Nowości wydawnicze

Mała górska ojczyzna na fotografii

Tylmanowskie sołectwo rozciągnięte od Kłodnego do Rzek jest bohaterem wydanego z okazji jubileuszu 680-lecia Tylmanowej albumu pt. Tylmanowskie wspomnieniaczas zatrzymany w kadrze – dawne życie duchowe i materialne Tylmanowej. Jest to swoista monografia fotograficzna powstała po ogłoszeniu apelu sołtysa do mieszkańców
o udostępnianie starych fotografii. Zapomnianych i zagubionych na dnie szuflad
i szaf zdjęć zebrano ponad tysiąc.
Fotografie mówią zawsze prawdę o tym jak było, jacy byliśmy. Przypominają nas samych, sąsiadów, gości, życie codzienne, rodzinne, imprezy strażackie
i święta kościelne, chwile banalne, często ledwie pamiętane lub wprost zapomniane. Na tych fotografiach czasem wyglądamy zgrzebnie, skromnie,
a czasem odświętnie, strojnie, uroczyście, patrząc prosto w obiektyw fotografa. Czytaj dalej

„Żabie” po raz czwarty

Wierchowiński Park Narodowy wydał czwarty numer ekologiczno-edukacyjnego krajoznawczego czasopisma „Żabie”. Jest ono wydrukowane w kolorze, w nakładzie 500 egz. i liczy 104 strony formatu A4. W opublikowanych w nim naukowych i popularnonaukowych artykułach pracownicy parków narodowych, nauczyciele, dziennikarze, historycy i krajoznawcy omawiają zagadnienia dotyczące ochrony przyrody, lokalnych dziejów i szeroko rozumianego krajoznawstwa tego rejonu Karpat. Pośród nich na specjalną uwagę zasługują artykuły opracowane przez pracowników „Wierchowińskiego” parku dotyczące jego unikalnej flory i fauny, której wielu przedstawicieli jest wymienionych w Czerwonej Księdze Ukrainy, a także zabytków kultury i natury. Nie bez satysfakcji odnotowujemy fakt, że wśród autorów zamieszczonych artykułów znalazło się dwóch członków Towarzystwa Karpackiego – Leszek Rymarowicz i Andrzej Wielocha.
Elektroniczną wersję czasopisma w formacie *pdf można bezpłatnie pobrać pod tym linkiem. Życzymy dobrej lektury!

Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju

Bardzo nam miło otwierać nowy rok 2018 tą dobrą informacją. Otóż w tych dniach trafi do księgarń długo oczekiwana, a nawet kilkakrotnie zapowiadana kontynuacja wydanej przed dwoma laty książki członka Towarzystwa Karpackiego Stanisława Krycińskiego „Łemkowszczyzny po obu stronach Karpat”. Nosi ona tytuł „Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju”, a jej treść obejmuje sto lat dziejów Łemków żyjących na północnych stokach Karpat i ich sąsiadów Rusnaków, zamieszkujących południowy skłon tych gór. Opisano w niej okres od lat 30. XIX w., po lato 1939 r. Opowiedziane zostały narodziny łemkowskiej świadomości i literatury, działania podczas Wielkiej Wojny na terenie Beskidu Niskiego i prześladowania, jakie dotknęły Łemków w obozie internowania Thalerhof. Kolejne rozdziały opisują cmentarze wojenne, tak charakterystyczne dla tej krainy, łemkowskie starania o niezależność, a więc tzw. republiki: Floryncką i Komańczańską, a także działaczy i literatów okresu międzywojennego. Dowiemy się o powrotach do prawosławia i powstaniu Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny. Jest też sporo o życiu na łemkowskiej wsi w latach międzywojennych i łemkowskim rzemiośle z kamieniarstwem na czele. Ukazanie się części trzeciej, obejmującej czas II wojny światowej i wysiedleń oraz późniejsze losy Łemków i Rusnaków, planowane jest na wiosnę 2018 r.

Karpaty znakiem Europy Środkowej?

