Wszystko na temat: Łemkowszczyzna

O umorzeniu śledztwa w sprawie akcji „Wisła”

Stowarzyszenie „Ruska Bursa” w Gorlicach serdecznie zaprasza do swojej siedziby w piątek 24 maja 2024 r. o godzinie 18 na wykład prof. Jana Pisulińskiego pt. „Postanowienie o umorzeniu śledztwa w sprawie akcji «Wisła»  – czemu nie można się zgodzić z jego treścią?”.
Wystąpienie będzie polemiką z fałszywymi treściami zawartymi w postanowieniu prokuratorki oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu w Rzeszowie z 24 listopada 2023 r., dotyczącymi genezy, przebiegu i konsekwencji akcji „Wisła”. Zostało ono oparte na selektywnie wybranych źródłach, zawiera szereg przekłamań, manipulacji i sprzeczności w argumentacji. Z jego treści wynika jednoznacznie, że było ono pisane w celu uzasadnienia z góry przyjętego założenia, że akcja «Wisła» nie tylko nie była zbrodnią komunistyczną, ale wręcz dobrodziejstwem dla objętej nią ludności ukraińskiej i rodzin mieszanych.
Dr hab. Jan Pisuliński, prof. Uniwersytetu Rzeszowskiego jest historykiem specjalizujący się w historii powszechnej po 1918 roku, nauczycielem akademickim, autorem m.in. monografii „Akcja Specjalna «Wisła»” oraz „Przesiedlenie ludności ukraińskiej z Polski do USRR w latach 1944-1947”.

XXXIV Łemkowski Kermesz w Olchowcu

Jak co roku, od trzydziestu czterech lat zapraszamy do Olchowca na Łemkowski Kermesz. W tym roku tydzień później niż zwykle, bo dopiero w sobotę 25 i niedzielę 26 maja. Oczywiście najważniejsze będą modlitwy i nabożeństwa w olchowieckiej cerkwi pod wezwaniem Przeniesienia relikwii św. Mikołaja z Myrny do Barii, ale świeckich atrakcji też nie zabraknie.
I tak w sobotę oprócz rozpoczynających się od godz. 18.30 koncertów, będzie można wziąć udział w warsztatach tworzenia krywulek, obejrzeć wystawę „Olchowiec w fotografiach Stanisława Krycińskiego”, a także najprawdopodobniej nabyć jego wydany niedawno przez Wydawnictwo „Ruthenus” album pt. „Beskid Niski”. Wysłuchać prelekcji Ireny Wielochy o tym, że „Twoje życie należy do ciebie, bez względu na wiek”, posłuchać o „Łemkowskiej genealogii” i obejrzeć wystawę „Łemkowszczyzna – tradycja cyrylicą pisana”. A w niedzielę, po liturgii o godz. 11 i przywitaniu kermeszowych gości, od godz. 13 koncerty i koncerty aż do późnych godzin wieczornych, z przerwą na prezentację nowej, pięknie wydanej przez Wydawnictwo Żyznowski książki Wasyla Bawolaka „Łemkowskie piosenki ze Świątkowej Wielkiej”.

Łemkowskie piosenki ze Świątkowej Wielkiej

Nakładem „Wydawnictwa Żyznowski” ukazała się właśnie nowa książka autorstwa Bolesława (Wasyla) Bawolaka zatytułowana „Łemkowskie piosenki ze Świątkowej Wielkiej. Śpiewnik.” Miłośnicy Łemkowszczyzny w książce oprócz ponad 250 piosenek wraz z zapisami nutowymi, które autor zbioru zapisał z własnej lub cudzej pamięci znajdą także wspaniałe ilustracje Krzysztofa Radoszka inspirowane kulturą łemkowską. Każda z piosenek zapisana jest w po łemkowski cyrylicą i w transkrypcji, oraz w tłumaczeniu na język polski. To już trzecia, wydana przez to Wydawnictwo, książka Bawolaka poświęcona kulturze Łemkowszczyzny, która zachowała się we wsi Świątkowa Wielka, po „Łemkowskim weselu…” i „Łemkowskich przysłowiach i powiedzeniach…”. Tym razem autor przybliża nam muzyczną stronę Łemkowszczyzny przedstawiając ponad 250 piosenek i śpiewanek wraz z zapisami nutowymi. Książkę już można zakupić w Wydawnictwie, choć jej uroczysta premiera odbędzie się w trakcie 34 Łemkowskiego Kermeszu w Olchowcu 25-26 maja 2024 roku.

Album beskidzkonieskie drugie podejście

Uprzejmie informujemy, że odwołane z przyczyn obiektywnych spotkanie promocyjne albumu zatytułowanego „Beskid Niski w fotografii Stanisława Krycińskiego” Ośrodku Edukacyjno-Muzealnym Magurskiego Parku Narodowego w Krempnej  odbędzie się w najbliższą środę 10 kwietnia 2024 r. o godzinie 17.30.
Przypomnijmy, że ta wyjątkowa książka wydana przez Wydawnictwo „Ruthenus”, liczy ponad 350 stron i zawiera reprodukcje ponad siedmiuset czarno-białych fotografii Beskidu Niskiego, wykonanych głównie w latach 70. i 80. XX w., opatrzonych szczegółowymi komentarzami ich autora.

