Wszystko na temat: Legiony Polskie

Do zdobycia oryginalne meldunki gen. Hallera

27 lutego 2015 | Aukcyjne karpatiana, Informacje | Na temat: ,

walki_II_bryg_GrotowskiNa IV Aukcji Internetowej Książek i Grafiki organizowanej 14 marca 2015 r. przez warszawski antykwariat „Lamus” na portalu www.secretera.pl można licytować kilka ciekawych pozycji karpackich jak np. książkę Żelisława Grotowskiego, Walki II-giej Brygady Legionów, Piotrków 1916 (poz. kat. 419) czy przewodnik Igora Czajkowskiego, Beskid Wschodni. Szlaki turystyczne w dorzeczach Prutu i Czarnej Bystrzycy, Stanisławów – Jaremcze (poz. kat. 573) i wiele innych. Rewelacją aukcji są oryginalne meldunki pisane z pola walki ręką majora Józefa Hallera z jego autografem, datowane Rafajłowa 6 II 1915 r. (poz. kat. 39) a kierowane do c. i k. Komendy Legionów Polskich w Königsfeld. Tu wprawdzie organizatorzy aukcji popełnili błąd opisując Königsfeld jako Korolewo – otóż to nie o tę miejscowość w meldunku chodzi. Meldunek był kierowany do Königsfeld (węg. Királymezo) dziś Ust Czorna, a nie do Königsfeld (węg. Királyháza) dziś Korolewo. Pomylić się łatwo, tym bardziej, że obydwie miejscowości zapisały się w dziejach Legionu Polskiego, ale różnica jest istotna. Tak, czy inaczej jest to wyjątkowa okazja zdobycia oryginalnego dokumentu z kampanii wschodnikarpackiej Legionów Polskich. Cena wywoławcza 500 zł.

Uroczystości w Kirlibabie

8 lutego 2015 | Wydarzenia | Na temat: ,

a_kilibaba_01W sobotę 7 lutego 2015 r. w Kirlibabie (Cârlibaba) na Bukowinie odbyła się uroczystość upamiętniająca 100-lecie bitwy Legionu Polskiego z wojskami rosyjskimi w dniach 19-23 stycznia 1915 r. W zwycięskiej bitwie zginęło 12 legionistów z 2 Pułku Legionów Polskich, którzy zostali pochowani w pobliżu miejscowego kościoła katolickiego. W 1932 r. powstał w tym miejscu pomnik, odrestaurowany w 2007 r. z inicjatywy Towarzystwa Karpackiego z funduszy Senatu RP. W uroczystości uczestniczył Ambasador M. Szczygieł i attaché obrony płk. T. Domański, obecni byli także przedstawiciele władz województwa Suceava, kierownictwo Związku Polaków w Rumunii oraz miejscowa ludność. Asystę wojskową zapewniła rumuńska kompania honorowa z 81 Brygady Zmechanizowanej z Bistricy.

Stulecie bitwy pod Kirlibabą

19 stycznia 2015 | Ogólne | Na temat:

kirlibabaDokładnie sto lat temu w dniach 19-23 stycznia 1915 r. w rejonie karpackiej wsi Kirlibaba (Cârlibaba, dziś rumuńska Bukowina) stoczyli zwycięskie boje z Rosjanami żołnierze Legionu Polskiego.
W połowie stycznia 1915 roku, w wyniku niepowodzeń oddziałów austro-węgierskich w walkach na Pokuciu, Rosjanie weszli na prawie nie bronioną Bukowinę zajmując Kympulung Mołdawski, Iacobeni i Kirlibabę. Zagrożenie strategicznych dla Węgier przełęczy Rotunda i Przysłop spowodowało konieczność szybkiego kontrataku. Zadanie to powierzono grupie operacyjnej gen. Pflanzer-Baltina, w której skład włączono część Legionu Polskiego dowodzoną nominalnie przez gen. Karola Trzaskę-Durskiego, a faktycznie przez płk. Zygmunta Zielińskiego. W jej skład wchodziło 5 batalionów 2. i 3. pułku piechoty, dwa szwadrony kawalerii i dwie baterie artylerii, w sumie 90 oficerów i około 2100 żołnierzy. Czytaj dalej →

Prelekcja w Izbie Pamięci Rodu Hallerów

11 grudnia 2014 | Informacje | Na temat:

Zapraszamy do Jurczyc koło Skawiny na prelekcję dr. Dariusza Dyląga.

