Rusza „e-Płaj”

1 grudnia 2024 | Ogólne, Wydarzenia

Mamy ogromną przyjemność zaprosić do lektury karpackich publikacji w cyfrowym wydawnictwie Towarzystwa Karpackiego, któremu nadaliśmy nieprzypadkowo tytuł „e-Płaj”. Chcemy bowiem, żeby było ono nawiązaniem do wydawanego przez nas przez ponad 30 lat, do roku 2021 półrocznika noszącego tytuł Almanach Karpacki „PŁAJ”, dostosowaną jednak do świata cyfrowego. Z poprzedniej formuły czasopisma zamierzamy zachować to, co najcenniejsze, a przede wszystkim poziom merytoryczny publikowanych artykułów, skrupulatną redakcję tekstów, a także wysmakowaną formę graficzną. Mamy nadzieję, że ogromnym kapitałem „e-Płaju” będzie grono autorów publikujących do niedawna w Almanachu Karpackim „Płaj”, a gotowych wspierać swoimi tekstami także jego cyfrową kontynuację. Czytaj dalej →

O Archiwum Jerzego Tura i Barbary Tondos

30 listopada 2024 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Tu, pod tym linkiem zamieszczamy zapis opowieść o Cyfrowym Archiwum Jerzego Tura i Barbary Tondos, czyli nagranie ostatnich Spotkań karpackich online, których gośćmi byli Katarzyna Tur-Marciszuk i Andrzej Żygadło. Ci wszyscy, którzy nie mogli wysłuchać tego zajmującego referatu, będą zatem mieli szansę nadrobić te zaległości.
I tradycyjnie przy okazji zapraszamy na ostatnie w tym roku Spotkania karpackie online w czwartek 12 grudnia o godz. 19, których bohaterem będzie Bogdan Bracha opowiadający o Karpackim Świecie Orkiestry pw. Świętego Mikołaja.

O Vincenzie z perspektywy ukraińskiej

27 listopada 2024 | Wydarzenia

Podczas pierwszego w nowym roku akademickim, ale ogólnie już dwudziestego drugiego seminarium vincenzologicznego prof. Ola Hnatiuk z Uniwersytetu Warszawskiego – autorka m.in. książek „Odwaga i strach” oraz „Wiedźmy, czarty i święci Huculszczyzny. Mity i legendy” – przypomniała ukraińskie wątki z życia i twórczości Stanisława Vincenza. Odniosła się do jego przyjaźni z Ukraińcami, np. z Petrem Szekerykiem-Donykiwem, wójtem Żabiego, posłem na Sejm II RP i  autorem powieści „Dido Iwańczyk”; czy z pisarką Olgą Duczymińską, która w Stanisławowie przeżyła 105 lat i doświadczyła dotkliwych represji ze strony totalitarnej władzy. Pprzywołała również pobyt Vincenza w radzieckim więzieniu, punkt wyjścia dla „Dialogów z Sowietami”, oraz omówiła losy ukraińskiego wydania „Połoniny”. W dyskusji zwrócono uwagę m.in. na to, że w Ukrainie znany jest Vincenz huculski brakuje natomiast tłumaczeń innych jego dzieł. Wiedza o samym pisarzu bez pogłębionej lektury wszystkich jego tekstów prowadzi bowiem niekiedy do uproszczeń czy nieuprawnionych wniosków. Zwrócono też uwagę na potrzebę organizowania kolejnych inicjatyw okołovincenzowskich, takich jak niedawne odbudowanie krzyża w Bystrzcu. Nagranie z Seminarium dostępne pod tym linkiem.

O Pawle Stefanowskim, Lidia Stefanowska

27 listopada 2024 | Wydarzenia | Na temat: ,

W najnowszym, sześćdziesiątym piątym roczniku „Muzealnictwo” (dostępnym online) znalazł się artykuł Lidii Stefanowskiej zatytułowany Paweł Stefanowski i odrodzenie kultury łemkowskiej po Akcji „Wisła”. Wspomina w nim swojego zmarłego niedawno ojca jako etnografa, poetę i działacza społecznego, który stworzył podwaliny odrodzenia ruchu kulturalno-oświatowego na Łemkowszczyźnie po wysiedleniu Łemków. Pisze o prowadzonym przez niego muzeum w rodzinnej Bielance, gdzie eksponował własne zbiory kultury materialnej Łemków. Ale także o tym, że z powołania był on poetą. Że wydał kilka tomów poetyckich, a pisał po łemkowsku, ukraińsku i po polsku. Podkreśla też fakt, że pierwsze utwory Pawła Stefanowskiego w języku polskim ukazały się w wydawanym przez Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich z Warszawy roczniku „Magury” z 1981 roku.

