Karpaty na mapie Miega

mapa4_czorszNa ostatnim przed wakacjami Spotkaniu Karpackim prof. Andrzej Janeczek z Instytut Archeologii i Etnologii PAN zaprezentuje mapę topograficzną Królestwa Galicji i Lodomerii z lat 1779-1783, czyli I zdjęcie wojskowe Galicji zwane mapą Miega. Jest to wielkoskalowa (1:28 800) mapa składająca się z 413 arkuszy (ok. 63×42 cm). Mapa oddaje rzeźbę terenu, elementy hydrografii, pola uprawne i łąki, lasy, sieć drożną, sieć osadniczą, zamki i fortece, urządzenia gospodarcze, karczmy i zajazdy, krzyże i kapliczki przydrożne i rejestruje nazewnictwo. Opisy, stanowiące tekstowy komentarz do treści graficznych, dają charakterystyki poszczególnych miejscowości, ich położenia, warunków obronnych, określają liczbę domów i zagród, liczbę budynków, możliwości kwaterunkowe, stan zaludnienia, przedstawiają zajęcia ludności, liczbę zwierząt pociągowych, wielkość zbiorów zbóż i siana, stan dróg w różnych warunkach meteorologicznych, cechy miejscowego pejzażu. Mapa ma szczególnie dużą przydatność dla badań historycznych, archeologicznych, urbanistycznych, onomastycznych, lokalnych badań przeszłości miast i wsi. Jako wyjątkowo piękny zabytek kartograficzny jest sama w sobie obiektem zainteresowania geografów i historyków kartografii. Zapraszamy do Muzeum Ziemi PAN w Warszawie przy alei Na Skarpie 27 w piątek 16 maja 2014 r. o godz. 18. Czytaj dalej

Turystyczna Korona Gór Rumunii zdobyta

jerzy_montusiewiczZ prawdziwą radością informujemy, że w dniu 3 maja 2014 r. zdobyty został najwyższy szczyt gór Łasz (Oaşului) – Vâscului (911 m) ostatni z 97 wierzchołków Turystycznej Korony Gór Rumunii. Autorem tego zupełnie wyjątkowego wyczynu jest Jerzy Montusiewicz, członek Towarzystwa Karpackiego, doświadczony turysta górski, doskonały znawca rumuńskich Karpat. Turystyczna Korona Gór Rumunii to autorski pomysł Jurka. Wybór zdobytych 97 szczytów został przez niego w każdym szczególe przemyślany i uzasadniony. Zainteresowanych Turystyczną Koroną Gór Rumunii i kryteriami jej wyboru zapraszamy do lektury obszernego artykułu Jerzego Montusiewicza, który ukarze się w 47 tomie Płaju już wkrótce.
W telegraficznym skrócie swój sukces Jerzy Montusiewicz tak podsumowuje: Czytaj dalej

XXIV Łemkowski Kermesz w Olchowcu

olchowiecW dniach 17 i 18 maja 2014 roku w Olchowcu odbędzie się kolejny, już XXIV Kermesz, czyli święto wezwania parafii, na które w imieniu mieszkańców tej wyjątkowej, jedynej w swoim rodzaju łemkowskiej i beskidzkoniskiej wsi serdecznie zapraszamy. W programie Kermeszu, oprócz uroczystości cerkiewnych, przewidziano także występy zespołów ludowych, wystawy i kiermasz rękodzieła.

Tysiąc lajków na fejsie!

tysiacZ niemałą satysfakcją śpieszymy poinformować, że liczba lajków profilu Towarzystwa Karpackiego na fecebooku przekroczyła pierwszy 1000! Tak, tak, my też daliśmy się zwariować i – nie bardzo właściwie wiedząc czemu – jesteśmy z tego powodu bardzo dumni, a nawet szczęśliwi.
Swoją drogą, jak to niewiele dziś do szczęścia ludziom potrzeba.
Wszystkim, którzy nas lubią z całego serca dziękujemy, a z tej radości postanowiliśmy naszego tysięcznego lajkowicza obdarzyć skromnym prezentem w postaci dwóch ostatnich tomów Almanachu Karpackiego „Płaj”.

