Nowości wydawnicze

Tatrzańskie Towarzystwo Narciarzy

W ramach Biblioteki Górskiej COTG PTTK jako jej tom 20 ukazała się książka Jerzego Kapłona pt. Tatrzańskie Towarzystwo Narciarzy. Zarys dziejów. Autor na 99 stronach przedstawił na podstawie dokumentów i archiwaliów historię Tatrzańskiego Towarzystwa Narciarzy. Książka zawiera wiele fotografii z wycieczek oraz obiektów turystycznych powstałych z inicjatywy Towarzystwa, a także dokumentów związanych z powstaniem i działalnością Towarzystwa. Publikacja wyposażona została w indeks nazwisk.

Monografia Kościeliska

Centralna Biblioteka Górska PTTK zaprasza na promocję książki Mieczysława Jasińskiego pt. Kościelisko. Zarys rozwoju miejscowości do roku 1918, która odbędzie się w czwartek, 14 lutego 2013 r. o godz. 18.30 w sali konferencyjnej COTG PTTK w Krakowie przy ul. Jagiellońskie 6. Książka oparta o mało znane dokumenty źródłowe jest pierwszą częścią monografii tej miejscowości. Liczy 324 str., zamieszczono w niej 150 zdjęć, dokumentów i map. Wydana została w Zakopanem w 2012 r. przez Agencję Reklamowo-Poligraficzną.

Płaj 44 już jest!

Tom otwierają teksty poświęcone koniom huculskim. Z artykułu Katarzyny Kwiecińskiej-Olszewskiej można się dowiedzieć, że na Huculszczyźnie hucułów nie ma — przynajmniej zdaniem międzynarodowej organizacji hodowców tej rasy. A jak jest naprawdę i co to znaczy: być koniem huculskim? Przeczytajcie.
Dwa następne artykuły stanowią glosę do monograficznego bloku z 42 „Płaju”, poświęconego wznoszącej się u źródeł obu Czeremoszów Hnitesie. Jerzy Montusiewicz pokusił się o tabelaryczne zestawienie polskich (i nie tylko) turystów, którzy zdobyli ją w ciągu ostatnich ponad trzydziestu lat. Tego samego zakątka Huculszczyzny dotyczy komunikat Andrzeja Wielochy o utworzeniu Wierchowińskiego Parku Narodowego, którego Hnitesa jest najwyższym szczytem. Natomiast I. i J. Zełenczukowie opowiadają o huculskiej pieśniarce, której fotografia stała się wizytówką Huculszczyzny. Najobszerniejszy tekst w tym tomie to biografia ukraińskiego malarza związanego z Sanokiem Leona Getza, który dziewięć razy był więziony bez wyroku: dwa razy przez carską Rosję, dwa razy przez Polskę międzywojenną, dwa razy przez Niemców i trzy razy przez PRL! Materiały do tego artykułu jego autor Leszek Rymarowicz odszukał m.in. w archiwum IPN. Czytaj dalej

Niebieska Gaździna

Pod koniec tego roku ukazała się książka Urszuli Janickiej-Krzywdy pt. Niebieska Gaździna. Legendy o Matce Bożej z obszaru Polskiego Podkarpacia, której wydawcą jest Oddział Nowotarski Polskiego Towarzystwa Historycznego. Zawartość liczącego 248 stron dzieła wygląda bardzo interesująco:
Rozdział I Dzieje kultu Matki Bożej w kościele rzymskokatolickim na Polskim Podkarpaciu
1.1. Dzieje kultu Matki Bożej w Kościele rzymskokatolickim
1.2. Dzieje kultu Matki Bożej w Polsce
1.3. Dzieje ikonografii Matki Bożej w Kościele rzymskokatolickim i jej charakterystyka Czytaj dalej

Kultura ludowa Górali Spiskich

Jako XIX tom w cyklu Biblioteka Górska COTG ukazała się książka zatytułowana „Kultura ludowa Górali Spiskich” pod. red. Urszuli Janickiej-Krzywdy, Kraków 2012, 460+8 s. format B5. Monograficzne opracowanie dotyczy Spiszą po polskiej stronie granicy. To po Góralach Babiogórskich i Orawskich trzecia obszerna monografia grupy etnograficznej z polskich Karpat wydana przez COTG PTTK w ostatnim czasie. Duże brawa i prosimy o następne.
A oto zawartość książki:
Piotr Krzywda, Charakterystyka geograficzno-historyczna obszaru zamieszkiwanego przez Górali Spiskich.
Jerzy M. Roszkowski, Z historycznej i etniczno-kulturowej problematyki Niemców spiskich. Czytaj dalej

