Nowości wydawnicze

Rycerstwo Ziemi Sądeckiej w średniowieczu

20 marca 2017 | Książki, Nowości wydawnicze

Pod koniec lutego laureatem Nagrody literackiej ks. Bolesława Kumora w kategorii „Książka o Sądecczyźnie 2016” został Sławomir Wróblewski za książkę pt. Rycerstwo Ziemi Sądeckiej w średniowieczu (Kraków 2016), wydaną przez Societas Vistulana. Publikacja jest pracą doktorską autora obronioną w 2013 r. w Instytucie Historii Uniwersytetu Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Licząca ponad 600 stron praca jest monograficznym ujęciem dziejów rycerstwa, którego majątki ziemskie ulokowane były na terenie ziemi sądeckiej od pierwszej połowy XIII w., po koniec XV w.  Autor przedstawia genezę rycerstwa na tym obszarze i jego powiązania genealogiczne, stan majątkowy, udział w kolonizacji, a także działalność publiczną i obsady urzędów. Ustalenia przedstawione zostały w rozdziałach monograficznych kolejnych wspólnot rodowych i poprzedzone osobnym rozdziałem poświęconym najdawniejszemu rycerstwu Sądecczyzny. Całość dopełniają tablice genealogiczne, mapy, zestawienie bibliograficzne, indeks osobowy i geograficzny oraz materiał fotograficzny na wkładce kolorowej.

O bieszczadzkiej szlachcie w XVIII w.

24 lutego 2017 | Książki, Nowości wydawnicze | Na temat:

W ostatnich dniach nakładem zasłużonego dla tematyki karpackiej krośnieńskiego wydawnictwa Ruthenus ukazała się książka autorstwa Łukasza Bajdy zatytułowana „Szlachta w Bieszczadach i na Pogórzu. Czasy saskie i stanisławowskie”. Autor omawia w niej rodowody i status własnościowy szlachty sanockiej w XVIII w., a także jej rozwarstwienie. Jest w książce mowa o karierach urzędniczych i wojskowych, aktywności politycznej i samorządowej oraz o konfesji i wykształceniu sanockich „panów braci”. Licząca 416+16 stron książka zawiera też 61 tablic genealogicznych rodzin szlacheckich zamieszkujących dawną ziemię sanocką.

Magury ’15 – a jednak są!

15 lutego 2017 | Nowości wydawnicze, Periodyki | Na temat: ,

Z prawdziwą radością informujemy, że wprawdzie z opóźnieniem, ale jednak (wbrew czarnowidzom i sceptykom) ukazały się „Magury ’15”, rocznik krajoznawczy poświęcony Beskidowi Niskiemu i Pogórzom pod redakcją Sławomira Michalika i Anety Załugi, będący już 185 publikacją SKPB Warszawa. Liczą 120 stron objętości i zawierają co następuje:
Damian Nowak: Szkice do dziejów Radocyny,
Bartłomiej Kielski-Bardanaszwili: Wiersze VI,
Wiesław Żyznowski: Jedność domu i gospodyni: Anna Buriak i jej łemkowska chyża,
Materiały z akcji „Opis”,
Szymon Modrzejewski: Działania Stowarzyszenia Magurycz na rzecz ochrony sztuki sepulkralnej i małej architektury przydrożnej w 2015 roku – sezon XXIX, Czytaj dalej →

Z dziejów Towarzystwa Tatrzańskiego

1 lutego 2017 | Książki, Nowości wydawnicze | Na temat:

W nowej serii Oficyny Wydawniczej „Wierchy” COTG PTTK pt. „Studia i materiały do dziejów turystyki górskiej” jako tom 1 ukazała się książka zatytułowana „Z dziejów Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (1873–1950)”. Liczy sobie 152 str. formatu B5 i zawiera cztery teksty: Jerzego Kapłona, Kształtowanie się struktur organizacyjnych Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego; Wiesława A. Wójcika, Działalność wydawnicza Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (Prolegomena); Katarzyny Ceklarz, Działalność muzealnicza Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego; Jerzego Kapłona, Zarys dziejów Oddziału PTT w Kaliszu; oraz indeks nazwisk. Pierwszy, najobszerniejszy artykuł z pewnością zainteresuje wszystkich tych, którzy pasjonują się sporem o datę założenia PTT, bo pokazuje, w oparciu o szczegółową kwerendę archiwalną, krok po kroku cały proces powoływania  i rejestracji Towarzystwa. Ale oczywiście ostatecznego rozstrzygnięcia nie daje, bo i dać nie może – takiego  rozstrzygnięcia po prostu nie ma.

