Wszystko na temat: Huculszczyzna

Płaj 40

PŁAJ 40 (wiosna 2010) 208+16

zawartość tomu:

Stanisława Vincenza powrót na Wierchowinę;

Stanisław Vincenz – Iwan Prokopiw. Listy 1960-1971;

Obraz Huculszczyzny w liście Stanisława Vincenza do gen. Tadeusza Kasprzyckiego;

Tadeusz M. Trajdos, Gimnazjum kołomyjskie w latach szkolnych Stanisława Vincenza;

Andrzej Wielocha, Tajemnicza nazwa „Beskid” – jej desygnaty, konteksty i znaczenia (część II);

Leszek Rymarowicz, Ocalony świat. Gertnerzy z Żabiego;

Jan Skłodowski, Andrzej Klakurka i pomnik legionistów w Rafajłowej; Czytaj dalej

Kulminacja Festiwalu Huculskiego

W dniach 21 i 22  maja 2011 roku zgodnie z hasłem „Kraków miastem Stanisława Vincenza” w Krakowie miały miejsce kulminacyjne wydarzenia Międzynarodowego Festiwalu Huculskiego „Słowiańska Atlantyda”. A były to:

– nabożeństwo odprawione w intencji Stanisława i Ireny Vincenzów w kościele Najświętszego Salwatora;

– sygnał trembit i złożenie kwiatów na mogile na Stanisława i Ireny Vincenzów na Salwatorze w 20. rocznicę przeniesienia ich prochów ze Szwajcarii do Krakowa; Czytaj dalej

Badania nad pasterstwem w Ukraińskich Karpatach

Pierwsze interdyscyplinarne badania nad gospodarką pasterską w Ukraińskich Karpatach miały miejsce w 1999 r., a prowadzono je w paśmie Świdowca oraz w Czarnohorze, na połoninach Kukula i w paśmie Kostrzycy. Wyniki prac zostały opublikowane w monografii Pasterstwo na Huculszczyźnie. Gospodarka – kultura – obyczaj, Warszawa 2001.
Latem 2009 r. po upływie dziesięciu lat przeprowadzono terenową kwerendę mającą na celu ustalenie zmian, jakie nastąpiły w gospodarce pasterskiej w ciągu minionej dekady. Jej efektem jest książka Przekształcenia gospodarki pasterskiej w Ukraińskich Karpatach.
Janusz Gudowski, Jacek Hucuł-Stróżewski, Jurij Nesteruk, Andrzej Ruszczak, Włodzimierz Witkowski, Maciej Ząbek, Przekształcenia gospodarki pasterskiej w Ukraińskich Karpatach, Warszawa 2011, Wydawnictwo Akademickie „Dialog” s. 120. format B5.
Czytaj dalej

Katalog wystawy huculskiej

Z okazji wystawy „Na wysokiej połoninie. Sztuka Huculszczyzny – Huculszczyzna w sztuce” Muzeum Narodowe w Krakowie wydało imponujący katalog, a właściwie album. Książka bardzo staranie wydana w twardej oprawie liczy 204 strony formatu 245/310 mm i zawiera, oprócz obszernego wstępu autorstwa komisarza wystawy Mirosława P. Kruka, skróconą biografię Stanisława Vincenza, artykuł Jerzego Kapłona o poznaniu i zagospodarowaniu polskich Karpat Wschodnich oraz wiele wspaniałych reprodukcji malarstwa (Wyczółkowski, Axentowicz, Obst, Pautsch, Sichulski i in.), grafiki i fotografii o tematyce huculskiej, a także zdjęć wybranych eksponatów – wyrobów ludowego rzemiosła. Jak przystało na katalog znajdziemy w nim także pełny liczący aż 923 pozycje!, spis prezentowanych na wystawie obiektów. Serdecznie polecamy.

