Spotkania Karpackie

online

Gdzie się zaczynają Karpaty Wschodnie

19 stycznia 2022 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Serdecznie zapraszamy na pierwsze w 2022 roku Spotkania Karpackie online, które odbędzie się w czwartek 27 stycznia o godz. 19. Naszym gościem będzie Wojciech Krukar, który wygłosi prelekcję pt. „Podziały, regiony, nazwy – o granicy między Karpatami Wschodnimi a Zachodnimi”.
Usłyszymy o zawiłościach regionalizacji Karpatach i o umowności przebiegu wyznaczanych granic, także w kontekście stosowanej terminologii i nazw miejscowych. Dowiemy się o ewolucji podziałów geograficznych Beskidów, począwszy od Staszica i Pola, przez Kondrackiego, aż do propozycji współczesnych, a także o kryteriach, które decydują czy jako umowną granicę powinniśmy przyjąć Laborec, Przełęcz Łupkowską i Osławę, czy może San.
Dr Wojciech Krukar, geograf, przewodnik górski, wykładowca Karpackiej Państwowej Uczelni w Krośnie, od lat prowadzi badania i dokumentuje nazewnictwo terenowe Beskidu Niskiego, Bieszczadów, Gorganów i Czarnohory. Jest autorem wielu publikacji z zakresu geografii, turystyki i krajoznawstwa, w tym przewodników oraz doskonałych map turystyczno-nazewniczych. Członek Towarzystwa Karpackiego i stały autor Almanachu Karpackiego „Płaj”. Bardzo trafne wydaje się określenie, że Wojtek to „człowiek który nazwał Bieszczady” – faktycznie, dzięki jego benedyktyńskiej pracy przywrócone zostały pamięci setki nazw miejscowych Bieszczadów i Beskidu Niskiego. Czytaj dalej →

Spotkania Karpackie 2022 – online

11 stycznia 2022 | Spotkania Karpackie

Z prawdziwą radością pragniemy poinformować wszystkich miłośników Karpat o inauguracji kolejnego sezonu Spotkań Karpackich. Przez wiele lat spotykaliśmy się w warszawskim Muzeum Ziemi PAN, jednak z przyczyn oczywistych rok temu przenieśliśmy się do przestrzeni wirtualnej. Niepewność sytuacji pandemicznej w 2022 roku zmusza nas do kontynuowania Spotkań Karpackich w formule online, która ma swoje dobre strony umożliwiając udział wielu osób, dla których przyjazd do Warszawy na prelekcję był po prostu niemożliwy.
W tym roku zaprosimy Was w wiele ciekawych zakątków Karpat, a w Waszych domach zagoszczą znakomici znawcy karpackich tematów. Zarezerwujcie więc sobie wieczór w każdy ostatni czwartek miesiąca o godz. 19. Czytaj dalej →

Od Menczyła po San, czyli o żeliwnych słupkach

18 października 2021 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Jar Menczyła pod Kreczelą stanowił niegdyś fragment wschodniej granicy Polski, granica – choć inna – biegła również nurtem Sanu. W obu przypadkach w terenie można znaleźć materialne ślady, czy też usłyszeć ustne przekazy świadczące o ich przebiegu. O ile historia żeliwnych słupów z dawnej graniczy polsko-rumuńskiej jest już dość szeroko opisana, to historia innych żeliwnych słupów, bardzo często mylnie uważanych również za „graniczne”, już nie. Tzw. repery rzeczne ustawiane nad większymi rzekami okazały się nie mniej zajmującym tematem poszukiwań terenowych. W czasie dziesiątych  tego rocznych Spotkań Karpackich online Witold Grodzki zaprezentuje materiały z własnych badań terenowych, dotyczące żeliwnych słupów granicznych i rzecznych oraz zastanowi się nad problemem ochrony i zachowania tych historycznych pamiątek. Zapraszamy 28 października 2021 r. o godz. 19. Czytaj dalej →

