O najstarszych fotografiach Żabia

15 lipca 2024 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

I znowu, jak co miesiąc zapraszamy serdecznie na Spotkania Karpackie online, już siódme w 2024 roku, oczywiście w pełni wakacyjne, które odbędą się w czwartek 25 lipca 2024 r., jak zwykle o godz. 19. Zadedykowaliśmy je Żabiu, nieoficjalnej stolicy Huculszczyzny, dziś noszącemu nazwę Werchowyna, z okazji 600-lecia pierwszej o nim wzmianki zanotowanej w dokumentach. O najstarszych fotografiach Żabia wykonanych przede wszystkim przez kołomyjskiego fotografa Juliusza Dutkiewicza, ale nie tylko przez niego, opowie Andrzej Wielocha, autor kilku artykułów publikowanych na łamach Almanach karpackiego „Płaj” poświęconych fotografiom i fotografom Huculszczyzny. Będzie zatem o – jak się kiedyś mówiło – „obrazach fotograficznych” i o tym co można na nich zobaczyć, ale też co z nich można wyczytać, jeżeli się je czytać potrafi. O kłopotach z ich datowaniem i lokalizacją, a także o ich zaskakujących metamorfozach i wędrówkach. Czytaj dalej →

33. tom Prac Pienińskich

12 lipca 2024 | Nowości wydawnicze | Na temat:

Wydaje się, że całkiem niedawno obchodziliśmy hucznie wydanie jubileuszowych, trzydziestych Prac Pienińskich, a tu proszę – ani się nie obejrzałem – a na moim biurku znalazł się ich tom 33. Mniej zorientowanym przypominam, że Prace Pienińskie to popularnonaukowy rocznik Pienińskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej w Szczawnicy, wydawany przez Oddział Pieniński PTTK w Szczawnicy i Polskie Stowarzyszenie Flisaków Pienińskich. Redaguje go z podziwu godną determinacją – no któż by inny – oczywiście niezmordowany Ryszard Remiszewski (nieprzypadkowo, także członek naszego Towarzystwa). Ten najnowszy tom wielce dla Pienin zasłużonego periodyku liczy ponad 460 stron i zawiera jak zwykle wiele bardzo ciekawych tekstów w każdym z czterech głównych działów, a także w piątym, zawierającym – wyobraźcie sobie – garść pienińskich wierszy. Dział pierwszy otwiera bardzo ciekawy tekst redaktora naczelnego o roli Józefa Szalaya i lobby szczawnickiego w powstaniu Towarzystwa Tatrzańskiego. Nie przypadkowo znalazł się on na pierwszym miejscu, mamy przecież rocznicę 150-lecia powstania TT. Znajdziemy w nim też mniej znane watki dotyczące początków Oddziału TT w Szczawnicy zwanego prawie od samego początku „Pienińskim”. Czytaj dalej →

O Vincenzowskim Krzyżu komunikat piąty

11 lipca 2024 | Wydarzenia | Na temat: ,

Z satysfakcją informujemy, że prace przy nowym Krzyżu Vincenzowskim postępują w dobrym tempie, co widać choćby na powyższych fotografiach. Jego elementy są już gotowe i czekają na przewiezienie z warsztatu majstra Wasyla Sławijczuka w Dzembroni do Bystrzca. Zaawansowane są także prace w samym Bystrzcu. Zdemontowany został stary krzyż i wylany nowy, zbrojony, fundament. Wykonano też drenaż terenu. Pozostało jeszcze plantowanie okolic krzyża i wyłożenie ich kamieniami rzecznymi. Wszystko wskazuje na to, że z pracami uda się zdążyć do 9 sierpnia i nasza delegacja będzie mogła uczestniczyć w poświęceniu krzyża. Pięknie by było, gdyby udało się jeszcze ogrodzić krzyż huculskimi woryniami, a nieopodal, pod świerkami ustawić ze dwie ławeczki, na których można byłoby czytać „Połoninę”, a nawet, jak marzył Stanisław Vincenz, dzieła filozoficzne.
Drodzy członkowie i sympatycy Towarzystwa Karpackiego, miłośnicy Karpat, a szczególnie twórczości Stanisława Vincenza! Zwracamy się z do Was jeszcze raz z apelem o wsparcie. Do zakończenia naszego wspólnego dzieła brakuje nam jeszcze ok 5 tys. złotych na materiały, transport, a przede wszystkim skromne wynagrodzenia dla osób wykonujących wszystkie te – ze względu choćby na warunki terenowe – bardzo mozolne prace. W tym ciężkim wojennym czasie nie mamy wszak prawa oczekiwać od mieszkańców Bystrzca pracy za darmo. Jesteśmy pewni Waszego wsparcia.
Postanowiliśmy rzeźbione rozety ze starego krzyża, który przez czternaście lat stał na miejscu domu Stanisława Vincenza u stóp Czarnohory, podarować najhojniejszym ofiarodawcom wspierającym restytucję Vincenzowskiego Krzyża. Zostaną one odpowiednio oprawione i przekazane na pamiątkę osobom, które wpłaciły na ten cel kwotę co najmniej pięciuset złotych.
Prosimy o wpłaty na rachunek bankowy Towarzystwa Karpackiego: PKO BP XVIII O/W-wa (kod SWIFT: BPKOPLPW) 75 1020 1185 0000 4602 0074 3104 (z dopiskiem „Krzyż Vincenzowski”) nr IBAN: PL75102011850000460200743104. Zbiórka środków przebiega równolegle w Ukrainie. Środki można więc przekazywać także na rachunek: 5375 4112 1158 4953 (w Ukrainie); IBAN UA413220010000026209342945351 (dla wpłat z zagranicy).

