Wszystko na temat: Czarnohora

Teatr na Pop Iwanie

Tego jeszcze nie było: 24 sierpnia 2020 r. czarnohorski Pop Iwan gościć będzie uczestników wydarzenia teatralnego pt. „Naród”, opartego na książce Marii Matios pod tym samym tytułem. Na Ukrainie spektakl ten określany jest mianem legendarnego i jest już od kilku lat grany w różnych miastach Ukrainy przez zespół Iwano-Frankowskiego Teatru Dramatycznego. „Naród” jest symboliczną  formą hołdu dla Ukraińców poległych i zmarłych w latach terroru sowieckiego, bez których ofiary Ukraina – być może – nie była by dziś niepodległa. W zależności od stanu pogody wydarzenie odbywać się będzie w otoczeniu „Obserwatoium” lub w niektórych pomieszczenia remontowanego obecnie budynku z ograniczonym udziałem publiczności. Przewiduje się bezpośrednią transmisję z wierzchołka Pop Iwana. Z uwagi na niepewne warunki pogodowe godzina rozpoczęcia wydarzenia i link do transmisji podane zostaną później. Czytaj dalej

Zimowy widok na Howerlę

Pejzaże czarnohorskie są w polskim malarstwie prawdziwą rzadkością, szczególnie np. w porównaniu z tatrzańskimi, to też warto odnotować pojawienie się na rynku aukcyjnym każdego takiego dzieła. Wkrótce, bo już 23 maja 2020 r. o godz. 16 na aukcji nr 184 „Malarstwo, grafika, fotografia, rzemiosło artystyczne” w salonie DESA w Katowicach przy ul. Mariackiej 5, będzie można nabyć olej zatytułowany „Zimowy widok na Howerlę” (Pożyżewska, Breskuł, Howerla) pędzla żołnierza Legionów Polskich Jana Kuśmidrowicza (1886-?) namalowany w 1938 r.

Redyk pod Howerlą

Wczoraj na podhowerlańską Połoninę Gropa nad Koźmieszczykiem wyszły na wypas owce. To już jeden z ostatnich owczych kierdli w Czarnohorze. Link do filmu z tego wydarzenia udostępnił nam Jura Nesteruk. Bardzo dziękujemy.

Pamiętajmy o Sofronie Witwickim

Dziś właśnie, 29 października 2019 r. przypada 140 rocznica śmierci księdza Sofrona Witwickiego, proboszcza w Żabiem-Ilci, autora pierwszych, opartych na własnych obserwacjach i badaniach publikacjach z lat 1852, 1863, 1876-7 na temat Hucułów i Huculszczyzny, ale także organizatora struktur Towarzystwa Tatrzańskiego pod Czarnohorą. Tak się składa, że w tym roku obchodzimy też 200 lecie jego urodzin i z tej okazji postać „proboszcza hucułów” przypomnieliśmy na tegorocznych styczniowych Spotkaniach Karpackich w Muzeum Ziemi PAN, a obecnie kończymy przygotowania do druku 57 tomu Almanachu karpackiego „Płaj”, w którym znajdzie się jego obszerna biografia i szczegółowe omówienie korespondencji z Wydziałem Towarzystwa Tatrzańskiego. A teraz na jego odnalezionym po latach grobie przy cerkwi pw. Św. Trójcy w Żabiem-Ilci wieszamy polskie i ukraińskie szarfy.

