Zanikające tradycje Beskidu Śląskiego

Zapraszamy na piąte w tym roku Spotkania Karpackie online, które odbędą się w czwartek 25 maja 2023 r., tradycyjnie o godz. 19. Ich gościem będzie etnolog dr Ewa Baniowska-Kopacz, która przedstawi referat zatytułowany „Struktura osadnicza a życie społeczności wiejskiej. Przykład wsi Beskidu Śląskiego”. Zostaną w nim zaprezentowane spostrzeżenia z etnograficznych badań terenowych prowadzonych na terenie wsi Kamesznica, Koniaków i Jaworzynka w Beskidzie Śląskim. Badania dotyczyły zanikających współcześnie form życia społecznego, jakimi są współdziałanie i pomoc wzajemna. W tradycyjnych społecznościach te formy współżycia miały nie tylko walor ekonomiczny, gospodarczy, ale były także formą życia towarzyskiego i społecznego. Pomoc wzajemna i współdziałanie zwłaszcza w przeszłości, sięgającej lat po II wojnie światowej, a w niektórych przypadkach lat 80. XX wieku, były obwarowane regułami postępowania, których odrzucenie wiązało się z ryzykiem narażenia się na izolację ze strony reszty społeczności, czy w najlepszym razie pozostawaniem bez pomocy w razie potrzeby. Rozpatrywane zachowania z uwzględnieniem teorii wymiany ukazują powiązania i zależności istniejące pomiędzy mieszkańcami danej społeczności w kontekście jej struktury osadniczej. Współcześnie te formy życia społecznego obowiązują w coraz mniejszym stopniu i dotyczą coraz węższego katalogu sytuacji, w których się pojawiają. Obserwowane jeszcze w czasie prowadzonych badań współdziałanie bardzo często było związane z historycznie ukształtowaną strukturą osadniczą, która chociaż stopniowo i nieuchronnie zanikając, w krajobrazie badanych wsi wciąż jeszcze jest dostrzegalna.

Ewa Baniowska-Kopacz, doktor etnologii w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN, interesuje się antropologią pomocy wzajemnej i współdziałania, dziedzictwem kulturowym społeczności lokalnych. Prowadziła etnologiczne badania terenowe na Śląsku Cieszyńskim, Żywiecczyźnie oraz badania miejskie w Nowej Hucie. Autorka wielu artykułów, także odnoszących się do obszaru Karpat, m.in: Bliskie i dalekie, czyli co jest ważne… Refleksje z etnologicznych badań na pograniczu śląsko-małopolskim (2014); Społeczność lokalna i trauma klęski elementarnej (2017); Pomoc i współpraca w czasie pandemii. Zarys problemu (2020). Prace te dostępne są m.in. w elektronicznym wydaniu „Prac Etnograficznych”.

Spotkania Karpackie online odbywają się na platformie Zoom w trybie webinarium z równoległą transmisją na kanale YouTube Towarzystwa Karpackiego, a nagrania z nich udostępnione będą także na portalu karpaccy.pl.
Osoby pragnące aktywnie uczestniczyć w webinarium (możliwość uczestniczenia w dyskusji) prosimy o przesłanie zgłoszenia na adres: radatk2017@gmail.com do dnia 24.05.2023 r., zaproszenie z linkiem do zalogowania prześlemy na podane adresy mailowe. Aby uczestniczyć w spotkaniu jedynie w charakterze widza wystarczy włączyć na YouYube kanał Towarzystwa Karpackiego (w wyszukiwarce YouTube wystarczy wpisać: „Towarzystwo Karpackie”). Osoby zainteresowane regularnym otrzymywaniem informacji o Spotkaniach Karpackich proszone są o przesłanie zgłoszenia na adres: radatk2017@gmail.com z następującą adnotacją „Zaproszenia na Spotkania TK. Wyrażam zgodę na wykorzystywanie mojego adresu e-mail tylko przez Towarzystwo Karpackie do wzajemnych kontaktów”.

Udostępnij