Ogólne

II Brygada Legionów Polskich w Berbeşti

Obiecaliśmy wyjaśnić sprawę tajemniczej mogiły legionistów przypomnianej ostatnio i pięknie upamiętnionej przez mieszkańców marmaroskiej wsi Berbeşti. Otóż z dużą dozą prawdopodobieństwa (graniczącą z pewnością) możemy stwierdzić, że na wiejskim cmentarzu w tej miejscowości – nazywającej się wówczas Bardfalu (Bardfalva) – pochowani są żołnierze II Brygady Legionów Polskich, a konkretnie II pułku piechoty polegli w potyczkach z kubańskimi kozakami w dniu 6 października 1914 r. Starcia te, w których poległo wg różnych danych od 8 do 11 legionistów, były faktycznie chrztem bojowym żołnierzy przyszłej II Brygady Legionów. Walki pod Bardfalu w opracowaniach dotyczących dziejów II Brygady występują też pod nazwą potyczki pod Kracsfalu (dziś wieś Mara), w której legioniści nocowali 5 października. Czytaj dalej

Mogiła legionistów w Berbeşti

Niezwykle ciekawa wiadomość dotarła do nas z rumuńskiej miejscowości Berbeşti położonej w pobliżu Syhotu Marmaroskiego (Sighetu Marmației) w dolinie Izy. W czerwcu 2013 r. odbyła się tam uroczystość poświęcenia kapliczki postawionej na grobie polskich żołnierzy, którzy wg miejscowej tradycji polegli tu na przełomie 1918 i 1919 r. w bitwie z „ukraińskimi bolszewikami” i zostali pochowani we wspólnym grobie na miejscowym cmentarzu. Pan Laurenţiu Batin miejscowy kronikarz opracowując wydaną w tym roku monografię miejscowości zebrał informację o tej mogile polskich żołnierzy i postanowił wspólnie z innymi mieszkańcami uczcić ich pamięć. W uroczystościach jej odsłonięcia wzięło udział ponad 500 osób z Berbeşti i okolic. Centralnym elementem kapliczki jest tablica z napisem w języku rumuńskim i polskim. Obok kapliczki postawiono stary słupek żeliwny z 1927 z granicy polsko-rumuńskiej, jak pisze inicjator budowy kapliczki – aby żołnierze polscy „poczuli się bliżej kraju”.
Wiele wskazuje na to, że może to być nieznana dotychczas mogiła legionistów II Brygady Legionów Polskich, którzy stoczyli tu pod Syhotem Marmaroskim jedną z pierwszych swoich potyczek w walkach z rosyjską kawalerią w początkach października 1914 r., a nie jak mówi miejscowa tradycja na przełomie lat 1918-19. Sprawę postaramy się wyjaśnić. Czytaj dalej

Chrześcijańskie czuwanie w Łopience

Towarzystwo Karpackie już po raz drugi zaprasza do cerkwi w Łopience w wigilię Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 14 sierpnia 2013 r. na Nocne Czuwanie Chrześcijan. We wspólnej modlitwie swój udział zapowiedzieli przedstawiciele prawosławnej diecezji przemysko-nowosądeckiej, metropolii przemysko-warszawskiej kościoła greckokatolickiego, kościoła polsko-katolickiego oraz kościoła rzymskokatolickiego. Modlitewne czuwanie rozpocznie się o godz. 19, a zakończy około północy.
Jednocześnie zapraszamy na mszę świętą w dniu 15 sierpnia, którą o godz. 15 odprawi ksiądz proboszcz z parafii w Polańczyku.

Polecamy najnowszy, 45 tom Płaju!

Tematem wiodącym, któremu poświęcono aż siedem tekstów jest czarnohorski Pop Iwan i wybudowane niegdyś na nim Obserwatorium. Popiwański blok otwiera stanowisko Towarzystwa Karpackiego w sprawie podejmowanych obecnie prób odbudowy tego obiektu. Zaraz po nim następuje szkic Władysława Midowicza o codziennym życiu na Pop Iwanie. Leszek Rymarowicz i Andrzej Wielocha opisują dzieje Obserwatorium po wrześniu 1939 r., które jak się okazało były całkiem bogate, a dodatkowo w tajemniczy sposób wiążące się z losami Stanisława Vincenza. Mateusz Troll odwołując się do najstarszych źródeł dokumentalnych bada przemiany stosunków własnościowych okolicznych połonin, a Wojciech Krukar zajmuje się oczywiście dziejami nazwy tego szczytu.
Kolejne cztery artykuły traktują o Huculszczyźnie i ludziach z nią związanych. Na szczególne polecenie zasługują wspomnienia Jana Milcewicza oraz tekst Mateusza i Agaty Trollów o „ukraińskim Barbizonie” – przysiółku Dzembroni, który przez kilkadziesiąt lat przyciągał czołowych ukraińskich malarzy. Czytaj dalej