Czytaj dalej

Film „Obserwatorium”

Uprzejmie informujemy, że film dokumentalny pt. „Obserwatorium” w reżyserii Wiesława Romanowskiego, poświęcony Obserwatorium meteorologiczno-astronomicznemu na Pop Iwanie, został udostępniony pod tym linkiem na kanale YouTube. O inicjatywie odbudowy Obserwatorium każdy może sądzić co uważa i swojego zdania po obejrzeniu filmu raczej nie zmieni, bowiem celem produkcji nie jest udzielenie odpowiedzi na pytanie – czy to ma sens? Z dotychczasowego przebiegu zdarzeń wnioskować można niestety(!), że nieuchronnie realizuje się jednak scenariusz niezbyt optymistyczny. Każdy, kto bywa w Czarnohorze, może się o tym przekonać naocznie. Sam film jest swego rodzaju reportażem historycznym z rozbudowanym wątkiem publicystyczno-propagandowym. Co dobrze się wpisuje irracjonalną historią powstania Obserwatorium przed 80. laty. My polecamy szczególnie fragmenty wspomnień o jego kierowniku, członku naszego Towarzystwa Władysławie Midowiczu, którymi dzielą się osoby znające go osobiście: prof. Jerzy M. Kreiner, dr Wiesław A. Wójcik i dr Leszek Rymarowicz  – konsultant historyczny filmu. Atutami filmu są niewątpliwie zdjęcia i montaż, a także muzyka i głos lektora Andrzeja Seweryna.
Jeżeli ktoś chciałby obejrzeć film na dużym ekranie i spotkać się z jego reżyserem, a także usłyszeć najnowsze wieści o Pop Iwanie, to będzie ku temu okazja w środę 23  października 2019 r. o godz. 18 w Domu Spotkań z Historią w Warszawie.

Spotkanie pod Krzyżem Vincenzowskim

Wszystkich miłośników Huculszczyzny, a w szczególności twórczości Stanisława Vincenza zapraszamy na spotkanie pod Krzyżem Vincenzowskim w przysiółku Skarby w Bystrzcu pod Czarnohorą 19 września 2019 r. około godziny 17. W programie wspólne czytanie Vincenza, watra i oczywiście kułesza. Spotkanie to zakończy tegoroczną wędrówkę członków i sympatyków Towarzystwa Karpackiego, która prowadzić będzie od Diłowego przez Pop Iwana Marmaroskiego, Stoh i Pop Iwana Czarnohorskiego do Bystrzca. Tematem przewodnim wędrówki będą wydarzenia z tragicznych dni września 1939 r., po wkroczeniu Sowietów. Na Przełęczy Jabłonickiej (Tatarskiej)  przeczytamy wspomnienia Stanisława  Vincenza oraz innych uczestników ówczesnego exodusu i obejrzymy udostępnione całkiem niedawno, poruszające zdjęcia wykonane przez anonimowego węgierskiego fotografa. Na Pop Iwanie, gdzie zamierzamy być 18 września w rocznicę ewakuacji załogi Obserwatorium, przeczytamy wspomnienia z tego dnia spisane przez Władysława Midowicza. Czytaj dalej

Zmarł Tadeusz Petrowicz

Z wielkim smutkiem informujemy, że 8 lutego 2019 roku w Lublinie w wieku 97 lat zmarł Tadeusz Petrowicz członek Towarzystwa Karpackiego, autor artykułów w Almanachu karpackim „Płaj”. Tadeusz Petrowicz urodził się w 1924 roku w Worochcie u stup Czarnohory, w której lasach pracował do połowy lat czterdziestych XX w. W latach 1947 – 1962 był leśnikiem kolejno w Szczawniku, Leluchowie i Muszynie. Później pracował w Białowieży i na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Napisał kilka książek – między innymi „Od Czarnohory do Białowieży” i „Zaczęło się w Czarnohorze”, a także wiele artykułów publikowanych w „Łowcu Polskim”, „Almanachu Muszyny” i in. Pogrzeb odbędzie się w czwartek 14 lutego o godzinie 12 w kaplicy na cmentarzu przy ul. Unickiej w Lublinie.

