Pod tym linkiem udostępniamy nagranie z marcowych Spotkań Karpackich online, na których o przedziwnej i zaskakującej karierze pieśni Hej, Krywaniu, o której jej autorowi zapewne nawet się nie śniło, opowiedziała zajmująco Maria Kościelniak-Woźniak.
Na następnych Spotkaniach Karpackich online w czwartek 25 kwietnia 2024 r. wysłuchamy kolejnego głosu historyka o dawnej i niedawnej przeszłość nadczeremoskich Kut, a tym historykiem będzie oczywiście prof. Tadeusz M. Trajdos.
Galeria „Więzy” oraz Pawilon Kultury w Wiązownie zapraszają na wystawę oraz prelekcje poświęcone trzydziestu siedmiu latom prac renowacyjnych Grupy Kamieniarzy Podkarpackich „Magurycz” na cmentarzach pozbawionych opiekunów.
W sobotę 6 kwietnia o godz. 15 prelekcja Szymona Modrzejewskiego pt. „Działalność grupy „Magurycz” 1997-2024”, a o godz. 16 wernisaż wystawy poświęconej działalności „Magurycza” w Galerii „Więzy”.
W kolejną sobotę 13 kwietnia o godz. 15 spotkania ze Stanisławem Krycińskim, krajoznawcą, autorem wielu publikacji, organizatorem obozów inwentaryzacyjnych i konserwatorskich „Nadsanie”.
Wystawę w Galerii „Więzy” można będzie oglądać w soboty i niedziele w godz. 10-16.
W sobotę 23 marca 2024 r. Łopienka stała się miejscem rozpoczęcia nabożeństwa Drogi Krzyżowej, w którym uczestniczyła grupa pielgrzymów z Rzeszowa, Kolbuszowej, Pstrągowej i Kołaczyc – w sumie około 170 osób z ks. Grzegorzem Złotkiem z parafii św. Rocha w Rzeszowie. Po mszy w łopieńskiej cerkwi, prowadzeni przez przewodnika beskidzkiego uczestnicy nabożeństwa wyruszyli do kapliczki na przełęczy Hyrcza, by potem przez Korbanię zejść do Bukowca. Do kapliczki na Hyrczy wnieśli solidnych rozmiarów krucyfiks wykonany przez kościelnego z Górzanki. Wniesienie ciężkiego krucyfiksu wymagało nie lada wysiłku fizycznego ze względu na bieszczadzkie błoto szczególnie o tej porze roku wprost utrudniające utrzymanie się na nogach. Jednak udało się i krzyż czeka już na liturgiczny obrzęd wprowadzenia do kaplicy. W samej kapliczce przeprowadzono drobne prace konserwacyjne, polegające na oczyszczeniu odparzonych tynków i uzupełnieniu ubytków i pęknięć zaprawą oraz gładzią szpachlową. Zamontowano także szybki w oknie i drzwiach. Natomiast drzwi, które wyglądały jak po odwiedzinach niedźwiedzia, otwierają się już teraz bez problemów. Czytaj dalej
W ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków oraz Muzeum Łazienki Królewskie serdecznie zapraszają w czwartek 4 kwietnia 2024 r. o godz. 13 do Pałacu na Wyspie w Łazienkach Królewskich w Warszawie na spotkanie z Jarosławem Giemzą, wybitnym znawcą sztuki cerkiewnej i architektury drewnianej, zatytułowane „Sztuka sakralna Kościoła Wschodniego w południowo-wschodniej Polsce – czy ocalone dziedzictwo?”. W prelekcji autor przedstawi między innymi sztukę sakralną Kościoła Wschodniego w historycznej eparchii przemyskiej od średniowiecza po dzień dzisiejszy; istotne wydarzenia historyczne wpływające na jej formy; losy świątyń w 2 poł. XX w.; wysiłki konserwatorskie podejmowane od poł. XX w., oraz zakres i jakość podejmowanych prac; obecny stan zachowania i potrzeby konserwatorskie; współczesną sztukę sakralną.
Jarosław Giemza jest kierownikiem Działu Sztuki Cerkiewnej Muzeum-Zamku w Łańcucie, współzałożycielem i członkiem Komisji Konserwatorskiej Greckokatolickiej Archidiecezji Przemysko-Warszawskiej, autorem licznych publikacji na temat sztuki sakralnej, a także projektantem malarskiego wystroju kilkunastu współczesnych cerkwi i kościołów. Jest też członkiem Towarzystwa Karpackiego.
