Coraz więcej Vincenza w Bystrcu

Z prawdziwą radością informujemy, że znowu przybyło znaków upamiętniających Stanisława Vincenza w jego ukochanym Bystrcu. Dzięki Andrzejowi Ruszczakowi i Bogusławowi Tomaszewskiemu w dolnie Bystrca pojawiły się trzy drewniane tablice przypominające twórcę tetralogii „Na wysokiej połoninie”. Pierwsza, z kopią listu Vincenza do Wasyłyny Czornysz usytuowana została przy cerkwi, druga przy kaplice na tzw. Sahelbie gdzie stacjonowała straż graniczna, trzecia zaś w miejscu gdzie sowieccy pogranicznicy aresztowali Stanisława Vincenza. Ta ostatnia jest zarazem drogowskazem wskazującym drogę do tablicy pamiątkowej i krzyża ustawionych przez Towarzystwo Karpackie na miejscu gdzie stał dom Vincenza.
Andrzejowi i Bogusławowi  składamy serdeczne podziękowania za ich trud i starania.

Zamieszanie na Pop Iwanie

W dniach 6-9 lipca odbyło się spotkanie robocze Zgromadzenia Parlamentarnego Polski i Ukrainy poświęcone m.in. projektowi „Polsko-Ukraińskiego Centrum Spotkań Młodzieży Akademickiej”, na który składają się odbudowa dawnego obserwatorium astronomicznego na Pop Iwanie, budowa polsko-ukraińskiego Domu Spotkań Młodzieży Akademickiej w Mikuliczynie oraz odbudowa domu Stanisława Vincenza w Bystrzcu. Projekty przygotowywane są przez Uniwersytet Warszawski oraz Przykarpacki Uniwersytet w Iwano-Frankowsku. Projekt „Centrum Spotkań” został umieszczony we Wspólnym Komunikacie Prezydentów RP i Ukrainy z grudnia 2007 r., w „Mapie Drogowej Współpracy RP i Ukrainy” podpisanej w 2009 r. i został objęty honorowym patronatem Prezydenta RP oraz Prezydenta Ukrainy. Ponownie znalazł się w „Mapie Drogowej Współpracy Polski i Ukrainy w latach 2011–2012”. Ze strony polskiej w skład delegacji weszli wicemarszałkowie Sejmu RP Cezary Grabarczyk i Marek Kuchciński oraz  dr Jan Malicki dyrektor Studium Europy Wschodniej UW, zaś stronę ukraińską reprezentowali Mykoła Tomenko wiceprzewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy, ambasador Ukrainy w Polsce Markijan Malskyj, gubernator iwano-frankowski Mykhailo Wyszywaniuk oraz prof. Igor Cependa rektor Przykarpackiego Uniwersytetu w Iwano-Frankowsku. Uczestnicy konferencji wizytowali również pozostałości obserwatorium na Pop Iwanie, co należy rozumieć, że dali się łaskawie wywieźć samochodami na szczyt. Czytaj dalej

O Pop Iwanie w „Powrotach w Czarnohorę”

Blisko 20 lat temu, w 1993 r.  ukazała się nakładem oficyny Wydawniczej „Rewasz” książka pt. „Powroty w Czarnohorę. Nie tylko przewodnik” autorstwa  Marka Olszańskiego i Leszka Rymarowicza. Warto sięgnąć dziś po nią, żeby dowiedzieć się czegoś o obserwatorium na Pop Iwanie, wokół odbudowy którego zrobiło się ostatnio wile szumu.

