Wszystko na temat: Huculszczyzna

Płaj 57 dedykowany księdzu Sofronowi

18 grudnia 2019 | Nowości wydawnicze, Wydarzenia | Na temat: , , ,

Boże Narodzenie za progiem, a my dopiero doczekaliśmy się wiosennego Płaju. Cóż, samo życie. Jak to już sygnalizowaliśmy przy różnych okazjach, bohaterem naszych łamów jest dziś ksiądz Sofron Witwicki, któremu poświęcamy ponad jedną trzecią objętości tomu. Postać to pod wieloma względami szczególna i na wskroś karpacka, a dodatkowo rocznicowa – bo mija właśnie i 200. rocznica jego urodzin i 140. rocznica śmierci. Szczególnie chcemy polecić odtworzony na podstawie nie publikowanej dotąd korespondencji epizod działalności księdza Sofrona jako delegata Towarzystwa Tatrzańskiego pod Czarnohorą. Nie będziemy specjalnie ukrywać, że przy okazji żmudnego zbierania rozproszonych strzępków informacji o „proboszczu Hucułów” bardzo się z nim zaprzyjaźniliśmy. Być może więc w swej fascynacji jego osobą nie jesteśmy obiektywni – ocenę zatem pozostawiamy czytelnikom, mając jednak nadzieję, że czasu poświęconego lekturze żałować nie będą.
Drugą barwną postacią związaną losami z nieoficjalną stolicą Huculszczyzny, o której piszemy w tym tomie, jest doktór Jakub Newiestiuk, który przez lata leczył żabiowskich Hucułów i sprowadzał na świat kolejne ich pokolenia. Zanim opuścimy doliny obu Czeremoszów, proponujemy jeszcze opowieść o zarządzie nigdy nie wybudowanej kolei wąskotorowej i o inżynierze Mędraku, jej niedoszłym budowniczym, który z konieczności zajął się odbudową klauz. Czytaj dalej →

Vincenz w Zakrzewie

15 grudnia 2019 | Wydarzenia | Na temat: ,

I stało się! Stanisław Vincenz trafił pod strzechy. Na razie tylko pod mazowieckie, bowiem nasza ulubiona i od jakiegoś czasu sygnowana także naszym znakiem graficznym wystawa pod tytułem „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888-1971)” wg scenariusza dr. Jana A. Choroszego niestrudzenie wędrując po Polsce i popularyzując twórczość autora „Wysokiej połoniny” oraz Huculszczyznę, trafiła do Zakrzewa pod Radomiem, gdzie od 10 grudnia jest prezentowana w Gminnej Bibliotece Publicznej. Na piątek 17 stycznia przyszłego roku planowany jest wykład autora wystawy i dwukrotny (dla młodzieży szkolnej oraz dorosłych) pokaz filmu „Śladami Vincenza”. Serdecznie zapraszamy.

Targ huculski w zimowej szacie

12 grudnia 2019 | Aukcyjne karpatiana | Na temat: ,

Poszukujących atrakcyjnych karpackich prezentów pod choinkę zapraszamy do Krakowa, gdzie DESA na swojej aukcji malarstwa, rysunku, rzeźby i grafiki wyznaczonej na 14 grudnia 2019 r. w Pałacu Kmitów, przy ul. Floriańskiej 13 oferuje pod nr 27 obraz pt. Targ huculski (w zimowej scenerii) Fryderyka Pautscha. Cena wywoławcza jedyne 23 tys. zł. Jednocześnie warto przypomnieć, że twórca obrazu urodził się 22 września 1877 r. w Delatynie nad Prutem na skraju Huculszczyzny. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie m.in., u Leona Wyczółkowskiego oraz w Académie Julian w Paryżu. W latach 1903-4 przebywał wraz z Władysławem Jarockim i Kazimierzem Sichulskim na Pokuciu, gdzie utrwalał w swych obrazach sceny rodzajowe z Huculszczyzny i wizerunki Hucułów.