Spotkanie autorskie z Tadeuszem M. Trajdosem

19 listopada 2024 | Wydarzenia | Na temat:

Podhalańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk i Towarzystwo Karpackie serdecznie zapraszają na promocję książki profesora Tadeusza M. Trajdosa p.t. Śmierć ich przywiodła. Przedstawienie świętych Sebastiana, Rocha i Rozalii oraz ich kult w katolickiej Europie ze szczególnym uwzględnieniem Orawy XVIII-XIX w., która odbędzie się w czwartek 5 grudnia br. o godz. 18 w auli Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk w Warszawie na Rynku Starego Miasta 31.
Autor, jeden z założycieli Towarzystwa Karpackiego i jego wieloletni działacz, jest historykiem i historykiem sztuki, emerytowanym pracownikiem Instytutu Historii PAN. Jego zainteresowania naukowe prowadzą najczęściej w dwie krainy Karpat – Spisz i Orawę. Ostatnia publikacja dotyczy Orawy, a wiąże się z licznymi falami epidemii jakie ją nękały. Odnajduje najdrobniejsze ślady kultu świętych, do których się zwracano o pomoc w obronie przed tymi kataklizmami, bądź w podzięce za ochronę przed nimi. Czytelnik będzie mógł prześledzić historię epidemii nawiedzających Europę, a w szczególności Rzeczpospolitą. Na jej tle autor pokazuje rozwój myśli medycznej starającej się powstrzymywać rozwój zarazy, ale także poszukiwanie ratunku u świętych, których kult zrodził się na ziemi włoskiej, skąd trafił do katolickich krajów Europy, w tym i do Polski.  Książka jest bogato ilustrowana, pozwala prześledzić rozwój kultu wspomnianych świętych zarówno poprzez najwspanialsze obiekty sztuki europejskiej, jak i poprzez przedstawienia ich w predellach bocznych ołtarzy niewielkich kościółków czy przydrożnych kapliczkach.

Cyfrowe Archiwum Jerzego Tura i Barbary Tondos

18 listopada 2024 | Spotkania Karpackie

Zapraszamy na jedenaste w 2024 roku Spotkania Karpackie online, które odbędą się w czwartek 28 listopada 2024 r., jak zwykle o godz. 19. Ich gośćmi będą Katarzyna Tur-Marciszuk i Andrzej Żygadło, którzy od lat działają na rzecz ocalenia, ale także udostępnienia ogromnej spuścizny Jerzego Tura i Barbary Tondos, w postaci zgromadzonej przez nich dokumentacji fotograficznej zabytków z terenu południowo-wschodniej Polski. Cyfrowe Archiwum Jerzego Tura i Barbary Tondos jest jednym z dwóch prywatnych zbiorów zdigitalizowanych fotografii i dokumentacji zabytków dostępnych na stronie internetowej Stowarzyszenia Ruska Bursa pod tymi adresami: archiwum Tur-Tondos oraz archiwum Augusta Bochenskiego. Zbiory są uzupełniane w miarę możliwości, a prowadzący mają nadzieję na rozszerzenie zasobu o archiwa innych badaczy i dokumentalistów, aby dostępne w Internecie mogły służyć nauce i kulturze. Nasi goście opowiedzą jak powstała idea tego projektu, jak się ona rozwija, czemu (a także komu) służy, jakie w tej działalności trudności napotykają. Scharakteryzują także materiały znajdujące się w obu zbiorach. Przybliżą nam także życiorysy i sylwetki Jerzego Tura i Barbary Tondos.

Katarzyna Tur-Marciszuk (córka Barbary Tondos i Jerzego Tura), historyk sztuki, starszy specjalista Wydziału Inspekcji Zabytków Ruchomych w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Lublinie, współpracująca z Muzeum Archidiecezji Lubelskiej, opiekunka archiwum rodziców (i kota Gonta Skrzypiącego Nieustannie).
Andrzej Żygadło, konserwator dzieł sztuki, malarz, badacz drewnianej architektury ludowej i cerkiewnej południowo-wschodniej Polski, autor projektu skansenu dla obszarów Nadsania. Czytaj dalej →

