Serdecznie zapraszamy w najbliższą sobotę 13 września 2025 r. do Łopienki na kolejną edycję „Etnowarsztatów w Łopience”, czyli kolejnego spotkania z żywą tradycją w dolinie dawnej wsi i cerkwi odbudowanej z ruin. Kultura materialna i duchowa na styku kultury polskiej i rusińskiej, ginące rzemiosła i sztuka ludowa, etnograficzna zabawa w dawne czasy.
Początek o godz. 10, a program tu do pobrania.
Szczególnie serdecznie powitamy wszystkich partnerów naszego projektu.
Równo 50 lat temu podwoje otworzył dla zwiedzających Sądecki Park Etnograficzny. To wyjątkowe miejsce, gdzie zgromadzono i wyposażono dziesiątki autentycznych wiejskich budynków i gdzie pielęgnuje się kulturowe tradycje grup etnograficznych i etnicznych z całej Sądecczyzny i regionu pienińskiego.
Z tej okazji w niedzielę 14 września 2025 r. w skansenie odbędzie się jubileuszowa impreza etnograficzna z muzyką, dobrą kuchnią i zabawią, a w dniach 14-16 września konferencja naukowa „Ślady. Świadomość – pamięć – interpretacja”. Szczegóły na plakacie.
Dziś posmutniała cała Huculszczyzna i wszystkie jej wierchy, zmarł bowiem w wieku 86 lat Andrzej Ruszczak, najżarliwszy ich miłośnik i zarazem prawdziwy ich znawca, autor poświęconych im niezliczonych publikacji m.in. w Almanachu karpackim „Płaj”, niestrudzony piewca i badacz twórczości Stanisława Vincenza i „Wysokiej połoniny”, członek naszego Towarzystwa. Zawsze pełen karpackich pomysłów i inspiracji, a przede wszystkim konsekwencji w ich realizacji. To On zainspirował nas wszystkich do wędrówek śladami autora „Połoniny” szlakiem jago ucieczki spod sowieckiej okupacji, to On wymyślił i oznaczył Vincenzowski szlak w Bystrzcu.
Żegnaj Andrzeju i niech trembity zagrają Ci starowiczną nutę, a połoniny niech poniosą ją po całej Huculskiej Wierchowinie, która nigdy Ciebie nie zapomni.
Pogrzeb Andrzeja odbędzie się jutro, 27 sierpnia (środa) 2025 r. na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku Wrzeszczu. W kościele przy ul. ks. Józefa Zator-Przytockiego 3, we Wrzeszczu o godzinie 11.30 odprawiona zostanie msza.
List przysłany z Bystrzca pod Czarnohorą:
Нехай спочиває з Богом.
Світла пам’ять нашому багаторічному приятелеві, який любив Карпати і гуцулів.
Нехай труди його в літературі послужать прикладом приятельских стосунків наших народів.
Вічная пам’ять. Поминаємо в молитві.
Співчуття Товариству Карпатському.
Fundacja „Ku Górom” wspólnie z Gminnym Ośrodkiem Kultury i Czytelnictwa w Jaśliskach, Fundacją „Rejwach” i Bractwem Młodzieży Greckokatolickiej „Sarepta” zaprasza w sobotę 6 września 2025 r. do Jaślisk na wydarzenie pt. „Wsie prawie zapomniane. Łemkowska historia okolic Jaślisk”.
W programie:
— godz. 9 Spacer krajoznawczy, zbiórka o godz. 9, przed barem Czeremcha w Jaśliskach, Trasa: Surowica — Polany Surowiczne — Wola Niżna, przejazd na miejsce startu i powrót busem najpóźniej o godz. 14; po drodze poczęstunek.
— godz. 17 Prezentacja tablic historyczno-krajoznawczych, prelekcje historyczne i krajoznawcze w sali Gminnego Ośrodka Kultury w Jaśliskach.
— godz. 19 Wspólne śpiewanki łemkowskie poprowadzą Julia Doszna i Mirosław Bogoń; wystawa zdjęć archiwalnych.
Tak dziś wygląda odnowiony Krzyż Vincenzowski w Bystrzcu – fotografia z połowy sierpnia 2025 r.! Jak widać – dzięki ofiarności licznych darczyńców – dorobił się pięknego, stylowego ogrodzenia i wygląda naprawdę imponująco. Przypomnijmy zatem że:
– 1 czerwca 2010 r. poświęcono pamiątkową tablicę i huculski krzyż ufundowany staraniem Towarzystwa Karpackiego w miejscu gdzie w latach 1926-1940 stał dom Stanisława Vincenza;
– 9 sierpnia 2024 r. poświęcono odnowiony Krzyż Vincenzowski w Bystrzcu;
– w sierpniu 2025 r. zakończono prace przy ogrodzeniu krzyża.