W Cisnej o Łopience

czas_dla_lopienki_14_baner_m

3 maja 2014 r. w Gminnym Centrum Kultury i Ekologii w Cisnej odbędzie się druga już sesja pod honorowym patronatem pani Renaty Szczepańskiej, Wójta Gminy Cisna poświęcona wymianie myśli, pomysłów i informacji dotyczących Łopienki. W spotkaniu wezmą udział nie tylko gospodarze Łopienki, ale także przedstawiciele miejscowych środowisk i organizacji pragnących podzielić się swoimi doświadczeniami i efektami realizacji własnych projektów. Mamy nadzieję, że szerokie grono osób zainteresowanych Łopienką, podobnie jak w ubiegłym roku, podejmie dyskusję na temat konkretnych projektów, zagrożeń i perspektyw rozwoju Łopienki.
Początek o godz. 10, a w programie m. in.:
– Sprawozdanie Towarzystwa Karpackiego z działalności w Łopience w 2013 r. oraz przedstawienie planów.
– Informacja Nadleśnictwa Cisna.
– Informacja SGGW o planach na ten rok w Łopience.
– Prezentacja Nadleśnictwa Baligród O ścieżce Dolina Łopienki. Czytaj dalej

Wiosenny Beskid Niski po raz 50-ty!

bnWarszawskie Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich na przełomie kwietnia i maja organizuje jubileuszową, 50. edycję Rajdu „Beskid Niski”. Co roku na wiosnę przewodnicy SKPB przygotowują kilkanaście tras po Beskidzie Niskim i zapraszają na nie wszystkich chętnych. Poszczególne trasy różnią się intensywnością i długością, a także charakterem noclegu. Większość z nich omija utarte szlaki i miejsca, do których dotarła masowa turystyka. Wyjazd jest otwarty dla wszystkich miłośników gór, bez względu na turystyczne doświadczenie. Ześrodkowanie rajdu odbędzie się 3 maja 2014 r. w Ropiance koło Dukli. Szczegóły na www.bn.skpb.waw.pl

Pierwsze strzały w Rafajłowej (Płaj 38)

Konstanty Edward Cieszkowski rtm. 22 p. uł.

Od redakcji

zz_walkaPrezentujemy poniżej obszerny fragment odnalezionego w Centralnym Archiwum Wojskowym niepublikowanego nigdzie do tej pory wspomnienia Konstantego Cieszkowskiego o pierwszej bitwie Legionów Polskich pod Rafajłową. Relacja w postaci maszynopisu spisana została w 1935 roku, a więc po ponad dwudziestu latach od samych wydarzeń. O autorze niestety nic nie wiemy poza tym, że pod relacją podpisany jest jako rotmistrz 22 pułku ułanów, natomiast podczas walk pod Rafajłową był szeregowym strzelcem. Wydaje się jednak, że posiadał już wówczas znaczne wykształcenie skoro czytał wpisy w księdze pamiątkowej po niemiecku i rosyjsku i w tym ostatnim rozpoznał wiersz Puszkina. W relacji ustosunkowuje się do wcześniejszych publikacji dotyczących walk Legionów Polskich w Karpatach oraz przywołuje dokumenty archiwalne. Nie to wydaje się jednak najcenniejsze w tej relacji, a przede wszystkim zawarta w niej autentyczna atmosfera tamtych dni i tragizm zderzenia młodzieńczych, naiwnych wyobrażeń wojny wyniesionych z Drużyn Strzeleckich z jej brutalną prawdą. 
Tytuł tekstu pochodzi od redakcji. Oryginalny dokument jest zatytułowany Rozpoznanie i walka spotkaniowa 13 kompanii 3 p. p. Legionów Polskich w marszu z Węgier przez Pantyr do Rafajłowej w 1914 r.(Centralne Archiwum Wojskowe syg. I.400.2510). Pozostawiliśmy go w oryginalnej pisowni, wprowadzając jedynie drobne poprawki, głównie interpunkcyjne, bez których lektura byłaby utrudniona.