Zapraszamy serdecznie w imieniu Katedry Socjologii Kultury IFIS APS na spotkanie dyskusyjne poświęcone książce Marty Cobel-Tokarskiej i Marcina Dębickiego zatytułowanej „Słowo i terytorium. Eseje o Europie Środkowej”, które odbędzie się we wtorek 5 grudnia 2017 r. o godz. 15.30 w Akademii Pedagogiki Specjalnej (Sala Senatu, budynek C) przy ul. Szczęśliwickiej 40 w Warszawie. Książkę przedstawiać będą prof. dr hab. Ryszard Radzik i dr Ludwika Włodek.
Duże fragmenty książki dotyczą spraw karpackich, zaś w rozdziale pt. „Karpackość. Góry jako przestrzeń kulturowa” znalazło się obszerne omówienie, niezwykle zresztą życzliwe (i mobilizujące), naszego półrocznika Almanachu Karpackiego „Płaj”. W innych rozdziałach autorzy analizują między innymi twórczość Andrzeja Stasiuka i Marosza Krajniaka autora Trylogii łemkowskiej (Carpathia, Entropia, Informacja) oraz działalność Wydawnictwa „Czarne”.

Marta Cobel-Tokarska, Marcin Dębicki, Słowo i terytorium. Eseje o Europie Środkowej, Akademia Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2017.

Książka w wolnym dostępie.

Spotkanie z Walerijem Padiakiem

W imieniu organizatorów serdecznie zapraszamy w środę 25 października 2017 r. o godz. 16 do Auli Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sanoku przy ul. Mickiewicza 21 (budynek E) na spotkanie z  badaczem problematyki Rusinów Karpackich, wykładowcą na Uniwersytecie Preszowskim, pisarzem i wydawcą Walerijem Padiakiem z Użhorodu. W programie spotkania wykład o historii i kulturze Rusi Karpackiej, pokaz filmu o Rusinach z Rusi Preszowskiej oraz prezentacja dwóch książek: wydanej po polsku pracy Walerija Podiaka pt. „Historia literatury karpatorusińskiej”, której premiera miała miejsce na początku sierpnia na „Łemkowskiej Watrze na Czużyni” i monografii P. R. Magocsiego „Naród znikąd”.  Oczywiście obydwie książki będzie można w trakcie spotkania nabyć.

Urszuli Janickiej-Krzywdy – życie niebanalne

Jak już informowaliśmy w trakcie 33. Babiogórskiej Jesieni odbyła się promocja książki poświęconej Urszuli Janickiej-Krzywdzie zatytułowanej „Urszula Janicka-Krzywda (1949-2015). Życie niebanalne”, wydanej przez Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK przy współpracy Gminy Zawoja. Publikacja licząca 470 stron ukazała się w serii „Pro Memoria”, a w jej treści znajdziemy m.in. następujące teksty:
Anna Spiss, Urszula Janicka-Krzywda (1949-2015). Życie niebanalne.
Janina Wanda Bucka, Henryk Bucki, Całym sercem była oddana babiogórskiemu folklorowi! „Krzesnomatka” zespołu regionalnego „Juzyna” z Zawoi. Czytaj dalej

Orawskie figury kamienne

Uprzejmie informujemy, że ujrzała wreszcie światło dzienne długo oczekiwana książka Tadeusz Mikołaja Trajdosa, członka naszego Towarzystwa, zatytułowana „Przydrożne i cmentarne figury kamienne na Orawie w granicach Polski”. Publikacja ukazała się w serii  „Biblioteka Orawska”, a jej wydawcą jest Muzeum – Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy. Dedykowana jest pamięci księdza Władysława Pilarczyka, a składa się z trzech części – monografii tematu, katalogu oraz pełnej dokumentacji fotograficznej omawianych obiektów w postaci 175 kolorowych fotogramów. W części monograficznej omówiona została typologia figur, materiał, z którego zostały wykonane, twórcy i ich warsztaty, a także styl, kompozycja figur, polichromie i inskrypcje. Osobny rozdział poświęcono fundatorom oraz celom i programom fundacyjnym, a także treściom ideowym i znaczeniu lokalizacji. Czytaj dalej

