Spotkania Karpackie

online

Zapis prelekcji „Łemkowie dzisiaj”

Zgodnie z tradycją Karpackich Spotkań online zamieszczamy zapis transmisji ostatniej ich odsłony, którą wypełniła interesującą prelekcją prof. Ołena Duć-Fajfer, a której tytuł brzmi „Łemkowie dzisiaj – między zanikaniem odrębności a rewitalizacją kultury”. Niestety burza szalejąca w czasie Spotkań nad doliną górnej Ropy spowodowała problemy z transmisją sygnału, a w konsekwencji przerwy w samej prelekcji. Opracowując zapis Spotkań starliśmy się je usunąć, ale nie wszystko udało się wygładzić, więc z góry przepraszamy za wszelkie utrudnienia w odbiorze. Jak zwykle serdecznie zapraszamy też na kolejne Spotkania Karpackie w czwartek 25 sierpnia 2022 r. o godz. 19, a których treścią będzie wykład dr. Jurija Nesteruka ze Lwowa „O unikalnych roślinach Pasma Czarnohory i historii ich badań”.

Łemkowie – między zanikaniem a rewitalizacją

Zapraszamy na siódme tegoroczne Spotkania Karpackie online w czwartek 28 lipca o godz. 19, na których prof. Ołena Duć-Fajfer przedstawi prelekcję zatytułowaną „Łemkowie dzisiaj – między zanikaniem odrębności, a rewitalizacją kultury”. Nie zdajemy sobie najczęściej sprawy z faktu, że wśród Łemków procesy kulturowo-tożsamościowe cechują się dużą dynamiką w relacji do kultur dominujących. Nasz gość, z perspektywy badaczki wewnętrznej, realizującej założenia humanistyki zaangażowanej – przedstawi dwie główne tendencje: asymilacyjną (na dwa odmienne sposoby prowadzącą do zaniku różnicy w stosunku do dominujących wzorów kulturowych) oraz rewitalizacyjną (modele emancypacyjny i rdzenny) jaka obecnie realizowana jest przez aktywne koncepcyjnie środowiska łemkowskie. W ten sposób zapoznać się będziemy mogli z pogłębioną diagnozą co do skali zagrożenia zaniku łemkowskiej odrębności. Jesteśmy przekonani, że refleksje prof. Ołeny Duć-Fajfer nad omawianymi zjawiskami mogą i powinny wpływać na postawy społeczne i wyobrażenia dotyczące kultur mniejszości narodowych i etnicznych. Tu warto przypomnieć, że Pani Ołena gościła już na Spotkaniach Karpackich w 2012 r. w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie z prelekcją o działalności Ruskiej Bursy i kodyfikacji języka łemkowskiego, a także opublikowała wiele tekstów w Almanachu karpackim „Płaj”. Czytaj dalej

Zapis prelekcji o Babiej Górze

Tak jak w wypadku wszystkich poprzednich Spotkań Karpackich online, tak i tym razem zamieszczamy link do zarejestrowanej prelekcji Jerzego Kapłona, który w ostatni czwartek czerwca opowiedział o dziejach turystycznego poznania i zagospodarowania Babiej Góry. Wszyscy ci, którzy nie mieli wówczas czasu mają więc okazję do zapoznania się z historią turystycznego poznania „Królowej Beskidów” i jej okolic od czasów najdawniejszych. Jednocześnie serdecznie zapraszamy do udziału w kolejnych Spotkaniach Karpackich online w czwartek 28 lipca, na których dr Ołena Duć-Fajfer przedstawi prelekcję pt. „Łemkowie – między zanikiem a rewitalizacją”.