Sofron Witwicki, zapomniany proboszcz Hucułów

Tak się składa, że w tym roku wypada okrągła 200. rocznica urodzin Sofrona Witwickiego (1819-1879), greckokatolickiego księdza, który przez wiele lat był duszpasterzem Hucułów – najpierw przez blisko 6 lat w Kirlibabie, potem przez 25 lat, aż do swojej śmierci, w Żabiem-Ilci. Był też ksiądz Sofron Witwicki (Софрон Витвицький) autorem pierwszych, obszernych, opartych na własnych obserwacjach i badaniach, publikacji z lat 1852, 1863, 1876-7 na temat Hucułów i Huculszczyzny, ale także pierwszym organizatorem struktur Towarzystwa Tatrzańskiego pod Czarnohorą. Był również posłem na Sejm Galicyjski, autorem kilku dramatów i współpracownikiem szeregu uczonych, tak ukraińskich jak i polskich, w tym Zygmunta Glogera.
Postać wielce zasłużonego, a niesłusznie zapomnianego proboszcza Hucułów na najbliższych Spotkaniach Karpackich przypomną Leszek Rymarowicz i Andrzej Wielocha.
Serdecznie zapraszamy do Muzeum Ziemi PAN w Warszawie (Willa Pniewskiego) przy alei Na Skarpie 27, w czwartek 17 stycznia 2019 roku o godzinie 18. Czytaj dalej

Зелені Карпати w nowej odsłonie

Na sam koniec 2018 roku ujrzał światło dzienne najnowszy tom ukazującego się na Zakarpaciu ogólnoukraińskiego, popularnonaukowego, ekologicznego magazynu Zielone Karpaty – Зелені Карпати. Liczy on 176 bogato ilustrowanych stron i zawiera cztery zeszyty za cały 2018 rok. Warto podkreślić, że kolegium redakcyjne tego wydawanego przez Karpacki Rezerwat Biosfery magazynu ma międzynarodowy ukraińsko-polsko-słowacko-niemiecko-szwaicarski skład. Cyfrową jego wersję można pobrać w formacie pdf. Znajdziemy w nim cały szereg ciekawych artykułów, jak na przykład Biały Słoń w Ukraińskich Karpatach, obszerny tekst omawiający dzieje Obserwatorium na Pop Iwanie, ze szczególnym uwzględnieniem historii jego odbudowy (niestety nie wolny od nieścisłości), czy tekst o zagrożeniach, jakie niesie ze sobą projekt budowy kurortu turystyczno-rekreacyjnego na Świdowcu. Oczywiście nie możemy pominąć faktu opublikowania w tym tomie Zielonych Karpat zamieszczonego pierwotnie w 53 Płaju artykułu Andrzeja Ruszczaka pt. Opowieści z dawnego Bystrca pod Czarnohorą w tłumaczeniu Aleksandra Nużnego. Znajdziemy tu także dość kontrowersyjny, żeby nie powiedzieć kuriozalny artykułu, którego autor nawołując – skądinąd słusznie – do przywrócenia starej nazwy Brustury wsi nazywanej dziś urzędowo Łopuchiw, argumentuje to twierdzeniem, że nazwa ta wywodzi się z sanskrytu, i że Karpaty były „centrum formowania się indoaryjskiej cywilizacji”. Tak, czy inaczej – zapraszamy do lektury!

Powrót słupa granicznego na Pop Iwana

Czyniąc zadość prośbom Gości odwiedzających nasz portal, uprzejmie informujemy, iż od miesiąca szczyt Pop Iwana znów wieńczy głównym słup graniczny nr 16 z dawnej granicy polsko-czechosłowackiej. Ta historyczna pamiątka, poważnie uszkodzona, przez wiele lat spoczywała u podnóża piarżyska kilkadziesiąt metrów poniżej wierzchołka. Kilka lat temu słup został odnaleziony i powstał wówczas pomysł przetransportowania go i powtórnego osadzenia na swoim miejscu.
Dzięki inicjatywie i zaangażowaniu Wasyla Ficaka oraz jego kolegów ratowników, a także wolontariuszy z posterunku ratowniczego na Pop Iwanie, w połowie sierpnia zamysł ten został doprowadzony do szczęśliwego końca. Czytaj dalej