Wystawa na Zamku Niedzickim

28 czerwca 2025 r. na Zamku Niedzickim w „sali gotyckiej” odbył się wernisaż wystawy pt. „Sacralia w malarstwie i grafice Mariana Romualda Polaka i Ewy Polak-Trajdos”. Pokazanych zostało 20 prac wybranych z kolekcji 153 obrazów, rysunków, grafik i rzeźb ofiarowanych w 2017 r. Muzeum Pienińskiemu im. J. Szalaya w Szlachtowej. Dzieła prezentowane na wystawie w Zamku ukazują zarówno obiekty architektury sakralnej na ziemi sądeckiej (Tropie, Zbyszyce), jak też przedstawienia z ikonografii maryjnej i pasyjnej w ujęciu obojga artystów. Znalazło się też kilka prac mojej Matki inspirowanych tradycją ikon bizantyjskich. Podczas wernisażu przedstawiłem sylwetki obojga twórców: drogi życia, wykształcenie i pasje, w przypadku mojego dziadka zasługi zawodowe (był współtwórcą polskich znaczków pocztowych, banknotów waluty polskiej w latach 1932-1959 jako projektant i sztycharz), w przypadku matki – osiągnięcia naukowe (pionierskie badania sztuki gotyckiej w południowej Małopolsce i na Spiszu). Wystawę wzbogaciły plansze biograficzne. Obecna wystawa powstała dzięki zawsze życzliwej pomocy pań: Ewy Jaworowskiej-Mazur, dyrektorki Zespołu Muzealnego Zamku w Niedzicy i Barbary Węglarz, kierującej Muzeum Pienińskim im. J. Szalaya. Wernisaż zaszczycili swą obecnością przyjaciele i znajomi ze Spisza i Pienin. Zakończenie wystawy przewidziane jest 20 lipca 2025 r.

Tadeusz Mikołaj Trajdos

Prace Pienińskie po raz 34

Prace Pienińskie, których trzydziesty czwarty tom niedawno się ukazał, to popularnonaukowy rocznik Pienińskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej w Szczawnicy, wydawany przez Oddział Pieniński PTTK w Szczawnicy i Polskie Stowarzyszenie Flisaków Pienińskich. Tak jak wszystkie ostatnie tomy tego periodyku liczy grubo ponad czterysta stron i zawiera mnóstwo niezwykle ciekawych i wartościowych artykułów.
Je ze swej strony chciałbym gorąco polecić artykuł prof. Ludwika Freya zatytułowany „Peregrynacje pana inżyniera do Pienin”, będący piękną opowieścią o  Kazimierzu Łapczyńskim (1823-1892), botaniku, a przede wszystkim krajoznawcy w najpełniejszym tego słowa znaczeniu. Naukowcu-amatorze, człowieku zakochanemu w Pieninach i Tatrach, a także w zamieszkujących je ludziach. Czytaj dalej

Komunikat o Łopience

Z przykrością informujemy, że z powodu prowadzonych prac remontowych we wnętrzu cerkwi w Łopience, ze względów bezpieczeństwa, w okresie od 14.07.25 (poniedziałek) do 18.07.25r. (piątek) w godzinach 8-12 oraz 14-18 cerkiew nie będzie dostępna dla odwiedzających.
Turystów i pielgrzymów za utrudnienia bardzo przepraszamy.

Kustosz sanktuarium Zbigniew Kaszuba

Troista muzyka

Miło nam poinformować, że w najbliższych dniach, czyli 10, 11 i 12 lipca będzie koncertować w Polsce huculska Kapela „Troistej muzyki” znad Czeremoszu w składzie: Микола Стринадюк, Василь Павлюк, Володимир Рибак, Василь Соколюк, Юрій Тафійчук i Галина Рибак.
Pierwszy koncert już jutro, w czwartek o godzinie 19 w Muzeum Kultury Wilamowskiej oczywiście w Wilamowicach. Następny w piątek 11 lipca w Gminnym Ośrodku Kultury w Porąbce także o godzinie 19, a ostatni w sobotę 12 lipca w trakcie I Pikniku Militarno-Historycznego w Hecznarowicach.
Zapraszamy serdecznie.

Vincenzowskie przekroczenia

Kolejne, już 29 seminarium vincenzologiczne Zakładu Edytorstwa Instytutu Filologii Polskiej UWr, można obejrzeć pod tym linkiem. Wypełnił je profesor Jan Choroszy omówieniem swojego artykułu pt. „Pole tożsamości i Vincenzowskie przekroczenia” opartego w dużej mierze na dotychczas niepublikowanych egodokumentach autora „Połoniny”, a opublikowanego w najnowszej „Tece Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych”. Artykuł (dostępny pod tym linkiem) warto przeczytać, niezależnie od obejrzenia seminarium.

Zapis spotkania z Krzysztofem Potaczałą

Tym razem z pewnym opóźnieniem, za które najmocniej przepraszamy, zamieszczamy link do nagrania ostatnich Spotkań karpackich online, na których historyk i regionalista Krzysztof  Potaczała, opowiadał o ciekawych okolicznościach powstania swojej ostatniej książki „O czym drzewa w Bieszczadach nie szumią. Ocalona z Sobiboru” wydanej przez Wydawnictwo Znak Horyzont w 2025 r., a także o przeróżnych i często zaskakujących jej kontekstach.
A na następnych Spotkaniach karpackich online, w czwartek 31 lipca chcielibyśmy wspólnie ze wszystkimi zainteresowanymi porozmawiać o różnych, często ze sobą sprzecznych, pomysłach na przyszłość cerkwi w Łopience. Serdecznie zapraszamy.

