Nowości wydawnicze

Ludzie Gór

W ostatnim czasie ukazał się wydany przez wydawnictwo STAPIS od dawna oczekiwany VI tom Wielkiej Encyklopedii Gór i Alpinizmu, zatytułowany: Ludzie Gór, którego redaktorami, tak jak wszystkich poprzednich są Małgorzata i Jan Kiełkowscy. Poświęcony jest on górołazom, wspinaczom, odkrywcom i badaczom gór. Jest naprawdę imponujący, liczy sobie bowiem 872 strony formatu B5 i zawiera 6256 biogramy, w tym ponad 1300 dotyczących Polaków. Z jednej strony z pewną satysfakcją wypada odnotować fakt, że znajdziemy w nim kilka biogramów członków naszego Towarzystwa, z drugiej jednak z żalem skonstatować całkowity brak w tym dziele Karpat Wschodnich. Nie znajdziemy w nim niestety tak wybitnych ludzi gór jak Henryk Hoffbauer, Henryk Gąsiorowski, Tadeusz Wilczyński czy Adam i Władysław Lenkiewicze.

Czytaj dalej

Mapa Miega wreszcie dostępna

Dzięki Narodowemu Programowi Rozwoju Humanistyki dochodzi do skutku wydanie drukiem sporządzonej w latach 1779-1783 mapy Królestwa Galicji i Lodomerii, tzw. mapy Miega. Pod wspólnym tytułem „Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779-1783”, wydano już tom 1 obejmujący część historycznego woj. krakowskiego, od granic ze Śląskiem, wzdłuż Wisły do Krakowa i na pd. po Podhale i Tatry, oraz tom 4 z częścią historycznego woj. sandomierskiego i ziemi przemyskiej od Wisły i dolnego Sanu na pn. po Frysztak i Kańczugę na pd. Na każdy tom składają się dwa woluminy formatu 232 × 310 mm w oprawie twardej. Jeden z mapami (skala 1 : 28 800), drugi z opisami terenów, komentarzami oraz indeksami do tekstu i mapy. Kolejne tomy mają być publikowane corocznie. Wydawcą jest Wydawnictwo Antykwa z Krakowa. Czytaj dalej

Sytuacja Łemków w III RP

Na rynku księgarskim ukazała się właśnie warta odnotowania książka autorstwa Leszka Filipiaka zatytułowana „Społeczno-polityczna sytuacja Łemków w III RP”. Obszerne dzieło powstało na podstawie pracy doktorskiej autora obronionej na Uniwersytecie Wrocławskim. W poszczególnych rozdziałach omówiono m.in. historyczne uwarunkowania dualizmu narodowego Łemków, stosunek władz polskich do Łemków, podziały wśród społeczności łemkowskiej, sytuacje religijną, oraz organizacje działające w środowiskach łemkowskich. Książkę wyposażono w obszerną liczącą 60 stron bibliografię, ale niestety zapomniano zupełnie o indeksach.
Leszek Filipiak, Społeczno-polityczna sytuacja Łemków w III RP, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2013, format 155/225, s. 576.

Łemkowszczyzna wyśniona

W połowie tego roku ukazała się książka zatytułowana „Łemkowszczyzna zapamiętana. Opowieści o przeszłości i przestrzeni” wydana przez Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej autorka, Patrycja Trzeszczyńska, członkini Towarzystwa Karpackiego, przeprowadza analizę łemkowskiej literatury wspomnieniowej próbując na jej podstawie uchwycić proces budowania jednostkowej i zbiorowej pamięci Łemków oraz tworzenia wizji ich wspólnej przeszłości. Kanwę książki stanowi praca doktorka obroniona przez autorkę w 2011 r. w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ. Napisana jest więc ona trudnym językiem współczesnej antropologii kulturowej, przez który warto się jednak przebić, Czytaj dalej

Karpackie śpiewanie

Z prawdziwą przyjemnością pragniemy poinformować, że nakładem Beskidzkiego Towarzystwa Oświatowego w Milówce ukazał się właśnie „Śpiewnik karpacki”, książka licząca 552+8 stron (format B5, oprawa twarda), w której zamieszczono wybór ponad 360 tradycyjnych pieśni z różnych stron Karpat. Wszystkim pieśniom, podanym w językach oryginalnych, towarzyszą zapisy nutowe. Każdy z rozdziałów poprzedzony jest wprowadzeniem. Śpiewnik zaopatrzony jest w mapę regionów kulturowych Karpat i wybranych grup kulturowych Karpat. Zamieszczono w nim również fotografie m. in. z tegorocznego Redyku Karpackiego. Autorem „Śpiewnika karpackiego” jest Władysław Motyka z Milówki, historyk, Honorowy Członek Związku Podhalan w Polsce, oraz liczne grono współpracowników. Czytaj dalej

Karpaty Wschodnie na przedwojennej fotografii

Z radością i nie bez odrobiny satysfakcji pragniemy poinformować, że w połowie sierpnia tego roku trafi do księgarń album zatytułowany „Przedwojenne Bieszczady, Gorgany i Czarnohora. Karpaty Wschodnie. Najpiękniejsze Fotografie”, którego autorem jest Andrzej Wielocha. Wydana przez Wydawnictwo RM książka zawiera ponad 100 starannie wybranych przez autora i opatrzonych przez niego obszernym komentarzem fotografii pochodzących z bardzo różnych źródeł. Wiele z nich publikowanych jest po raz pierwszy. We wprowadzeniu do książki jej autor pisze tak:
Przedwojenne Karpaty Wschodnie to kraina, której już nie ma. Nie ma też już ludzi, którzy by ją pamiętali i mogliby nam o niej opowiedzieć. Cóż, nam, urodzonym za późno, nie dane już było posmakować tamtych Karpat Czytaj dalej

Nowe bieszczadzkie czasopismo!