Nie mamy wątpliwości, że przetrwa on dużo dłużej, niż pierwszy i że będziemy się pod nim spotykać w opromienionej zwycięstwem Ukrainie.
Na YouTube można od niedawna obejrzeć bardzo sympatyczny reportaż o Zbyszku Kaszubie i jego łopieńskim dziele życia pt „Sługa nieużyteczny” z niezwykle adekwatnym podtytułem „Ten który nie może czekać na wdzięczność” w reżyserii Tomasza Szczykutowicza z muzyką Kapeli Drewutnia. Zapraszamy do obejrzenia w krótszej oraz w dłuższej wersji.
Mamy przyjemność zaprosić wszystkich, którzy będą w Krakowie, do Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK (Galeria Beta), na ciekawą wystawę malarstwa Andrzeja Żygadło pod intrygującym tytułem „Pełnia”. Na wystawie prezentowane są dwa cykle malarskie: Chram i Cerkwisko. Bezpośrednim źródłem inspiracji do stworzenia obrazów był teren dzisiejszego pogranicza polsko-ukraińskiego. Większość prac osadzona jest w kontekście historycznych miejsc i wydarzeń. Tematami przewodnimi są pejzaż, architektura i postacie, których wizerunki zostały przeniesione z archiwalnych fotografii. Prace z cyklu Chram opierają się na specyficznym sposobie komponowania: artysta bazuje na materiałach archiwalnych przedstawiających nieistniejące już świątynie, lecz na płótno przenosi jedynie pejzaż, w który następnie wkomponowuje fragmenty architektury z detaliczną precyzją. Możemy się więc przenieść m.in. do dawnego Ulucza, Sądowej Wiszni, Pętnej, Bonowa, Przemyśla-Przekopanej czy Stryja.
Pomimo trwających w łopińskiej cerkwi intensywnych prac remontowych, tych wszystkich którzy chcieliby spędzić czwartkowy wieczór 14 sierpnia 2025 roku na pogłębionej refleksji, łopieński kustosz Zbyszek Kaszuba serdecznie zaprasza do cerkwi w Łopience na godz. 19, na nocne czuwanie. Głównym punktem czuwania będzie nabożeństwo ekumeniczne z udziałem księży rzymskokatolickich, greckokatolickich, prawosławnych i polskokatolickich.
W ostatnich daniach dotarła do nas bardzo smutna wiadomość, 23 lipca 2025 r. w wieku 81 lat zmarł profesor Csaba György Kiss (ur. 2 kwietnia 1945 w Budapeszcie) – węgierski literaturoznawca, polonista, historyk kultury, współzałożyciel Węgierskiego Forum Demokratycznego. Autor wielu książek, esejów i artykułów poświęconych państwom i narodom Europy Środkowej. Członek Rady Programowej Stowarzyszenia Kluby Europy Karpat, w ostatnim czasie pracował nad antologią prozy i poezji poświęconej Karpatom. Wielki miłośnik i popularyzator Stanisława Vincenza. W 1987 r. zorganizował w Budapeszcie obchody setnej rocznicy urodzin autora „Na wysokiej połoninie”. Zaś w 2019 r. otrzymał Nagrodę Rady Miasta Krakowa Nowa Kultura – Nowej Europy im. Stanisława Vincenza, za wybitne osiągnięcia w popularyzacji kultury Europy Środkowo-Wschodniej.
W polskich Karpatach Wschodnich w ramach projektu sto rezerwatów na stulecie Lasów Państwowych powstanie nowy rezerwat przyrody „Przełom Strwiąża”. Będzie miał ponad 430 hektarów powierzchni. Zlokalizowany jest w Górach Sanocko-Turczańskich na pn.-wsch. od Brzegów Dolnych, pomiędzy wzniesieniami Kiczera 632 m i Kuźmin 625 m. Występują tu liczne, często rzadkie i chronione rośliny i zwierzęta oraz grzyby. Szczególne znaczenie mają gatunki ptaków, takie jak orlik krzykliwy, dla którego wyznaczono aż dwie strefy ochronne, oraz bocian czarny z wyraźnie zdefiniowaną strefą gniazdowania. W granicach rezerwatu znajduje się także 33 stanowiska cennych gatunków bezkręgowców.
Warto przypomnieć, że Strwiąż to jedyna rzeka w Polsce, która stanowi dopływ Dniestru, należy zatem do zlewni Morza Czarnego. Przez Polskę przepływa tylko początkowy odcinek Strwiąża, długości 13 km.
