Spotkania Karpackie

online

Hnitesa – historia, tożsamość i turystyka

Z radością zapraszamy wszystkich miłośników Karpat w czwartek 27 maja 2021 r. o godz. 19 na piąte już „Spotkania Karpackie online”, na których członkowie Towarzystwa Karpackiego Jerzy Montusiewicz i Jerzy Warakomski opowiedzą o Hnitesie, najbardziej na południe wysuniętej górze tak I, jak i II Rzeczpospolitej, szczycie na południowo-wschodnim krańcu Gór Marmaroskich. Na przestrzeni wieków trwała ona niewzruszenie, choć wokół zmieniały się państwa, księstwa, obszary autonomiczne: Rzeczpospolita, Węgry, Transylwania, Austro-Węgry, Bukowina, Galicja, Rumunia, Rosja Radziecka, Ukraina. Hnitesa jest osobliwym przykładem procesu kształtowania się nazewnictwa górskiego, odzwierciedlającym w pewnym sensie koleje losu tych terenów. Bogactwo zanotowanych imion tej góry, które pomimo zmieniającego się otoczenia wywodzą się z jednego rdzenia jest warte prześledzenia. Drugi wątek to historia turystycznego penetrowania Hnitesy i wpływ literatury na powstawanie alternatywnych nazw szczytu. Czytaj dalej

Gorgańska „wojna na pędzle”

Serdecznie zapraszamy w czwartek 29 kwietnia 2021 r. o godz. 19  na czwarte w tym roku „Spotkania Karpackie online”. Tym razem naszym gościem będzie Dariusz Dyląg, który wygłosi prelekcję pt. Gorgańska „wojna na pędzle”, czyli skąd się wzięły błędy w kolorach szlaków na mapach turystycznych. Prelegent miał ten niewątpliwy zaszczyt brać udział w pracach czesko-polsko-ukraińskiego zespołu odtwarzającego – w nawiązaniu do okresu międzywojennego – szlaki turystyczne w Gorganach. Twórcy publikowanych w owym czasie map nie nadążali z nanoszeniem wykonywanych w terenie znakowań i korzystali z niesprawdzonych informacji, albo często wprost improwizowali. Media internetowe nazwały ową sytuację „wojną na pędzle” czy „sporem  o znaki”. Tymczasem nie była to żadna wojna, tylko brak rzetelnej informacji. Była natomiast bardzo sprawna i efektywna współpraca wolontariuszy z Czech, Polski i Ukrainy. I właśnie o karpackiej międzynarodowej współpracy oraz o pięknie Gorganów będziemy mieli okazję usłyszeć od jednego z najlepszych znawców tej grupy górskiej. Czytaj dalej

Leskie judaica

Gmina żydowska w Lesku, najstarsza w Ziemi Sanockiej, istniała już w I poł. XVI w. i należeli do niej początkowo także Żydzi z Baligrodu, Lutowisk i Sanoka. W Lesku zachowała się synagoga z I poł. XVIII w. oraz cmentarz żydowski z ponad 2 tysiącami nagrobków, w tym 72 z XVI i XVII w., a najstarszy z 1548 r. Z Baligrodu i Leska wywodzi się ród Horowitzów i Rubinów, słynnych na całą Galicję zachodnią cadyków. Ich dynastię rozpoczął Naftali Ropczycer pochowany w Łańcucie. Jego potomkowie byli cadykami i rabinami w kilkudziesięciu miastach Polski, na Ukrainie, w Rumunii i na Węgrzech. Współcześnie są także cadykami w Izraelu, Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Brazylii. Na żydowskim cmentarzu w Lesku zachował się grób Menachema Mendla Rubina, którego trzej synowie przyjęli nazwisko Horowitz, a jeden pozostał przy nazwisku Rubin. O tym wszystkim na kolejnych Spotkaniach Karpackich online opowie nam w czwartek 25 marca 2021 r. o godz. 19 urodzony w Rymanowie Andrzej Potocki, historyk i dziennikarz, autor ponad trzydziestu książek o tematyce bieszczadzkiej i o historii społeczności żydowskiej oraz ruskich grup etnograficznych zamieszkujących Podkarpacie. Czytaj dalej

Nagranie ze Spotkania o Karpatach Rumuńskich

Zgodnie z obietnicą udostępniamy kolejne nagranie ze Spotkania Karpackiego online z 25 lutego tego roku, w którym Aleksander Dymek opowiedział  o swojej wędrówce po trzynastu pasmach Karpat Rumuńskich. Niestety w tym naszym drugim podejściu do Spotkań Karpackich online też pojawiły się pewne zakłócenia, za które serdecznie przepraszamy. Mamy nadzieję, że następnym razem będzie już bez żadnych kłopotów, albowiem do trzech razy sztuka. Plik z nagraniem jest dostępny pod tym linkiem. Zapraszamy do oglądania.

