Ogrodzenie Vincenzowskiego Krzyża

Drodzy Członkowie i Sympatycy Towarzystwa Karpackiego.
Pomimo coraz tragiczniejszych wieści docierających w ostatnich dniach z obwodów lwowskiego i iwano-frankiwskiego postanowiliśmy zakończyć realizację Krzyża Vincenzowskiego, zgodnie z projektem dr inż. arch. Włodzimierza Witkowskiego. Ten krzyż jest widomym znakiem naszych wspólnych polskich i ukraińskich, chrześcijańskich i humanistycznych wartości, przy których trwamy, szczególnie w okresie brutalnie je depczącej moskiewskiej agresji. Na miejscu starego, zniszczonego przez wysokogórską aurę krzyża ustawiliśmy nowy dębowy krzyż. Pięknie podziękowaliśmy osobom i organizacjom, które wsparły jego budowę, ale na stanowiące integralną część projektu, równie piękne ogrodzenie, dotychczas zebranych środków niestety nie wystarczy.   Czytaj dalej

Kościół św. Marcina w Dukli

W Teodorówce rozpoczęto badania wykopaliskowe w miejscu, gdzie stał najstarszy (przed 1373) średniowieczny kościół dukielski pw. św. Marcina. Był to pierwszy drewniany kościół, który powstał w centrum lokowanej w 1358 roku wsi Dukla. Prawie kilometr na zachód od obecnego kościoła, przy przedłużeniu ul. Mickiewicza. Relikty świątyni rozebrano na przełomie XVIII/XIX w. Tu ok. 1414 r. przyjął chrzest św. Jan z Dukli. Badania rozpoczęto z inicjatywy profesora Michała Parczewskiego i Instytutu Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Wiosną 2024 roku profesor ustalił dokładne położenie w terenie kościoła pw. św. Marcina posługując się archiwalną kwerendą i mapą z pierwszego kartowania józefińskiego. Ustalenia te zostały zweryfikowane poprzez badania geofizyczne (magnetometr i georadar). Pracami wykopaliskowymi kieruje dr Paweł Kocańda, dyrektor Muzeum w Bieczu we współpracy z prof. Parczewskim. Pierwsze wyniki są nader zachęcające, termin zakończenia badań trudny do określenia. Być może dostarczą one nowych informacji nie tylko o kościele św. Marcina, ale również o dziejach Dukli. Czytaj dalej

Powrót jaśliskiego kirkutu

W poniedziałek 2 września 2024 roku w Jaśliskach miała miejsce piękna uroczystość wieńcząca wieloletnie starania o przywrócenie na swoje miejsce jaśliskiego kirkutu. Cmentarz żydowski w Jaśliskach powstał w 1883 roku i istniał przez następne 60 lat, do czasu, kiedy naziści wymordowali miejscową społeczność żydowską, a znajdujące się na cmentarzu macewy przeznaczyli do wymurowania młynówki. Zapomniany, pozbawiony nagrobków cmentarz, nie przestał być cmentarzem, jednak – nie zgodnie z obowiązującym prawem – jego teren sprzedano miejscowemu rolnikowi.
Minęło kolejne 60 lat i leżące w Bełczy macewy postanowił z niej wydobyć Szymon Modrzejewski wraz ze swoją Nieformalna Grupą Kamieniarzy „Magurycz”. W 2006 roku Towarzystwo Karpackiego, w ramach którego działał „Magurycz”, dzięki staraniom Szymona podpisało z Gminą Dukla umowę na dofinansowanie prac wydobywczych. Opiewała ona na kwotę 5000 zł (sic!) i musiała wystarczyć na przejazdy i wyżywienie woluntariuszy, materiały do czyszczenia i impregnacji macew oraz na ich transport. I udało się! Wyciągnięte z rzecznego mułu i żwiru macewy trafiły do szopy w Posadzie Jaśliskiej. O samym wydobyciu macew i o wydarzeniach i kontekstach mu towarzyszących można przeczytać w zamieszczonym przez Szymona Modrzejewskiego w 32 tomie Almanachu karpackiego „Płaj” sprawozdaniu. Czytaj dalej

Nagranie opowieści o Vincenzowskich Krzyżach

Gdyby ktoś przypadkiem nie mógł obejrzeć na żywo ostatnich, sierpniowych Spotkań karpackich online, tych z wielogłosową i międzynarodową opowieścią o dwóch Krzyżach Vincenzowskich wzniesionych w Bystrzcu pod Czarnohorą, po raz pierwszy w 2010 roku i po raz drugi w 2024 roku, to mamy dla niego dobrą wiadomość – otóż może je teraz spokojnie i bez pospiechu obejrzeć pod tym linkiem.
Jednocześnie zapraszamy serdecznie w czwartek 26 września na kolejne Spotkania Karpackie online, na których Jakub Łobocki poprowadzi uczestników „Wolnym krokiem po Beskidzie Niskim”.