Album beskidzkoniskie

Z ogromna radością pragniemy wszystkim miłośnikom Beskidu Niskiego (i nie tylko im) zwiastować wspaniałą wiadomość – nakładem wydawnictwa „Ruthenus” ujrzy niebawem światło dzienne wyjątkowy album zatytułowany „Beskid Niski w fotografii Stanisława Krycińskiego”. Książka liczącą ponad 350 stron zawiera na nich reprodukcje ponad siedmiuset czarno-białych fotografii Beskidu Niskiego, wykonanych głównie w latach 70. i 80. XX w. i opatrzonych szczegółowymi komentarzami ich autora. Album swoją koncepcję, wybór zdjęć i redakcję zawdzięcza Jakubowi Łobockiem, wstępem zaś poprzedził go Andrzej Wielocha.
Promocja tej wyjątkowej publikacji odbędzie się – no gdzieżby indziej – w Ośrodku Edukacyjno-Muzealnym Magurskiego Parku Narodowego w Krempnej już za niecały miesiąc 5 kwietnia 2024 r. o godzinie 18. Wypełnią ją opowieści autora fotografii o okolicznościach ich powstania i o losach prezentowanych na nich obiektów. Będzie jej też towarzyszyć wystawa wybranych albumowych fotografii, którą chętni będą mogli oglądać jeszcze co najmniej przez miesiąc po promocji. Czytaj dalej

Łemkowszczyzna z Hubertem Ossadnikiem

Komisja Etnograficzna Polskiej Akademii Umiejętności zaprasza na posiedzenie naukowe, na którym wykład pt. „Łemkowszczyzna Wschodnia w okresie międzywojennym jako specyficzne pogranicze kulturowe, etniczne i etnograficzne” wygłosi członek naszego Towarzystwa dr Hubert Ossadnik z Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Wykład odbędzie się 25 stycznia (czwartek) 2024 r. o godz. 17 w Sali im. Karoliny Lanckorońskiej PAU przy ul. Sławkowskiej 17. Oprócz udziału stacjonarnego możliwy jest też udział na platformie ZOOM. Szczegóły na portalu PAU.

Bieszczadzki pięcioksiąg Stanisława Krycińskiego

Zapraszamy na pierwsze w nowym, 2024 roku Spotkania Karpackie online, które odbędą się w czwartek 25 stycznia 2024 r. jak zwykle o godz. 19. Tym razem o swojej bieszczadzkiej pentalogii opowie Stanisław Kryciński. Jego książki o Bieszczadach, Pogórzu Przemyskim czy Łemkowszczyźnie wrosły w karpacki krajobraz prawie tak jak odbudowana z ruin cerkiew w Łopience, czy stare krzyże na łemkowskich i bojkowskich cmentarzach, do których ratowania nasz gość walnie się przyczynił. Okazja do spotkania i swoistego podsumowania jest naprawdę niezwykła. Kilka tygodni temu ukazała się bowiem piąta, jubileuszowa bieszczadzka książka Staszka. Jak doszło do tego jubileuszu opowiada sam autor:
Wiosną 2013 r. zwróciło się do mnie wydawnictwo Libra.pl z propozycją napisania wstępu do albumu o Bieszczadach. Zaznaczono, że wstęp nie może być „naukowy” lecz ma być „osobisty”. Napisałem, bardzo się spodobał, a moje stwierdzenie, że w studenckich czasach wędrowałem z plecakiem po Bieszczadach „tam gdzie oczy poniosą” stało się tytułem albumu. Latem tego roku wydawnictwo zamówiło u mnie książkę o Bieszczadach, która nie miała być przewodnikiem a opowieścią krajoznawczą o górach przetykaną moimi turystycznymi wspomnieniami. Dostałem na jej napisanie trzy miesiące, więc mogłem spisać tylko to co mi się na bieżąco przyszło do głowy. Nie było czasu na żadne poszukiwania archiwalne. Opisałem w niej trzy fragmenty Bieszczadów, takie które najbardziej zapadły mi w pamięć i kawałeczek Pogórza Przemyskiego, bo chciałem czytelnikom zasygnalizować jak ciekawa jest to kraina. Tak powstały „Bieszczady. Tam gdzie diabły, hucuły, ukraińce”. Książka, o dziwo, spodobała się czytelnikom i w 2023 r. została wydana już po raz czwarty. W tej sytuacji Wydawnictwo zaproponowało mi napisanie drugiej książki o Bieszczadach. Przyjąłem te samą metodę jak przy pierwszej. Wybrałem kilka rejonów i opisałem je – były to doliny Osławy i Wołosatego, pasmo Otrytu i okolice Lutowisk. Tym razem miałem na napisanie trzy razy więcej czasu. „Bieszczady. Od Komańczy do Wołosatego” ukazały się pod koniec 2014 r. i też zostały dobrze przyjęta przez czytelników. Przez kolejne cztery lata biedziłem się nad pisaniem „trylogii łemkowskiej” ponieważ Wydawnictwo zażyczyło sobie opracowania o takiej tematyce. Wyjściowo miała być jedna książka, ale finalnie skończyło się na trzech. Lata 2019-2020 to czas pisania i wydawania dwóch książek o Pogórzu Przemyskim. W roku 2021 powróciłem do pisania książek o Bieszczadach bowiem czytelnicy domagali się dalszych części. Dwie pierwsze przypominały ser szwajcarski – teren był tylko częściowo opisany, a pomiędzy świeciły dziury. W książce „Bieszczady. Gdzie dzwonnica głucha otulona w chmury” opisałem środkową część gór, z połoninami, Berehami Górnymi, Smerekiem, Wetliną i wsiami nad Sanem pod Otrytem. W kolejnym roku powstały „Bieszczady. Cierń w wilczej łapie” dotyczące terenu między Otrytem a Żukowem oraz doliny Solinki z Łopienką, Terką i Wołkowyją. Tragiczny konflikt między tymi dwoma ostatnimi wsiami natchnął mnie do takiego tytułu. Wreszcie zdecydowałem się na opisanie wsi wokół obu zalewów – Myczkowskiego i Solińskiego, a także wsi zalanych, co wypełniło „Bieszczady. Morze niepamięci” wydane pod koniec 2023 r. W ten sposób udało mi się prawie całkowicie wypełnić Bieszczady swoimi krajoznawczymi opowieściami. Czytaj dalej