Andrzej Wielocha

…Gorzej było z wyżywieniem. Kompanje ogromne, a kuchnie polowe małe, porcje żywności nie wystarczające. Kucharze niewprawni przeważnie niezdolni do szeregu profesorowie gimnazjalni starsi wiekiem, urzędnicy i t.p. Ludność Koenigsfeldu to biedni małorolni, lub bezrolni, drwale czerpiący źródło dochodów nie z ziemi górskiej, której tu mało, lecz z robót leśnych, w tartakach i spławie drzewa z sąsiednich ogromnych magnackich domen leśnych. Nic dziwnego, że Niemki kolonistki po inaugurującej gościnność wieczerzy w dniu 9.X. już następnego ranka żądały za jeden ziemniak od legjonistów po 5 h. austr.
Nic dziwnego: zima w górach długa, ciężka i surowa, a wieś prawie od świata odcięta. Dowóz w zimie utrudniony. Młody wiek przeważnie poniżej 20 lat, górskie powietrze, zdrowie i dużo ruchu sprawiły, że młodym żołnierzykom prawie stale kiszki marsza grały… Czytaj dalej

Nowy tom Kresowej Atlantydy Stanisława Nicieji

kresowa_atlantyda_4W ostatnich dniach ukazał się w księgarniach czwarty tom Kresowej Atlantydy Stanisława Sławomira Nicieji. W kolejnej część tej – jak uściśla jej podtytuł – historii i mitologii miast kresowych autor zaprasza czytelników do Kołomyi, Żabiego i Dobromila. Jak zwykle poznajemy wiele ciekawych osób związanych z tymi miejscowościami oraz ich skomplikowane, często bardzo dramatyczne losy. Warto podkreślić, że licząca 292 strony książka, której wydawcą jest wydawnictwo Opolgraf zawiera szereg oryginalnych, często nigdzie dotąd niepublikowanych ilustracji. Nie bez satysfakcji odnotowujemy fakt, że w rozdziale dotyczącym Żabiego kilka stron poświęcił autor Almanachowi Karpackiemu „Płaj” i osobom z nim związanym. W ten sposób niepostrzeżenie przeszliśmy do historii. Autorowi pięknie dziękujemy.

Tablica Legionistów – raport pierwszy

tablica_nadworna_xmmZ radością pragniemy poinformować, że po dwóch tygodniach od rozpoczęcia zbiórki publicznej funduszy na pokrycie kosztów wykonania i uroczystego wmurowania w kościele parafialnym w Nadwórnej tablicy upamiętniającej Kampanię Wschodniokarpacką Legionów Polskich 1914-15 mamy już na koncie prawie 2000 zł.
Wszystkim dobrodziejom pięknie dziękujemy i apelujemy do kolejnych osób, które nasze przedsięwzięcie uznają za godne wsparcia, o wpłaty na konto w PKO Banku Polskim SA (XVIII Oddział, 01-230 Warszawa,
ul. Skierniewicka 21) nr: 80 1020 1185 0000 4202 0214 9128.
Tu zaś prezentujemy ostateczną (prawie) wersję projektu tablicy.

Inauguracja obchodów 100-lecia walk Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich

spotkania_przel_legionowNajbliższe Spotkanie Karpackie 21.03.2014 r. będzie miało charakter wyjątkowy, odbędzie się bowiem na nim oficjalna inauguracja obchodów jubileuszu 100-lecia walk Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich. Oprócz informacji o programie obchodów i uroczystości w Nadwórnej i Rafajłowej, którą przedstawi przewodniczący Komitetu Obchodów Jan Skłodowski, w programie spotkania znajdą się także: przygotowana przez Andrzeja Wielochę prezentacja pt. Diariusz Kampanii Wschodniokarpackiej, oraz prelekcja Jana Skłodowskiego pt. Fenomen Legionów Polskich i zawarte w nim sensy. Serdecznie zapraszamy tradycyjnie już o godz. 18 do Muzeum Ziemi PAN w Warszawie przy al. Na Skarpie 27.
Jednocześnie przypominamy o trwającej zbiórce pieniędzy na wykonanie tablicy upamiętniającej walki Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich w kościele w Nadwórnej, z której szczegółami można zapoznać się tu. Czytaj dalej