jurczyce-plakat

Legiony Polskie w Karpatach Wschodnich

20 października 2014 | Wydarzenia | Na temat: ,

sklodowsk2iW dniu 24 października 2014 r. w 100-lecie walk toczonych przez polskich legionistów w Karpatach Wschodnich Dom Spotkań z Historią zaprasza o godz. 18  do swojej siedziby w Warszawie przy ul. Karowej 20 na spotkanie z dr. Janem Skłodowskim, fotografikiem, pisarzem, podróżnikiem, badaczem Kresów, od lat dokumentującym i popularyzującym karpacką epopeję Legionów, który opowie o walkach Legionów w dolinie Bystrzycy Nadwórniańskiej i o Rzeczpospolitej Rafajłowskiej. Wstęp wolny.

Dzieje kompanii huculskiej 2 pułku piechoty Legionów Polskich (Płaj 38)

12 października 2014 | Płaj - artykuły | Na temat: ,

Andrzej Wielocha

01_komp_huc_kossakPod koniec listopada 1914 r. 71 rosyjska dywizja piechoty rozpoczęła ofensywę z rejonu Śniatynia i Waszkowiec w górę doliny Czeremoszu. Pod jej naporem austriacka 54 dywizja piechoty gen. Schultheissa cofnęła się aż do Uścia Putyłowego. Dowódca frontu gen. Pfanzer-Baltin postanowił na zagrożony odcinek frontu przerzucić bataliony wydzielone z grupy Legionów Polskich.
25 listopada 1914 r. przyszedł do Rafajłowej rozkaz nakazujący grupie gen. Durskiego złożonej z 5 batalionów 2. i 3. pułku piechoty przejście pospiesznym marszem w dolinę Czarnego Czeremoszu w rejon Krzyworównia – Jasienów Górny na pomoc cofającej się 54 dywizji. Grupa, którą prowadził płk. Zygmunt Zieliński została podporządkowana gen. Schultheissowi dowódcy cofającej się 54 dywizji. Marszruta wydzielonych oddziałów wiodła doliną Dołżyńca, a następnie Prutca do Tatarowa. Postoje wyznaczono w Błotku, Tatarowie, a następnie w Worochcie, Żabiem i w Jasienowie Górnym. Wraz z grupą odeszła z Rafajłowej część artylerii i kawaleria, a za nimi cała Komenda Legionów. Tabory skierowano przez Königsfeld (1), Dombo do Taraczköz w dolinie Cisy, gdzie załadowane zostały na wagony i przewiezione koleją do Körösmezö. Cała ta operacja w literaturze historycznej, a także we wspomnieniach funkcjonuje najczęściej pod nazwą „kampania na Huculszczyźnie”, co jest o tyle ciekawe, że przecież Rafajłowa i jej najbliższe okolice, tak w większości opracowań etnograficznych, jak i w potocznym mniemaniu, to także Huculszczyzna. Czytaj dalej →

Uroczystości u stóp Gorganów

7 października 2014 | Wydarzenia | Na temat: ,

tablica2mOd 30 września do 4 października 2014 r. w dolinie Bystrzycy Nadwórniańskiej odbywały się organizowane przez Towarzystwo Karpackie uroczyste obchody jubileuszu stulecia walk Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich. Kulminacyjnym ich punktem było odsłonięcie 4 października tablicy pamiątkowej ufundowanej staraniem naszego Towarzystwa w kościele pw. Wniebowzięcia NMP w Nadwórnej. Poprzedziła je msza święta odprawiona przez proboszcza nadwórniańskiej parafii ks. Walerego Skrabę wspólnie z o. Marcinem Wirkowskim paulinem z Kamieńca Podolskiego. W uroczystościach udział wziął Konsul Generalny RP we Lwowie Jarosław Drozd, przedstawiciele władz miasta i regionu, oraz polskich organizacji. Wystąpił Chór Katedry Lwowskiej, a członkowie lwowskiego Strzelca zaciągnęli przed tablicą wartę honorową. W kruchcie kościoła zaprezentowana została przygotowana przez Jana Skłodowskiego wystawa przedstawiająca walki Legionów Polskich w dolinie Bystrzycy Nadwórniańskiej. Czytaj dalej →