Autokomentarze Stanisława Vincenza

Podczas 28 seminarium vincenzologicznego Zakładu Edytorstwa Instytutu Filologii Polskiej UWr, którego zapis dostępny jest pod tym linkiem, Magdalena Borodziewicz przedstawiła główne wątki swojej pracy licencjackiej przygotowanej pod kierunkiem profesora Jana Choroszego, a dotyczącej autokomentarzy Stanisława Vincenza do cyklu „Na wysokiej połoninie”. Uwzględnione materiały, przechowywane w ossolińskim archiwum pisarza, pochodzą z lat 1936–1970. Znalazły się wśród nich jego konspekty, fragmenty listów, dwa wywiady, przedmowy i posłowie, jak również notatki Ireny Vincenzowej. Analizowane fragmenty odnoszą się do treści dzieła, jego struktury, formy, stylu i symboliki, źródeł inspiracji i genezy tetralogii, jej celów oraz przesłania, autentyczności ukazywanych w niej zdarzeń i postaci, a także sposobu postrzegania Huculszczyzny przez Vincenza.

Śladami ocalonej z Sobiboru

Zapraszamy na szóste w 2025 r. Spotkania Karpackie online, które odbędą w czwartek 26 czerwca o godz. 19. Ich gościem będzie Krzysztof Potaczała, a tematem jego najnowsze dzieło, wydana przez Wydawnictwo Znak Horyzont w 2025 r., książka „O czym drzewa w Bieszczadach nie szumią. Ocalona z Sobiboru”. Ten reportaż historyczny ukazuje świat wielokulturowej społeczności Bieszczadów. Jego bohaterką jest Szulamit Hanel, młoda Żydówka z Ustrzyk Dolnych. Poprzez jej doświadczenia autor przedstawia ówczesne relacje polsko-ukraińsko-żydowskie, opisuje narastające konflikty, nacjonalizmy i antysemityzm. Książka jest bezcennym źródłem wiedzy o okupacji w Bieszczadach – zarówno tej sowieckiej jak i niemieckiej. O opisywanych zdarzeniach wiemy ciągle bardzo niewiele, na przykład  o obozie zagłady w Zasławiu koło Sanoka, dokąd trafiły tysiące podkarpackich Żydów. Ilu ludzi straciło życie w ciemnych lasach? Czy komuś udało się z tego piekła uciec i zaświadczyć o niemieckich zbrodniach? Książka Krzysztofa to także fascynująca i wzruszająca opowieść o miłości Polaka i Żydówki, trudnych wyborach w obliczu zagrożeń i o nieustającej nadziei na ocalenie. Osnowę opowieści stanowią, oprócz wspomnień, także dokumenty, nierzadko wstrząsające, odnalezione przez autora w archiwach i publikowane po raz pierwszy oraz listy jedynego syna Szulamit. Czytaj dalej

Etnowarsztaty w Łopience – kamieniarstwo

Towarzystwo Karpackie zaprasza osoby pełnoletnie na warsztaty kamieniarskie „Dawna sztuka budowania bez zaprawy”, które odbędą się w ramach projektu „Etnowarsztaty w Łopience – edycja 3”. Uczestnicy warsztatów zapoznają się z:
– rodzajami surowców kamiennych występujących w Bieszczadach;
– tradycyjnymi sposobami pozyskiwania kamieni;
– podstawowymi zasadami obróbki-podziału różnych rodzajów kamieni;
– przykładami zachowanych w Łopience reliktów dawnej sztuki kamieniarskiej;
– zasadami łączenia w wątku kamiennym;
oraz wykonają pod nadzorem instruktora fragment kamiennego muru bez zaprawy.
Warsztaty będą trwały 6 godzin i odbywać się będą w dniach 28-30 czerwca w godz. 10-16. W jednym warsztacie może uczestniczyć maksymalnie 5-7 osób.
Dodatkowych informacji o warsztatach udziela koordynator projektu Zbigniew Kaszuba, który także do 26 czerwca przyjmuje na nie zapisy: z.kaszuba2@poczta.fm. Czytaj dalej

Watra Archeologiczna 2025

Tegoroczna, dziewiąta Watra Archeologiczna odbędzie się 26-27 lipca 2025 r. na Górze Zyndrama w Maszkowicach, na stanowisku Marcinkowice (gmina Chełmiec) oraz na Babiej Górze w Zabrzeży. Wydarzenie jest organizowana przez Towarzystwo Karpackie i Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Dom Sądecki we współpracy z Gminą Łącko oraz Oddziałem Nowosądeckim Towarzystwa Historycznego, a patronat medialny objęło  czasopisma i portalu „Archeologia żywa”.

Program:
Sobota, 26 lipca
– godz. 10-12 pierwsza tura zwiedzania stanowiska na Górze Zyndrama, Maszkowice;
– godz. 14-16 druga tura zwiedzania stanowiska na Górze Zyndrama, Maszkowice;

Niedziela, 27 lipca
– godz. 11-13 Marcinkowice;
– godz. 16-17 Zabrzeż, Babia Góra. Czytaj dalej