Greckokatolicka msza w Łopience

Towarzystwo Karpackie wraz z parafią greckokatolicką pw. Opieki Najświętszej Marii Panny i Przemienienia Pańskiego zapraszają w sobotę 7 września 2024 r. o godz. 11 do Łopienki gdzie w cerkwi pw. św. Paraskewi w wigilię święta Narodzenia Najświętszej Maryi Panny będzie celebrowana msza święta w obrządku bizantyjskim.
Serdecznie zapraszamy na nabożeństwo i agapę.

Remont cerkwi w Łopience – komunikat

W nawiązaniu do zamieszczonej wcześniej informacji o ogłoszeniu rozpoczęcia Postępowania Zakupowego na realizację zadania pt. „Zahamowanie destrukcji oraz zabezpieczenie i utrwalenie substancji materialnej zabytkowej greckokatolickiej cerkwi pw. św. Paraskewii w Łopience” uprzejmie informujemy o zmianie terminu składania ofert i warunków uczestnictwa.
Szczegółowe informacje dostępne są w dokumencie, który można pobrać spod tego linku.

O Krzyżach Vincenzowskich w Bystrzcu

Zapraszamy na ostatnie wakacyjne, a już ósme w 2024 roku Spotkanie Karpackie online, które odbędą się w czwartek 29 sierpnia 2024 r. jak zwykle o godz. 19 (a o 20 czasu kijowskiego).
Pomimo, a może wbrew trwającej na Ukrainie wojnie, w dniu 9 sierpnia 2024 r. w Bystrzcu pod Czarnohorą odbyła się podniosła uroczystość poświęcenia i przekazania miejscowej społeczności zrekonstruowanego krzyża poświęconego pamięci Stanisława Vincenza. Jest to już drugi krzyż ustawiony w miejscu, gdzie w latach 1926-1940 zamieszkiwał „Homer Huculszczyzny”. Pierwszy krzyż, wzniesiony w 2010 r. nie sprostał wymogom górskiego klimatu i konieczna stała się jego rekonstrukcja.
O kolejnych etapach realizacji projektu nowego krzyża oraz samej uroczystości staraliśmy się informować w mediach elektronicznych Towarzystwa Karpackiego na bieżąco. Ponieważ nie wszystkie osoby zaangażowane w tę akcje społeczną mogły być osobiście w Bystrzcu, a relacje w mediach elektronicznych są ze swojej istoty skrótowe – postanowiliśmy spotkać się w gronie zaangażowanych osób w komplecie (chociaż wirtualnie), porozmawiać, przeczytać jeszcze raz teksty odczytane pod krzyżem, a także powspominać nie tak przecież odległą uroczystość z 2010 r. A przede wszystkim solennie podziękować szczodrym Ofiarodawcom, dzięki którym projekt udało się zrealizować.
Zapraszamy do aktywnego udziału w Spotkaniach wszystkich, którzy przyczynili się do powstania zarówno pierwszego jak i drugiego Vincenzowskiego Krzyża. Udział potwierdzili już Włodek Witkowski autor projektu krzyża, Janusz Byra dzięki któremu udało się pozyskać w Polsce i przekazać wykonawcy najwyższej jakości belki dębowe, Janek Choroszy autor przepięknej przemowy wygłoszonej podczas uroczystości, Andrzej Wielocha zaangażowany w prace przy obu krzyżach, autor wygłoszonego podczas uroczystości „Słowa od nieobecnych”, Sławek Zełenczuk obecny i dokumentujący obie uroczystości – tę z 2010 r. i tę z 2024 r., Ołeksandr Stepanenko koordynujący na miejscu prace przy wznoszeniu drugiego krzyża, Wasyl Sławijczuk majster huculski, który wykonał drugi krzyż, Mykoła Iluk który był trembitarem na obu uroczystościach. Mamy nadzieję, że uda się połączyć także z zaangażowanymi w prace przy pierwszym krzyżu Andrzejem Ruszczakiem, Staszkiem Janochą i Kubą Węgrzynem. Będą na pewno także goście niespodziewani. Czytaj dalej

