Magury ’14

magury_14W tych dniach ujrzały światło dzienne kolejne „Magury”, rocznik krajoznawczy poświęcony Beskidowi Niskiemu i Pogórzom pod redakcją Sławomira Michalika i Anety Załugi wydawany przez Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich w Warszawie. Datowane na rok 2014, są – co warte podkreślenia – już 184 wydawnictwem warszawskiego SKPB. Liczą 168 stron, w tym 104 ilustracje i 2 mapki.
A oto spis ich zawartości:
Piotr Wirchniański: Łemkowski Thalerhof
Bogusław Głód: Chemiczna wojna pod Gorlicami
Maria Wirchniańska: Gładyszowskie polsko-łemkowskie noce i dnie po II wojnie światowej
Czytaj dalej

Przewodnik po cmentarzach z I wojny światowej

pr_cmeW stulecie bitwy gorlickiej ukazał się przewodnik Pawła Kutasia pt. Cmentarze z I wojny światowej w powiecie gorlickim. W części ogólnej opisano przebieg działań wojennych i omówiono problematykę budowy cmentarzy. W części szczegółowej w 13. rozdziałach zaprezentowano opisy poszczególnych cmentarzy (opis działań wojennych, cytaty z ówczesnej prasy, kronik szkolnych i kościelnych, fotografie archiwalne), oraz opis dojścia. Dołączono mapę powiatu gorlickiego z zaznaczonymi cmentarzami. Książka będzie do kupienia w stoisku Oficyny Wydawniczej „Rewasz” na najbliższych Spotkaniach Karpackich w Muzeum Ziemi PAN.
Paweł Kutaś, Cmentarze z I wojny światowej w powiecie gorlickim. Przewodnik, 216 str., form. 19 x 12,5 cm, ponad 200 ilustracji. Wyd. Promo, Zakrzów – Gorlice 2015. Czytaj dalej

Fotografie tatrzańskie i pienińskie Awita Szuberta

avit_szubert_gorale_kolibyDom Aukcyjny Ostoya na 142 aukcji, która odbędzie się 14 maja 2015 r. oferuje kilka prac pioniera fotografii tatrzańskiej i pienińskiej Awita Szuberta (1837–1919). W latach 1856 – 1866 wykonywał on pierwsze fotografie gór. W roku 1877 anonsował, że posiada widoki ze Szczawnicy, Pienin i Tatr – z miejsc, które nigdy wcześniej nie były sfotografowane. Jego zdjęcia tatrzańskie, wykonane techniką heliograwiurową, były wydane przez Towarzystwo Tatrzańskie w latach 1889-1901 jako dodatek do Pamiętników TT. Ukazało się też kilka albumów zdjęć górskich Szuberta: Album widoków tatrzańskich (1876) i Widoki z Tatr i Pienin (1878). Działalność fotograficzna przyniosła mu liczne nagrody na światowych wystawach.

Cmentarze wojenne w Beskidzie Niskim – album szczególny

majewski_cmentarzeNa początku kwietnia 2015 r. ukazał się album Jana Majewskiego Cmentarze z I wojny światowej w Beskidzie Niskim i na Pogórzu. Miłośnicy pamiątek Wielkiej Wojny i beskidzkich zabytków otrzymali w nim kolejną pozycję, którą określić można mianem cennej, jeśli nie obowiązkowej. O wyjątkowości albumu wśród innych publikacji poświęconych tej tematyce decyduje przy tym bogactwo zdjęć archiwalnych prezentujących stan zachowania cmentarzy w drugiej połowie lat 80. XX w., tj. zarówno przed ich dalszą degradacją w kolejnych dekadach, jak i przed remontami, których doczekały w ostatnich czasach.
Zdjęcia archiwalne wykonane zostały przez Jana Majewskiego w latach 1986-1987 w ramach przygotowywanej pracy dyplomowej Wybrane cmentarze wojskowe z okresu I wojny światowej w rejonie Beskidu Niskiego i Pogórza – próba fotodokumentacji. Pierwotny plan zakładał dokumentację kilkunastu cmentarzy, ostatecznie Autor uwiecznił w swoim obiektywie cztery nisko‑beskidzkie i pogórzańskie okręgi cmentarne. Kilka tysięcy negatywów i slajdów będących pokłosiem tych prac zapewniło więc bogactwo wyboru materiału historycznego włączonego do nowej publikacji przygotowanej na 100. rocznicę ofensywy gorlickiej. Czytaj dalej