Zapraszamy na trzecie w 2024 r. Spotkania Karpackie online, które odbędą się 28 marca jak zwykle o godzinie 19. Naszym gościem będzie Maria Kościelniak-Woźniak, która przedstawi prelekcję pt. „Od Tetmajera do Goorala. Intermedialne losy pieśni Hej, Krywaniu. Zapoznamy się z karpackim tematem stanowiącym już od ponad 100 lat jeden z ważnych elementów naszej kultury, a także popkultury. Nie tylko zresztą naszej… Krywań jest jeszcze ważniejszy dla tożsamości narodowej Słowaków. Dla nich jest wręcz „górą narodową”. Jest obecny w hymnie Słowacji, a także na monetach o nominale 1, 2 i 5 eurocentów.
W 1903 r. ukazał się pierwszy tom opowiadań tatrzańskich Kazimierza Przerwy Tetmajera zatytułowany Na skalnem Podhalu. Wtedy też rozpoczął się intertekstowy i międzymedialny żywot pieśni Hej, Krywaniu – do dziś jednej z najczęściej wykonywanych przez kapele góralskie. Śpiewka Hej, Krywaniu jest w oryginale wyrazem żalu za utraconym „kochaniem”. Śpiewająca pieśń Marta Uherczykówna „serce swoje młode i gibkie, i pachnące żywicą ciało ofiarowała Jaśkowi na miękkich mchach w podkrywańskim lesie, po czym została przezeń porzucona. Utwór szybko został włączony do repertuaru ludowego i obecnie funkcjonuje jako pieśń góralska. Taki rodowód pozwolił na silne przekształcenia Krywania i rozmnożenia jego znaczeń, a nawet całkowitego oderwania od oryginalnego kontekstu. Popularność Krywania jako pieśni ludowej sprawiła, że na początku lat 70. zespół Skaldowie wydał płytę Krywań, Krywań, która do dziś jest uznawana za jedno z najważniejszych i najlepszych ich dokonań. Pieśń została także wykorzystana w filmie Władysława Pasikowskiego Operacja Samum (1999). Zanurzenie góralskiej śpiewki w wojennym kontekście bliskowschodnim nadaje jej charakter patriotyczny o wymiarze ponadregionalnym. O Krywaniu we współczesnej polskiej popkulturze przypomina m.in. Gooral, czyli Mateusz Górny, zajmujący się łączeniem nowoczesnej muzyki elektronicznej z utworami góralskimi. Krywań pojawił się w jego twórczości aż trzy razy. Popularność przyniosła mu wersja wykonywana we współpracy z Zespołem Pieśni i Tańca „Mazowsze”, która szczególnym echem odbiła się po koncercie podczas festiwalu Przystanek Woodstock w roku 2013. W wystąpieniu naszej gościni, na tle materiału faktograficznego, przeprowadzona zostanie analiza zmian w funkcjonowaniu utworu Hej, Krywaniu i ich związków z trendami w popkulturze. Prześledzone zostaną także przesunięcia międzymedialne – od wiersza, przez pieśń w różnych interpretacjach, po wykorzystanie w filmie, performansie i teledysku artystycznym. Czytaj dalej
Pracownia Vincenzologiczna Instytutu Filologii Polskiej UWr umieściła właśnie na swoim profilu YouTube nagranie z siedemnastego seminarium vincenzologicznego w trakcie którego prof. Józef Olejniczak z Uniwersytetu Śląskiego przedstawił esej o życiu i twórczości Stanisława Vincenza, rozpatrując je w różnych kontekstach literackich, historycznych i społecznych.
Dr Dorota Ucherek podsumował seminarium w ten sposób:
Prof. Józef Olejniczak przypomniał o procesualnym charakterze powstawania kolejnych pasm „Połoniny”, o tym, jak tekst ewoluował w reakcji na rzeczywistość – w związku z czym rękopisy stanowią wyzwanie dla krytyki genetycznej – i o początkowych trudnościach w znalezieniu wydawcy. Przywołując szkic Vincenza o Josephie Conradzie z tomu „Po stronie dialogu”, odniósł biografię i dzieło Homera Huculszczyzny do tradycji sarmackiej i romantycznej (w tym zwłaszcza do Mickiewicza), do Sienkiewiczowskiego modelu patriotyzmu oraz do religijności, w wypadku pisarza dalekiej od wszelkich dogmatyzmów. Czytaj dalej
Z ogromna radością pragniemy wszystkim miłośnikom Beskidu Niskiego (i nie tylko im) zwiastować wspaniałą wiadomość – nakładem wydawnictwa „Ruthenus” ujrzy niebawem światło dzienne wyjątkowy album zatytułowany „Beskid Niski w fotografii Stanisława Krycińskiego”. Książka liczącą ponad 350 stron zawiera na nich reprodukcje ponad siedmiuset czarno-białych fotografii Beskidu Niskiego, wykonanych głównie w latach 70. i 80. XX w. i opatrzonych szczegółowymi komentarzami ich autora. Album swoją koncepcję, wybór zdjęć i redakcję zawdzięcza Jakubowi Łobockiem, wstępem zaś poprzedził go Andrzej Wielocha.
