Nowości wydawnicze

Z dziejów Frydmana

Nakładem OSP we Frydmanie ukazała się książka pt. Z dziejów Frydmana. Zawiera dwanaście artykułów będących plonem konferencji naukowej zatytułowanej Frydman na przestrzeni dziejów, zorganizowanej z okazji rocznicy 700-lecia istnienia miejscowości.
Książka liczy 240 stron a na jej zawartość składają się następujące teksty:
Piotr Wojtaszek, Słowo wstępne;
Dariusz Niemiec, Badania archeologiczne we Frydmanie na Spiszu w latach 2009-2010;
Tadeusz M. Trajdos, Parafia i życie religijne we Frydmanie do 1832 roku;
Marcin Szyma, Architektura kościoła we Frydmanie a początki najstarszej wsi polskiego Zamagurza; Czytaj dalej

Ukazał się 41. tom Płaju

Tom rozpoczynający piątą dziesiątkę Płajów otwiera opracowanie Magdy Michniewskiej poświęcone drewnianym cerkwiom regionu Lapuş w północnej Rumunii — znacznie mniej znanym, a równie cennym jak słynne cerkwie marmaroskie. Odkrywczy charakter ma artykuł Macieja Śliwy, któremu udało się na podstawie starych map, przekazów historycznych, a także współczesnych zdjęć lotniczych nie tylko zrekonstruować wygląd szańca konfederatów barskich w Koniecznej w Beskidzie Niskim, ale nawet zlokalizować jego pozostałości w terenie. Bogusław Tomaszewski inwentaryzuje kolejne zapomniane znaki dawnej bieszczadzkiej granicy polsko-czechosłowackiej, a w innym tekście przedstawia perypetie związane z wytyczaniem granicy polsko-sowieckiej po 1945 r. Jerzy Montusiewicz zaś wyszukuje w gąszczach Gór Marmaroskich żeliwne słupki polsko-rumuńskie, których zostało już tam bardzo mało. Czytaj dalej

Ukazał się 40. tom Płaju

Czterdziesty tom Płaju datowany jest na roku jubileuszu dwudziestolecia Towarzystwa Karpackiego, powinny się w nim zatem znaleźć akcenty jubileuszowe. I rzeczywiście znalazły się one, choć nie wprost. Albowiem doszliśmy do wniosku, że najlepszym uczczeniem naszego dwudziestolecia będą konkretne działanie utrwalające „karpackość” w jej najlepszych przejawach. Wybór nasz padł na Stanisława Vincenza jako, że naszym zdaniem jego działalność literacka i nie tylko, była owej „karpackości” jedną z najlepszych emanacji. Tom więc rozpoczynamy dużym blokiem vincenzowskim. Otwiera go artykuł, a właściwie relacja z przedsięwzięcia zatytułowanego „Stanisława Vincezna powrót na Wierchowinę” realizowanego przez Towarzystwo Karpackie. Nie będzie to może zbyt łatwa lektura, przede wszystkim ze względu na swoją skomplikowaną strukturę, ale mamy nadzieję, że poprzez liczne odwołania historyczne i reminiscencje właściwie odda ducha podjętych przez nas działań, a także emocje, które przeżywaliśmy przy jego realizacji. Czytaj dalej

Biografia Stepana Kłoczuraka

W Użgorodzie nakładem wydawnictwa „Grażda” ukazała się książka Mikołaja Muszynki pt. „Rycerz Wolności. Życie i działalność społeczno-polityczna Stepana Kłoczuraka”. Książka jest obszerną biografią Stepana Kłoczuraka (1895-1980) inicjatora antywęgierskiego powstania huculskiego na Zakarpaciu, założyciela i prezydenta tzw. Republiki Huculskiej w 1919 r. w Jasini, dowódcy sotni karpackich Ukraińskiej Halickiej Armii w walce z bolszewikami i armią Denikina. W okresie międzywojennym działacza politycznego i redaktora szeregu czasopism. W rządzie Karpackiej Ukrainy sekretarza A. Wołoszyna, później ministra gospodarki i obrony narodowej. Aresztowanego w maju 1945 r. i zesłanego na ponad 12 lat do obozu w Workucie.

O Stepanie Kłoczuraku i Republice Huculskiej przeczytaj też w Płaju 19

Almanach Muszyny 2011

W drugiej połowie czerwca (pozazdrościć regularności) dotarł do nas kolejny, już XXI tom Almanachu Muszyny. Tym razem tylko w wersji elektronicznej, choć mamy nadzieję, że redakcja z tradycyjnej formy papierowej jednak całkiem nie zrezygnuje. Rocznik 2011 r. jak zwykle zawiera wiele niezwykle ciekawych artykułów, mnóstwo pięknych wierszy oraz liczne reportaże fotograficzne z wydarzeń związanych z Muszyną.

A oto zawartość tomu:

Barbara Chudzińska, Badania archeologiczne na muszyńskim zamku. Sezon 2010; Czytaj dalej

Magury ’10

Ukazał się kolejny tom „Magur”, rocznika krajoznawczego poświęconego Beskidowi Niskiemu i Pogórzom, którego wydawcą jest Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich z Warszawy, a redaktorami już od dłuższego czasu Sławomir Michalik i Aneta Załuga.