Montes Lupi – Góry Wilcze

01_spotkania_wojtasNa szesnastowiecznych mapach fragment Karpat w rejonie źródeł Dniestru, Ungu i Sanu opatrywano oronimem Mons Lupi czyli Góry Wilków. Po ponad czterystu latach do tej nazwy odwołuje się wojtasZenon Wojtas – zafascynowany karpackimi drapieżnikami przyrodnik, fotograf, pracownik Magurskiego Parku Narodowego, który będzie gościem najbliższych Spotkań Karpackich. Opowie nam o karpackich wilkach, niedźwiedziach, rysiach i orłach. O ich zwyczajach i o tym, czego potrzebują, żeby przetrwać. A ponieważ w tym roku obchodzimy jubileusz 20-lecia powołania do życia Magurskiego Parku Narodowego, nie zabraknie też informacji o jego dotychczasowych osiągnięciach i planach na przyszłość. Gość swoje opowieści będzie ilustrował wykonanymi własnoręcznie wspaniałymi zdjęciami zwierząt, a także zaprezentuje nakręcony przez siebie film o karpackich drapieżnikach. Jeżeli więc chcecie wiedzieć np. dlaczego chroniąc wilki, przyczyniamy się równocześnie do ochrony orłów, oraz z jakiego powodu trzeba było zamknąć dla ruchu turystycznego rejon Ciechani – koniecznie przyjdźcie w piątek 15 maja o godz. 18 do Muzeum Ziemi PAN w Warszawie przy al. Na Skarpie 27.
Obecność obowiązkowa – serdecznie zapraszamy!

Czytaj dalej

Ślady I wojny światowej w Bieszczadach

wystawa_Baligrod

W cerkwi w Baligrodzie od 2 maja 2015 r. można oglądać wystawę fotograficzną zatytułowaną „Ślady I wojny światowej w Bieszczadach. Kampanie wojenne i życie codzienne 100 lat temu”.
Wystawa czynna będzie do 30 czerwca 2015 r., a zwiedzać ją można od poniedziałku do piątku w godz. 10-15.
Serdecznie zapraszamy!

Vincenz w Warszawie

vincenz_dialog_warszawaDoczekaliśmy się wreszcie także w Warszawie wystawy „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888-1971)”.  Będzie ona eksponowana od 25 kwietnia w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego, a w czerwcu w Muzeum Literatury na Rynku Starego Miasta. Swoją premierę miała w październiku zeszłego roku we Wrocławiu. Jej scenariusz przygotował dr Jan Andrzej Choroszy (autor m.in. monografii „Huculszczyzna w literaturze polskiej”), a oparł go o dokumenty i materiały ikonograficzne z archiwów rodzinnych Vincenzów i Marbachów, ze spuścizny Lidia Ciprianiego oraz zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Muzeum Etnograficznego w Krakowie, Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Polskiego w Rapperswilu, Stowarzyszenia Instytut Literacki „Kultura” w Le Mesnil-le-Roi i Biblioteki Polskiej w Londynie. Serdecznie zapraszamy.

