostępie.

Nagrodzono książki karpackie

2 grudnia 2017 | Książki, Wydarzenia

W ostatnich dniach sypnęło nagrodami dla publikacji o tematyce karpackiej. Rekordzistą jest tu niewątpliwie książka Adama Czarnowskiego pt. O tatrzańskich pocztówkach wydana przez Tatrzański Park Narodowy w 2017 r., o której już pisaliśmy, a która jak odkurzacz sprząta kolejne nagrody. Dzisiaj zdobyła I nagrodę w kategorii albumów krajoznawczych na XXVI Ogólnopolskim Przeglądzie Książki Krajoznawczej i Turystycznej oraz otrzymała jedno z czterech przyznanych wyróżnień w kategorii edytorskiej Nagrody Klio 2017.  We wrześniu zaś książka ta została laureatką 2. Międzynarodowego Konkursu „Najlepsze wydawnictwa o górach” 2017 r. Żal tylko, że autor książki i unikalnego zbioru pocztówek tych sukcesów nie doczekał.
Na XXVI Ogólnopolskim Przeglądzie Książki Krajoznawczej i Turystycznej nagrodzono także:
I nagrodą w kategorii monografie oraz inne opracowania krajoznawcze dwutomową publikację Bojkowszczyzna zachodnia – wczoraj, dziś i jutro, pod red. Jacka Wolskiego, wydana przez Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa 2016. (też o niej pisaliśmy),
II nagrodą w tej samej kategorii otrzymało dzieło pt. Cerkwie i ikony Łemkowszczyzny Jarosława Giemzy wydane przez Wydawnictwo Libra.pl w 2017 r. (autor jest członkiem Towarzystwa Karpackiego, a o książce oczywiście już pisaliśmy); Czytaj dalej →

Bieszczadzkie połoniny 80 lat temu

30 listopada 2017 | Wydarzenia | Na temat:

W imieniu Koła Przewodników Turystycznych przy Oddziale PTTK w Krośnie serdecznie zapraszamy na wykład geografa, przewodnika beskidzkiego, badacza toponimów karpackich, autora map, członka Towarzystwa Karpackiego dr. Wojciecha Krukara pt. „Bieszczadzkie połoniny 80 lat temu”, który odbędzie się we wtorek 5 grudnia 2017 r. o godz. 17 w Centrum Dziedzictwa Szkła w Krośnie przy ul. Blich 2. Wstęp wolny.
Przed wykładem na pewno warto przeczytać artykuł Wojciecha Krukara z ostatniego, 53 tomu Płaju zatytułowany Stada wołów pod Tarnicą i Haliczem.

V Festiwal Autentycznej Muzyki Huculskiej

26 listopada 2017 | Ogólne, Wydarzenia | Na temat:

Miło nam poinformować, że 27 listopada 2017 r. w Domu Kultury w Krzyworówni odbędzie się piąta edycja Festiwalu Autentycznej Muzyki Huculskiej im. Wasyla Hrymaluka (Mogura) i Romana Kumłyka (Romka).  Celem festiwalu jest promowanie nowych muzycznych talentów, zachęcenie utalentowanej muzycznie młodzieży do muzykowania, podniesienie poziomu artystycznego huculskich muzykantów, a także popularyzacja autentycznej muzyki huculskiej. Jest nam tym bardziej miło, że drugim patronem Festiwalu został śp. Roman Kumłyk – członek i ambasador Towarzystwa Karpackiego na Huculszczyźnie. Komitet organizacyjny Festiwalu w komunikacie stwierdził, iż zarówno Wasyl Hrymaluk (Mogur) jak i Roman Kumłyk (Romek) byli niedościgłymi w swej sztuce wirtuozami, którzy zachwycili swoją muzyką nie tylko Ukrainę, ale cały świat.

O karpackim pasterstwie w Lublinie

26 listopada 2017 | Wydarzenia | Na temat:

W sobotę 25 listopada 2017 r. w Lublinie w małej sali widowiskowej „Inkubatora medialno-artystycznego” ACK UMCS „Chatka Żaka” przy ul. Radziszewskiego 16 odbyła się konferencja popularnonaukowa zatytułowana „Pasterstwo w Karpatach. Geneza i obraz współczesny” pod patronatem honorowym prezydenta Lublina, zorganizowana przez Towarzystwo Karpackie. Licznie zebrani słuchacze wysłuchali szeregu niezwykle ciekawych referatów. Jednym z najciekawszych był oczywiście referat plenarny wygłoszony przez prof. Grzegorza Jawora (UMCS) pt. Osadnictwo wołoskie w Karpatach w XIV-XVII w. Profesor Jawor w sposób niepozostawiający właściwie żadnych wątpliwości wykazał, że nie może być mowy o żadnych wołoskich nomadach w Karpatach, a tzw. kolonizację na prawie wołoskim organizowali wynajmowani w tym celu specjaliści od gospodarki pasterskiej pochodzący z historycznych krain dzisiejszej Rumunii. Wędrówki wołoskich nomadów to tylko romantyczna legenda spopularyzowana przez Kazimierza Dobrowolskiego i powielona przez autorów przewodników turystycznych.
Czytaj dalej →

Vincenz w Stargardzie i w Hali Stulecia

21 listopada 2017 | Wydarzenia | Na temat: ,

Wystawa pt. „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888–1971)” wg scenariusza Jana Choroszego 19 listopada trafiła do Stargardu, gdzie pozostanie do 8 stycznia 2018 r., by następnie przenieść się do Centrum Dialogu Przełomy przy pl. Solidarności 1 w Szczecinie.
Natomiast „dolnośląska”  kopia ekspozycji od 30 listopada do 3 grudnia 2017 r. będzie prezentowana we wrocławskiej Hali Stulecia w roli imprezy towarzyszącej Wrocławskim Targom Dobrych Książek. Będzie to też jej skromny jubileusz, a mianowicie 40. lokalizacja. W grudniu wystawa o Stanisławie Vincenzie znajdzie się jeszcze w kolejnej miejscowości na Dolnym Śląsku, o czym nie omieszkamy poinformować.

Krzyż w Łopience

20 listopada 2017 | Wydarzenia | Na temat:

W ostatnich dniach dotarła do nas informacja, że w sobotę 11 listopada 2017 r. po mszy w obrządku greckokatolickim odprawionej w łopieńskiej cerkwi przez księdza Mirona Michaliszyna w bezpośrednim sąsiedztwie cerkwi wmurowany został duży drewniany, trójramienny krzyż.
Z prawdziwą przykrością zmuszeni jesteśmy oświadczyć, że wmurowanie tego krzyża nie zostało wcześniej w żaden sposób uzgodnione z Towarzystwem Karpackim.
Niezależnie od intencji jakie przyświecały temu przedsięwzięciu uważamy je za działanie niedopuszczalne i nieodpowiedzialne. Jednocześnie bardzo prosimy wszystkich o powstrzymanie się od jakichkolwiek dalszych pochopnych i nieprzemyślanych kroków. Mamy głęboką nadzieję, że wydarzenie to nie przekreśli wieloletnich naszych starań o stworzenie w Łopience i jej sanktuarium miejsca tolerancji i pojednania otwartego dla wszystkich ludzi dobrej woli, wolnego od konfrontacji i politycznych manifestacji.

Prezes Towarzystwa Karpackiego
Juliusz Marszałek