Poznanie i zagospodarowanie Babiej Góry

Zapraszamy na kolejne Spotkania Karpackie online, które odbędą się w czwartek 30 czerwca 2022 r. o godz. 19. Gościem będzie tym razem Jerzy Kapłon, który opowie o dziejach turystycznego poznania i zagospodarowania Babiej Góry do połowy XX wieku. Dowiemy się o historii turystycznego poznania „Królowej Beskidów” i okolic od czasów najdawniejszych, aż do połowy XX wieku. Na podstawie odnalezionych, nieznanych szerszemu ogółowi zapisów i dokumentów autor przedstawi najwybitniejsze postacie, którym zawdzięczamy opisy Babiej Góry oraz ich dokonania. Opowieść obejmie także organizacje i stowarzyszenia, szczególnie zasłużone dla ochrony niepowtarzalnych cech i wartości tego regionu, ale także za jego udostępnianie turystyczne, rozwój bazy noclegowej i infrastruktury wspierającej ruch turystyczny. Na pewno będą także liczne odniesienia do współczesności, na kształtowanie której nasz gość, jako prezes Zarządu Głównego PTTK, ma niewątpliwie znaczący wpływ.
Jerzy Kapłon jest przewodnikiem SKPG „Harnasie”, przewodnikiem beskidzkim, Przodownikiem Turystyki Górskiej PTTK, posiada także uprawnienia przewodnika górskiego międzynarodowego –UIMLA. Aktywnie działała w strukturach społecznych PTTK, aktualnie sprawuje funkcję prezesa Zarządu Głównego, a także dyrektora Centralnego Ośrodku Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie. Jest animatorem wielu projektów wspieranych z budżetu państwa – w tym związanych z budową sieci szlaków turystycznych w ukraińskich Karpatach Wschodnich i w Gruzji oraz budową nowoczesnej bazy szlaków turystycznych PTTK. Jest członkiem Rady Naukowej Tatrzańskiego i Gorczańskiego Parku Narodowego, Rady Polskiej Organizacji Turystycznej i Rady Naukowej Związku Podhalan. Jerzy Kapłon jest także autorem wielu artykułów i książek związanych z historią turystyki górskiej, w tym także w rejonie Babiej Góry, a zwłaszcza poświęconych Polskiemu Towarzystwu Tatrzańskiemu i jego oddziałom oraz turystyce polskiej w Karpatach Wschodnich. Czytaj dalej

Kto nie zdążył za Ewą

Jeśli ktoś nie miał możliwości podążenia Łukiem Karpat za Ewą Chwałko na majowych Spotkaniach Karpackich online, to nic straconego, ponieważ od dziś może to zrobić bez pośpiechu, a nawet na raty, na przykład z przerwą na kawę, klikając na ten link. A to z tego względu, że właśnie udostępniliśmy nagranie z ostatnich Spotkań wypełnionych ciekawą opowieścią o karpackich perypetiach samotnej wędrowczyni w trakcie jej osiemdziesięcio cztero dniowej wędrówki. Oczywiście zapis ten dostępny jest także na koncie Towarzystwa Karpackiego na YouTube.
Przy okazji polecamy kolejną sesję Spotkań Karpackich online z prelekcją Jerzego Kapłona pt. „Historia turystycznego poznania i zagospodarowania Babiej Góry do połowy XX wieku”., która odbędzie się oczywiście w czwartek 30 czerwca 2022 r. jak zwykle o godz. 19.

Ewa Chwałko i „Łuk Karpat”

Zapraszamy na kolejne Spotkania Karpackie online, które odbędą się 26 maja 2022 r., tradycyjnie w czwartek o godz. 19. Ich gościem będzie dr Ewa Chwałko, która jako pierwsza Polka i prawdopodobnie druga kobieta na świecie przeszła samotnie „Łuk Karpat”. Szlakiem przez Rumunię, Ukrainę, Polskę i Słowację, głównie grzbietami, w 84 dni przemierzyła 2367 km – ułożoną przez siebie trasą, nie korzystając z depozytów i zewnętrznego wsparcia. Początkiem i końcem jej wędrówki były przełomy Dunaju – pierwszy w Żelaznych Wrotach w Rumunii, zaś drugi u ujścia Morawy w Bramie Devińskiej na Słowacji.
Mottem życiowym Ewy jest to, aby od czasu do czasu zrobić coś pierwszy raz w życiu, bo to pozwala zachować dziecięcą ciekawość i zachwyt nad światem. Prywatnie mama dwóch nastoletnich córek, filolog i historyk z wykształcenia, pracujący na etacie. Efektem jej podróży jest przygodowa, niepozbawiona humoru a pełna wiedzy historycznej i przyrodniczej o przemierzanych regionach książka pt. „Łuk Karpat. 84 dni samotnej wędrówki”. Ewa jest laureatką Wyróżnienia Kolosów 2021 roku, a także autorką bloga. Czytaj dalej

Powtórka z Petra Szekeryka-Donykiwa

I znowu zgodnie z obietnicą zamieszczamy link do zarejestrowanego Spotkania Karpackiego online z kwietnia br. zatytułowanego „Na straży huculskiej dawności – Petro Szekeryk-Donykiw”. Tym razem robimy to z większym niż zwykle opóźnieniem, ale za to zapis udało się uzupełnić o fragment końcowy prezentacji Andrzej Wielochy pt. „Petro Szekeryk-Donykiw i Stanisław Vincenz – losy równoległe?”, która w oryginale z różnych względów została w połowie przerwana. Tak więc jeżeli ktoś chce posłuchać o dziejach najbardziej znanego Hucuła II Rzeczypospolitej i o jego wyjątkowej książce serdecznie zapraszamy do skorzystania z udostępnionego linku, a także z zapisu na koncie Towarzystwa Karpackiego na YouTube. Polecamy również kolejną sesję Spotkań Karpackich online z prelekcją Ewy Chwałko, pt. Łuk Karpat. 84 dni samotnej wędrówki”, która odbędzie się oczywiście w czwartek 26 maja 2022 r.

