Wszystko na temat: Czarnohora

Karpaty Wschodnie na przedwojennej fotografii

Z radością i nie bez odrobiny satysfakcji pragniemy poinformować, że w połowie sierpnia tego roku trafi do księgarń album zatytułowany „Przedwojenne Bieszczady, Gorgany i Czarnohora. Karpaty Wschodnie. Najpiękniejsze Fotografie”, którego autorem jest Andrzej Wielocha. Wydana przez Wydawnictwo RM książka zawiera ponad 100 starannie wybranych przez autora i opatrzonych przez niego obszernym komentarzem fotografii pochodzących z bardzo różnych źródeł. Wiele z nich publikowanych jest po raz pierwszy. We wprowadzeniu do książki jej autor pisze tak:
Przedwojenne Karpaty Wschodnie to kraina, której już nie ma. Nie ma też już ludzi, którzy by ją pamiętali i mogliby nam o niej opowiedzieć. Cóż, nam, urodzonym za późno, nie dane już było posmakować tamtych Karpat Czytaj dalej

Polecamy najnowszy, 45 tom Płaju!

Tematem wiodącym, któremu poświęcono aż siedem tekstów jest czarnohorski Pop Iwan i wybudowane niegdyś na nim Obserwatorium. Popiwański blok otwiera stanowisko Towarzystwa Karpackiego w sprawie podejmowanych obecnie prób odbudowy tego obiektu. Zaraz po nim następuje szkic Władysława Midowicza o codziennym życiu na Pop Iwanie. Leszek Rymarowicz i Andrzej Wielocha opisują dzieje Obserwatorium po wrześniu 1939 r., które jak się okazało były całkiem bogate, a dodatkowo w tajemniczy sposób wiążące się z losami Stanisława Vincenza. Mateusz Troll odwołując się do najstarszych źródeł dokumentalnych bada przemiany stosunków własnościowych okolicznych połonin, a Wojciech Krukar zajmuje się oczywiście dziejami nazwy tego szczytu.
Kolejne cztery artykuły traktują o Huculszczyźnie i ludziach z nią związanych. Na szczególne polecenie zasługują wspomnienia Jana Milcewicza oraz tekst Mateusza i Agaty Trollów o „ukraińskim Barbizonie” – przysiółku Dzembroni, który przez kilkadziesiąt lat przyciągał czołowych ukraińskich malarzy. Czytaj dalej

Płaj 45

Płaj 45 (jesień 2012) str. 200+8

zawartość tomu:

Zamieszanie na Pop Iwanie;

Władysław Midowicz, Twierdza Nauki imienia Wielkiego Marszałka;

Leszek Rymarowicz, Andrzej Wielocha, Tajemnica Pop Iwana albo drugie życie Obserwatorium;

Leszek Rymarowicz, Spotkanie w Żabiu czyli o dialogu, do którego nie doszło;

Leszek Rymarowicz, Jerzy M. Kreiner, Działalność naukowo-badawcza na Pop Iwanie;

Mateusz Troll, O zmianach własności połonin po pokuckiej stronie Czornej Hory;

Mateusz Troll, Agata Warchalska-Troll, U Mariji Iliuk na Stepańskim w Dzembroni;