„Huculi” Jarosława Pstraka

17 listopada 2019 | Aukcyjne karpatiana | Na temat: ,

Mamy nie lada gratkę dla zbieraczy karpatianów. Otóż na aukcji pt. „Sztuka Dawna: Prace na Papierze” Domu Aukcyjnego DESA UNICUM, która odbędzie się 3 grudnia 2019 r. w Warszawie przy ul. Pięknej 1A wystawiona jest bardzo sympatyczna akwarela na papierze (18,5 x 22,5 cm) autorstwa ukraińskiego malarza Jarosława Pstraka zatytułowana „Huculi”. Autor tego dziełka urodzony w 1873  r. w Gwoździcu, uważany za jednego z najbardziej utalentowanych malarzy galicyjskich przełomu XIX i XX w. wychowywał się w Kołomyi, gdzie był uczniem m.in. Waleriana Krycińskiego. Po ukończeniu studiów w Akademii Monachijskiej, osiadł we Lwowie. Wielokrotnie bywał na Huculszczyźnie, gdzie wykonywał razem ze swoim przyjacielem Iwanem Truszem polichromie cerkiewnych wnętrz. Popularność zyskał m.in. dzięki wydawanym we Lwowie pocztówkom z reprodukcjami jego obrazów.

Vincenz raz jeszcze w Radomiu

15 listopada 2019 | Wydarzenia | Na temat: ,

Po ponad półrocznej przerwie nasza ulubiona wystawa pod tytułem „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888-1971)” wg scenariusza dr. Jana A. Choroszego niezmordowanie wędrując po Polsce i popularyzując twórczość autora „Wysokiej połoniny” oraz Huculszczyznę, ponownie trafia do Radomia. W piątek 22 listopada 2019 r. o godz. 12.15 w ramach Targów Wydawnictw Regionalnych odbędzie się jej otwarcie połączone z wykładem dr. Jana Choroszego, autora scenariusza. Wykład będzie traktował o Vincenzie-regionaliście, patronie Europy małych ojczyzn i wspólnot lokalnych. Wyżej wymienione Targi odbywają się w holu sali koncertowej Radomskiej Orkiestry Kameralnej w budynku Urzędu Miasta przy ul. Żeromskiego 53, a ich organizatorem jest radomska Miejska Biblioteka Publiczna im. Załuskich.

Pamiętajmy o Sofronie Witwickim

29 października 2019 | Wydarzenia | Na temat: ,

Dziś właśnie, 29 października 2019 r. przypada 140 rocznica śmierci księdza Sofrona Witwickiego, proboszcza w Żabiem-Ilci, autora pierwszych, opartych na własnych obserwacjach i badaniach publikacjach z lat 1852, 1863, 1876-7 na temat Hucułów i Huculszczyzny, ale także organizatora struktur Towarzystwa Tatrzańskiego pod Czarnohorą. Tak się składa, że w tym roku obchodzimy też 200 lecie jego urodzin i z tej okazji postać „proboszcza hucułów” przypomnieliśmy na tegorocznych styczniowych Spotkaniach Karpackich w Muzeum Ziemi PAN, a obecnie kończymy przygotowania do druku 57 tomu Almanachu karpackiego „Płaj”, w którym znajdzie się jego obszerna biografia i szczegółowe omówienie korespondencji z Wydziałem Towarzystwa Tatrzańskiego. A teraz na jego odnalezionym po latach grobie przy cerkwi pw. Św. Trójcy w Żabiem-Ilci wieszamy polskie i ukraińskie szarfy.

Czytaj dalej →

Film „Obserwatorium”

21 października 2019 | Wydarzenia | Na temat: ,

Uprzejmie informujemy, że film dokumentalny pt. „Obserwatorium” w reżyserii Wiesława Romanowskiego, poświęcony Obserwatorium meteorologiczno-astronomicznemu na Pop Iwanie, został udostępniony pod tym linkiem na kanale YouTube. O inicjatywie odbudowy Obserwatorium każdy może sądzić co uważa i swojego zdania po obejrzeniu filmu raczej nie zmieni, bowiem celem produkcji nie jest udzielenie odpowiedzi na pytanie – czy to ma sens? Z dotychczasowego przebiegu zdarzeń wnioskować można niestety(!), że nieuchronnie realizuje się jednak scenariusz niezbyt optymistyczny. Każdy, kto bywa w Czarnohorze, może się o tym przekonać naocznie. Sam film jest swego rodzaju reportażem historycznym z rozbudowanym wątkiem publicystyczno-propagandowym. Co dobrze się wpisuje irracjonalną historią powstania Obserwatorium przed 80. laty. My polecamy szczególnie fragmenty wspomnień o jego kierowniku, członku naszego Towarzystwa Władysławie Midowiczu, którymi dzielą się osoby znające go osobiście: prof. Jerzy M. Kreiner, dr Wiesław A. Wójcik i dr Leszek Rymarowicz  – konsultant historyczny filmu. Atutami filmu są niewątpliwie zdjęcia i montaż, a także muzyka i głos lektora Andrzeja Seweryna.
Jeżeli ktoś chciałby obejrzeć film na dużym ekranie i spotkać się z jego reżyserem, a także usłyszeć najnowsze wieści o Pop Iwanie, to będzie ku temu okazja w środę 23  października 2019 r. o godz. 18 w Domu Spotkań z Historią w Warszawie.