Z Dymkiem po Karpatach Rumuńskich

Serdecznie zapraszamy w czwartek 25 lutego 2021 r. o godz. 19 na drugie w tym roku „Spotkanie Karpackie online”. Tym razem naszym gościem będzie Aleksander Dymek, który opowie nam o swojej ostatniej wędrówce po Karpatach Rumunii. Dla miłośników tego „arcykarpackiego” kraju będzie to szczególna gratka, bowiem opowieść i towarzysząca jej prezentacja dotyczy wyjazdu z sierpnia 2020 r. – a więc jest możliwie najświeższa. Naszemu gościowi podążającemu wzdłuż grzbietu Karpat udało się odwiedzić 13 pasm górskich. Spotkanie będzie formą gawędy krajoznawczo-turystycznej o wycieczkach górskich, a także o odwiedzanych przy tej okazji znanych i mniej znanych miejscach, zawsze jednak ciekawych z krajoznawczego punktu widzenia. Nasz gość uważa, że właśnie w Rumunii znaleźć można największe bogactwo krajobrazu Karpat, a także najbogatszą i zróżnicowaną kulturę oraz nadzwyczaj życzliwych ludzi. Czytaj dalej

Nagranie ze Spotkania o drewnianych cerkwiach

Zgodnie z obietnicą udostępniamy dzisiaj nagranie ze Spotkania Karpackiego online z 28 stycznia tego roku, które było poświęcone drewnianym cerkwiom wschodniogalicyjskich Karpat, a które prowadzili Paweł Kusal i Stanisław Kryciński. Jego transmisja została dość brutalnie i bezmyślnie zakłócona przez ingerencję internetowego chuligana. Z prezentowanego przez nas nagrania ingerencję tę udało się na szczęście prawie w całości usunąć. Plik z nagraniem jest dostępny pod tym linkiem. Zapraszamy do oglądania.

Pierwsze Spotkanie Karpackie online

Zapraszamy na pierwsze w roku 2021 Spotkanie Karpackie online pt. „O drewnianych cerkwiach wschodniogalicyjskich Karpat” z udziałem Pawła Kusala i Stanisława Krycińskiego, autorów wydanego  niedawno przez Wydawnictwo „Libra.pl” albumu poświęconego tej tematyce: Cerkwie Galicji Wschodniej.
Aby wziąć udział w Spotkaniu, najwcześniej na 5 minut przed rozpoczęciem należy uruchomić ten link.
Drewniana architektura cerkiewna Wschodniej Galicji jest zjawiskiem, które nie ma sobie równych w skali Europy, a różnorodność typów i bogactwo form tych budowli sakralnych wzniesionych z tak nietrwałego jak drewno materiału wzbudza zdumienie. Do  początku XX w. dotrwały setki przepięknych drewnianych budowli, z których najstarsze miały ponad 300 lat. Niestety później wiele bezcennych starych cerkwi rozebrano w związku z budową nowych, obszerniejszych, ponadto ogromna ilość  świątyń  została zniszczona przez obie wojny  światowe i działania władz sowieckich. Ten niezwykły świat galicyjskich cerkwi utrwalony został jednak na fotografiach. Imponujący ich zbiór zgromadził Paweł Kusal, który postanowił podzielić się nim z szeroką publicznością przygotowując albumu, który zawiera fotografie 242 cerkwi. Autorem towarzyszących fotografiom opisów jest Stanisław Kryciński, również od wielu lat zajmujący się problematyką architektury cerkiewnej na dawnych kresach wschodnich. Od prelegentów dowiemy się z pewnością wielu interesujących faktów zarówno o cerkwiach karpackich, o historii zbioru fotografii Pawła Kusala, a także o warsztacie krajoznawcy i autora karpackich publikacji Stanisława Krycińskiego.

Paweł Kusal, z zawodu lekarz weterynarii, znany kolekcjoner, działacz społeczny, autor wielu publikacji poświęconych Bieszczadom popularyzujący dawne Lesko i Bieszczady w mediach społecznościowych.

Stanisław Kryciński, z wykształcenia inżynier chemik, z zamiłowania historyk i krajoznawca, od wielu lat zaangażowany w akcję ratowania dziedzictwa kulturowego południowo-wschodniego pogranicza, autor wielu książek poświęconych Bieszczadom, Beskidowi Niskiemu, a także Pogórzom, członek Towarzystwa Karpackiego.


Szanowni Państwo
w trakcie Spotkania Karpackiego online w dniu 28 stycznia mieliśmy przykrą okazję obserwacji zachowania trola internetowego, który zakłócił przebieg Spotkania. Wobec powyższego zdarzenia podjęto decyzję o jego przerwaniu. Przygotowujemy dla Państwa film z całości wystąpień (oczywiście ze zrozumiałymi cięciami). Mamy nadzieję, że zaspokoi on ciekawość tych co nie mogli się połączyć jak i tych, którzy spotkanie opuścili wcześniej i już się ponownie nie łączyli. W ciągu kilku dni będzie udostępniony link z filmem. Przed kolejnym spotkaniem wprowadzimy rozwiązania, które pozwolą wyeliminować takie zdarzenia w przyszłości. Przepraszamy za zaistniałą sytuację.