Jan Milcewicz, Wspomnienia; Czytaj dalej

Marszałek z Pop Iwana

Od zaprzyjaźnionych z nami krajoznawców z Werchowiny (Żabiego) dostaliśmy elektryzującą informację wraz z dokumentacją fotograficzną, że odnalazła się wykonana z brązu plakieta z wizerunkiem marszałka Józefa Piłsudskiego umieszczona niegdyś na ścianie holu Obserwatorium na Pop Iwanie. Licząca ok. 70 cm średnicy plakieta patrona Obserwatorium jest niestety mocno uszkodzona. Przez długi czas była zakopana w ziemi na połoninie w rejonie szczytu Pop Iwana. Nieoficjalnie dowiedzieliśmy się, że uszkodzenie plakiety miało bardzo prozaiczne przyczyny, po prostu z jej fragmentu zrobiono… krowi dzwonek. Nie wiemy tylko, czy uszkodzenie powstało przed jej ukryciem, czy już po jej wykopaniu. Tak, czy inaczej, wydaje się, że wędrująca po połoninach krowa z dzwonkiem z plakiety Marszałka jest niewątpliwym dowodem na świetne poczucie humoru ducha naszych dziejów. Informację o możliwości odkupienia plakiety od jej aktualnych właścicieli przekazaliśmy do MKiDN. Czytaj dalej

„Czarnohora” – nowe wydanie!

Wspaniała wiadomość z ostatniej chwili – istnieje ogromne prawdopodobieństwo (graniczące z pewnością), że na Spotkaniach Karpackich w piątek 15 marca odbędzie się premiera II wydania Mapy turystyczno-nazewniczej Czarnohory autorstwa Wojciecha Krukara i Mateusza Trolla, wydanej przez Wydawnictwo „Ruthenus”. Drugie wydanie różni się znacznie od pierwszego, przede wszystkim skalą 1:50 000, a także korektami treści, będącymi efektem kolejnych dwóch lat badań terenowych. Zostały na niej naniesione także aktualne przebiegi szlaków turystycznych. Co najważniejsze, w trakcie Spotkania Karpackiego mapę będzie można nabyć (cena promocyjna) i zdobyć na niej autografy obydwu autorów.
To naprawdę wyjątkowa okazja – serdecznie zapraszamy.

„Czarnohora” – mapa pełna treści

Tym razem w ramach Spotkań Karpackich tradycyjnie już w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie przy al. Na Skarpie 27 w dniu 15 marca 2013 r. o godz. 18 będziemy mieli wyjątkową okazję spotkania z kartografami i geografami zarazem Wojciechem Krukarem i Mateuszem Trollem, autorami pierwszej powojennej polskiej mapy Czarnohory. O tym, że mapa turystyczno-nazewnicza Czarnohory jest mapą wyjątkową nikogo, kto chodzi po górach przekonywać nie trzeba. Bogactwem zawartych w niej treści bije na głowę wszystkie inne mapy, włącznie nawet z przedwojenną mapę WIG. Jej autorzy opowiedzą nam o trwających wiele lat pracach terenowych nad jej opracowaniem i o przygotowywanym właśnie jej drugim wydaniem. Dr Wojciech Krukar jest członkiem Towarzystwa Karpackiego, autorem wielu map karpackich i specjalistą od nazewnictwa, dr Mateusz Troll jest pracownikiem naukowym Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ i także autorem wielu publikacji. Serdecznie zapraszamy.

Czytaj dalej

Pop Iwan – podsumowanie

Zapraszaliśmy do dyskusji o przyszłości ruin Obserwatorium na Pop Iwanie. Toczyła się ona wewnątrz naszego Towarzystwa, także w Sejmie (relacja), a jej finałem było Spotkanie Karpackie w Muzeum Ziemi PAN. Teraz czas na podsumowanie. Zacząć trzeba jednak od podziękowania wszystkim uczestnikom Spotkania za to, że zechcieli wziąć w nim udział i podzielić się swoimi przemyśleniami. Gorąco dziękujemy dr Leszkowi Rymarowiczowi, dr Włodzimierzowi Witkowskiemu i Joannie Budner, a także prof. Jerzemu Kreinerowi, który nie mogąc wziąć udziału w Spotkaniu, przekazał nam swoją opinię na piśmie (tu jej treść). Czytaj dalej