Biały Słoń
czyli obserwatorium na Popie Iwanie

Najbardziej chyba niesamowitym widokiem w głównym paśmie Czarnohory są wznoszące się na wierzchołku Popa Iwana ogromne ruiny przedwojennego Obserwatorium Meteorologiczno-Astronomicznego. Był to najwyżej położony w ówczesnej Polsce stale zamieszkały punkt — wyżej od Kasprowego! Z racji swego wyglądu, kosztów i kłopotów, jakie przez czternastomiesięczny okres swego działania Obserwatorium sprawiało, zwano je podobno Białym Słoniem. Czytaj dalej

Płaj 43

Płaj 43 (jesień 2011) str. 216+16

zawartość tomu:

Wojciech Krukar, Otryt i pod Otrytem

Janusz Smaza, Konserwacja płyty nagrobnej Fieronii z Dubrawskich Orlickiej w Chmielu

Wojciech Krukar, Tajemniczy Niezablecz

Karol Pohorski, Huculszczyzna 1936-1939

Karol Pohorski, Opowieść o przeżyciach polskiej rodziny nad granicą polsko-rumuńską w latach 1939-44

Petro Szekeryk-Donykiw, Dido Iwanczik na wysokiej połoninie

Stanisław Vincenz, O Hucułach dla Encyklopedii Ukraińskiej

Stanisław Vincenz, Wędrówki z polskich Karpat Wschodnich na Węgry – w pamięci ludu i w kronikach

Leszek Rymarowicz, „Święty Chleb” i Huki Hramitnego czyli High Noon w Hryniawie Czytaj dalej

Płaj 42

Płaj 42 (wiosna 2011) str. 208+16

zawartość tomu:

Dariusz Czerniak, Szlakiem wulkanów w poszukiwaniu złota. Góry Metaliferi

Bolesław Hyła, Rumunia Off Road

Jerzy Montusiewicz, Hnitesa – przyczynki do historii poznania i zdobywania szczytu

Jerzy Warakomski, Imię góry. Panorama Hnitesy od strony językowej

Jerzy Montusiewicz, Hnitesa 2011

Mieczysław Samborski, Bogusław Tomaszewski, Wymiana terytoriów przygranicznych między Polską Ludową i ZSRR w 1951 r. Przesiedlenie Bojków z rejonu Ustrzyk Dolnych

Kalendarium Towarzystwa Karpackiego

Fotografie barwne I-XVI.

Czytaj dalej

Pod Krzyżem Vincenzowskim w Bystrcu

Na początku czerwca tego roku po raz trzeci (czy to już tradycja?) członkowie i sympatycy Towarzystwa Karpackiego spotkali się pod Krzyżem Vincenzowskim w Bystrcu. Organizatorem wyprawy był ponowie Andrzej Ruszczak, którego tym razem wspomagał Jura Nesteruk, biolog, pracownik naukowy Uniwersytetu Lwowskiego, oczywiście także członek Towarzystwa Karpackiego. Tym razem, po zabiegach konserwacyjnych przy krzyżu i tablicy, przeszliśmy z Bystrca przez Przełęcz pod Maryszeską do doliny Prutu, trasą którą wielokrotnie wędrował Stanisław Vincenz. Chcielibyśmy, aby – to także pomysł niezmordowanego Andrzej Ruszczaka – kiedyś na tej trasie wyznakowany został szlak turystyczny im. Stanisława Vincenza. Andrzej przekonał już do tego przedsięwzięcia sołtysa z Bystrca, który wystąpił o zgodę do dyrekcji Parku Narodowego.

Czytaj dalej

IV wydanie „Beskidu Niskiego”

Ukazało się IV wydanie przewodnika „Beskid Niski” Oficyny Wydawniczej „Rewasz”. To prawdziwe kompendium wiedzy o Beskidzie Niskim. Omawia najciekawsze zagadnienia z historii, geografii, przyrody i etnografii Beskidu Niskiego, w tym historię jego zasiedlenia, dzieje Konfederacji Barskiej, operację gorlicką w 1915 r. i budowę cmentarzy wojennych, bitwę o przeł. Dukielską w 1944 r., problematykę wyznaniową, nazewnictwo i. in. Część szczegółowa opisuje poszczególne pasma górskie, a słownik zawiera informacje krajoznawcze o wszystkich miejscowościach, w tym także nieistniejących. Całość uzupełniają informacje praktyczne.