„Bieszczady Odnalezione” to czasopismo Stowarzyszenia Rozwoju Wetliny i Okolic, które ma ambicję popularyzować wiedzę o Bieszczadach i być pouczającą lekturą dla wszystkich ich miłośników. Życzymy sukcesu i trzymamy kciuki.
A oto spis treści pierwszego, liczącego 72 str. numeru:
Z. Maj, Monografia Wetliny,
Ł. Bajda, Osiemnastowieczna Wetlina w świetle inwentarza z 1713 r.,
Z. Maj, Bieszczadzkie kolejki wąskotorowe, cz. I,
M. Dobrowolski, Jak odnalazłem swoje Bieszczady,
Sz. Modrzejewski, Dydiowa – na granicy światów i pamięci – losy kamieni,
Z. Maj, Wycieczka szkoleniowa ścieżką „Bieszczady Odnalezione”.
Możliwości zakupu pierwszego numeru pod adresem: zbychmaj@op.pl

Polecamy najnowszy, 45 tom Płaju!

Tematem wiodącym, któremu poświęcono aż siedem tekstów jest czarnohorski Pop Iwan i wybudowane niegdyś na nim Obserwatorium. Popiwański blok otwiera stanowisko Towarzystwa Karpackiego w sprawie podejmowanych obecnie prób odbudowy tego obiektu. Zaraz po nim następuje szkic Władysława Midowicza o codziennym życiu na Pop Iwanie. Leszek Rymarowicz i Andrzej Wielocha opisują dzieje Obserwatorium po wrześniu 1939 r., które jak się okazało były całkiem bogate, a dodatkowo w tajemniczy sposób wiążące się z losami Stanisława Vincenza. Mateusz Troll odwołując się do najstarszych źródeł dokumentalnych bada przemiany stosunków własnościowych okolicznych połonin, a Wojciech Krukar zajmuje się oczywiście dziejami nazwy tego szczytu.
Kolejne cztery artykuły traktują o Huculszczyźnie i ludziach z nią związanych. Na szczególne polecenie zasługują wspomnienia Jana Milcewicza oraz tekst Mateusza i Agaty Trollów o „ukraińskim Barbizonie” – przysiółku Dzembroni, który przez kilkadziesiąt lat przyciągał czołowych ukraińskich malarzy. Czytaj dalej

„Ruś Krośnieńska”

Ta trochę zapomniana przez wszystkich kraina zyskała ostatnio za sprawą pana Sebastiana Dubiela-Dmytryszyna dwie nowe publikacje. Pierwsza to „Rzecz o łemkowskiej enklawie na północ od Krosna. Prace dedykowane dr. Modestowi Humeckiemu z okazji 170-tej rocznicy urodzin”, Krosno: RuthenicArt, 2012, ss. 73. Druga zaś, jak się wydaje z nadzieją na wydawnictwo cykliczne, to wydana na początku tego roku „Ruś Krośnieńska. Szkice i studia na temat wyspy łemkowskiej”, Węglówka: RuthenicArt, 2013, ss. 140. Znajdziemy tu szereg ciekawych, sięgających do źródeł tekstów, między innymi:
Sebastian Dubiel-Dmytryszyn, Zapiski z Waniwki – tytułem wstępu;
Teofil Kuryłło, Łemkowie z północnej części powiatu krośnieńskiego;
I. Korostianśkyj (Iwan Ziłynśkyj), Zamieszańcy;
Jarosław Moklak, Życie polityczne i religijne ludności łemkowskiej powiatu krośnieńskiego w latach 1918-1939 (z uwzględnieniem Pogórza Strzyżowskiego);
Piotr Siwicki, Wspomnienia pośmiertne o ks. Janie Nehrebecktm (1853-1927), długoletnim proboszczu parafii greckokatolickiej w Zalesiu pad Rzeszowem…;
Antoni Chuchla, Blizianka i Gwoździanka – dzieje wsi z etniczno-kulturowego pogranicza;
Obydwie książki można nabyć po skontaktowaniu się z wydawcą pod adresem: ruthenicart@zpoludnia.pl Więcej informacji na: http://ffkarpacki.pl

Almanach Muszyny 2013

Z punktualnością budzącą szacunek i zazdrość u „konkurencji” ukazał się na początku lipca kolejny, już XXIII tom Almanachu Muszyny. Podobnie jak w latach ubiegłych wydany został w formie papierowej oraz formacie PDF na CD. Tom dedykowany jest 725 rocznicy pierwszej pisanej wzmianki o Muszynie i zawiera jak zawsze mnóstwo niezwykle interesujących tekstów, wiele pięknych wierszy oraz liczne reportaże fotograficzne z wydarzeń związanych z regionem.
A oto tytuły niektórych zamieszczonych w nim artykułów:
Kazimierz Przyboś, Mussina gloria et venerabila – salve! Muszyno sławna i czcigodna – bądź pozdrowiona! Czytaj dalej