Wszystko na temat: Bieszczady

Karpacki świat Bojków i Łemków

karpacki-swiat-bojkow-i-lemkowNakładem wydawnictwa BOSZ ukazał się album pt. „Karpacki świat Bojków i Łemków. Roman Reinfuss. Fotografie” z tekstem Zbigniewa Libery i Huberta Ossadnika.  Zawiera zbiór ponad dwustu unikatowych zdjęć ze zbiorów Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku wykonanych przez znakomitego etnografa Romana Reinfussa, który zafascynowany kulturą Bojkowszczyzny i Łemkowszczyzny przez wiele lat dokumentował tradycje kulturowe tych terenów. Podróżując z aparatem fotograficznym po Karpatach, badał życie codzienne, obyczaje i kulturę ich mieszkańców. Jego zdjęcia odznaczają się szczególną wartością dokumentacyjną. Reinfuss dokumentował nie tylko obyczaje ludności, ale także i budownictwo ludowe – chaty, kościoły, kapliczki, cmentarze, młyny itp. Oprócz zdjęć album zawiera także bogaty zbiór archiwalnych dokumentów.

Jubileuszowy 50 tom Płaju

P50_okl_dI tak,  nie wiedzieć kiedy, „Płaj” dobrnął do pół setki tomów.  50. tom jest podwójny, datowany na wiosnę i jesień 2015. Wiodącym artykułem jest bardzo obszerna monografia pasma Bukowicy w Beskidzie Niskim, oparta w znacznej mierze na wywiadach z ostatnimi żyjącymi mieszkańcami przedwojennych wsi łemkowskich. Autorem jest oczywiście niezmordowany w badaniach tego regionu Wojciech Krukar. Cechą szczególną pięćdziesiątego „Płaju” jest obfitość materiałów biograficznych. I tak Leszek Rymarowicz kreśli sylwetkę ukraińskiego polityka z początków XX wieku, który zwykł był spędzać wakacje w samotni nad Czarnym Czeremoszem. Tadeusz Trajdos prezentuje piękną postać księdza Czekaja, którego zasług dla ratowania zabytków sztuki cerkiewnej na Łemkowszczyźnie nie sposób przecenić. Wiesław Wójcik przywołuje góralskie wątki w życiorysie wybitnego polskiego geologa, a  Andrzej Kaczorowski opisuje na podstawie archiwaliów IPN wschodniokarpackie przejścia Kazimierza Doskoczyńskiego, postaci, która źle zapisała się w pamięci mieszkańców Bieszczadów. Czytaj dalej

XVI msza odpustowa w sanktuarium łopieńskim

sankturaiumTowarzystwo Karpackie zaprasza serdecznie do Łopienki w niedzielę 4 października 2015 r.  na tradycyjną już, szesnastą z kolei mszę odpustową. Odpustowa msza święta w Łopience poprzedzona zostanie nabożeństwem różańcowym i rozpocznie się ok. godz. 10.30. Bogatą oprawę muzyczną mszy zapewni zespół wokalny SOUL z Sanoka. Zapraszamy także na szesnastą pielgrzymkę z Górzanki do Łopienki prowadzona od lat przez księdza Piotra Bartnika. Pielgrzymi wyruszą ok godz. 8 sprzed kościoła w Górzance i powędrują przez przełęcz Hyrcza do sanktuarium łopieńskiego. Więcej o odpuście w Łopience czytaj tu.

W Łopience zostało ubite prawdziwe masło

warsztaty_01Już po raz trzeci Towarzystwo Karpackie wraz z nauczycielami Zespołu Szkół w Cisnej, Komitetem Rodzicielskim i Kołem Gospodyń Wiejskich, zorganizowało warsztaty sztuki ludowej i rzemiosła w Łopience, które odbyły się w sobotę 12 września. W tym roku oprócz warsztatów garncarskich prowadzonych przez pana Zbigniewa Przytulskiego, kulinarnych prowadzonych przez panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Cisnej, muzycznych prowadzonych przez Bogdana Brachę lidera zespołu „Orkiestra św. Mikołaja” i tańca pod kierunkiem pani Agnieszki Bernadzkiej, dzieci mogły spróbować swoich sił w warsztacie kowalskim prowadzonym przez państwa Agnieszkę i Filipa Pasek, a także przy młoceniu zboża i wiązaniu powrozów pod nadzorem pana Zbigniewa Zajdela z sanockiego MBL. Nowością była zabytkowa maselnica (bodenka) wypożyczona ze zbiorów pana Stanisława Drozda, na której po raz pierwszy w historii powojennej zostało ubite w Łopience prawdziwe masło, a proziaki ze świeżym masłem okazały się znakomite. Dla chętnych dzieci pan Jacek Krawiec instruktor jeździecki zorganizował przejażdżki konne. Były także ciastka, herbata, napoje i kiełbaski do pieczenia na ognisku, ale warsztaty były tak zajmujące, że dzieci trudno było skusić nawet takimi atrakcjami. Na zakończenie odbył się konkurs z wiedzy nabytej podczas warsztatów i żadne dziecko nie wyjechało bez nagrody. Czytaj dalej