Kultura ludowa Górali Sądeckich

28 stycznia 2017 | Książki, Nowości wydawnicze

Pod koniec ubiegłego roku ukazała się książka zatytułowana „Kultura ludowa Górali Sądeckich od Kamienicy, Łącka i Jazowska”, praca zbiorowa pod redakcją Katarzyny Ceklarz i Magdaleny Kroh. Jest to już siódmy tom serii „Kultura ludowa Górali”, wydawanej w ramach „Biblioteki Górskiej” przez Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie. Serii, o czym warto pamiętać,  zapoczątkowanej w 2010 r. i redagowanej przez długi czas przez ś.p. Urszulę Janicką-Krzywdę. Książka, którą otrzymujemy obecnie jest pracą zbiorową doborowego zespołu autorskiego wykazującego ogromne znawstwo podjętej tematyki, dbałość o etnograficzny szczegół oraz umiejętnością przedstawienia całego bogactwa zawartych w nich treści. Monografia jest wyczerpującą prezentacją kultury Górali Sądeckich, ukazującą nie tylko przeszłość, ale także współczesność tej grupy etnograficznej. Dzieło liczy bagatela 648+8 str. i dodatkowo 6 ilustracji kolorowych pod opaską, a w spisie treści znajdziemy: Czytaj dalej →

Bojkowszczyzna Zachodnia – wczoraj, dziś i jutro

9 stycznia 2017 | Książki, Nowości wydawnicze | Na temat: ,

Z możliwie najlepiej poinformowanych źródeł, bo od samego redaktora otrzymaliśmy właśnie elektryzującą wiadomość, że w ciągu najbliższych dwu tygodni wyjdzie z drukarni długo oczekiwana monografia pt. „Bojkowszczyzna Zachodnia – wczoraj, dziś i jutro” pod redakcją Jacka Wolskiego. Dzieło wydawane jest przez Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk, zawiera się w 2 tomach liczących w sumie ponad 1500 stron, a składa się z 49 rozdziałów autorstwa 35 badaczy z 20 ośrodków naukowych i akademickich oraz instytucji zajmujących się środowiskiem geograficznym, kulturą i sztuką. Jak pisze we wstępie redaktor Wolski prace nad publikacją prowadzono (z różną intensywnością) dokładnie 7 lat – od lipca 2009 r. do sierpnia 2016 r. w efekcie powstała „monografia o dawnym życiu ludzi, których zmuszono do opuszczenia swojej małej ojcowizny i o historii ziem, które po kilkuset latach użytkowania najpierw zarosły olszyną, a później przez pół wieku poddawane były społeczno-gospodarczym eksperymentom”. Dla zainteresowanych zawartością dzieła zamieszczamy spis treści w pliku pdf.
Uwaga! Monografię można już kupić bezpośrednio u wydawcy, oraz w niektórych księgarniach, m.in. Libra, Ruthenus, Geograf, Bosz, PWN, Atlas, Książnica, Rewasz, Podróżnika, Odkrywcy, Akademickiej i GKN w Krakowie, antykwariatach Podkarpackim i Górskim „Filar” oraz MBL w Sanoku.  Cena 100 zł za dwa tomy.

Słownik łemkowskiej wsi Bartne

4 stycznia 2017 | Książki, Nowości wydawnicze | Na temat: ,

Uprzejmie informujemy, że pod koniec ubiegłego, 2016 roku ukazała się od dawna już zapowiadana książka prof. Janusza A. Riegera zatytułowana „Mały słownik łemkowskiej wsi Bartne”. Wydany przez Wydział „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego słownik liczy 262 s. formatu b5 i zawiera 4 300 haseł. Powstał z opracowanego przez prof. Riegera materiału zebranego w głównej mierze w 1995 r. w postaci nagrań realizowanych przez Małgorzatę Słoń-Nowaczek w Bartnem i w Liściu gdzie mieszkają Bartnianie wysiedlani w Akcji Wisła. Słownik dokumentuje mowę najstarszego pokolenia końca XX w. Pokazuje nie tylko wyrazy i przykłady ich użycia, ale przynosi też informacje o tradycyjnych przedmiotach, zwyczajach, o budowie chyży, o tym co i kiedy się jadło, o zabawach, a także o rzucaniu uroku.

Cerkwie i ikony Łemkowszczyzny

14 grudnia 2016 | Książki, Nowości wydawnicze | Na temat:

Wydawnictwo Libra PL pod karpacką choinkę sprezentowało nam właśnie książkę Jarosława Giemzy pt. Cerkwie i ikony Łemkowszczyzny. Liczące grubo ponad 600 stron dzieło składa się z czterech działów dotyczących tradycji religijnej, architektury cerkiewnej, wyposażenia cerkiewnego i ikonografii. Pierwsza część poświęcona tradycji religijnej wprowadza czytelnika w świat cerkwi. Mówi o uniwersalnych regułach determinujących kształt świątyni – jej architekturę i wyposażenie. Opowiada, w jaki sposób lokalna Cerkiew, która na przestrzeni kilku stuleci zyskała własny koloryt, dochowuje wierności tradycji religijnej. W drugiej autor publikacji wykorzystał tekst swojego mistrza śp. Jerzego Tura pt. ,,Architektura cerkiewna”, jego myśl i spostrzeżenia uzupełniając swoimi dociekaniami oraz szkicami i fotografiami archiwalnymi. W ostatniej części poświęconej ikonografii na ponad 250 stronach przedstawione zostały ikony z terenów Łemkowszczyzny. Książka zawiera też liczne analizy, rysunki pomiarowe i dokumentacyjne, projekty, opracowania paleograficzne z tłumaczeniami inskrypcji z języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, wykaz świąt cerkiewnych, cyrylicki zapis liczbowy, datowanie w kalendarzu juliańskim i gregoriańskim oraz rozdział o księgach cerkiewnych. Autor książki to wybitny znawca ikon i architektury cerkiewnej, kierownik Działu Sztuki Cerkiewnej Muzeum-Zamku w Łańcucie, przewodnik beskidzki, autor wielu opracowań dotyczących sztuki cerkiewnej, a także członek Towarzystwa Karpackiego. W imieniu wydawcy serdecznie zapraszamy na spotkania autorskie z Jarosławem Giemzą we wtorek 20 grudnia 2016 r. o godz. 17 w księgarni Libra PL w Rzeszowie przy ul. Jagiellońskiej 14 oraz w czwartek 22 grudnia 2016 r. o godz. 18 w Galerii Sztuki „Dwór Karwacjanów” w Gorlicach przy ul. Wróblewskiego 10 A.
UWAGA! Kolejne spotkanie odbędzie się 22 stycznia (niedziela), o godz. 11:30 w piwnicach cerkwi pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Krakowie przy ul. Wiślnej 11.

