Wszystko na temat: Huculszczyzna

Katalog wystawy huculskiej

Z okazji wystawy „Na wysokiej połoninie. Sztuka Huculszczyzny – Huculszczyzna w sztuce” Muzeum Narodowe w Krakowie wydało imponujący katalog, a właściwie album. Książka bardzo staranie wydana w twardej oprawie liczy 204 strony formatu 245/310 mm i zawiera, oprócz obszernego wstępu autorstwa komisarza wystawy Mirosława P. Kruka, skróconą biografię Stanisława Vincenza, artykuł Jerzego Kapłona o poznaniu i zagospodarowaniu polskich Karpat Wschodnich oraz wiele wspaniałych reprodukcji malarstwa (Wyczółkowski, Axentowicz, Obst, Pautsch, Sichulski i in.), grafiki i fotografii o tematyce huculskiej, a także zdjęć wybranych eksponatów – wyrobów ludowego rzemiosła. Jak przystało na katalog znajdziemy w nim także pełny liczący aż 923 pozycje!, spis prezentowanych na wystawie obiektów. Serdecznie polecamy.

Ocalony świat. Gertnerzy z Żabiego (Płaj 40)

Leszek Rymarowicz

Co to znaczy, kiedy ludzie mówią, że prawda idzie przez świat?
To znaczy, że zewsząd ją wyrzucają, i że musi wędrować dalej.
Baalszem

Kiedy zasiadałem nad opracowaniem dla „Płaju” krótkiego artykułu dotyczącego Gertnerów z Żabiego, wydawało mi się, że to zadanie stosunkowo proste. Restauracja i hotel lub inaczej zajazd Gertnera stojący tuż nad brzegiem Czeremoszu w Słupejce w czasach międzywojennej prosperity gościł wielu turystów, letników, naukowców oraz przedstawicieli najwyższych władz Rzeczypospolitej odwiedzających tę modną wówczas miejscowość. Zarówno obiekty, jak i ich gospodarz przewijają się więc w wielu wspomnieniach turystycznych, przewodnikach, artykułach prasowych, a także w utworach literackich. Znaczna część wątków żydowskich w Na wysokiej połoninie zbudowana jest wokół postaci powszechnie znanego i szanowanego arendarza Etyka, którego pierwowzorem – jak wiadomo – był właśnie Elizar (Lejzor) Gertner, dobry znajomy Stanisława Vincenza. Jego też pamięci zadedykował Stanisław Vincenz swoje wydane w Londynie w 1977 r. Tematy żydowskie. Czytaj dalej

Huculi w Warszawie

W ramach Międzynarodowego Festiwalu Huculskiego „Słowiańska Atlantyda” w 40. rocznicę śmierci Stanisława Vincenza Centrum Promocji Kultury w Dzielnicy Praga Południe m. st. Warszawy przy ul. Podskarbińskiej 2 zaprasza na następujące imprezy:
7 maja o godz. 1500 na pokazy filmów o Huculszczyźnie i Stanisławie Vincenzie. W programie „Śladami Vincenza”, reż. W. Czechowskiego, „Od Krakowa do Bystrca”, reż. K. Krzyżanowskiego, „Uśmiech na ustach, a w oczach łzy”, reż. J. Sosińskiego, „Cienie zapomnianych przodków”, reż. S. Paradżanowa.
8 maja o godz.1700 na wykład „Huculszczyzna w grafice” Jana Skłodowskiego (Towarzystwo Karpackie). Zarówno 14 kwietnia, jak i 7 i 8 maja imprezom będzie towarzyszyć prezentacja i sprzedaż publikacji Oficyny Wydawniczej „Rewasz”, w tym Płaju. Więcej informacji oraz szczegółowy plan imprez festiwalowych na stronie: www.karpatywschodnie.pttk.pl

Cztery dni w Górach Hryniawskich

Kolejne „Spotkanie Karpackie” w Muzeum Ziemi w Warszawie wypełni prezentacja zdjęć i opowieść o wędrówce w sierpniu ubiegłego roku przez połoniny Gór Hryniawskich przedstawiona przez Irenę Wielochę. Warto zaznaczyć, że autorka prezentacji za jedno ze zdjęć, które pokaże na naszym spotkaniu otrzymała wyróżnienie na rozstrzygniętym w styczniu konkursie fotograficznym p.t. „Dawne Kresy we współczesnym obiektywie” zorganizowanym przez Muzeum Niepodległości. Serdecznie zapraszamy 18 lutego 2011 r. o godz. 18 jak zwykle w Muzeum Ziemi PAN (Willa Pniewskiego) przy Alei Na Skarpie 27.