Krempniańska Parada Historyczna

8 lipca 2024 | Wydarzenia | Na temat: ,

W najbliższą niedzielę 14 lipca o godz.13 w Świątkowej Wielkiej rozpocznie się XXI Krempniańska Parada Historyczna, niestety – jak piszą organizatorzy – już po raz ostatni. Jej największą atrakcją będzie widowisko zatytułowane „Hej, konfederaci, za wiarę i wolność!”. Oprócz tego zobaczymy plenerowe pokazy, posłuchamy dobrej muzyki, wysłuchamy opowieści o przeszłości regionu, obejrzymy ciekawe zwierzęta. Nie zabraknie też jadła wszelakiego.
Z dobrze poinformowanych źródeł dowiedzieliśmy się, że na Paradzie swoje stoisko uruchomi też Wydawnictwo Żyznowski, a na nim Bolesław Wasyl Bawolak będzie promował swoją najnowszą książkę, a właściwie śpiewnik pt. „Łemkowskie piosenki ze Świątkowej Wielkiej.”
Organizatorzy serdecznie zapraszają!

Nagranie z gorgańskich Spotkań

1 lipca 2024 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Tak jak nagrania wszystkich poprzednich Spotkań Karpackich online, tak i to z czerwcowej opowieści Wasyla Ficaka udostępniamy na naszym portalu pod tym linkiem, ku – mamy nadzieję – radości wszystkich tych, którzy nie mogli jej wysłuchać na żywo. Wasyl z niewielką pomocą Leszka Rymarowicza (konieczną ze względu na wojenne wyłączenia prądu w Osmołodzie) opowiedział o prowadzonych współcześnie w Gorganach społecznych inicjatywach odbudowy i utrzymywania elementów infrastruktury turystycznej, a także obiektów będących pamiątkami historycznymi. W 2008 r., odbudowano schron na Połoninie Płyśce, w miejscu schroniska Ukraińskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego „Płaj”. Regularnie odnawiane są gorgańskie szlaki turystyczne, remontowane schrony, odbudowano także ozdobną bramę do rezerwatu limbowego na Jajku Perehińskim.
Jednocześnie zapraszamy serdecznie 25 lipca na wakacyjne Spotkania Karpackie online, na których z okazji obchodzonego właśnie 600-lecia pierwszej pisemnej wzmianki o Żabiu, o najstarszych fotografiach tej huculskich stolicy opowie Andrzej Wielocha.

8. Sądecka Watra Archeologiczna

28 czerwca 2024 | Wydarzenia | Na temat:

W dniach 13-14 lipca 2024 r. odbędzie się 8. Sądecka Watra Archeologiczna, w ramach której serdecznie zapraszamy do zwiedzenia stanowiska archeologicznego na Górze Zyndrama w Maszkowicach. W tym roku planujemy zwiedzanie pod fachową opieką archeologów, z udziałem dr hab. Marcina Przybyły, prof. UJ, z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także wycieczkę terenową na wzgórze Koziarnia (603 m n.p.m.), przy zbiegu granic Tylmanowej, Ochotnicy Dolnej i Zabrzeży, gdzie we wrześniu 1939 roku znajdował się punkt oporu „Wietrznica” i fortyfikacje polskiego oddziału KOP, który do nocy z 4 na 5 września 1939 roku, zatrzymywał niemiecką 2. Dywizję Górską Wehrmachtu, nacierającą doliną Dunajca. Po archeologicznych pozostałościach walk o Wietrznice oprowadzi nas dr Dawid Golik z Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor książki Wrzesień 1939 w dolinie Dunajca.

Organizatorami 8. Watry są Towarzystwo Karpackie, Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wójt Gminy Łącko, Oddział Nowosądecki Polskiego Towarzystwa Historycznego i Dom Sądecki w Zarzeczu. Czytaj dalej →

O gorgańskich szlakach, chatkach i limbach

24 czerwca 2024 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Zapraszamy na szóste w 2024 roku, już wakacyjne Spotkanie Karpackie online, które odbędą się w czwartek 27 czerwca 2024 r., jak zwykle o 19. Tym razem naszym gościem będzie Wasyl Ficak z Kałusza, który opowie o prowadzonych współcześnie w Gorganach społecznych inicjatywach odbudowy i utrzymywania elementów infrastruktury turystycznej, a także obiektów będących pamiątkami historycznymi. Kilkanaście już lat temu, bo w 2008 r., odbudowano schron na Połoninie Płyśce, w miejscu gdzie przed wojną funkcjonowało schronisko Ukraińskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego „Płaj”. Regularnie odnawiane są gorgańskie szlaki turystyczne, remontowane schrony turystyczne, a w zeszłym roku odbudowano ozdobną bramę wejściowej do rezerwatu limbowego na Jajku Perehińskim. Rezerwat ten powstał w okresie międzywojennym dzięki wspólnym wysiłkom uczonych polskich i ukraińskich, a ustanowił go dekretem z dnia 15.04.1935 r. metropolita Andrzej Szeptycki, stąd też nadano rezerwatowi właśnie jego imię. Podkreślić należy, że wszystkie te działania wykonywane są społecznie, siłami wolontariuszy, także w tych trudnych czasach wojny w Ukrainie.

