Uroki Bukowiny

Ukazały się od lat już zapowiadane dwa pierwsze tomy dzieła życia pana Wojciecha Krysińskiego poświęconego Bukowinie. Całość zatytułowana Uroki Bukowiny ma liczyć cztery tomy. Obecnie ukazał się tom pierwszy Polacy na Bukowinie liczący 224 strony i tom drugi Obczyna Wielka liczący 398 stron oraz załączoną mapę Obczyny Wielkiej w skali 1:50000 opracowaną przez PTR-kartografię. Na okładkach obydwu wydanych tomów widnieje podtytuł (?) „Przewodnik Monografia”.

Czytaj dalej

Odkrywcy i budziciele Łemkowszczyzny

Tak zatytułowana książka, która ukazała się w ostatnim czasie jest zbiorem referatów wygłoszonych na konferencji „Odkrywcy i budziciele Łemkowszczyzny” zorganizowanej przez Miejską Bibliotekę Publiczną im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku w ramach projektu „Biblioteka cyfrowa Łemkowszczyzny i ziemi sanockiej”, która odbyła się dniu 16 czerwca 2007 r. w Sanoku. Jej adresatami byli zarówno badacze zajmujący się profesjonalnie dziejami Łemkowszczyzny, jak i miłośnicy kultury tego regionu, przewodnicy beskidzcy oraz studenci.
Czytaj dalej

Szlakiem nieistniejących wsi łemkowskich

Jerzy Starzyński, Szlakiem nieistniejących wsi łemkowskich, Fundacja Wspierania Mniejszości Łemkowskiej „Rutenika”, 2006.
Książka jest pierwszym etapem projektu noszącego ten samtytuł a mającego upamiętnić 60 rocznicę akcji „Wisła”. Stanowi swego rodzaju słownik zawierający opis 47 nieistniejących wsi łemkowskich z terenu południowo-wschodniej Polski w podziale na powiaty. Niestety nie zawiera zbyt wiele nowych informacji, a jest jedynie kompilacją materiałów opublikowanych w pracach przede wszystkim Witolda Grzesika i Tomasza Traczyka oraz Stanisława Krycińskiego.
Połowę z liczącej 142 strony książki wypełniają archiwalne zdjęcia zezbiorów Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku oraz ze zbiorów prywatnych. Wydawnictwo sfinansowano z dotacji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Nowa książka o Łemkach

Beata Wasilewska Klamka, Łemkowski Raj Utracony. Antropologiczne studium małej ojczyzny. Rutenika, Warszawa 2006
Książka jest opracowaną dla celów wydawniczych pracą doktorską autorki obronioną w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej na Uniwersytecie Łódzkim. Składa się z dwóch zasadniczych rozdziałów, które są rodzajem zbiorowej opowieści zbudowanej przez autorkę z dziesiątków przeprowadzonych indywidualnych wywiadów. Pierwsza z tych opowieści, zatytułowana dość kontrowersyjnie „Podróże Łemków opowiedziane przez ich samych” dotyczy czasów przesiedleń w akcji „Wisła”, pobytu na Ziemiach Zachodnich, a także powrotów na Łemkowszczyznę. W drugiej noszącej tytuł „Antropologiczna analiza małej ojczyzny” autorka buduje obraz Łemkowszyzny jako swoistego „Raju Utraconego” stworzonego w zbiorowej świadomości Łemków.
Książka wyposażona została w aneks zawierający 76 czarno białych zdjęć z archiwum Łemkowskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Kyczera” z Leginicy oraz z Centralnego Archiwum Wojskowego i Wojskowego Biura Badań Historycznych oraz w bibliografię.

Jak wytyczano karpacką granicę (Płaj 33)

Od redakcji
Zamieszczamy na łamach naszego almanachu dwa teksty dotyczące ustalania przebiegu karpackich granic drugiej Rzeczypospolitej. Pierwszy tekst to tłumaczenie artykułu z L’Illustration, z 1927 roku o delimitacji, biegnącej w całości grzbietami Karpat, granicy polsko-czechosłowackiej. Natomiast część ilustrujących go zdjęć (fot. 1-8) pochodzi z albumu dedykowanego ministrowi Jędrzejowi Moraczewskiemu, a znajdującego się obecnie w zbiorach specjalnych Centralnej Biblioteki Wojskowej (nr katalogowy FD-3186-3221). Album opatrzony jest następującą dedykacją:
„Panu ministrowi robót publicznych inż. Jędrzejowi Moraczewskiemu, kierownictwo techniczne komisji granicznej Polsko-Czechosłowackiej”. Czytaj dalej

Płaj 33 – Abstracts

TADEUSZ CHRZANOWSKI (1926-2006) An obituary of the outstanding Polish art historian.
Tadeusz Chrzanowski: DESCRIPTIONES
The accounts on some works of arts from the Subcarpathian region, personal in tone and in a fine literary style.
Dariusz Czerniak: THE HYDRO-ENERGETIC SYSTEMS IN OLTENIAN CARPATHIANS. PART ONE: LOTRU RIVER VALLEY
A detailed description of one of the European biggest hydroenergetic systems, placed in the Southern Carpathians (Romania), with its original technical solutions. Czytaj dalej

