Wszystko na temat: Łemkowszczyzna

Ilustrowana historia Rusinów Karpackich

narod_znikadUkazało się wreszcie długo oczekiwane polskie wydanie książki Paula Roberta Magocsi’ego pt. „Naród znikąd. Ilustrowana historia Rusinów Karpackich”. To popularna praca prezentująca podstawowe wiadomości na temat dziejów Rusinów Karpackich z uwzględnieniem całego zamieszkiwanego przez nich fragmentu Karpat. Praca zawiera wprawdzie wiele tez dyskusyjnych, a także pewne niekonsekwencje, ale warta jest polecenia, przede wszystkim jako swoisty manifest tożsamościowy Rusi Karpackiej. Książka jest bogato ilustrowana i zawiera mapy wraz z ich omówieniami. Można ją nabyć w Oficynie Wydawniczej „Rewasz”, będzie też do kupienia na Spotkaniach Karpackich!
Wydanie książki w języku polskim udało się dzięki staraniom Stowarzyszenia Ruska Bursa w Gorlicach. Jej publikacją wydawnictwo W. Padiaka z Użhorodu sfinalizowało prace nad wielkim projektem „Naród znikąd”, którego realizacja trwała dziesięć lat. W tym czasie książka była wydana w dziesięciu językach: po angielsku (2006), ukraińsku (2006), rusińsku (2007), rumuńsku (2007), słowacku (2007), chorwacku (2009), wojwodińsko-rusińsku (2009), czesku (2014), węgiersku (2014) i obecnie po polsku.

Z językoznawcą na szlakach Łemkowszczyzny

spotkania_lemkowszczyznaTym razem Spotkania Karpackie odbędą się pod hasłem „Na szlakach Łemkowszczyzny – ze wspomnień i doświadczeń językoznawcy-turysty”, a ich gościem będzie prof. Janusz Rieger, Rygier2językoznawca, autor wielu opracowań i publikacji, w tym fundamentalnej pracy z 1995 r. pt. Słownictwo i nazewnictwo łemkowskie. Kolega Janusz Rieger opowie nam m.in. o znaczeniu elementów „wołoskich” dla problemu kolonizacji Łemkowszczyzny, o problemie autochtoniczności Łemków, oraz o wpływach polskich i słowackich na ich język. Parę słów poświęci też zmianom i zanikowi mowy łemkowskiej w Polsce oraz możliwościom i próbom jej rewitalizacji. Mówiąc o nazwach miejscowości przypomni także próby rugowania z krajobrazu kulturowego dawnych nazw ukraińskich na pograniczu łemkowsko-bojkowskim. Jak więc widać wieczór zapowiada się fascynująco – obecność obowiązkowa, serdecznie zapraszamy! Spotykamy się 17 kwietnia 2015 r., jak zwykle w piątek o godz. 18 w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie przy al. Na Skarpie 27. Czytaj dalej

Nowa strzecha nad chyżą w Olchowcu

Nowy szczyt łemkowskiej chyży w OlchowcuIle to kosztowało zabiegów, starań i pracy, ile siwych włosów, to tylko Tadeusz Kiełbasiński wie, ale w końcu dopiął swego – udało się – nad zabytkową chyżą łemkowską w Olchowcu jest nowa, piękna strzecha! A czas był już najwyższy, bo położona jeszcze przed wojną (sic!) strzecha na północnej połaci dachu przy silniejszym deszczu ciekła jak dziurawe sito. Tadeusz Kiełbasiński, sierpień 2014Kiedyś ze strzechą nie było problemu. W każdej łemkowskiej wsi znalazł się co najmniej jeden fachowiec, który potrafił ukręcić dobre kiczki i pokryć nimi dach. Dziś położenie nowej strzechy nie jest prostą sprawą – zacząć trzeba od zasiania żyta, potem należy je ręcznie zebrać i ręcznie wymłócić, a fachowca, który z tej słomy żytniej skręci dobrą kiczkę ze świecą dziś szukać. Dość powiedzieć, że kiczki na strzechę w Olchowcu przywożone były aż spod Rzeszowa. Ale w końcu udało się, jedna z ostatnich łemkowskich chyż in situ w Beskidzie Niskim pyszni się nowa strzechą, a przy okazji i nowym szczytem (tzw. facyjatem). Serdeczne gratulacje dla Tadeusza i gorące podziękowania wszystkim, którzy się do tego dzieła przyczynili. Czytaj dalej

Reinfuss 2014 dla Antoniego Kroha

antek_kroh_xZarząd Województwa Małopolskiego na podstawie rekomendacji Kapituły postanowił przyznać Nagrodę Województwa Małopolskiego im. Romana Reinfussa za wybitne i szczególne osiągnięcia w dziedzinie zachowania lokalnej tożsamości kulturowej w Małopolsce w 2014 r. Antoniemu Krohowi za realizację projektów na rzecz upowszechniania wiedzy o historii i kulturze Łemków oraz organizację konkursów współczesnej rzeźby ludowej Karpat. Nasze serdeczne gratulacje!
Oczywiście nie możemy w tym miejscu nie przypomnieć, że Antoni Kroh jest członkiem Wielkiej Rady Karpackiego Płaju.