Promocja tej wyjątkowej publikacji odbędzie się – no gdzieżby indziej – w Ośrodku Edukacyjno-Muzealnym Magurskiego Parku Narodowego w Krempnej już za niecały miesiąc 5 kwietnia 2024 r. o godzinie 18. Wypełnią ją opowieści autora fotografii o okolicznościach ich powstania i o losach prezentowanych na nich obiektów. Będzie jej też towarzyszyć wystawa wybranych albumowych fotografii, którą chętni będą mogli oglądać jeszcze co najmniej przez miesiąc po promocji. Czytaj dalej
Zwykle po każdych Spotkaniach Karpackich online zamieszczamy na naszym portalu ich rejestrację. Zatem i tym razem nie może być inaczej. Pod tym linkiem może każdy chętny już od dziś obejrzeć profesjonalnie i z niezwykłą przewodnicka swadą wygłoszone zaproszenie do okrywania Beskidu Wyspowego, które przedstawił Dariusz Gacek w ostatni czwartek 29 lutego 2024 roku.
Jak zawsze przy okazji publikacji nagrania zapraszamy na kolejne Spotkania Karpackie online, na których 28 marca 2024 roku o godz. 19 Maria Kościelniak-Woźniak wygłosi wkład zatytułowany „Od Tetmajera do Goorala. Intermedialne losy pieśni Hej Krywaniu”.
Tak jak obiecaliśmy publikujemy pierwszy komunikat o stanie ogłoszonej przez nas zbiórki na nowy Krzyż Vincenzowski w Bystrzcu pod Czarnohorą. Po dziesięciu dniach jej trwania mamy 2 500 zł, czyli około 25% potrzebnej na to przedsięwzięcie kwoty. Jak na tak krótki czas to całkiem niezły wynik, ale do końca jeszcze droga daleka. Nowy krzyż ma być wykonany z litego dębu bo tylko wtedy ma szanse nas przeżyć, i dokładnie wg projektu dr Włodzimierza Witkowskiego, tak jak na rysunku zamieszczonym obok. Przypominamy więc jeszcze raz nasz apel o wsparcie i przekazywanie datków na rachunek bankowy Towarzystwa Karpackiego: PKO BP XVIII O/W-wa (kod SWIFT: BPKOPLPW) 75 1020 1185 0000 4602 0074 3104 (z dopiskiem – „Krzyż Vincenzowski”) nr IBAN: PL75102011850000460200743104.
Zapraszamy na drugie w 2024 r. Spotkania Karpackie online, które odbędą się w czwartek 29 lutego 2024 r. jak zwykle o godz. 19. Tym razem przeniesiemy się w zachodnią część Karpat. Nasz gość Dariusz Gacek wygłosi prelekcję zatytułowaną Odkryj Beskid Wyspowy.
Beskid Wyspowy to barwny, intrygujący i zróżnicowany krajobrazowo fragment polskich Beskidów. Mimo, że leży na „wyciągnięcie ręki” od Krakowa i Górnego Śląska, często jest pomijany przez turystów zmierzających w nieco wyższe i bardziej znane obszary karpackie. Niepowtarzalna rzeźba terenu, którą tworzą izolowane „wyspy” górskie, fantastyczne panoramy, liczne zabytki architektury, skarby przyrody i niezła infrastruktura turystyczna tworzą świetną bazę i potencjał pod rozwój turystyki kwalifikowanej. O niezwykłym pięknie tej górskiej krainy, mozaice krajoznawczej oraz tajemnicach zaklętych w drewnianych świątyniach i szlacheckich dworkach opowie nam człowiek zakochany w tych górach i autor przewodnika po Beskidzie Wyspowym.
Dariusz Gacek historyk, przewodnik górski, członek Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich w Katowicach. Swoje pasje krajoznawcze dzieli między ukochane Beskidy i rodzinną górnośląską ziemię. Autor wielu opracowań turystycznych – przewodników, map i artykułów w prasie fachowej. Maratończyk i ultramaratończyk, dla którego las i góry są drugim domem. Czytaj dalej