Wołanie porzuconych roślin

z_chwastyNa wystawie „Chwasty” w Miejscu Projektów Zachęty w Warszawie przy ul. Gałczyńskiego 3, Karolina Grzywnowicz prezentuje instalację z roślin – łąkę przeniesioną z dwóch wysiedlonych miejscowości z Beskidu Niskiego i Bieszczadów. Towarzyszy jej mapa terenów objętych wysiedleniami z lat 1945-47.  Tereny po wysiedlonych wsiach podlegają procesowi naturalnej sukcesji przyrodniczej. Kwitnące wiosną w środku lasu jabłonie, śliwy czy grusze są charakterystycznym znakiem wysiedlonych miejscowości. Jednak roślin, które świadczą o obecności ludzi w tych miejscach jest dużo więcej. Przejmują one przestrzeń, a pozostałości gospodarstw znikają pod warstwą pokrywającej je bujnej roślinności. Równocześnie rośliny są ciągle odradzającym się i trwałym świadectwem obecności człowieka, mogą przetrwać nawet przez następne 600 lat. Znajomość roślin pomaga odnaleźć wysiedlone wsie, może posłużyć do odtworzenia ich topografii, a także stanowi klucz do zrozumienia tej przestrzeni. Wystawa czynna od 05.09 do 31.10. 2015, wstęp wolny.

Nocne modlitwy w Łopience

lopienka_czuwanie_2015Kustosz Łopieńskiego Sanktuarium Zbyszek Kaszuba w imieniu swoim i Towarzystwa Karpackiego serdecznie zaprasza w piątek 14 sierpnia 2015 r. na  godzinę 19 do cerkwi w Łopience na stające się już powoli tradycją „Nocne czuwanie” w wigilię święta Wniebowzięcia NMP. W trakcie modlitewnego czuwania, które przewidywane jest do północy, odbędzie się m. in. wspólna modlitwa chrześcijan przed obrazem Matki Bożej Łopieńskiej, a także odśpiewane zostaną akatyst i nieszpory, odmówiony różaniec i Apel Jasnogórski.  Przewidziany jest udział zaproszonych kapłanów różnych religii i obrządków.

„Bieszczady Odnalezione” po raz trzeci

bieszczady_odnalezione3Nowy numer czasopisma „Bieszczady Odnalezione” liczy 120 stron formatu B5 i zawiera m. in. trzy artykuły o tematyce archeologicznej, w których przedstawiono wyniki najnowszych badań prowadzonych na terenie Bieszczadów Wysokich, a także artykuły będące efektem badań nad historią regionu.
A oto zawartość numeru:
Z. Maj, Monografia Wetliny cz. III;
A. Pelisiak, Z. Maj, M.Pelisiak, T. Maj, Nad Solinką i Beskidnikiem. Nowe odkrycia materiałów z końca młodszej epoki kamienia o początków epoki brązu w rejonie Moczarnego;
Ł. Bajda, Krwawe zajścia w powiecie leskim z 1932 r.;
Z. Maj, A. Pelisiak, Północ-południe, południe-północ. O bieszczadzkich transkarpackich szlakach komunikacyjnych raz jeszcze; Czytaj dalej

Dawne Bieszczady i Beskid Niski

krukar_prelekcjaGaleria Sztuki w Rymanowie Zdroju serdecznie zaprasza w środę 20 maja 2015 r. o godz. 19 na spotkanie z dr Wojciechem Krukarem, geografem, przewodnikiem turystycznym, autorem map i przewodników, członkiem Towarzystwa Karpackiego, a przede wszystkim strażnikiem pamięci karpackich toponimów, który opowiadał będzie o „Dawnych Bieszczadach i Beskidzie Niskim”. Serdecznie zapraszamy.

Majówka nad Świcą

majowka_nad_swicaDom Spotkań z Historią w Warszawie przy ul. Karowej 20 zaprasza 20 maja 2015 (środa) o godz. 12 i 18 na 96. „Opowieści z Kresów” Tomasza Kuby Kozłowskiego pt. Majówka nad Świcą. Od Bolechowa i Doliny do Wygody i Przełęczy Wyszkowskiej. Autor opowie o dolinie Świcy oraz miasteczkach dawnego woj. stanisławowskiego – Bolechowie i Dolinie. Burzliwe dzieje łupionego przez opryszków Bolechowa; wzloty i upadki górniczej Doliny; walki o przełęcz wyszkowską w latach 1914–1915; pogranicze Bieszczadów i Gorganów chętnie odwiedzane w dwudziestoleciu międzywojennym przez letników i turystów; losy bolechowskich i dolińskich Żydów – to niektóre wątki prezentacji ilustrowanej oryginalną ikonografią z epoki.

Płaj 49 – z legionową dominantą

P49_okl_mBlisko trzy czwarte objętości 49 tomu „Płaju” zajmuje tematyka legionowa, a zarazem karpacka. Nie bez kozery, albowiem jesienią i zimą 2014/15 minęło równo sto lat od tamtych dni, kiedy młodzi żołnierze Legionu Polskiego staczali swoje pierwsze boje w dolinach Marmaroszu i Gorganów. Część artykułów to pokłosie sesji historycznej zorganizowanej z tej okazji przez Towarzystwo Karpackie w Rafajłowej w dniach 1–2 października 2014 r. w ramach obchodów rocznicowych. Uroczystościom tym poświęcamy artykuł wstępny.
Na szczególne polecenie zasługuje tekst Andrzeja Wielochy przedstawiający szczegółowo najwcześniejszą fazę karpackiej kampanii legionowej i rozwiewający przy okazji narosłe wokół niej mity. Innym mitem — rzekomo legionowych umocnień górskich na grzbietach Gorganów — zajmuje się Dariusz Dyląg, Czytaj dalej