Zamieszanie na Pop Iwanie

W dniach 6-9 lipca odbyło się spotkanie robocze Zgromadzenia Parlamentarnego Polski i Ukrainy poświęcone m.in. projektowi „Polsko-Ukraińskiego Centrum Spotkań Młodzieży Akademickiej”, na który składają się odbudowa dawnego obserwatorium astronomicznego na Pop Iwanie, budowa polsko-ukraińskiego Domu Spotkań Młodzieży Akademickiej w Mikuliczynie oraz odbudowa domu Stanisława Vincenza w Bystrzcu. Projekty przygotowywane są przez Uniwersytet Warszawski oraz Przykarpacki Uniwersytet w Iwano-Frankowsku. Projekt „Centrum Spotkań” został umieszczony we Wspólnym Komunikacie Prezydentów RP i Ukrainy z grudnia 2007 r., w „Mapie Drogowej Współpracy RP i Ukrainy” podpisanej w 2009 r. i został objęty honorowym patronatem Prezydenta RP oraz Prezydenta Ukrainy. Ponownie znalazł się w „Mapie Drogowej Współpracy Polski i Ukrainy w latach 2011–2012”. Ze strony polskiej w skład delegacji weszli wicemarszałkowie Sejmu RP Cezary Grabarczyk i Marek Kuchciński oraz  dr Jan Malicki dyrektor Studium Europy Wschodniej UW, zaś stronę ukraińską reprezentowali Mykoła Tomenko wiceprzewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy, ambasador Ukrainy w Polsce Markijan Malskyj, gubernator iwano-frankowski Mykhailo Wyszywaniuk oraz prof. Igor Cependa rektor Przykarpackiego Uniwersytetu w Iwano-Frankowsku. Uczestnicy konferencji wizytowali również pozostałości obserwatorium na Pop Iwanie, co należy rozumieć, że dali się łaskawie wywieźć samochodami na szczyt. Czytaj dalej

O Pop Iwanie w „Powrotach w Czarnohorę”

Blisko 20 lat temu, w 1993 r.  ukazała się nakładem oficyny Wydawniczej „Rewasz” książka pt. „Powroty w Czarnohorę. Nie tylko przewodnik” autorstwa  Marka Olszańskiego i Leszka Rymarowicza. Warto sięgnąć dziś po nią, żeby dowiedzieć się czegoś o obserwatorium na Pop Iwanie, wokół odbudowy którego zrobiło się ostatnio wile szumu.

Biały Słoń
czyli obserwatorium na Popie Iwanie

Najbardziej chyba niesamowitym widokiem w głównym paśmie Czarnohory są wznoszące się na wierzchołku Popa Iwana ogromne ruiny przedwojennego Obserwatorium Meteorologiczno-Astronomicznego. Był to najwyżej położony w ówczesnej Polsce stale zamieszkały punkt — wyżej od Kasprowego! Z racji swego wyglądu, kosztów i kłopotów, jakie przez czternastomiesięczny okres swego działania Obserwatorium sprawiało, zwano je podobno Białym Słoniem. Czytaj dalej

Pod Krzyżem Vincenzowskim w Bystrcu

Na początku czerwca tego roku po raz trzeci (czy to już tradycja?) członkowie i sympatycy Towarzystwa Karpackiego spotkali się pod Krzyżem Vincenzowskim w Bystrcu. Organizatorem wyprawy był ponowie Andrzej Ruszczak, którego tym razem wspomagał Jura Nesteruk, biolog, pracownik naukowy Uniwersytetu Lwowskiego, oczywiście także członek Towarzystwa Karpackiego. Tym razem, po zabiegach konserwacyjnych przy krzyżu i tablicy, przeszliśmy z Bystrca przez Przełęcz pod Maryszeską do doliny Prutu, trasą którą wielokrotnie wędrował Stanisław Vincenz. Chcielibyśmy, aby – to także pomysł niezmordowanego Andrzej Ruszczaka – kiedyś na tej trasie wyznakowany został szlak turystyczny im. Stanisława Vincenza. Andrzej przekonał już do tego przedsięwzięcia sołtysa z Bystrca, który wystąpił o zgodę do dyrekcji Parku Narodowego.

Czytaj dalej