Schroniska górskie w II RP

13 listopada 2024 | Wydarzenia | Na temat: ,

Muzeum Sportu i Turystyki zaprasza w czwartek 14 listopada 2024 r. o godz. 13 do swojej siedziby w Warszawie przy ul. Wybrzeże Gdyńskie 4 na wernisaż wystawy pt. Z plecakiem na szlaku. Schroniska górskie w II RP. W programie wykład znanego specjalisty od tematów kresowych Tomasza Kuby Kozłowskiego (zapewne o schroniskach w Karpatach Wschodnich), występ duetu muzycznego Grzegorz Gadziomski (skrzypce) i Grzegorz Toporowski (akordeon) prezentującego utwory z gór, oraz kuratorskie oprowadzanie po wystawie. W trakcie wernisażu rozdawane będą foldery, które będzie można podstemplować okolicznościową pieczątką.
Wstęp wolny.
Wystawa czynna będzie do marca 2025 r. Znajdą się na niej zdjęcia schronisk górskich z lat 1918-39 ułożone w porządku geograficznym, tj. od Beskidu Śląskiego, przez Tatry i Pieniny, po Bieszczady, Gorgany i Czarnohorę. Dodatkowo w gablotach zaprezentowane zostaną stare odznaki turystyczne, przewodniki i inne artefakty z epoki.

Nagranie o fascynacjach lwowskich przyrodników

25 października 2024 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Jak zwykle, tak i tym razem zamieszczamy zapis ostatnich Spotkań karpackich online, na których dr Krzysztof Duda opowiadał o rozlicznych, a zarazem fascynujących pasjach lwowskich przyrodników. Ci wszyscy, którzy nie mogli wysłuchać tego zajmującego referatu, a chcieliby się dowiedzieć humanistycznych zainteresowaniach Raciborskiego, Wilczyńskiego, Kontnego i Treszki mogą sobie kliknąć na ten link i wszystkiego się dowiedzą.
Przy okazji zapraszamy na następne Spotkania karpackie online w czwartek 28 listopada, które będą poświęcone Cyfrowemu Archiwum Barbary Tondos i Jerzego Tura, a które poprowadzą wspólnie Katarzyna Tur-Marciszuk i Andrzej Żygadło.

O kulturowych pasjach lwowskich przyrodników

19 października 2024 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Zapraszamy na dziesiąte w 2024 roku Spotkania Karpackie online, które odbędą się w czwartek 24 października 2024 r., jak zwykle o godz. 19. Ich gościem będzie tym razem dr Krzysztof Duda, który przedstawi referat zatytułowany „Kulturowe pasje lwowskich przyrodników – od Mariana Raciborskiego do Józefa Treszki”. Wszyscy znamy (a, w każdym razie powinniśmy znać) sylwetki wielu wybitnych lwowskich botaników, którzy badali Karpaty Wschodnie starając się opisać bardzo dokładnie ich florę. Pozostawili oni po sobie ogromny dorobek naukowy, który do dziś służy kolejnym pokoleniom badaczy ukraińskich i polskich. Mało jednak kto wie o tym, że wielu z nich – wyniósłszy wszak staranne wykształcenie ogólne ze starych, dobrych gimnazjów – miało również liczne pasje poza botaniczne. I właśnie tych – nieoczywistych przecież – pasji dotyczyć będzie opowieść naszego gościa. Nestor polskiej szkoły botanicznej prof. Marian Raciborski wzbogacił polskie kolekcje zbiorami z dalekiej Jawy, na której prowadził badania. Prof. Tadeusz Wilczyński posiadał ogromne kolekcje medali i medalionów, a także zostawił po sobie bogate zbiory fotograficzne. Dr Piotr Kontny walczył o jakość sztuki ludowej, a Józef Treszka był doskonałym fotografem i fotoreporterem wielu wypraw, nie tylko tych w Karpaty Wschodnie. Czytaj dalej →

Remont cerkwi w Łopience – finał postępowania

14 października 2024 | Wydarzenia | Na temat:

W nawiązaniu do zamieszczonej wcześniej informacji o ogłoszeniu rozpoczęcia Postępowania Zakupowego na realizację zadania pt. „Zahamowanie destrukcji oraz zabezpieczenie i utrwalenie substancji materialnej zabytkowej greckokatolickiej cerkwi pw. św. Paraskewii w Łopience” uprzejmie informujemy o zakończeniu postepowania zakupowego.
Szczegółowe informacje o zakończeniu postepowania zakupowego dostępne są w dokumencie,
który można pobrać spod tego linku,
a tu dostępny jest protokół z negocjacji cenowych.