Magury’13

Magury_13Ukazały się Magury’13 rocznik krajoznawczy poświęcony Beskidowi Niskiemu i Pogórzom pod redakcją Sławomira Michalika i Anety Załugi. Jest to 183 publikacja SKPB Warszawa.  A oto zawartość numeru liczącego 184 str.:
Damian Nowak, Terytorium strachu – cmentarze epidemiczne w Polsce południowej;
Damian Nowak, Odrzechowa szlachecka – zarys dziejów majątków szlacheckich w Odrzechowej i Pastwiskach;
Adam Baniak, Tajemnicza mogiła – post scriptum;
Andrzej Olejko, Pamiętna karpacka Wielkanoc 1915 roku – rzecz o zapomnianej bitwie wielkanocnej;
Bogusław Głód, Podporucznik Wilhelm von François pod Gorlicami; Czytaj dalej

XXIV Łemkowski Kermesz w Olchowcu

olchowiecW dniach 17 i 18 maja 2014 roku w Olchowcu odbędzie się kolejny, już XXIV Kermesz, czyli święto wezwania parafii, na które w imieniu mieszkańców tej wyjątkowej, jedynej w swoim rodzaju łemkowskiej i beskidzkoniskiej wsi serdecznie zapraszamy. W programie Kermeszu, oprócz uroczystości cerkiewnych, przewidziano także występy zespołów ludowych, wystawy i kiermasz rękodzieła.

Wiosenny Beskid Niski po raz 50-ty!

bnWarszawskie Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich na przełomie kwietnia i maja organizuje jubileuszową, 50. edycję Rajdu „Beskid Niski”. Co roku na wiosnę przewodnicy SKPB przygotowują kilkanaście tras po Beskidzie Niskim i zapraszają na nie wszystkich chętnych. Poszczególne trasy różnią się intensywnością i długością, a także charakterem noclegu. Większość z nich omija utarte szlaki i miejsca, do których dotarła masowa turystyka. Wyjazd jest otwarty dla wszystkich miłośników gór, bez względu na turystyczne doświadczenie. Ześrodkowanie rajdu odbędzie się 3 maja 2014 r. w Ropiance koło Dukli. Szczegóły na www.bn.skpb.waw.pl

Wystawa starej łemkowskiej fotografii

byla_lemkowynaWydawnictwo Czarne i Stacja Muranów serdecznie zapraszają w piątek 7 lutego o godz. 19 na niepowtarzalne wydarzenie pt. Była Łemkowyna: śladami nieobecnych, w ramach którego odbędzie się m. in. wernisaż wystawy starej łemkowskiej fotografii wg pomysłu Anny Dobrowolskiej oraz rozmowa, w której wezmą udział: Anna Dobrowolska, Leon Tarasewicz, Wojciech Nowicki i Andrzej Stasiuk. Całość poprowadzi gospodyni Stacji Muranów Beata Chomątowska. Warszawa, Skwer Tekli Bądarzewskiej, ul. Andersa 13.

Nowa książka o Łemkach

lemkowieNakładem Wydawnictwa Sejmowego ukazała się książka pt. Łemkowie. Jest to czwarty tom serii „Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce”. Publikacja pod red. Beaty Machul-Telus licząca 236 str. formatu B5 podzielona jest na trzy części: Tożsamość – poświęconą problemowi samoidentyfikacji etnicznej Łemków oraz procesowi tworzenia ich tożsamości narodowej i kulturowej; Historia – grupująca teksty nawiązujące do przeszłości łemkowskiej; Kultura i nauka – w której autorzy prezentują współczesne kwestie oświatowe i kulturowe mniejszości łemkowskiej, a także obecność Łemków w kulturze i nauce polskiej. Czytaj dalej

Digitalizacja cerkwi w Hańczowej i Pielgrzymce

Katolicka Agencja Informacyjna i Polskie Bractwo Kawalerów Gutenberga zapraszają 9 października (środa) o godz. 10 do Muzeum Ikon w Warszawie (ul. Lelechowska 5) na wernisaż fotografii oraz prezentację podsumowującą realizację projektu digitalizacji cerkwi prawosławnych w Hańczowej i Pielgrzymce. W prezentacji udział wezmą: Jacek Kuśmierczyk, kanclerz Polskiego Bractwa Kawalerów Gutenberga, Paweł Myszka, kierownik projektu, Jarosław Giemza, kierownik Działu Sztuki Cerkiewnej Muzeum w Łańcucie, Michał Bogucki, dyrektor Muzeum Ikon.
Organizatorzy  przenieśli wernisaż na 23 października o godz. 12, o czym niestety nie poinformowali z odpowiednim wyprzedzeniem.
Gorąco przepraszamy!