Wieczór huculski

Muzeum Podkarpackie w Krośnie zaprasza na „Wieczór huculski” poświęcony górom, muzyce, nazewnictwu, zwyczajom i etnografii Huculszczyzny, który odbędzie się 18 listopada 2010 r. (czwartek) o godz. 1700 w sali muzeum (ul. Piłsudskiego 16).
Program wieczoru:
Justyna Cząstka-Kłapyta, Fenomen muzyki Huculszczyzny, prezentacja instrumentów i muzyki huculskiej
Piotr Kłapyta, Charakterystyka pasm górskich Huculszczyzny
Wojciech Krukar, Nazewnictwo terenowe Huculszczyzny. Promocja pierwszej polskiej mapy turystyczno-nazewniczej Czarnohory.
Wstęp wolny.

Mapa Czarnohory

W połowie lipca 2010 r. ukazała się mapa Czarnohory autorstwa Wojciecha Krukara i Mateusza Trolla wydana przez wydawnictwo „Ruthenus”. Jak wszystkie mapy Wojtka Krukara i ta imponuje przede wszystkim ogromnym bogactwem toponimów. Mimo skali 1:60000 jest bardzo szczegółowa, a przy tym ma czytelny i przejrzysty rysunek. Zasięg mapy: od Połoniny Worożeskiej w Świdowcu na pn.-zach., po Hordia, Rotyło i Ihrec na pn.-wsch. oraz od Kosowskiej Polany i Diłowego na pd.-zach., po Hryniawę i Hramitne na pd.-wsch. Rewers zawiera informacje o środowisku przyrodniczym, nazewnictwie, ludności i historii, a także słownik nazw geograficznych, informacje o ochronie przyrody, służbie ratunkowo-poszukiwawczej oraz mapę czarnohorskich staji i panoramę 360° z Howerli.

Muzeum Huculskie w Żabiem (Płaj 36)

Łukasz Quirini-Popławski

Fragment (…)

Budowa Muzeum Huculskiego

Jednym z pierwszych zadań, jakie postawiło przed sobą Towarzystwo Przyjaciół Huculszczyzny było zorganizowanie własnego, centralnego ośrodka naukowego na Huculszczyźnie.[1] Przy Zarządzie TPH w kwietniu 1934 r. zawiązano Koło Naukowe dla koordynacji prac organów państwowych, samorządowych, instytucji społecznych i osób prywatnych. Koło Naukowe postawiło sobie również za cel doprowadzenie do publikacji wielkiego zbiorowego dzieła o Karpatach Wschodnich, jako efektu współpracy polskich i zagranicznych środowisk naukowych[2] oraz „stworzenie” ośrodka naukowo-muzealnego w Żabiem pod nazwą „Muzeum Huculskie”. Dotychczas nie było bowiem placówki, która wyłącznie zajmowałaby się badaniami naukowymi i gromadzeniem zbiorów kultury materialnej. Co więcej na terenie południowo-wschodniej Polski nie funkcjonował w pełni żaden znaczący ośrodek, pełniący równocześnie rolę naukową i muzealną. Działające w Truskawcu i Samborze muzea posiadały jedynie zbiory sztuki ludowej.[3]