W imieniu Rady TK,
Robert Księżopolski,
prezes obecnej kadencji

Spotkania Karpackie 2021 – online

Miło jest nam poinformować wszystkich pasjonatów Karpat, iż inaugurujemy kolejny sezon „Spotkań Karpackich”. Przez wiele lat spotykaliśmy się tradycyjnie w warszawskim Muzeum Ziemi PAN.
Z przyczyn oczywistych w roku 2021 przenosimy się do przestrzeni wirtualnej. Formuła „online” ma niewątpliwie dobre strony, liczymy więc na udział wielu osób, dla których przyjazd do Warszawy specjalnie na prelekcję był dotychczas po prostu niemożliwy.
Ideą przewodnią pandemicznych „Spotkań” jest przypomnienie sobie, że Karpaty niezmiennie istnieją. Są piękne, są ciekawe i jak tylko się da, na pewno do nich wrócimy. Tymczasem dzięki życzliwości znakomitych prelegentów udało się stworzyć program „Spotkań Karpackich” na cały rok!  Zarezerwujcie więc sobie wieczór w każdy ostatni czwartek miesiąca i wędrujcie z nami po karpackich płajach. Każda z prelekcji anonsowana będzie z tygodniowym wyprzedzeniem na naszej stronie internetowej i profilu FB, wraz z linkiem umożliwiającym udział w prelekcji w formule webinarium.
Zaczynamy 28 stycznia o godz. 19 – szczegóły już wkrótce.
A tu do pobrania program „Spotkań Karpackich 2021” wraz z niezbędnymi wskazówkami organizacyjnymi.
Zapraszamy!

Zwracamy się jednocześnie z gorącą prośbą o wsparcie programu popularyzacji problematyki karpackiej prowadzonego przez nasze Towarzystwo poprzez wpłatę darowizny na konto: nr 75 1020 1185 0000 4602 0074 3104, z adnotacją „Spotkania Karpackie”. Za każdą wpłatę będziemy ogromnie zobowiązani. „Spotkania Karpackie” realizowane są wyłącznie siłami społecznymi w ramach działalności statutowej Towarzystwa Karpackiego, prelegenci i prowadzący nie otrzymują honorariów.

O drobnej szlachcie na Bojkowszczyźnie

W związku z decyzją o ograniczeniach działalności placówek oświatowych i kulturalnych, Muzeum Ziemi PAN będzie zamknięte w dniach 12 – 29.03.2020. W tej sytuacji marcowe Spotkania Karpackie zostają przeniesione na inny termin, o którym poinformujemy osobno. Bardzo przepraszamy.

Na marcowych Spotkaniach Karpackich będziemy gościć prof. dr hab. Zbigniewa Liberę z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego, który przedstawi nam prelekcję o drobnej szlachcie z terenu Karpat w granicach ziemi sanockiej i przemyskiej dawnego województwa ruskiego, czyli inaczej mówiąc z terenu szeroko rozumianej Bojkowszczyzny.  Bohaterami opowieści będą więc owi licznie rozsiadali w karpackich dolinach Sanu, Strwiąża, Dniestru, Stryja i Oporu  – Kruszelniccy, Ilniccy, Rybotyccy, Kopystańscy i Tureccy, których kolejne pokolenia zasilały oddziały obrońców Rzeczpospolitej, a którzy często poza herbem nie mieli nic więcej. Profesor Libera jest autorem publikacji z zakresu etnobotaniki i etnomedycyny, antropologii ciała, antropologii historii, etnografii, w tym też prac o Bojkowszczyźnie i Huculszczyźnie. Zapraszamy serdecznie w czwartek 19 marca, jak zwykle o godzinie 18 do Muzeum Ziemi PAN (Willa Pniewskiego) przy al. Na Skarpie 27 w Warszawie.

Czytaj dalej

Muzyczne konteksty Wysokiej Połoniny

Gościem lutowych Spotkań Karpackich będzie dr Jakub Żmidziński z Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, nauczyciel akademicki, poeta, redaktor i animator kultury, który wygłosi prelekcję pt. Muzyka Huculszczyzny – muzyka Czarnohory, w twórczości Stanisława Vincenza. Nasz gość od lat interesuje się zagadnieniem korespondencji sztuk, kulturowym wymiarem muzyki oraz problematyką górską w literaturze. Jest autorem książek „Pieniny w literaturze polskiej” i „Wzór nieznany. Stanisław Vincenz a muzyka”. W tej ostatniej poddał analizie opisy różnych rodzajów muzyki obecnych w tetralogii Vincenza: muzykę natury, huculski śpiew i grę na trembicie, fłojerze, czy cymbałach, nutę cygańską, utwory Mozarta, w końcu dźwięki na granicy słyszalności, dobiegające spoza świata. W trakcie spotkania zaplanowano odtworzenie fragmentów utworów muzyki huculskiej. Zapraszamy serdecznie w czwartek 27 lutego o godzinie 18 do Muzeum Ziemi PAN (Willa Pniewskiego) przy al. Na Skarpie 27 w Warszawie. Czytaj dalej