XVI łemkowski kermesz w Olchowcu

Serdecznie zapraszamy do Olchowca na kolejny, XVI już kermesz, który odbędzie się w dniach 20-21 maja 2006 roku.
W programie jak zwykle wiele zespołów folklorystycznych, w tym między innymi „Lachy” z Nowego Sącza, „Osławianie” z Mokrego, „Laborczanki” z Międzylaborców na Słowacji, oraz z Ukrainy „Studzionka” z Borysławia i „Beskid” spod Kałusza.

Obejrzeć będzie można także ciekawe wystawy i wysłuchać interesujących wykładów pani Zofii Szanter i pana Bolesława Bawolaka.

Skały Skolszczyzny (Płaj 12)

Wasyl Słobodian

(fragment)
Dolina górnego biegu rzeki Stryj obfituje w wychodnie skalne – niezrównane dzieło przyrody. Jak gdyby czyjąś niewidzialna, wszechwładna ręka rozrzuciła je u podnóży Karpat czterdziestokilometrowym łańcuchem, od Bubniszcza do Urycza. Miejscami skały tworzą całe kompleksy – jak w Bubniszczu, gdzie indziej sterczą prostopadłymi obrywami nad rzeką – jak w Tyszownicy, lub spoczywają w postaci osobnych, kamiennych brył, monumentalne, dostępne, a przecież tajemnicze. Wielu podróżnych, wielu badaczy stawało u ich stóp, by skłonić głowę przed ich pięknem i wspaniałością. Czytaj dalej

Łemkowie w Polsce (Płaj 9)

Proces rozwoju świadomości etnicznej, aktualna sytuacja i perspektywy przetrwania
Helena Duć-Fajfer

(fragment)

I. Stan świadomości etnicznej Łemków przed wysiedleniem
Łemkowie, jako jedna z grup Rusinów żyjących w Karpatach, przez wiele wieków zamieszkiwali prawie niezmienne terytorium, które klinem o podstawie opartej mniej więcej na zlewiskach rzek Osławy i Laborca i z wierzchołkiem prawie pod Tatrami, w Osturni, rozlokowane było między ziemiami polskimi i słowackimi.1 Po rozpadzie monarchii austro-węgierskiej, Łemkowie zostali rozdzieleni polsko-czechosłowacką granicą państwową. Ich próby przeciwstawienia się temu nie powiodły się2 i od lat dwudziestych naszego stulecia historia przysądziła Łemkom po pomocnej stronie Karpat życie w obrębie państwa polskiego na prawach, jakich im ono udzielało. Od tego czasu dzieje Łemków w Polsce rozwijają się swoim porządkiem, w znacznej mierze odmiennym od tego, jaki jest charakterystyczny dla dziejów innych rusińskich grup w Karpatach. Czytaj dalej

Z dziejów Krościenka nad Dunajcem

Krzysztof Koper, Z dziejów Krościenka nad Dunajcem, Nowy Targ 2005, wyd. PTH, str. 422


Książka składa się z jedenastu rozdziałów, powiązanych umiejscowieniem tematu, ale stanowiących odrębne studia z przeszłości tytułowego miasteczka, odrębne w zakresie rzeczowym, jednak wzajemnie się dopełniające w badaniach nad historyczną topografią tych okolic. Czytaj dalej

Nowe tomy roczników Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich

Komisja Wydawnicza warszawskiego SKPB wydała kolejne zeszyty roczników krajoznawczych Magur – poświęconych Beskidowi Niskiemu i Połonin – poświęconych Beskidom Wschodnim.

Czytaj dalej

Monografia Zamku Niedzickiego

Monografia zamku niedzickiegoNakładem Stowarzyszenia Historyków Sztuki ukazała się ostatnio wartościowa i godna polecenia książka Stanisława Kostki Michalczuka, Piotra M. Stępnia i Tadeuszu M. Trajdosa zatytułowana Zamek Dunajec w Niedzicy. Czytaj dalej

Studia z dziejów kościoła św. Bartłomieja Apostoła w Niedzicy

Studia z dziejów kościoła św. Bartłomieja Apostoła w NiedzicyUkazała się właśnie ciekawa praca poświęcona dziejom niedzickiego kościoła, zatytułowana Studia z dziejów kościoła św. Bartłomieja Apostoła w Niedzicy pod redakcją ks. Zdzisława Klisia, Wydawnictwo UNUM, Kraków 2006. Czytaj dalej

Polegli w Galicji Zachodniej

Polegli w Galicji ZachodniejW drugiej połowie 2005 roku ukazał się wreszcie ostatni tom, trzytomowego, wiekopomnego dzieła autorstwa Jerzego J. P. Drogomira zatytułowanego Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Czytaj dalej

Ciekawa książka z najnowszej historii Rumunii i Karpat

Siedmiogród 1944W ostatnich miesiącach ukazała się nakładem wydawnictwa Bellona (z serii Historyczne bitwy) książka Marcina Sowy pt. „Siedmiogród 1944”. Polecam ją gorąco wszystkim zainteresowanym XX-wieczną historią Rumunii i szerzej obszarów karpackich a także mniej znanymi epizodami II wojny światowej. Czytaj dalej

Płaj 5 – Summary

Andrzej Wielocha

A popular scientific session „Jews in the Carpathians” was organized by the Carpathian Society, Society of Lesko’s Friends and the Bieszczadian Community Centre under the sponsorship of the Bureau for National Minorities of Polish Ministry of Culture. It took place on May 17-19,1991 in the Bieszczadian Community Centre in Lesko.
The initiativeto organize such a session originated in the Carpathian Society and wasbased on one of the main Society’s tasks — breaking old nationalistic prejudices through reliable researches and presentation of culturalcontribution of various nationalities and ethnic groups to the overallimage of the Carpathians. We believe that it might become a starting point for more extensive activities aiming at saving the remnants,scarce today, of the many centuries of the presence of Jews in the Carpathians. We hope that it can encourage greater interest in the Jewish culture in the Carpathians.
The presence of Jews in theCarpathians, which ended with the Holocaust tragedy, cannot be erased because of the irremovable impact left by it, but it could be forgottenif we lose the ability to see and understand it. Whether one likes itor not, over long centuries Jews became a part of Carpathians, participating in formation of its history and culture. On the otherhand, Carpathians also had their part in Jewish history. So it is important to maintain carefully all that which has been preserved andserves as evidence of this presence: to gather information, to save the monuments. This is our main task for today. It is a huge task, so wehave to encourage as many people as possible to join it.
We hopethat this session helped — even in a small degree — in saving that partof the Carpathian culture which was a contribution of the Jewish community living there. We hope also that it might encourage others tosearch for, and research on, all those remnants, both materiał and nonmaterial, which still can be found, sometimes in the least expectedplaces — in language, music, ornamentation and customs of the contemporary inhabitants of Carpathians.
The session was addressed to all friends of Carpathians, especially to tourist guides. More than70 persons from various parts of Poland and a few from abroad (Germany,Netherlands, Ukraine and USA) and many inhabitants of Lesko took partin it. Czytaj dalej