Magury ’11

Ukazały się Magury ’11, rocznik krajoznawczy poświęcony Beskidowi Niskiemu i Pogórzom pod redakcją Sławomira Michalika i Anety Załugi, wydawany przez SKPB Warszawa. W liczącym 208 s. numerze można znaleźć mi.  następujące artykuły:
Paweł Kukurowski, Połoniny splamione krwią.
Stanisław Kryciński, Wystąpienia chłopskie latem 1932 roku w powiecie leskim.
Arkadiusz Komski, Kłódki ze starego cmentarza żydowskiego w Sanoku.
Paweł Przybylski, Generał Stefan Adolf Mossor.
Bogdan Horbal, Jeszcze o UPA na Łemkowszczyźnie. Czytaj dalej

Materiały do monografii Komańczy

Z okazji jubileusz 500-lecia lokacji Komańczy ukazała się publikacja zatytułowana „Historia, kultura i tradycja w 500-letniej Komańczy”. Licząca 240 stron książka nosi podtytuł „Wstęp do monografii” choć jest właściwie wstępem do pracy nad monografią, stanowi bowiem zbiór artykułów dotyczących różnych, mniej lub bardziej szczegółowych zagadnień z dziejów Komańczy.
Zawartość:
Wojciech Wesołkin, Komańcza. Materiały do monografii.
Wojciech Wesołkin, Republika Komańczańska. Przyczynek do zagadnienia. Czytaj dalej

76. tom Wierchów

Ukazał się kolejny, już 76. tom „Wierchów”. Tematyka rocznika jest − jak zwykle − nader różnorodna. Otwiera go psychologiczno-socjologiczny esej Agnieszki Skorupy, która zajęła się problemem, obserwowanego współcześnie, stosunku człowieka do gór. Autorka opisuje zjawiska towarzyszące w naszych czasach relacjom między człowiekiem a górami, m.in. ich komercjalizację, i stawia pytanie, czy tak naprawdę doświadczamy obecnie poszukiwanej w górach wolności?
Po owym wstępnym artykule następuje blok tekstów o charakterze biograficznym przynoszących wiele nieznanych dotąd szczegółów z życia osób szczególnie dla gór zasłużonych. Mamy więc tu: wydane z ineditów wspomnienia prof. Anieli Chałubińskiej o jej słynnym dziadku, oraz artykuł Józefa Nyki o Kazimierzu Tetmajerze jako taterniku. Z kolei prof. Zbigniew J. Wójcik pisze o Walerym Goetlu i roli jaką odegrał on w tworzeniu „Wierchów”, gdy był ich redaktorem, a potem przewodniczącym ich komitetu redakcyjnego. Ewa Roszkowska, z Zakładu Alpinizmu krakowskiej AWF, przedstawia postać Jerzego Maślanki, ukazując jego miejsce w dziejach polskiej eksploracji gór, a Tomasz Kowalik zarysowuje obraz życia i i działalności zmarłego niedawno − jednego z najwybitniejszych, współczesnych polskich krajoznawców, wielce zasłużonego także dla gór − Adama Schwarz-Czarnowskiego. Czytaj dalej

Muzyczne instrumenty Hucułów

Latem tego roku w Żabiem (Werchowinie) w prywatnym muzeum Mikołaja i Marii Iljuków miała miejsce uroczysta prezentacja książki Igora Macijewśkoho zatytułowanej „Muzyczne instrumenty Hucułów”. Profesor Macijewśky zaprezentował zawartość tej monograficznej książki i opowiedział o ponad 40-to letniej historii gromadzenia zawartych w niej materiałów. Wspominał jak począwszy od 1968 r. spotykał się z wieloma huculskimi muzykami w tym m.in. ze słynnym Wasylem Hrymaljukiem-Mogurem.
Ігор Мацієвський, Музичні інструменти гуцулів, Вінниця, Нова Книга 2012, 464 str.

Książka o zakarpackich Hucułach

W ostatnich dniach w Użgorodzie ukazała się książka Wołodymyra Pipasza pt. Zakarpacka Huculszczyzna.  Jest to historyczno-etnograficzny szkic, próba odpowiedzi na pytanie: kim są zakarpaccy huculi. W książce na podstawie badań terenowych oraz analizy źródeł historycznych autor omawia zakarpacką część Huculszczyzny. Oprócz szczegółowego omówienia granic i różnych teorii pochodzenia Hucułów, przedstawia proces zasiedlenia zakarpackiej Huculszczyzny, charakteryzuje jej gospodarkę oraz materialną i duchową kulturę. Książkę wydano w nakładzie 2000 egz., a jej promocja odbędzie się podczas XIII festiwalu „Huculska Bryndza” 2 września 2012 r. w Rachowie.
Pewne zdziwienie budzi jedynie okładka tej książki ozdobiona znanym zdjęciem Mikołaja Seńkowskiego „Stara Hucułka z fajką”. Otóż owa „Stara Hucułka” to Maria Kreczuniek zwana Czukutychą, mieszkanka Jaseniowa Górnego, miejscowości która dalibóg nigdy na Zakarpaciu nie leżała. A więcej o Czukutysze będzie można przeczytać w Płaju 44. [red.]