Ocalony świat. Gertnerzy z Żabiego (Płaj 40)

Leszek Rymarowicz

Co to znaczy, kiedy ludzie mówią, że prawda idzie przez świat?
To znaczy, że zewsząd ją wyrzucają, i że musi wędrować dalej.
Baalszem

Kiedy zasiadałem nad opracowaniem dla „Płaju” krótkiego artykułu dotyczącego Gertnerów z Żabiego, wydawało mi się, że to zadanie stosunkowo proste. Restauracja i hotel lub inaczej zajazd Gertnera stojący tuż nad brzegiem Czeremoszu w Słupejce w czasach międzywojennej prosperity gościł wielu turystów, letników, naukowców oraz przedstawicieli najwyższych władz Rzeczypospolitej odwiedzających tę modną wówczas miejscowość. Zarówno obiekty, jak i ich gospodarz przewijają się więc w wielu wspomnieniach turystycznych, przewodnikach, artykułach prasowych, a także w utworach literackich. Znaczna część wątków żydowskich w Na wysokiej połoninie zbudowana jest wokół postaci powszechnie znanego i szanowanego arendarza Etyka, którego pierwowzorem – jak wiadomo – był właśnie Elizar (Lejzor) Gertner, dobry znajomy Stanisława Vincenza. Jego też pamięci zadedykował Stanisław Vincenz swoje wydane w Londynie w 1977 r. Tematy żydowskie. Czytaj dalej

Huculi w Warszawie

W ramach Międzynarodowego Festiwalu Huculskiego „Słowiańska Atlantyda” w 40. rocznicę śmierci Stanisława Vincenza Centrum Promocji Kultury w Dzielnicy Praga Południe m. st. Warszawy przy ul. Podskarbińskiej 2 zaprasza na następujące imprezy:
7 maja o godz. 1500 na pokazy filmów o Huculszczyźnie i Stanisławie Vincenzie. W programie „Śladami Vincenza”, reż. W. Czechowskiego, „Od Krakowa do Bystrca”, reż. K. Krzyżanowskiego, „Uśmiech na ustach, a w oczach łzy”, reż. J. Sosińskiego, „Cienie zapomnianych przodków”, reż. S. Paradżanowa.
8 maja o godz.1700 na wykład „Huculszczyzna w grafice” Jana Skłodowskiego (Towarzystwo Karpackie). Zarówno 14 kwietnia, jak i 7 i 8 maja imprezom będzie towarzyszyć prezentacja i sprzedaż publikacji Oficyny Wydawniczej „Rewasz”, w tym Płaju. Więcej informacji oraz szczegółowy plan imprez festiwalowych na stronie: www.karpatywschodnie.pttk.pl

Cztery dni w Górach Hryniawskich

Kolejne „Spotkanie Karpackie” w Muzeum Ziemi w Warszawie wypełni prezentacja zdjęć i opowieść o wędrówce w sierpniu ubiegłego roku przez połoniny Gór Hryniawskich przedstawiona przez Irenę Wielochę. Warto zaznaczyć, że autorka prezentacji za jedno ze zdjęć, które pokaże na naszym spotkaniu otrzymała wyróżnienie na rozstrzygniętym w styczniu konkursie fotograficznym p.t. „Dawne Kresy we współczesnym obiektywie” zorganizowanym przez Muzeum Niepodległości. Serdecznie zapraszamy 18 lutego 2011 r. o godz. 18 jak zwykle w Muzeum Ziemi PAN (Willa Pniewskiego) przy Alei Na Skarpie 27.

Wieczór huculski

Muzeum Podkarpackie w Krośnie zaprasza na „Wieczór huculski” poświęcony górom, muzyce, nazewnictwu, zwyczajom i etnografii Huculszczyzny, który odbędzie się 18 listopada 2010 r. (czwartek) o godz. 1700 w sali muzeum (ul. Piłsudskiego 16).
Program wieczoru:
Justyna Cząstka-Kłapyta, Fenomen muzyki Huculszczyzny, prezentacja instrumentów i muzyki huculskiej
Piotr Kłapyta, Charakterystyka pasm górskich Huculszczyzny
Wojciech Krukar, Nazewnictwo terenowe Huculszczyzny. Promocja pierwszej polskiej mapy turystyczno-nazewniczej Czarnohory.
Wstęp wolny.