Odkrywanie Karpat

18 września 2021 | Spotkania Karpackie | Na temat: , , ,

Zapraszamy na kolejne, już dziewiąte w tym roku Spotkanie Karpackie online, na których dr Patrice M. Dabrowski przedstawi prelekcję zatytułowaną „Odkrywanie Karpat. Epizody w obrazowaniu i przekształcaniu pogranicznych pasm górskich Polski i Ukrainy” nawiązującą do jej właśnie ukończonej, najnowszej książki zatytułowanej „The Carpathians. Discovering the highlands of Poland and Ukraine”, której oficjalną premierę przewidziano na 15 października 2021 r. Prelekcja w języku polskim odbędzie się 30 września 2021 r., tradycyjnie o godz. 19.
Czy można różnie rozumieć „odkrywanie” Karpat? W trzech różnych okresach historycznych Polacy używali tego określenia wobec trzech odrębnych pasm górskich Karpat. W drugiej połowie XIX w. uznano, że warszawski lekarz Tytus Chałubiński „odkrył” Tatry; w latach trzydziestych XX w. deklarowano, iż „odkrywamy” Huculszczyznę czyli zamieszkałe przez Hucułów Karpaty Wschodnie; zaś po drugiej wojnie światowej deklarowano, że „odkrywamy” Bieszczady. Prelegentka zamierza dowieść, że mikrohistoria tych trzech „odkryć” rzuca światło na ważne zagadnienia dla polskiego „nizinnego” społeczeństwa. Zadaje też pytania: na czym polegała polskość kiedy Polska jeszcze nie istniała, jak może wielokulturowa ludność żyć w zgodzie i jak może Polska w przyszłości wyglądać. Czytaj dalej →

Zbliżenie na Połoninę Borżawa

19 sierpnia 2021 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Zapraszamy w czwartek 26 sierpnia 2021 r. na ósme w tym roku „Spotkanie Karpackie online”, na którym Juliusz Marszałek opowie o paśmie Połoniny Borżawa. Ten rozciągający się na przestrzeni blisko 50 km masyw, położony centralnie na obszarze ukraińskiego Zakarpacia jest widoczny z bardzo wielu miejsc (np z Bieszczadów Zachodnich) i zawsze intryguje swoją wielkością i majestatem. Nie będzie to wykład monograficzny, nie będzie to również sprawozdanie czy wspomnienie z konkretnego wyjazdu, ale opis Borżawy z punktu widzenia potrzeb i oczekiwań turysty. A także osobiste reminiscencje autora, który miał przyjemność wędrować po borżawskich połoninach kilkakrotnie, prowadząc trasy w ramach rajdów organizowanych przez Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich w Warszawie. Okazją do poznania wspaniałych cerkwi w dolinach otaczających Borżawę były zaś wyjazdy organizowane przez Towarzystwo Karpackie. A więc z Juliuszem Marszałkiem przemierzymy całe to pasmo górskie, poznając charakter i osobliwości poszczególnych jego części, a także atrakcje turystyczne w najbliższym otoczeniu pasma. Czytaj dalej →

Nagranie ze Spotkania o Pop Iwanie

31 lipca 2021 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Jeszcze raz gorąco przepraszamy za brak transmisji na YouTube ostatniego Spotkania Karpackiego i aby choć częściowo wynagrodzić rozczarowanie tym, którzy na nią czekali, przyspieszamy opublikowanie jej nagarnia. Tak więc zapis Spotkania Karpackiego online z 29 lipca br., na którym Paweł Jaroszewski i Leszek Rymarowicz zaprezentowali unikalne zdjęcia z uroczystości otwarcia Obserwatorium na Pop Iwanie z 29 lipca 1938 r. oraz przedstawili postać ich autora, komisarza Józefa Jaroszewskiego komendanta Komisariatu Straży Granicznej w Żabiu można od dziś oglądać pod tym adresem. Jednocześnie gorąco zapraszamy na następne wakacyjne Spotkania Karpackie online 26 sierpnia 2021 r. , na których Juliusz Marszałek opowie o Połoninie Borżawa, jednym z najciekawszych masywów ukraińskich Karpat Wschodnich.

Fotoreportaż z uroczystego otwarcia Obserwatorium na Pop Iwanie

19 lipca 2021 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Bardzo przepraszamy, ale nadliczbowe, lipcowe Spotkania Karpackie odbędą się tydzień później niż zapowiadaliśmy, to znaczy w czwartek 29 lipca 2021 r. o godz. 19. Tego dnia przypada bowiem 83. rocznica poświęcenia i uroczystego otwarcia Obserwatorium Meteorologiczno-Astronomicznego PIM im. Józefa Piłsudskiego na Pop Iwanie. Dziś szczyt ten (2022 m n.p.m.), wraz z budynkiem Obserwatorium jest jednym z najczęściej odwiedzanych przez Polaków miejsc w Czarnohorze. Mamy na szczęście opis uroczystego otwarcia Obserwatorium zawarty we wspomnieniach jego kierownika, Władysława Midowicza. Oczyma wyobraźni widzimy tę celebrację: kolumna aut podwożących gości do podnóża góry, marszałka Senatu Aleksandra Prystora przecinającego wstęgę, przemowy sanacyjnych dostojników, generalicję w wyglancowanych przez ordynansów oficerkach, koniki huculskie skubiące trawę i oczekujące na niecodziennych jeźdźców, Hucułów w barwnych strojach, garnących się do przedstawicieli władzy i raczących się obfitym poczęstunkiem, i w końcu samego Władysława Midowicza, usiłującego odciągnąć uwagę oficjeli od ciągle jeszcze nieukończonych części obiektu. I chociaż ukazało się już wiele tekstów na temat historii i działalności naukowej Obserwatorium, nie dysponowaliśmy jak dotąd fotografiami z tego wydarzenia. Wydawało się, że tak już pozostanie, i że tylko „oczyma wyobraźni” oglądać będziemy opisane przez Midowicza wydarzenie. Jednak jakimś cudem, po ponad 80 latach odnaleziony został negatyw z kilkudziesięcioma kapitalnymi zdjęciami z uroczystości otwarcia Obserwatorium, dodajmy negatyw z którego nigdy nie wykonywano odbitek. Zapraszamy więc do spojrzenia na tę uroczystość, taką jaką ona była naprawdę. Autorem prezentowanych fotografii jest ostatni przedwojenny komendant Komisariatu Straży Granicznej w Żabiu, komisarz Józef Jaroszewski. Czytaj dalej →