Etnograficzna mapa Myscowej

W niedzielę 22 października 2023 r. o godz. 17 Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna zaprasza do Domu Strażaka w Myscowej na finał projektu „Odnajdziemy się na mapie Myscowej” połączony z prezentacją etnograficznej mapy miejscowości. Od lipca etnografki ze Stowarzyszenia Pracownia Etnograficzna wraz z artystką Anną Chmiel rozmawiając z mieszkańcami Myscowej pytały o miejsca we wsi, które są lub były ważne dla różnych osób i związane z nimi historie. Na podstawie badań powstała pięknie ilustrowana mapa, która zawiera także opisy ponad 40 różnych miejsc.
Podczas finału projektu będzie można posłuchać i porozmawiać o tym, co udało się zmieścić na mapie, ale też o tym, czego na nie jeszcze brakuje. Będzie też można bezpłatnie otrzymać egzemplarz etnograficznej mapy Myscowej.

Magury’23 są o czasie

Właśnie dotarła do nas doskonała wiadomość, otóż światło dzienne ujrzały Magury ’23, rocznik krajoznawczy poświęcony Beskidowi Niskiemu i Pogórzom, pod redakcją Sławomira Michalika, Anety Załugi, jako 194 publikacja Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich z Warszawy. Warto odnotować fakt, że redakcja dogoniła czas i rok wydania jest identyczny z numerem w tytule. Gratulacje! Tom liczy – bagatela – 180 stron, a na nich cała masa arcyciekawych i arcybeskidzkoniskich tekstów. A mianowicie:
Adam Baniak: Wielka wojna w Uściu Ruskim we wspomnieniach karczmarza Antoniego Humeckiego;
Antoni Humecki: Przyczynek do historii Łemkowszczyzny – czasy pierwszej wojny światowej;
Tymoteusz Garbera: Życie ludności na Łemkowszczyźnie;
Andrzej Piecuch: Twórczość artysty kamieniarza Wojciecha Jędrusiaka (1860-1907) z Turzy;
Tomasz Borucki: Sercożercy i martahuzi;
Tadeusz M. Trajdos: Feretron Alojzego Zompha;
Wiesław Żyznowski: O chyżach przemieszczonych z Koniecznej, Zdyni i Gładyszowa do Olchowca;
Jakub Łobocki: Historia czterech chyż z doliny Zdyni;
Przemysław Pilich: Przypominamy postać Nikifora Krynickiego;
Jakub Łobocki, Sławomir Michalik: Przegląd pozycji wydawniczych na temat Beskidu Niskiego wydanych w 2022 roku.
Nic, tylko siąść i czytać, czytać, czytać!

Zapis opowieści o Muzeum w Zyndranowej

Na ostatnich Spotkaniach Karpackich online o niełatwych i burzliwych dziejach Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej opowiadał jego dyrektor Bohdan Gocz. Dla wszystkich tych, którzy z jakiś względów nie mogli tej opowieści wysłuchać mamy dobrą wiadomość. Otóż od dzisiaj nagranie z tych Spotkań Karpackich dostępne jest pod tym linkiem i można je oglądać kiedy się tylko zechce, tak samo zresztą na kanale YouTube Towarzystwa Karpackiego.
Jednocześnie zapraszamy na kolejne Spotkania Karpackie online, na których w czwartek 31 sierpnia 2023 roku jak zwykle o godzinie 19 Lesław Piekło opowie o tym jak zakochał się w Głównym Szlaku Beskidzkim.