Mapa Czarnohory

W połowie lipca 2010 r. ukazała się mapa Czarnohory autorstwa Wojciecha Krukara i Mateusza Trolla wydana przez wydawnictwo „Ruthenus”. Jak wszystkie mapy Wojtka Krukara i ta imponuje przede wszystkim ogromnym bogactwem toponimów. Mimo skali 1:60000 jest bardzo szczegółowa, a przy tym ma czytelny i przejrzysty rysunek. Zasięg mapy: od Połoniny Worożeskiej w Świdowcu na pn.-zach., po Hordia, Rotyło i Ihrec na pn.-wsch. oraz od Kosowskiej Polany i Diłowego na pd.-zach., po Hryniawę i Hramitne na pd.-wsch. Rewers zawiera informacje o środowisku przyrodniczym, nazewnictwie, ludności i historii, a także słownik nazw geograficznych, informacje o ochronie przyrody, służbie ratunkowo-poszukiwawczej oraz mapę czarnohorskich staji i panoramę 360° z Howerli.

Muzeum Huculskie w Żabiem (Płaj 36)

Łukasz Quirini-Popławski

Fragment (…)

Budowa Muzeum Huculskiego

Jednym z pierwszych zadań, jakie postawiło przed sobą Towarzystwo Przyjaciół Huculszczyzny było zorganizowanie własnego, centralnego ośrodka naukowego na Huculszczyźnie.[1] Przy Zarządzie TPH w kwietniu 1934 r. zawiązano Koło Naukowe dla koordynacji prac organów państwowych, samorządowych, instytucji społecznych i osób prywatnych. Koło Naukowe postawiło sobie również za cel doprowadzenie do publikacji wielkiego zbiorowego dzieła o Karpatach Wschodnich, jako efektu współpracy polskich i zagranicznych środowisk naukowych[2] oraz „stworzenie” ośrodka naukowo-muzealnego w Żabiem pod nazwą „Muzeum Huculskie”. Dotychczas nie było bowiem placówki, która wyłącznie zajmowałaby się badaniami naukowymi i gromadzeniem zbiorów kultury materialnej. Co więcej na terenie południowo-wschodniej Polski nie funkcjonował w pełni żaden znaczący ośrodek, pełniący równocześnie rolę naukową i muzealną. Działające w Truskawcu i Samborze muzea posiadały jedynie zbiory sztuki ludowej.[3]

W ramach Koła Naukowego powstały komisje tematyczne: geograficzna, historyczna, gospodarcza, etnograficzna, przyrodnicza oraz muzealna. Zgodnie z założeniami Towarzystwa Przyjaciół Huculszczyzny placówka miała za zadanie: (1) ześrodkować twórczość ludu huculskiego obecną, jak i minioną z wszelkich dziedzin życia, sztuki – oraz przyrody martwej i żywej, celem podtrzymania podupadającej odrębności w folklorystycznej tej pięknej części kraju; (2) utworzyć w centrum Huculszczyzny ośrodek badań naukowych, przez co da się możność bezpośredniego zetknięcia uczonych z przedmiotem badań we wszelkich jego przejawach, – a wyniki tych badań, zebrane na miejscu, dadzą materiał do dalszych prac naukowych; (3) utworzyć w centrum Huculszczyzny jako dopełnienie terenu turystycznego pokaz wartości naturalnych, dostępny dla wszystkich, co ma wielkie znaczenie propagandowe nietylko dla obywateli Polski, a również dla coraz liczniej przybywających cudzoziemców; (4) zachęcić miejscową ludność huculską do zachowania swojej odrębności w dziedzinie sztuki, budownictwa, ubioru i obrzędów, a przez wykazanie państwowej opieki i zainteresowania nimi – przywiązanie ich temsamem do Macierzy Polski; (5) przez możność zbytu miejscowych wyrobów ludowych uszlachetnionych obecnością eksponatów muzealnych – podniesienie produkcji ludowej w różnych gałęziach pracy; (6) utworzenie w centrum Huculszczyzny ośrodka pracy państwowo-twórczej, promieniującego na całą połać tej dzielnicy, w kierunku wychowawczo-państwowym.[4] Czytaj dalej