Odwiedzajmy Berbeşti

8 września 2014 | Ogólne | Na temat: ,

berbesti_01mxBlisko rok temu pisaliśmy już o tym, że w położonej w dolinie Mary (dopływ Izy) miejscowości Berbeşti w rumuńskim Marmaroszu na starym wiejskim cmentarzu, dzięki staraniu pana Laurenţiu Batina i jego rodziny, stanęła piękna drewniana „troiță” wieńcząca grób poległych tu 6 października 1914 roku polskich Legionistów. Wkrótce minie dokładnie 100 lat od dnia, w którym miała miejsce potyczka przy moście na Marze w Berbeşti, będąca pierwszą walką Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich. Poległych w niej pięciu (sześciu?)  legionistów pochowano na pobliskim cmentarzu. Pan Laurenţiu Batin i mieszkańcy Berbeşti planują w dniu 10 października 2014 roku uroczystą modlitwę za duszę poległych Polaków i założenie kwiatów na odnowionej mogile. Do udziału w tej uroczystości zapraszają serdecznie wszystkich tych, którzy chcieli by w setną rocznicę śmierci oddać hołd poległym.
Ze swej strony apelujemy do wszystkich polskich turystów zwiedzających cerkwie w dolinie Izy czy wesoły cmentarz w Săpânța – pamiętajcie o mogile Polskich Legionistów w Berbeşti. Naprawdę niewiele drogi trzeba nadłożyć, to tylko 8 km od Syhotu Marmaroskiego, żeby pokłonić się prochom żołnierzy poległych przed stu laty w drodze do wolnej Polski. Dla ułatwienia zamieszczamy plan miejscowości, na którym przedstawiamy dokładną lokalizację mogiły, oraz trasę dojazdu do niej (wąska droga asfaltowa) lub dojścia (ok. 1 km).

mapa_mala_X Czytaj dalej →

Przełęcz Legionów na FDC

7 sierpnia 2014 | Ogólne | Na temat: ,

fdc_legionyZ satysfakcją informujemy, że Poczta Polska w dniu 6 sierpnia br. wprowadziła do obiegu znaczek pocztowy o wartości 8,50 zł emisji „Legiony Polskie”. Znaczek wydrukowano w formacie  54 x 54 mm (w bloku 77 x 104 mm), w nakładzie 200.000 szt.  Została wydana również koperta FDC, na której przedstawiono krzyż z Przełęczy Legionów i zamieszczony pod nim czterowiersz. Autorem projektu jest Karol Tabaka. Nieskromnie zaznaczymy, że mamy swój udział w zamieszczeniu symboli kampanii wschodniokarpackiej Legionów Polskich na Kopercie Pierwszego Dnia Obiegu (FDC).

Mapa walk Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich

4 sierpnia 2014 | Ogólne | Na temat: , , ,

mapa_kampaniiW ostatnim czasie – setnej rocznicy nie można przegapić – w muzeach polskich otwarto kilka wystaw poświęconych I wojnie światowej. Pod koniec lipca 2014 r. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie zaprezentowało wystawę „Wielka Wojna 1914-1918. Prawdziwy koniec Belle Èpoque. Niewielka część wystawy poświęcona jest Legionom Polskim, o II Brygadzie jest trochę, ale o kampanii karpackiej nie ma prawie nic. Muzeum Historii Żydów Polskich prezentuje wystawę „Żyd, Polak, legionista 1914–1920”, też o walkach w legionów w Karpatach Wschodnich ani słowa, a przecież aż prosiło się przypomnieć przy tej okazji choćby postać rafajłowskiego karczmarza Leizora Wundermanna, którego zasługi dla „Republiki Rafajłowskiej” jeszcze wiele lat po wojnie z wdzięcznością wspominali legionowi dowódcy. W Muzeum Narodowym w Krakowie 6 sierpnia 2014 r. otwarta zostanie wystawa „Legiony Polskie 1914-1918”. Miejmy nadzieję, że przynajmniej jej twórcy nie zapomną o wschodniokarpackiej kampanii, i że po stu latach poczucie zapomnienia i gorzkie słowa jej uczestników o „nowej San Domingo” przestaną mieć uzasadnienie. Tymczasem, żeby przywrócić pamięć o skali prawie półrocznych walk toczonych przez Legiony Polskie od Ökörmező po Kimpulung Mołdawski i od Syhotu Marmaroskiego po Bohorodczany, prezentujemy ich mapę (wystarczy klikną na zamieszczony obok jej fragment). Może się przyda organizatorom kolejnych wystaw.
Мапа: Кампанія Східно-Карпатська Польських Легіонерів 1914-1915