IV Forum Prasy Sądeckiej

Zapraszamy do udziału w IV Forum Prasy Sądeckiej, które odbędzie się w piątek 5 lipca 2013 roku w Miasteczku Galicyjskim w Nowym Sączu (początek o godz. 11). Forum dedykowane jest tematowi: „Ochrona dziedzictwa kulturowego Karpat na tle Konwenscji Karpackiej”. W programie m. in. wykłady dr hab. Tadeusza Trajdosa „Z Trajdosem w Karpaty – karpackie wyprawy w latach 1989-2002. Metoda poznawania Karpat”, red. Andrzeja Wielochy „Czasopisma karpackie i Konwencja Karpacka – co o nich wiemy?”, red. Miroslava Števika „Kultura Karpat – współpraca na pograniczu polsko-słowackim”, a także wystawy i dyskusje panelowe. W trakcie Forum wręczona zostanie VI doroczna Nagroda im. Szczęsnego Morawskiego, za najlepszą książkę na temat Sądecczyzny wydaną w roku 2012.

Karpackie cerkwie na liście UNESCO!

Dziś na 37. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO która trwa w Phnom Penh w Kambodży, 16 drewnianych cerkwi z terenu Polski i Ukrainy zostało wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO . Wpis obejmuje osiem świątyń z terenu Polski: cerkwie św. Paraskewy w Radrużu i Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu, oraz sześć cerkwi karpackich: św. Michała Archanioła w Smolniku n/Sanem, św. Michała Archanioła w Turzańsku, św. Jakuba Młodszego Apostoła w Powroźniku, Opieki Bogurodzicy w Owczarach, św. Paraskewy w Kwiatoniu i św. Michała Archanioła w Brunarach Wyżnych. Pozostałe osiem świątyń znajduje się po ukraińskiej stronie granicy, są to cerkwie: Zesłania Ducha Świętego w Potyliczu, Świętej Trójcy w Żółkwi, Św. Ducha w Rohatyniu, oraz pięć karpackich: Św. Dymitra w Matkowie, Św. Jerzego w Drohobyczu, Narodzenia Theotokos w Werbiążu Niżnym, Wniebowstąpienia Pańskiego w Jasini i Św. Michała Archanioła w Użoku.

Festiwal „Rzeka mleka”

30 czerwca 2013 r. na terenie Użańskiego Parku Narodowego we wsi Stużyca odbędzie się IV edycja festiwalu „Rzeka mleka” (“Молочна Ріка”). Będzie można zobaczyć, skosztować i zakupić tradycyjne wyroby mleczarskie wytwarzane od wieków przez tutejszych górali. Będzie  możliwość wzięcia udziału w zajęciach rekreacyjnych, konkursach oraz w wycieczkach po okolicznych szlakach turystycznych. Oczywiście przewidywany jest także program koncertowy, w którym wezmą udział najlepsi artyści ludowi z Zakarpacia.

Witold Grzesik z „Podróżnikiem” w Krakowie

Sklep Podróżnika zaprasza na kolejne spotkanie z Witoldem Grzesikiem współautorem przewodnika krajoznawczego „Beskid Niski. Od Komańczy do Wysowej”, który opowie o swojej fascynacji Łemkowszczyzną oraz o podjętym ostatnio społecznym remoncie starej dzwonnicy w Polanach Surowicznych. Tym razem spotkanie odbędzie się w COTG PTTK w Krakowie przy ul. Jagiellońskiej 6, w czwartek 4 lipca o godz. 18.

Targ Serów na Pasterskim Szlaku

Stowarzyszenie na rzecz rozwoju Łupkowa i okolic zaprasza na imprezę pt. „Na pasterskim szlaku – Targi Serów w Nowym Łupkowie” w dniach 6 – 7 lipca 2013 r. W programie jarmark serów, konkurs, prezentacja lokalnych rękodzielników i artystów. Panel dyskusyjny o  serach jako produktach regionalnych oraz występ karpackiego cymbalisty Mateusza „Józefa” Sowy i Orkiestry św. Mikołaja, a także Spotkanie Pasterskie w klubie w Nowym Łupkowie i prelekcje na temat Redyku Karpackiego.

Połonińskie Lato 2013

Na polanie Zapidok nad Górnym Jasienowem u stóp Pisanego Kamienia 16 czerwca 2013 r. odbędzie się po raz kolejny „Połonińskie Lato”, huculska impreza folklorystyczna związana z tradycją chodu połonińskiego. W programie pasterskiego święta przewidziano cały szereg atrakcji – począwszy od uroczystego zapalenia watry, po przez koncerty i konkursy, aż po wystawy i kiermasze huculskich wyrobów. Tradycyjnie już każda wieś wierchowińskiego rejonu przedstawi tu swoich najlepszych muzyków, twórców i produkty.