Nagranie o dzwonnicy w Polanach Surowicznych

29 czerwca 2021 | Spotkania Karpackie | Na temat:

I znowu zgodnie z obietnicą udostępniamy wszystkim zainteresowanym nagranie z ostatniego Spotkania Karpackiego online z 24 czerwca br., na którym Witold Grzesik zajmująco opowiedział o trwających blisko dziesięć lat zmaganiach garstki „szaleńców” z odbudową dzwonnicy w Polanach Surowicznych. Jeśli chcecie posłuchać o nieprzewidzianym oporze materii, o zaskakujących zwrotach akcji i o ludziach, na których jak się okazało, zawsze można było liczyć – zapraszamy do obejrzenia tego nagrania.
Jednocześnie z przyjemnością informujemy, że  program Spotkań Karpackich online został niespodziewanie wzbogacony o nowe terminy: lipcowy i sierpniowy. I tak zapraszamy do wzięcia udziału w kolejnych Spotkaniach Karpackich online, na których już 22 lipca punktualnie o 19 Paweł Jaroszewski i Leszek Rymarowicz opowiedzą o uroczystym otwarciu 29 lipca 1938 r. Obserwatorium na Pop Iwanie ilustrując swoją relację unikalnymi, nigdy nie publikowanymi fotografiami.

O dzwonnicy w Polanach Surowicznych

12 czerwca 2021 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Serdecznie zapraszamy w czwartek 24 czerwca 2021 r. o godz. 19  na szóste już w tym roku „Spotkania Karpackie online”. Tym razem będzie o szalonym projekcie odbudowy dzwonnicy, o którym pisaliśmy na karpackich już wielokrotnie. Miało być wszystko gotowe w dwa lata, no najwyżej trzy. Tymczasem prace konserwacyjne i rekonstrukcyjne przy wybudowanej w 1830 roku dzwonnicy w Polanach Surowicznych trwały dziesięć lat. I tak zapewne miało być, albowiem – jak wiadomo – co nagle, to po diable, a wszak dzwonnica nie na chwałę diabła była kiedyś wzniesiona. Opowieść będzie więc o tym, jak wyleczyć się ze zbytniej niecierpliwości i nauczyć się pokory wobec czasu, miejsca i rzeczywistości, przede wszystkim zaś o tym, że warto podejmować się ambitnych wyzwań. O zebranych doświadczeniach oraz wielkiej radości ze wspólnej pracy ze wspaniałym ludźmi. O wszystkim tym opowie koordynator całego projektu Witold Grzesik. Czytaj dalej →

Nagranie ze Spotkania pod Hnitesą

31 maja 2021 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Jak zwykle – czy to już tradycja? – udostępniamy Państwu nagranie z ostatniego Spotkania Karpackiego online z 27 maja br., na którym Jerzy Montusiewicz i Jerzy Warakomski wtajemniczali nas w hnitessieńskie zawiłości nazewnicze, historyczne, kartograficzne i wszystkie inne. Na ile udało nam się zorientować, w spotkaniu „pod Hnitesą” uczestniczyło na Zoomie i YouTube zacne grono, które z powodzeniem można by nazwać „Klubem Hnitesa”, nawet gdyby groziło to posądzeniem o plagiat. Plik z nagraniem jest dostępny pod tym linkiem.
Zapraszamy gorąco do obejrzenia tego nagrania i powiększenia liczby klubowiczów, a także do wzięcia udziału w kolejnych Spotkaniach Karpackich online, na których już 24 czerwca punktualnie o 19 Witold Grzesik, opowie z wielką pokorą o 10 latach remontu dzwonnicy w Polanach Surowicznych.