Beskid Niski. Przewodnik dla prawdziwego turysty, red. Paweł Luboński, wyd. IV aktualizowane, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 2012. 432 str. B6, 123 ilustracje, 62 mapki i plany, 9 panoramek. Oprawa miękka ze skrzydełkami.

„Sybilla” za Galicyjski Rynek

„Sybillę 2011”, jedną z głównych nagród za „Wydarzenie muzealne roku”, otrzymało Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku za „Galicyjski Rynek”, czyli sektor miejski w Parku Etnograficznym. Konkurs na wydarzenie muzealne „Sybilla” organizowany jest przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a nagrody traktowane są w środowisku muzealnym jak Oscary w świecie filmu. Celem konkursu jest uhonorowanie najciekawszych projektów ze wszystkich dziedzin działalności muzealnej. W tym roku muzea z całej Polski do konkursu zgłosiły 181 wydarzeń, z których 9 otrzymało nagrody główne.  Czytaj dalej

Łopienka – Bieszczadzkie Sanktuarium

Z prawdziwą satysfakcją pragniemy poinformować, że w dniu 25 maja 2012 r. pomiędzy Skarbem Państwa reprezentowanym przez Starostę Powiatu Leskiego, a Towarzystwem Karpackim została zawarta umowa użyczenia nieruchomości, w wyniku której działka nr 10 w Łopience wraz ze znajdująca się na niej odbudowaną cerkwią greckokatolicką, odbudowaną murowaną kapliczką oraz zrekonstruowaną drewnianą dzwonnicą znalazła się w posiadaniu Towarzystwa Karpackiego. W ten sposób Zbyszek Kaszuba po 22 latach odbudowy zespołu cerkiewnego w Łopience stał się wreszcie formalnie jego gospodarzem.
Czasami trzeba włożyć wiele wysiłku i starań, żeby wszystko mogło pozostać tak, jak było do tej pory. Łopienka pozostanie więc nadal świątynią otwartą, dosłownie i w przenośni, dostępną dla wszystkich ludzi dobrej woli bez względu na konfesję i przekonania. Bieszczadzkim Sanktuarium, w którym każdy, wierzący i niewierzący będzie się czuł jak u siebie. Symbolem skupiającym w sobie jak w soczewce dzieje tych gór i ich mieszkańców, a jednocześnie naocznym dowodem na to, że chcieć, to móc – fenomenem podniesionej społecznym wysiłkiem z gruzów cerkwi w dolinie, z której wygnano jej mieszkańców i w której od dawna Czytaj dalej

Leon Getz – dzieje jednego Łemka

Na ostatnich przed wakacjami Spotkaniach (w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie przy al. Na Skarpie 27 w dniu 18 maja 2012 r. o godz. 18) zapraszamy na prelekcję współautora słynnego przewodnika „Powroty w Czarnohorę”, członka Towarzystwa Karpackiego dr. Leszka Rymarowicza, który coraz częściej na Beskidy Wschodnie spogląda poprzez postacie niezwykłych, a szerzej nieznanych ludzi. Niedawno na łamach Płaju pisał o Norbercie Okołowiczu i Lejzorze Gertnerze osobach mocno związanych z Huculszczyzną.
Tym razem opowie nam o arcyciekawej postaci malarza Leona Getza, w którego barwny życiorys wpleceni są apb. Szeptycki, Ukraińscy Strzelcy Siczowi, walki o Lwów w 1918 r., afera szpiegowska i nagie modelki, losy internowanych w Dąbiu pod Krakowem, ukraińska szkoła w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, zapomniane obrazy sanockich zaułków, Muzeum Łemkowskie w Sanoku, Bohdan Ihor Antonycz, renesansowe okna zamku w Sanoku, wykopaliska archeologicznych w Bachórzu, Partia Godnych Artystów, Nikifor, Tyrsus Wenhrynowycz i Stanisław Vincenz. Dowiemy się także czy Leon Getz rzeczywiście był Łemkiem i co znajduje się w jego teczce w IPN. Całość będzie bogato ilustrowana archiwalnymi zdjęciami. Czytaj dalej