Vincenzowo w Brwinowskiej „Zagrodzie”

11 października 2019 | Wydarzenia | Na temat: ,

Dawno nie pisaliśmy o naszej ulubionej wystawie pt. „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888-1971)” wg scenariusza dr Jana A. Choroszego, najwyższy więc czas  abyśmy o niej przypomnieli, tym bardziej, że jest ku temu świetna okazja. Otóż od 18 października do 20 listopada tego roku będzie ją można obejrzeć w Dworku „Zagroda” – siedzibie Towarzystwa Przyjaciół Brwinowa, oczywiście w tymże Brwinowie przy ulicy Grodziskiej 57. Wernisaż Wystawy będzie miał miejsce w piątek 18 października o godz. 18, a uświetni go wykłada dr Jana A. Choroszego zatytułowany „O pisarstwie Stanisława Vincenza”.

Ruszyły prace nad filmem „Vincenz”

10 października 2019 | Wydarzenia | Na temat: ,

Wygląda na to, że fabularny, pełnometrażowy film pt. „Vincenz” zaczyna nabierać realnych kształtów. W Krzyworówni właśnie zakończono zdjęcia do zwiastuna tej produkcji. Film ma być produkcją polsko-ukraińską, a jego reżyserem jest Jan Kidawa-Błonski, zaś autorem zdjęć Łukasz Gutt. Scenariusz został stworzony przez ukraińskich dramaturgów Natalię Worożbyt i Maksa Kuroczkina. Producentami mają być Anna Paleńczuk i Mykoła Szewczenko. Na etapie przedprodukcyjnym projekt ten realizowany jest przez organizację pozarządową Ogólnoukraińskie Forum Demokratyczne przy wsparciu Ukraińskiego Funduszu Kultury. A spiritus movens całej sprawy jest oczywiście deputowany do Rady Najwyższej Ukrainy, gość konferencji vincenzowskiej zorganizowanej przez Towarzystwo Karpackie w listopadzie ubiegłego roku w Krakowie – Mykoła Kniażycki.
Czytaj dalej →

Od Popa do Popa – czyli „Bystrec 2019”

2 października 2019 | Wydarzenia | Na temat: ,

W tegorocznej wyprawie Towarzystwa Karpackiego śladami Stanisława Vincenza wzięło udział 16 osób, które 13 września 2019 r. dojechały późnym popołudniem do Diłowego (dawne Tribušany) przy granicy ukraińsko-rumuńskiej. Dłuższy postój urządziliśmy na historycznej Przełęczy Tatarskiej (Jabłonickiej), gdzie odszukaliśmy nieliczne pozostałe ślady exodus z 1939 r. opisanego m.in. przez Stanisława Vincenza w eseju „Tatarska Przełęcz”. Po drodze, przed Diłowym odwiedziliśmy  postawiony jeszcze za czasów Monarchii Austro-Węgierskiej obelisk oznaczający geograficzne centrum Europy.
W sobotę 14 września, korzystając z terenowej ciężarówki (wantażiwki) doliną potoku Biły dotarliśmy na Połoninę Łysica, a z niej już na własnych nogach na Pop Iwana Marmaroskiego (1938 m) i na Połoninę Tomnatyk.
15 września mijaliśmy kolejne słupy dawnej granicy czechosłowacko-rumuńskiej, z których skuto wszystkie (z nielicznymi wyjątkami) oznaczenia. Po pokonaniu kop Nieneski i Nieniski dotarliśmy na biwak na Połoninie Wyżniej Szczaul. Czytaj dalej →