O początkach Łemkowszczyzny

Zapraszamy na trzecie w tym roku Spotkania Karpackie online, które odbędą się 30 marca 2023 r., tradycyjnie o godz. 19. Ich gościem będzie prof. dr hab. Michał Parczewski, który wygłosi wykład zatytułowany „Początki Łemkowszczyzny – fakty i mity”. Pytanie o dzieje zasiedlenia Karpat tylko z pozoru jest zagadnieniem czysto akademickim. Próby udzielenie na nie odpowiedzi wywołują liczne kontrowersje, bowiem pojawia się zagadnienie autochtoniczności (cokolwiek by to nie miało znaczyć) mieszkańców Łemkowszczyzny, ale także innych części Karpat. Wiarygodna wiedza o początkach zasiedlania gór przez pra-Łemków kształtuje się w dyskusji prowadzonej przez specjalistów – historyków, archeologów i językoznawców bazujących na profesjonalnej analizie średniowiecznych źródeł dziejowych. W obiegu publicznym spotkać można jednak również poglądy o podstawach mniej lub bardziej odległych od wyników tych badań. Należą do nich choćby mity etnogenetyczne Rusinów Karpackich, akceptowane bezkrytycznie także przez niektórych przedstawicieli świata nauki, że przodkowie Łemków i Bojków zamieszkiwali Beskidy już przed IX w. n.e., że od zawsze byli częścią wschodniej Słowiańszczyzny, że wywodzą się od ludu tzw. Białych Chorwatów, że ich ziemie zostały w IX w. zajęte przez państwo morawskie, wtedy przyjęli chrzest, etc., etc…
Przedmiotem wykładu prof. Michała Parczewskiego będzie m.in. analiza najnowszych danych archeologicznych oraz historycznych, w świetle których żaden z powyższych mitów nie ma racji bytu, ponieważ od połowy V do 2. połowy XIV w. n.e. teren przyszłej Łemkowszczyzny i Bojkowszczyzny był w zasadzie bezludny, pomijając słabe efekty prób zagospodarowania niektórych dolin rzecznych w XIII-XIV w. Jesteśmy przekonani, że niezależnie od stopnia fascynacji Łemkowszczyzną, czy szeroko rozumianą ideą karpatorusińską warto sięgnąć do źródeł i osiągnięć współczesnej nauki, a niepowtarzalną okazją ku temu będą właśnie najbliższe Spotkania Karpackie online.
Prof. Michał Parczewski jest archeologiem związanym z uniwersytetami Jagiellońskim i Rzeszowskim specjalizującym się w początkach kultury słowiańskiej w Polsce, oraz wczesnośredniowiecznym osadnictwie w Karpatach. Od 1972 r. prowadził wiele badań terenowych w Beskidach i na Pogórzu. Jest wykładowcą akademickim, autorem wielu publikacji, m. in. wydanej w 1991 r. książki pt. Początki kształtowania się polsko-ruskiej rubieży etnicznej w Karpatach. U źródeł rozpadu Słowiańszczyzny ma odłam wschodni i zachodni, a także artykułów: Średniowieczna kolonizacja wschodniej części polskich Karpat w świetle danych archeologii w książce Późne średniowiecze w Karpatach polskich (Krosno 2007) i Wczesnośredniowieczna karpacka rubież plemienna w 11 tomie Almanachu karpackiego „Płaj”. Jest członkiem Towarzystwa Karpackiego.

Spotkania Karpackie online” odbywają się na platformie Zoom w trybie webinarium z równoległą transmisją na kanale YouTube Towarzystwa Karpackiego, a nagrania z nich udostępnione będą także na portalu karpaccy.pl.
Osoby pragnące aktywnie uczestniczyć w webinarium (możliwość uczestniczenia w dyskusji) prosimy o przesłanie zgłoszenia na adres: radatk2017@gmail.com do dnia 29.03.2023 r. – zaproszenie z linkiem do zalogowania prześlemy na podane adresy mailowe. Aby uczestniczyć w spotkaniu jedynie w charakterze widza wystarczy włączyć na YouYube kanał Towarzystwa Karpackiego (w wyszukiwarce YouTube wystarczy wpisać: „Towarzystwo Karpackie”). Osoby zainteresowane regularnym otrzymywaniem informacji o Spotkaniach Karpackich proszone są o przesłanie zgłoszenia na adres: radatk2017@gmail.com z następującą adnotacją „Zaproszenia na Spotkania TK. Wyrażam zgodę na wykorzystywanie mojego adresu e-mail tylko przez Towarzystwo Karpackie do wzajemnych kontaktów.”

Udostępnij