Płaj 39

PŁAJ 39 (jesień 2009) 224+16+2

zawartość tomu:
Andrzej Wielocha, Tajemnicza nazwa „Beskid”, jej desygnaty, konteksty i znaczenia;
Bogusław Tomaszewski, Bieszczadzki ślad przedwojennej granicy polsko-czechosłowackiej;
Zbigniew Sikora, Zmiany graniczne na Górnej Orawie i koło Krynicy;
Zbigniew Sikora, Dwanaście żeliwnych polsko-rumuńskich znaków granicznych;
Wojciech Krukar, Czy Pikuj jest najwyższym szczytem Bieszczadów?
Zbigniew Sikora, Źródła Sanu – geografia i najnowsza historia;
Wojciech Krukar, Jeszcze o głównym źródle Sanu;
Paweł Libera, Worochta w oczach harcerzy 1 Drużyny Harcerskiej im. St. Leszczyńskiego;
Adam Bartosz, Z Hucułami na grobach ucztowanie; Czytaj dalej

Jest wreszcie Płaj 39

Nie udało się niestety dogonić czasu, a wręcz przeciwnie, wydaje się, że to on zaczął przyspieszać i Płaj 39 „złapał” jeszcze większe opóźnienie. Ale jednak w końcu jest.
Wreszcie udało nam się w pewnym stopniu wyrwać z zaczarowanego kręgu tematyki wschodniokarpackiej, która zdecydowanie dominowała w kilku poprzednich numerach, i skomponować „Płaj” bardziej wyważony geograficznie. Cóż więc proponujemy?
Zaczynamy od opowieści o nazwie Beskid, której cześć pierwsza ilustrowana licznymi barwnymi i czarno-białymi reprodukcjami historycznych map otwiera ten tom.
Czytaj dalej

Motywy Karpackie

Zapraszamy serdecznie na ostatnie w tym roku otwarte spotkanie Towarzystwa Karpackiego zatytułowane „Motywy Karpackie”. Wypełni je prezentacja multimedialna przygotowana z okazji XX-lecia istnienia Towarzystwa oraz wernisaż wystawy prezentującej nasze dokonania z ostatnich kilku lat. Nie zabraknie też życzeń świątecznych i karpackiego opłatka.
Spotkanie odbędzie się w piątek 17 grudnia 2010 r. o godz. 18 jak zwykle w Muzeum Ziemi PAN (Willa Pniewskiego) przy Alei Na Skarpie 27.
Wszyscy Karpaccy, a także nasi sympatycy i przyjaciele będą bardzo mile widziani.

Karpackimi śladami Vincenza

Ruszają po wakacyjnej przerwie otwarte spotkania Towarzystwa Karpackiego w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie Al. Na Skarpie 27. Na najbliższym spotkaniu w dniu 19 listopada (piątek) o godz. 18 przedstawimy relację z wyprawy karpackimi śladami Stanisława Vincenza, w tym z uroczystości odsłonięcia i poświęcenia tablicy pamiątkowej i krzyża huculskiego w Bystrcu pod Czarnohorą, w miejscu gdzie stał dom Vincenzów, oraz z przejścia grzbietu Czarnohory trasą ucieczki Stanisława Vincenza spod okupacji sowieckiej. Serdecznie zapraszamy.

Wieczór huculski

Muzeum Podkarpackie w Krośnie zaprasza na „Wieczór huculski” poświęcony górom, muzyce, nazewnictwu, zwyczajom i etnografii Huculszczyzny, który odbędzie się 18 listopada 2010 r. (czwartek) o godz. 1700 w sali muzeum (ul. Piłsudskiego 16).
Program wieczoru:
Justyna Cząstka-Kłapyta, Fenomen muzyki Huculszczyzny, prezentacja instrumentów i muzyki huculskiej
Piotr Kłapyta, Charakterystyka pasm górskich Huculszczyzny
Wojciech Krukar, Nazewnictwo terenowe Huculszczyzny. Promocja pierwszej polskiej mapy turystyczno-nazewniczej Czarnohory.
Wstęp wolny.

Konsekracja cerkwi w Komańczy

Parafia Prawosławna p.w. Opieki Matki Bożej w Komańczy a w jej imieniu proboszcz ks. Marek Gocko oraz Przewodniczący Komitetu Odbudowy Cerkwi ks. prot. Julian Felenczak
zapraszają na uroczystości konsekracji odbudowanej po pożarze cerkwi oraz na święto parafialne Opieki Matki Bożej, które odbędą się w dniach 13-14 października 2010 r. w Komańczy.
13.10 o godz. 10 poświęcenia ołtarza i konsekracji cerkwi dokona metropolita Sawa następnie odprawiona zostanie uroczysta Masza Św. Wieczorem zacznie się całonocne czuwanie (Wsenoczne Bdinije) w cerkwi.
14.10 o godz. 10 Masza Święta, zaś o godz. 15 wstępy zespołów folklorystycznych.

Wola Michowa i okolice

Nakładem Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku ukazała się książka zatytułowana „Wola Michowa i okolice” autorstwa Wojciecha Wesołkina. Publikacja powstała jako efekt współdziałania dwóch ludzi: Wojciecha Wesołkina – autora tekstu publikacji i Wojciecha Gosztyły, pomysłodawcy i organizatora wielu nietuzinkowych a związanych z Wolą Michową przedsięwzięć. Książka ma postać przewodnika turystycznego, ale nie brak w niej także akcentów historycznych i archiwalnych fotografii.