Pasterstwo w Czarnohorze

24 listopada 2016 | Nowości wydawnicze | Na temat: ,

pasterstwo_01Nakładem Fundacji Kultury Duchowej Pogranicza ukazał się właśnie książka zatytułowana „Pasterstwo w Czarnohorze. Przyczynki do badań kultury huculskiej” pod redakcją Janusza Gudowskiego. Wypełniają ją efekty kolejnych badań gospodarki pasterskiej na Huculszczyźnie, przeprowadzonych przez autorów w paśmie Czarnohory. Są to te same miejsca, w których zespół badawczy w podobnym składzie pracował już dwukrotnie, w 1999 r. i 2009 r. Efektem tamtych badan były publikacje: Pasterstwo na Huculszczyźnie. Gospodarka – Kultura – Obyczaj, Warszawa 2001, oraz Przekształcenia gospodarki pasterskiej w ukraińskich Karpatach, Warszawa 2011. Obecny, trzeci etap prac różni się od poprzednich tym, że nastąpił po krótszej (pięcioletniej) przerwie, a do grona uczestników badań dołączyło młodsze pokolenie.

„Pasterstwo w Czarnohorze. Przyczynki do badań kultury huculskiej” pod redakcją naukową Janusza Gudowskiego, Fundacja Kultury Duchowej Pogranicza, Lublin 2016, str. 156. Czytaj dalej →

Antoni Kroh o Łemkach

15 listopada 2016 | Nowości wydawnicze, Wydarzenia | Na temat: ,

za_tanta_gora_tytTak jak wcześniej zapowiadaliśmy, na początku listopada nakładem wydawnictwa „Iskry” ukazała się wreszcie długo oczekiwana książka Antoniego Kroha pt. Za tamta górą. Wspomnienia łemkowskie, z której dwa rozdziały opublikowaliśmy w Płajach 50 i 51. Książka liczy ponad 300 stron w twardej oprawie i zawiera liczne ilustracje. Jednoczesnie z prawdziwą przyjemnością pragniemy poinformować, że we wtorek 29 listopada  2016 r. w księgarni MDM przy ul. Koszykowej w Warszawie odbędzie się promocja książki i spotkanie z jej autorem, na które serdecznie zapraszamy. A jako zachętę do lektury i spotkania z autorem zamieszczamy fragment z rozdziału zatytułowanego „Punkt wyjścia”

Łemkowie pytali wielokrotnie czego od nich chcę. (…)antoni_kroh_n
Czego chciałem? Postaram się opowiedzieć, bo to już nie tylko moja sprawa.
Czułem dla nich szacunek i podziw. Że tak trzymają się swojego, wbrew wszystkiemu. Zastanawiali mnie, fascynowali.
Byłem ich ciekaw. Usiłowałem zrozumieć, jak to jest: żyć w Polsce od stuleci, u siebie, ale nie być Polakiem. Co z tego wynika, na co dzień, tu i teraz. Jak można nieustannie dźwigać poczucie niepojętej krzywdy i usiłować pojąć to, czego na zdrowy rozum pojąć się nie da. Jak sięgać do pogruchotanej, anachronicznej tradycji chłopskiej i co z tego może wyniknąć dla człowieka końca XX wieku. Jak łykać mniejsze i większe upokorzenia za to, że się jest tym, kim się po prostu jest.
Jak decydowano się na powrót do wsi, której nie było? Niekiedy znacznie na tym tracąc materialnie, rezygnując ze stabilizacji (a niektórzy Łemkowie już zaczęli odnajdywać się na zachodzie). Wrócić do siebie, ale przecież nie do siebie ? Kupować od osadników rodzinne zagrody – jak przebiegały takie rozmowy, co ludźmi powodowało? A stosunek osadników do powracających autochtonów – nieufny, częstokroć wrogi?
Bardzo chciałem o tym napisać, ale bałem się. Czytaj dalej →