Płaj 33


Płaj 33 jesień 2006 (216+16 stron)

zawartość tomu

Tadeusz Chrzanowski (1926–2006) [nota biograficzna]
Tadeusz Chrzanowski: Opisania
Dariusz Czerniak: Systemy hydroenergetyczne w Karpatach Oltenii. Część I: system rzeki Lotru
Tomasz Borucki: Rumuńsko-węgierski konflikt w Siedmiogrodzie w latach 1848–1849
Tomasz Borucki: Śladami Tytusa Chałubińskiego w Siedmiogrodzie
Jak wytyczano karpacką granicę
Zbigniew Sikora: Dylematy graniczne Zamagurza i Orawy
Aleksandr Nużnyj: Ołeksa Dobosz i Podole
Hubert Ossadnik: Jak pańszczyznę w „państwie jaśliskim” A.D. 1816 odprawiano
Patrycja Trzeszczyńska: Folklor – folkloryzm – postfolkloryzm. Analiza współczesnej kultury podhalańskiej na wybranych przykładach
Olgierd Łotoczko. W trzydziestą rocznicę śmierci
Olgierd Łotoczko: Proza poetycka
Zenon Staniszewski: Karpacka mieszanka filatelistyczna. Odcinek IV
Ballada o Mistrzu Manole
Szymon Modrzejewski: Działania Nieformalnej Grupy Kamieniarzy „Magurycz”. Epilog i prolog, rok 2006
Książki
Miscellanea
Abstracts
Fotografie barwne I-VIII i IX-XVI
Mapa załącznikowa reedycja arkusza „Porohy” WIG w skali 1:75000.

Nowy Almanach Muszyny

Z prawdziwą przyjemnością pragniemy poinformować, że ukazał się właśnie nowy tom Almanachu Muszyny. Jak zwykle starannie wydany, liczący ponad 300 stron tom zawiera cały szereg ciekawych tekstów, z których szczególnie polecamy artykuł pana Macieja Śliwy z rewelacyjna informacja o zlokalizowaniu obozu konfederatów barskich nad Wysową, relację Miroslava Števika z poszukiwań archiwalnych nazwy Krempak w dolinie potoku Hranična, czy rozważania Tadeusza Trajdosa o początkach muszyńskiej parafii. Polecamy także lekturę wszystkich pozostały tekstów bo bez wątpienia na to zasługują.

W tomie między innymi:
Maciej Bilek, Historia apteki „Pod Aniołem" w Muszynie
Tadeusz M. Trajdos, Parafia muszyńska w średniowieczu
Kazimierz Przyboś, Ordynacja biskupa Franciszka Krasińskiego dla klucza muszyńskiego z 1575 roku
Leszek Zakrzewski, Kolej Górska w Krynicy 1937-1948. W 70-lecie Kolei Górskiej na Górą Parkową

Czytaj dalej

Zamieszańcy

Nakładem Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku ukazała się właśnie książka Henryka Olszańskiego zatytułowana Zamieszańcy. Studium etnograficzne. Zmarły dwa lata temu autor był wieloletnim pracownikiem MBL-u, doskonałym znawcą ludowego budownictwa przemysłowego. Badania nad kulturą Zamieszańców prowadził od lat 80 ubiegłego wieku. Niestety wydania drukiem swojej wieloletniej pracy nie doczekał, prawie gotowy do wydania materiał podał do druku jego syn Michał.
Książka jest swoistą monografią tej niewielkiej, ruskiej grupy etnograficznej zamieszkującej niegdyś 11 miejscowości położonych na północ od Krosna, w zakolu Wisłoka. Autor omawia w niej szczegółowo gospodarkę i budownictwo (w tym wnętrza mieszkalne i gospodarcze), pożywienie, ubiór oraz zwyczaje doroczne i rodzinne.
Książka jest wyposażona w liczne, często archiwalne ilustracje czarno-białe i kolorowe, mapę zasięgu grupy, oraz streszczenia po angielsku i ukraińsku.

Henryk Olszański, Zamieszańcy. Studium etnograficzne, Muzeum Budownictwa Ludowego, Sanok 2007, format 155/230, 204 str.

Piękno Słowackiej Kultury

Nakładem słowackiego wydawnictwa DAJAMA w serii Piękno Słowackiej Kultury ukazała się w pierwszej połowie tego roku po polsku książka pt. Drewniane cerkwie i kościoły. Książka bardzo starannie wydana, zawiera bogato ilustrowane kolorowymi fotografiami opisy 44 drewnianych świątyń – kościołów rzymskokatolickich, ewangelickich kościołów artykularnych i cerkwi greckokatolickich. Wszystkie opisane obiekty zlokalizowane są na mapce umieszczonej na wewnętrznej stronie okładki. Format B5, 128 stron.
Książka jest tłumaczeniem ze słowackiego, ale ogromne uznanie dla tłumacza i wydawcy musi budzić odwaga z jaką potraktowano w niej nazewnictwo. Otóż, poza oczywiście mapą, gdzie mamy nazewnictwo słowackie, wszędzie w tekście używane jest nazewnictwo polskie. I tak mamy tu m. in. Twardoszyn, Jałową, Szmigowiec, Kożany, Wyżny Komarnik, Łuków-Wenecję i Bardiów-Uzdrowisko. Odwaga i konsekwencja na jaką nie stać niestety wielu polskich wydawców.

Książkę czyta się więc wspaniale i choćby tylko z tego względu warto ją gorąco polecić.