W liczącym 204 strony tomie można znaleźć następujące artykuły:
Franciszek Adamski, Kronika wsi Borownica;
Bogdan Huk, Podziemie ukraińskie na Łemkowszczyźnie w latach 1945-1947 na tle tożsamości narodowej jej mieszkańców;
Paweł Przybylski, Geneza relacji polsko-łemkowskich;
Andrzej Stachowiak, Chrzczeni Duchem Świętym, Czytaj dalej

Szlakiem architektury sakralnej

W cykl autorstwa Andrzeja Piecucha, znanego gorlickiego przewodnika i autora publikacji o tematyce krajoznawczej, zatytułowanym „Szlakiem małej i dużej architektury sakralnej gminy Uście Gorlickie” ukazały się ostatnio (domyślamy się, że w 2010 r. bo wydawca nie raczył w książkach umieścić daty ich wydania) dwa kolejne tomy. Zawierają one opisy krajoznawcze wsi wchodzących w skład gminy Uście Gorlickie. Oprócz szczegółowych informacji o istniejących i nieistniejących obiektach sakralnych, znajdziemy tu także wiele ciekawych wiadomości na temat przyrody i historii Beskidu Niskiego. W tomie 3 omówione zostały Uście Gorlickie, Oderne, Kwiatoń, Przysłop, Nowica, Leszczyzny i Kunkowa, zaś w 4 Bieliczna, Stawisza, Czertyżne, Czarna, Izby, Banica, Śnietnica, Brunary i Jaszkowa. Niestety już na pierwszy rzut oka widać, że książkom przydała by się porządna obróbka redakcyjna, której brak poważnie obniża wartość ogromnej pracy wykonanej przez autora. Egzemplarze, które znalazły się w naszym posiadaniu, oznaczone są jako bezpłatne, sfinansowane przez Unię Europejską.

Andrzej Piecuch, Wokół Uścia Gorlickiego. Szlakiem małej i dużej architektury sakralnej gminy Uście Gorlickie. T. 3. Krosno, [2010]. s. 288. A5

Andrzej Piecuch, W dolinie rzeki Białej. Szlakiem małej i dużej architektury sakralnej gminy Uście Gorlickie T. 4. Krosno, [2010]. s. 260. A5.

Cerkwie drewniane Karpat

W ostatnim czasie ukazało się nakładem Oficyny Wydawniczej „Rewasz” II wydanie przewodnika pt. Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. autorstwa Magdaleny i Artura Michniewskich, oraz Marty Duda-Gryc. Liczy on 320 barwnych stron formatu B6, zawiera 211 opisanych obiektów, 239 zdjęć, 28 rysunków, 35 mapek i planów sytuacyjnych.

Ta książka to rzetelna i aktualna informacja o ponad 200 drewnianych świątyniach gór Polski i Słowacji. Tych sławnych i często odwiedzanych, jak również zupełnie nieznanych i zapomnianych. Zarówno tych otoczonych troskliwą opieką, jak i tych, nieraz bardzo cennych, nad którymi wisi widmo zagłady. Autorzy szczegółowo opisali ich architekturę, wystrój wnętrz, historię i stan obecny. Zrobili także wykaz, przerażająco wielki, cerkwi, które w ciągu ostatnich 50 lat padły ofiarą ognia, bezmyślności i złej woli człowieka. Opisane obiekty pogrupowano w  terytorialne jednostki geograficzne: doliny Popradu i Białej, dolina Ropy, okolice Krempnej, wschodnia Łemkowszczyzna, okolice Krosna, Bieszczady, Nadsanie i pogórza, okolice Jarosławia, okolice Starej Lubowli, okolice Preszowa, okolice Bardiowa, okolice Świdnika, okolice Sniny. Osobno potraktowano skanseny i muzea ze sztuką cerkiewną oraz cerkwie nieistniejące.

Badania nad pasterstwem w Ukraińskich Karpatach

Pierwsze interdyscyplinarne badania nad gospodarką pasterską w Ukraińskich Karpatach miały miejsce w 1999 r., a prowadzono je w paśmie Świdowca oraz w Czarnohorze, na połoninach Kukula i w paśmie Kostrzycy. Wyniki prac zostały opublikowane w monografii Pasterstwo na Huculszczyźnie. Gospodarka – kultura – obyczaj, Warszawa 2001.
Latem 2009 r. po upływie dziesięciu lat przeprowadzono terenową kwerendę mającą na celu ustalenie zmian, jakie nastąpiły w gospodarce pasterskiej w ciągu minionej dekady. Jej efektem jest książka Przekształcenia gospodarki pasterskiej w Ukraińskich Karpatach.
Janusz Gudowski, Jacek Hucuł-Stróżewski, Jurij Nesteruk, Andrzej Ruszczak, Włodzimierz Witkowski, Maciej Ząbek, Przekształcenia gospodarki pasterskiej w Ukraińskich Karpatach, Warszawa 2011, Wydawnictwo Akademickie „Dialog” s. 120. format B5.
Czytaj dalej

Katalog wystawy huculskiej

Z okazji wystawy „Na wysokiej połoninie. Sztuka Huculszczyzny – Huculszczyzna w sztuce” Muzeum Narodowe w Krakowie wydało imponujący katalog, a właściwie album. Książka bardzo staranie wydana w twardej oprawie liczy 204 strony formatu 245/310 mm i zawiera, oprócz obszernego wstępu autorstwa komisarza wystawy Mirosława P. Kruka, skróconą biografię Stanisława Vincenza, artykuł Jerzego Kapłona o poznaniu i zagospodarowaniu polskich Karpat Wschodnich oraz wiele wspaniałych reprodukcji malarstwa (Wyczółkowski, Axentowicz, Obst, Pautsch, Sichulski i in.), grafiki i fotografii o tematyce huculskiej, a także zdjęć wybranych eksponatów – wyrobów ludowego rzemiosła. Jak przystało na katalog znajdziemy w nim także pełny liczący aż 923 pozycje!, spis prezentowanych na wystawie obiektów. Serdecznie polecamy.