Czytaj dalej

Już XIV Bieszczady Rewaszu

big_bie15Ukazało się właśnie już XIV (!), zaktualizowane wydanie przewodnika Oficyny Wydawniczej „Rewasz” pt. Bieszczady. Przewodnik dla prawdziwego turysty, pod. red. Pawła Lubońskiego. Ten liczący 424 strony przewodnik to obszerne i szczegółowe kompendium wiedzy o Bieszczadach podane w przystępnej i przejrzystej formie. Rozdział Dlaczego w Bieszczady to wstępna charakterystyka tej grupy górskiej; pomaga zorientować się czego można spodziewać się po pobycie tutaj, a czego raczej tu nie znajdziemy. Rozdział O Bieszczadach ogólnie ujmuje bieszczadzkie sprawy niejako „z lotu ptaka” – opowiada czym są Bieszczady i jaka była ich historia. Głębszą wiedzę o regionie zawiera rozdział Bieszczadzkie tematy, gdzie w krótkich artykułach omówione są najciekawsze zagadnienia historii, geografii, przyrody, etnografii i socjologii Bieszczadów dawniej i dziś. Część szczegółowa przewodnika opisuje poszczególne pasma górskie. Czytaj dalej

Krzyż dla konserwatora krzyży

smaza_01Z pewnym opóźnieniem (Janusz się nie lubi chwalić), ale za to z ogromną radością pragniemy poinformować, że nasz kolega, członek Towarzystwa Karpackiego dr. hab. Janusz Smaza, wybitny specjalista w zakresie konserwacji kamienia, adiunkt w warszawskiej ASP, za działalność na rzecz ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego został w marcu tego roku odznaczony przez prezydenta RP Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.  janusz_smazaAle to nie wszystko, kilka dni później Janusz otrzymał bowiem jubileuszową 15. Nagrodę „Przeglądu Wschodniego” im. Aleksandra Gieysztora. W jej uzasadnieniu napisano, że otrzymuje ją najwybitniejszy polski specjalista w dziedzinie konserwacji rzeźby kamiennej i detalu architektonicznego, który swoją 25-letnią pracą w ponad dwudziestu krajach i postawą służby, dobrze zasłużył się Polsce i sprawom wschodnim. Przywracając do dawnej świetności setki zabytków, jak np. kolegiatę św. Wawrzyńca w Żółkwi, kościół św. Mikołaja w Kamieńcu Podolskim i liczne nagrobki na Cmentarzu Łyczakowskim, nie tylko z niezwykłym poświęceniem ratuje zabytki na Wschodzie, ale także wychowuje kolejne roczniki konserwatorów.
W wywiadzie dla „Kuriera Galicyjskiego” laureat powiedział, że to wszystko przez Towarzystwo Karpackie, za przyczyną którego 25 lat temu trafił do kolegiaty w Żółkwi.  – No trudno, niech będzie na nas!
Janusz, przyjmij nasze serdeczne gratulacje i … tak trzymaj.

Cmentarze wojenne Dušana Jurkoviča

jurkowicz_01Miło nam poinformować, że od 16 kwietnia do 16 lipca w Muzeum Archeologicznym w Krakowie przy ul. Senackiej 3 można będzie oglądać wystawę pt. Cześć poległym. Cmentarze wojenne Dušana Jurkoviča, prezentującą oryginalne projekty, historyczne fotografie i modele cmentarzy Dušana Jurkoviča (1868-1947). Twórczość tego słowackiego architekta związana jest z Karpatami przede wszystkim poprzez projekty pond trzydziestu cmentarzy wojennych powstałych w trakcie służby w Oddziale Grobów Wojennych c. i k. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W wyjątkowy sposób łączył one nurty sztuki europejskiej z elementami regionalnego budownictwa ludowego. Jurkovič potrafił znaleźć własny, oryginalny styl, tworząc dzieła, które wzbudzały zainteresowanie i podziw już w czasie ich powstawania. W wyjątkowy sposób wtapiały się one w krajobraz, dostojnie i przyjaźnie opowiadając o okrutnych wydarzeniach i ludzkim losie. Jego cmentarze były „pomnikami poległych”, wyrażającymi nadzieję pojednania i składającymi hołd żołnierzom z obydwu stron linii frontu.