Almanach Muszyny 2010

Z niewielkim tylko opóźnieniem spowodowanym wysoką wodą na Popradzie ukazał się XX tom Almanachu Muszyny rocznika wydawanego pod patronatem Towarzystwa Miłośników Ziemi Muszyńskiej. Tradycyjnie już liczy więcej stron niż tom poprzedni, jest bardzo staranie wydany i zawiera wiele niezwykle ciekawych artykułów, których lekturę miłośnikom Karpat serdecznie polecamy.
W najnowszym tomie między innymi:
Ojcumiła Sieradzka-Malec, Antependia kurdybanowe w kościele św. Józefa w Muszynie,
Karolina Grobelska, O wizycie, która zakołysała Krynicą,
Barbara Chudzińska, Trzeci sezon badań archeologicznych na zamku w Muszynie, Czytaj dalej

Mapa Czarnohory

W połowie lipca 2010 r. ukazała się mapa Czarnohory autorstwa Wojciecha Krukara i Mateusza Trolla wydana przez wydawnictwo „Ruthenus”. Jak wszystkie mapy Wojtka Krukara i ta imponuje przede wszystkim ogromnym bogactwem toponimów. Mimo skali 1:60000 jest bardzo szczegółowa, a przy tym ma czytelny i przejrzysty rysunek. Zasięg mapy: od Połoniny Worożeskiej w Świdowcu na pn.-zach., po Hordia, Rotyło i Ihrec na pn.-wsch. oraz od Kosowskiej Polany i Diłowego na pd.-zach., po Hryniawę i Hramitne na pd.-wsch. Rewers zawiera informacje o środowisku przyrodniczym, nazewnictwie, ludności i historii, a także słownik nazw geograficznych, informacje o ochronie przyrody, służbie ratunkowo-poszukiwawczej oraz mapę czarnohorskich staji i panoramę 360° z Howerli.

Muzeum Huculskie w Żabiem (Płaj 36)

Łukasz Quirini-Popławski

Fragment (…)

Budowa Muzeum Huculskiego

Jednym z pierwszych zadań, jakie postawiło przed sobą Towarzystwo Przyjaciół Huculszczyzny było zorganizowanie własnego, centralnego ośrodka naukowego na Huculszczyźnie.[1] Przy Zarządzie TPH w kwietniu 1934 r. zawiązano Koło Naukowe dla koordynacji prac organów państwowych, samorządowych, instytucji społecznych i osób prywatnych. Koło Naukowe postawiło sobie również za cel doprowadzenie do publikacji wielkiego zbiorowego dzieła o Karpatach Wschodnich, jako efektu współpracy polskich i zagranicznych środowisk naukowych[2] oraz „stworzenie” ośrodka naukowo-muzealnego w Żabiem pod nazwą „Muzeum Huculskie”. Dotychczas nie było bowiem placówki, która wyłącznie zajmowałaby się badaniami naukowymi i gromadzeniem zbiorów kultury materialnej. Co więcej na terenie południowo-wschodniej Polski nie funkcjonował w pełni żaden znaczący ośrodek, pełniący równocześnie rolę naukową i muzealną. Działające w Truskawcu i Samborze muzea posiadały jedynie zbiory sztuki ludowej.[3]

W ramach Koła Naukowego powstały komisje tematyczne: geograficzna, historyczna, gospodarcza, etnograficzna, przyrodnicza oraz muzealna. Zgodnie z założeniami Towarzystwa Przyjaciół Huculszczyzny placówka miała za zadanie: (1) ześrodkować twórczość ludu huculskiego obecną, jak i minioną z wszelkich dziedzin życia, sztuki – oraz przyrody martwej i żywej, celem podtrzymania podupadającej odrębności w folklorystycznej tej pięknej części kraju; (2) utworzyć w centrum Huculszczyzny ośrodek badań naukowych, przez co da się możność bezpośredniego zetknięcia uczonych z przedmiotem badań we wszelkich jego przejawach, – a wyniki tych badań, zebrane na miejscu, dadzą materiał do dalszych prac naukowych; (3) utworzyć w centrum Huculszczyzny jako dopełnienie terenu turystycznego pokaz wartości naturalnych, dostępny dla wszystkich, co ma wielkie znaczenie propagandowe nietylko dla obywateli Polski, a również dla coraz liczniej przybywających cudzoziemców; (4) zachęcić miejscową ludność huculską do zachowania swojej odrębności w dziedzinie sztuki, budownictwa, ubioru i obrzędów, a przez wykazanie państwowej opieki i zainteresowania nimi – przywiązanie ich temsamem do Macierzy Polski; (5) przez możność zbytu miejscowych wyrobów ludowych uszlachetnionych obecnością eksponatów muzealnych – podniesienie produkcji ludowej w różnych gałęziach pracy; (6) utworzenie w centrum Huculszczyzny ośrodka pracy państwowo-twórczej, promieniującego na całą połać tej dzielnicy, w kierunku wychowawczo-państwowym.[4] Czytaj dalej