W ramach Koła Naukowego powstały komisje tematyczne: geograficzna, historyczna, gospodarcza, etnograficzna, przyrodnicza oraz muzealna. Zgodnie z założeniami Towarzystwa Przyjaciół Huculszczyzny placówka miała za zadanie: (1) ześrodkować twórczość ludu huculskiego obecną, jak i minioną z wszelkich dziedzin życia, sztuki – oraz przyrody martwej i żywej, celem podtrzymania podupadającej odrębności w folklorystycznej tej pięknej części kraju; (2) utworzyć w centrum Huculszczyzny ośrodek badań naukowych, przez co da się możność bezpośredniego zetknięcia uczonych z przedmiotem badań we wszelkich jego przejawach, – a wyniki tych badań, zebrane na miejscu, dadzą materiał do dalszych prac naukowych; (3) utworzyć w centrum Huculszczyzny jako dopełnienie terenu turystycznego pokaz wartości naturalnych, dostępny dla wszystkich, co ma wielkie znaczenie propagandowe nietylko dla obywateli Polski, a również dla coraz liczniej przybywających cudzoziemców; (4) zachęcić miejscową ludność huculską do zachowania swojej odrębności w dziedzinie sztuki, budownictwa, ubioru i obrzędów, a przez wykazanie państwowej opieki i zainteresowania nimi – przywiązanie ich temsamem do Macierzy Polski; (5) przez możność zbytu miejscowych wyrobów ludowych uszlachetnionych obecnością eksponatów muzealnych – podniesienie produkcji ludowej w różnych gałęziach pracy; (6) utworzenie w centrum Huculszczyzny ośrodka pracy państwowo-twórczej, promieniującego na całą połać tej dzielnicy, w kierunku wychowawczo-państwowym.[4] Czytaj dalej

Bystrec 2010

Koncert kapeli „Czeremosz” Romana Kumłyka na uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej na miejscu domu Stanisława Vincenza w Bystrcu 1 czerwca 2010 r.

 

Stanisław Vincenz powrócił na Wierchowinę

1 czerwca 2010 r. w podczarnohorskim Bystrcu odbyła się uroczystość poświęcenia pamiątkowej tablicy i huculskiego dębowego krzyża ustawionych staraniem Towarzystwa Karpackiego w miejscu gdzie w latach 1926-1940 stał dom Stanisława Vincenza. Uroczystość, w której wzięło udział blisko 100 osób, odbyła się w siedemdziesiątą rocznicę ucieczki autora tetralogii „Na wysokiej połoninie” przed spodziewanym aresztowaniem przez NKWD i opuszczenia na zawsze ukochanej Wierchowiny (plakat).
Inskrypcja umieszczona na tablicy w trzech językach – po ukraińsku, po polsku i w jidysz brzmi następująco:

„Wierzę w siłę ducha.” Iwan Franko
„Posiadłości, domeny i domy rozsypują się w proch, a to co ludzkie pozostaje i trzyma przyszłość w swoich objęciach” Stanisław Vincenz
W tym miejscu w latach 1926-1940 stał dom Stanisława Vincenza (1888-1971) autora tetralogii „Na wysokiej połoninie”. Tu została spisana opowieść o dawnej Wierchowinie – świecie mądrym, dobrym i szczęśliwym.
1 czerwca 2010 r. Towarzystwo „Huculszczyna”, Towarzystwo Karpackie

Czytaj dalej

Powrót na Wierchowinę

Stanisława Vincenza powrót na WierchowinęPod koniec maja 2010 r. wypada siedemdziesiąta rocznica ostatniej czarnohorskiej wędrówki Stanisława Vincenza. Wędrówki jakże dramatycznej, bo będącej z jednej strony ucieczką przed spodziewanym aresztowaniem i zapadającą nad Huculszczyzną nocą sowieckiej władzy, z drugiej eksodusem, porzuceniem Wierchowiny – ukochanej duchowej ojczyzny, do której za życia nie dane już mu było powrócić.
Towarzystwo Karpackie przygotowało projekt uczczenia tej rocznicy. Chcielibyśmy aby po 70 latach, autor „Na wysokiej połoninie”, przynajmniej symbolicznie mógł do stóp Czarnohory powrócić. Na miejscu domu Stanisława Vincenza stanie kamień z tablicą pamiątkową i huculski krzyż.

Zapraszamy serdecznie na skromną uroczystości odsłonięcia i poświęcenia tablicy, która odbędzie się w dniu 1 czerwca 2010 r. w Bystrcu.
A oto program uroczystości
godz. 1000
Rozpoczęcie uroczystości sygnałem na trembitach, a następnie odsłonięcie pamiątkowej tablicy i poświęcenie krzyża, głazu i tablicy przez księży – prawosławnego z Bystrca, greckokatolickiego z Dzembroni i rzymskokatolickiego z Kołomyi. Czytaj dalej