Biblioteka Almanachu Muszyny

Almanach Muszyny jako rocznik wprawdzie przestał się już ukazywać, ale jego wydawcy i redaktorzy pod dowództwem Bożeny Mściwujewskiej-Kruk nie zamierzają spocząć na laurach i zainicjowali nowe przedsięwzięcie, mianowicie „Bibliotekę Almanachu Muszyny” planowaną jako serię wydawniczą publikacji poświęconych Muszynie, jej okolicom i całej Sądecczyźnie. Pierwszy tom nowego cyklu zatytułowany „Nagroda «Sądecczyzna» im. Szczęsnego Morawskiego” ukazał się w lipcu tego roku, a poświęcony został dziejom nagrody ustanowionej przed dziesięciu laty dla książek dotyczących historii Sądecczyzny, oraz fascynującej postaci jej patrona. Publikacja zawiera bardzo ciekawy tekst Agaty Tobiasz o Szczęsnym Morawskim i omówienia książek nagrodzonych w dziesięciu edycjach konkursu. Przedstawiono także trzy organizacje, które przed dekadą zainicjowały przyznawanie Nagrody.

O tatrzańskich pocztówkach Adama Czarnowskiego

W tym tygodniu na półki księgarskie trafił nowy album wydany staraniem Tatrzańskiego Parku Narodowego – album wyjątkowy, bo zawierającego na 528 stronach reprodukcje ponad 900 pocztówek tatrzańskich z unikatowego liczącego blisko 5 tys. egz. zbioru zmarłego w 2010 r. krajoznawcy i kolekcjonera Adama Czarnowskiego. Album zatytułowany „O tatrzańskich pocztówkach” jest owocem ponad 25-letniej pracy badawczej i kolekcjonerskiej jej autora. Zawiera nie tylko reprodukcje wybranych pocztówek, ale też informacje o ich dziejach, wydawcach, autorach fotografii, technice druku i oczywiście treści. Wszystko to uzupełnia bibliografia pism tatrzańskich Adama Czarnowskiego z lat 1982–2008. Tu warto przypomnieć, że Adam Czarnowski był też doskonałym fotografem, a kilkanaście jego karpackich fotogramów zamieściliśmy na łamach Płaju 32. Album „O tatrzańskich pocztówkach” ukazał się siedem lat po śmierci jego autora dzięki staraniom Zbigniewa Ładygina, który jest redaktorem dzieła, a z którym będzie można się spotkać 3 sierpnia o godz. 18 w klubokawiarni Wrzenie Świata, przy ul. Gałczyńskiego 7 w Zakopanem na promocji albumu. Wstęp wolny.
Adam Czarnowski, O tatrzańskich pocztówkach, Wydawnictwo Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Strój ludowy Bojkowszczyzny Zachodniej

Uprzejmie informujemy, że ukazała się w ostatnim czasie nowa książka ukraińskiej dziennikarki i etnografki z Kijowa Natalii Klasztornej zatytułowana Narodne wbrannia zachidnoji Bojkiwszczyny (Strój ludowy Bojkowszczyzny Zachodniej). Praca liczy 83 strony, a wydana został w Iwano-Frankiwsku oczywiście w języku ukraińskim, ale przedmowa i opisy zdjęć  są także polsku i angielsku. Natalia Klasztorna jest doskonałą znawczynią tematyki bojkowskiej, autorką wielu prac dotyczących szczególnie Bojkowszczyzny Zachodniej. Sama ma zresztą korzenie bojkowskie, jako że jej rodzice urodzili się w Lutowiskach i przesiedleni zostali na środkową Ukrainę w 1951 r. w ramach wymiany terytoriów pomiędzy Polska i Związkiem Radzieckim. Z godnych zaufania źródeł wiemy, że książkę można nabyć w sanockim Centrum Informacji Turystycznej na Rynku pod numerem 14.
Наталя Кляштoрна, Народне вбрання західної Бойківщини.