Nowy Krzyż Vincenzowski – podsumowanie

W piątek 9 sierpnia 2014 r. w Bystrzcu odbyła się uroczystość poświęcenia nowego Krzyża Vincenzowskiego. Wszyscy zainteresowani zapewne zdążyli już zapoznać się z przebiegiem uroczystość, w mediach pojawiło się bowiem wiele relacji i zdjęć z tego wydarzenia. Czas zatem na spokojne podsumowanie całego przedsięwzięcia.
Inicjatorami rekonstrukcji krzyża ustawionego w 2010 r. było Towarzystwo Karpackie wraz z organizacjami ukraińskimi – Ekologiczno-Humanitarny Związkiem „Zielony Świat” i Ogólnoukraińskim Towarzystwem Huculszczyzna. Partnerami projektu byli także Konsul Generalny RP we Lwowie, Uniwersytet Przykarpacki im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku, ukraiński Fundusz Dobroczynny „Człowiek i Prawo” z Kijowa i Ukraińska Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
Nowy krzyż wykonany został według projektu dr inż. arch. Włodzimierza Witkowskiego przez huculskiego majstra Wasyla Sławijczuka z Dzembroni Niżnej z litego pnia dębowego przywiezionego z Polski. Środki na realizację projektu pochodziły ze zbiórek społecznych prowadzonych zarówno w Polsce jak i na Ukrainie, a także ze wsparcia udzielonego przez Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie.
Uroczystość zgromadziła około 80 uczestników przybyłych z różnych miejsc Huculszczyzny, ale i z Polski, w tym grupa członków i sympatyków TK, którzy w corocznej wędrówce do Bystrzca dotarli tym razem przez pasmo Świdowca. Przybyłych gości przywitali przedstawiciele organizacji realizujących projekt Oleksandr Stepanenko (EHZ „Zielony Świat), Dmytro Stefluk (OT Huculszczyna) oraz Leszek Rymarowicz (Towarzystwo Karpackie). Krótkie przemowy wygłosili zaproszeni goście: Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie Eliza Dzwonkiewicz, deputowany Rady Najwyższej Ukrainy Mykoła Knażyckij, Rektor Przykarpackiego Uniwersytetu im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku prof. Ihor Cependa, przewodniczący Werchowińskiej Rejonowej Administracji Państwowej Wasyl Browczuk, Przewodniczący Rady Rejonowej Werchowyny Jurij Filipczuk, przewodniczący Gminy Zbiorowej Zełene (obejmującej Bystrzez) Wołodymyr Ferkaluk, zastępca dyrektora NPP „Karpatskij” Ołeksandr Kyseliuk, zastępca Dyrektora NPP „Werchowynskij” Jarosław Zełenczuk, Dyrektor Biblioteki im. S. Vincenza w Słobodzie Lubow Mortynec i in. Czytaj dalej

Nowa książka profesora Trajdosa

Staraniem Podhalańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk z Nowego Targu ukazała się książka profesora Tadeusza M. Trajdosa zatytułowana Śmierć ich przywiodła. Przedstawienie świętych Sebastiana, Rocha i Rozalii oraz ich kult w katolickiej Europie ze szczególnym uwzględnieniem Orawy XVIII-XIX w. Autor oraz PTPN zapraszają na promocję książki, która odbędzie się w piątek 6 września br. o godz. 17 w Nowym Targu w sali ratusza. Autor, jeden z założycieli Towarzystwa Karpackiego i jego wieloletni działacz, jest historykiem i historykiem sztuki, emerytowanym pracownikiem Instytutu Historii PAN. Jego zainteresowania naukowe prowadzą najczęściej w dwie krainy Karpat – Spisz i Orawę. Ostatnia publikacja dotyczy Orawy, a wiąże się z licznymi falami epidemii jakie ją nękały. Odnajduje najdrobniejsze ślady kultu świętych, do których się zwracano o pomoc w obronie przed tymi kataklizmami, bądź w podzięce za ochronę przed nimi. Czytelnik będzie mógł prześledzić historię epidemii nawiedzających Europę, a w szczególności Rzeczpospolitą. Na jej tle autor pokazuje rozwój myśli medycznej starającej się powstrzymywać rozwój zarazy, ale także poszukiwanie ratunku u świętych, których kult zrodził się na ziemi włoskiej, skąd trafił do katolickich krajów Europy, w tym i do Polski.  Książka jest bogato ilustrowana, pozwala prześledzić rozwój kultu wspomnianych świętych zarówno poprzez najwspanialsze obiekty sztuki europejskiej, jak i poprzez przedstawienia ich w predellach bocznych ołtarzy niewielkich kościółków czy przydrożnych kapliczkach.
Towarzystwo Karpackie przygotowuje spotkanie z autorem w Warszawie na początku grudnia.

Nocne czuwanie w Łopience

Kustosz Łopieńskiego Sanktuarium serdecznie zaprasza do Łopienki w środę 14 sierpnia 2024 roku na nocne czuwanie w cerkwi przed ikoną Matki Bożej Łopieńskiej. Kulminacyjnym punktem czuwania, które rozpocznie się o godzinie 19, będzie nabożeństwo ekumeniczne z udziałem księży rzymskokatolickich, greckokatolickich, prawosławnych i polskokatolickich.