Petro Szekeryk-Donykiw i huculska dawność

Serdecznie zapraszamy na czwarte już w tym roku Spotkania Karpackie online, które odbędą się w czwartek 21 kwietnia 2022 r. o godz. 19 i będą nosić tytuł „Na straży huculskiej dawności – Petro Szekeryk-Donykiw”. Wypełni je wielowątkowa opowieść Luby-Paraskewii Strynadiuk, Leszka Rymarowicza i Andrzeja Wielochy o najbardziej znanym Hucule II Rzeczypospolitej i jego wiekopomnym dziele „Dido Iwanczik”. W trakcie Spotkań przypomnimy obfitującą w dramatyczne wydarzenia biografię Szekeryka, nadającą się wprost na scenariusz historycznej epopei.  Opowiemy o przedziwnych splotach Szekerykowych losów z losami Stanisława Vincenza i jego rodziny. A także o największym dziele Szekeryka, książce „Dido Iwanczik”, którego rolę w utrwaleniu dawnych huculskich obrzędów i wierzeń, a także dialektu trudno wprost przecenić. Wspomnimy o kłopotach z jej wydaniem za życia autora, o powojennych losach, sukcesach w wolnej Ukrainie, a także o jej dzisiejszej recepcji. Czytaj dalej

Zapis opowieści o „Gorolskim Święcie”

Tak jak obiecywaliśmy zarejestrowane Spotkania Karpackie online z marca br., na których Leszek Richter opowiadał ze szczegółami i w szerokim kontekście o organizowanych od lat Międzynarodowych Spotkaniach Folklorystycznych „Gorolski Święto” w Jabłonkowie, można już oglądać i wszyscy, którzy nie mieli czasu w zeszły czwartek mogą to sobie powetować i obejrzeć teraz tu, a także na kanale YouTube Towarzystwa Karpackiego.
Jednocześnie informujemy, że następne Spotkania Karpackie online odbędą się w czwartek 21 kwietnia 2022 r. i będą zatytułowane „Na straży huculskiej dawności – Petro Szekeryk-Donykiw”, a wypełni je opowieść Luby-Paraskewii Strynadiuk, Leszka Rymarowicza i Andrzeja Wielochy o najbardziej znanym Hucule II Rzeczypospolitej i jego wiekopomnym dziele „Dido Iwanczik”.

O „Gorolskim Święcie” w Jabłonkowie

Serdecznie zapraszamy na trzecie w 2022 roku Spotkania Karpackie online, które odbędą się w czwartek 31 marca o godz. 19. Naszym gościem będzie Leszek Richter, który przedstawi prelekcję pt. Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne „Gorolski Święto” jako fenomen kulturowo-społeczny na pograniczu czesko-polsko-słowackim. Tym razem będziemy mieli przyjemność powędrować w trochę zapomnianą część Beskidów: na pogranicze polsko-czesko-słowackie, do źródeł Wisły i Olzy. Od naszego gościa usłyszymy o góralach tam zamieszkujących, a także o najważniejszym wydarzeniu organizowanym przez Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Jabłonkowie, a mianowicie o trwającym trzy dni Międzynarodowym Spotkaniu Folklorystycznym „Gorolski Święto”, w którym bierze udział ponad 10 tys. uczestników. Otwiera go program plenerowy „Nie jyny z naszi dzichty” prezentujący folklor muzyczny i słowny całego Łuku Karpackiego, w jego pierwotnej, niestylizowanej formie, ze szczególnym uwzględnieniem regionu Beskidu Śląskiego. W ramach „Święta“ odbywa się także przegląd tradycyjnych ludowych instrumentów muzycznych, śpiewaków oraz gawędziarzy. Równie atrakcyjne są „Szikowne Gorolski Rynce” pokazy i warsztaty rękodzieła, a także „Na sałaszuˮ  – wyrób bundzu i oscypków, obróbka wełny. Nie do przecenienia jest funkcja integrująca „Gorolskiego Święta” bowiem w jego przygotowaniu biorą udział członkowie czternastu kół PZKO z regionu jabłonkowskiego i trzynieckiego oraz szeregu innych organizacji.
Leszek Richter jest działaczem społecznym, regionalistą, założycielem i kierownikiem Izby Regionalnej im. Adama Sikory MK PZKO w Jabłonkowie i oczywiście członkiem Komitetu Organizacyjnego MSF „Gorolski Święto” Czytaj dalej