Wasyl Ficak jest ratownikiem górskim, przez wiele lat dyżurował na posterunku w obserwatorium na Pop Iwanie, działaczem turystycznym i regionalistą. Jest także autorem publikacji i znakomitym fotografem. Jego fotografie eksponowane były już na kilku indywidualnych wystawach na Ukrainie. Jest także autorem artykułu w Almanachu Karpackim „Płaj”. Czytaj dalej →

Warsztaty kamieniarskie w Łopience

21 czerwca 2024 | Wydarzenia | Na temat: ,

Towarzystwo Karpackie w ramach drugiej edycji projektu „Etnowarsztaty w Łopience” zaprasza osoby pełnoletnie na warsztaty kamieniarskie „Dawna sztuka budowania bez zaprawy”. Ich uczestnicy zapoznają się z:
– rodzajami surowców kamiennych występujących w Bieszczadach,
– tradycyjnymi sposobami pozyskiwania kamieni,
– podstawowymi zasadami obróbki-podziału różnych rodzajów kamieni,
– przykładami zachowanych w Łopience różnych reliktów kamiennych dawnej sztuki kamieniarskiej,
– zasadami łączenia kamieni w wątku kamiennym,
oraz wykonają pod nadzorem instruktora fragment kamiennego muru bez zaprawy lub brukowanego chodnika. Warsztaty będą trwały 6 godzin i odbywać się będą w dniach 28-30 czerwca w godzinach 10-16. Może w nich uczestniczyć maksymalnie 5-7 osób.
Na warsztaty należy zapisać się wysyłając do 26 czerwca swój akces na adres: z.kaszuba2@poczta.fm. Pod tym adresem można tez uzyskać dodatkowe informacje.
Uczestnictwo w warsztatach jest bezpłatne, a o zakwalifikowaniu się będzie decydowała kolejność zgłoszeń. Preferowane będą osoby z województwa podkarpackiego. Czytaj dalej →

„Czas dla Łopienki” odsłona jedenasta

21 czerwca 2024 | Wydarzenia | Na temat: ,

Towarzystwo Karpackie oraz Gminne Centrum Kultury i Ekologii serdecznie zapraszają do Cisnej na kolejną sesję „Czas dla Łopienki”, jak zwykle poświęconą wymianie myśli, pomysłów i informacji dotyczących Łopienki i nie tylko. Sesja odbędzie się w sobotę 29 czerwca w siedzibie Gminnego Centrum Kultury i Ekologii. Początek o godzinie 10, a w programie informacje o planowanych działaniach w Łopience z perspektywy Gminy Cisna, Nadleśnictwa Cisna, Nadleśnictwa Baligród i Towarzystwa Karpackiego. Będzie można także wysłuchać wspomnienia Edwarda Marszałka o Władku Karabinie, historii powstania Muzeum w Myczkowie, którą przedstawi Stanisław Drozd, oraz opowieści Piotra Wawrzkiewicza o tradycji gry na lirze korbowej na Kresach Wschodnich.

150 lat Tunelu Łupkowskiego

19 czerwca 2024 | Wydarzenia | Na temat: ,

Stowarzyszenie Opiekunowie Bieszczadzkiej Historii, Gmina Komańcza i Obec Palota zapraszają na uroczyste obchody Jubileuszu 150-lecia „Tunelu Łupkowskiego” 1874-2024, w sobotę 29 czerwca w godzinach od 10:30 do 16:30 na plac przy Dworcu Kolejowym w Starym Łupkowie.
W programie jubileuszu między innymi opowieść o powstaniu i burzliwych dziejach tunelu, przejście przez tunel na poczęstunek na Słowacji i z powrotem, oraz wiele innych atrakcji. Tu warto przypomnieć, że budowa strategicznego tunelu na linii pierwszej Węgiersko-Galicyjskiej Kolei (Erste Ungarisch-Galizische Eisenbahn) łączącej Węgry z Galicją, a dokładnie Budapeszt z twierdzą w Przemyślu i stolicą Galicji we Lwowie – została uwieńczona oddaniem go do użytku 30 maja 1874 roku. Łupkowski tunel ma 416 m długości (z czego 234 m na terenie Słowacji). W latach 70. XIX wieku był to obiekt ważny i stanowiący powód do dumy, znalazł się więc – jak widać – na obrazie Tadeusza Rybkowskiego.