Wydarzenia

Książka o wykopaliskach na Górze Zyndrama

4 sierpnia 2018 | Nowości wydawnicze, Wydarzenia

W ramach Biblioteki Łąckiej, jako jej 4 tom ukazała się właśnie książka dr Marcina S. Przybyły zatytułowana Przeszłość, pamięć i dziwne ruiny. Archeologiczne odkrycia na Górze Zyndrama w Maszkowicach, wydana przez krakowską Księgarnię Akademicką.  Książka, której premiera zbiegła się z II Sądecką Watrą Archeologiczną w Maszkowicach, liczy 270 stron formatu B5, zawiera wiele ilustracji (w tym barwnych) i napisana jest w popularnej, przystępnej nawet dla laików formie, co nie znaczy, że nie porusza nawet najtrudniejszych zagadnień związanych z wykopaliskami w Maszkowicach. Warto podkreślić także to, że dr Przybyła prowadzący badania w Maszkowicach od 2010 r. nie tylko kompetentnie przedstawia wszystkie ich wyniki, ale także nie stroni od wyciągania z nich odważnych wniosków, a nawet stawiania w oparciu o nie niezwykle interesujących teorii. Naprawdę warto tę książkę przeczytać, jeśli się chce zrozumieć zawiłe ścieżki prehistorii Karpat. Czytaj dalej →

Płaj 55 – vincenzowsko-huculski

30 lipca 2018 | Nowości wydawnicze, Wydarzenia | Na temat: , , ,

Właściwie już mieliśmy zamknięty tom, gdy dotarła do nas smutna wiadomość o śmierci naszego Przyjaciela, członka Wielkie Rady Karpackiego Płaju Fedora Gocza. Nie było zatem innego wyjścia, Płaj 55 zaczynamy od pożegnania osoby, która naszemu Almanachowi towarzyszyła prawie od samego początku, kogoś wyjątkowego w wielu wymiarach, postaci która – mam nadzieję – jeszcze nie raz na naszych łamach zagości.
W roku 2018 przypada 130 rocznica urodzin Stanisława Vincenza, „Barda Huculszczyzny”, autora tetralogii „Na wysokiej połoninie”, zatem tym razem mamy dobry powód żeby ten Płaj był zdominowany tematyką vincenzowsko-huculską. Tak, wiem, ostatnio wszystkie Płaje przepełnione są tą tematyką po brzegi bez względu na przypadające jubileusze. Ale jakieś alibi dobrze mieć. Zresztą, tak krawiec kraje… nic na to nie poradzimy, że większość trafiających do redakcji tekstów, w mniejszym, czy większym stopniu dotyczy Huculszczyzny i Karpat Wschodnich. Na początek tego bloku i tym razem (jak i poprzednio) głos oddajamy Leszkowi Rymarowiczowi, który w jednej większej i dwóch mniejszych odsłonach przedstawia nam huculską gminę Dzembronia rozlokowaną w okresie międzywojennym u podnóża Czarnohory, wykorzystując do tego m.in. niezwykle ciekawe archiwalne dokumenty. Poznajemy jej dzieje oraz mieszkańców. Czytaj dalej →

Wielka Synagoga w Drohobyczu odnowiona

27 lipca 2018 | Wydarzenia | Na temat:

Na liście karpackich judaików możemy odnotować kolejny odnowiony obiekt. W połowie czerwca tego roku Wielka Synagoga w Drohobyczu zwana Chóralną wzniesiona w latach 1842–1865 na przedmieściu Łan przez władze wspólnoty żydowskiej na czele z miejscowym chasydzkim cadykiem Lejzerem-Nysanem Tejtelbaumem wróciła do dawnej świetności. Zdewastowana przez hitlerowców i przeznaczona na magazyn soli, po wojnie pełniła m.in. rolę sklepu meblowego, popadając stopniowo w ruinę.
Obecnie Drohobycz może się więc poszczycić nie tylko przepięknym gotyckim kościołem pw. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii z końca XIV w., dwiema przecudnej urody drewnianymi cerkwiami z XVI w. pw. Św. Jura i Podwyższenia Krzyża Św., ale także największą w całej Galicji monumentalną świątynią żydowską. I tylko żal, że pani Dora Kacnelson, która tak pięknie pisała* w Płaju 5 o staraniach o odzyskanie tej synagogi, tego dnia nie dożyła.

* Dora Kacnelson, Żydzi w Drohobyczu, Płaj 5 (1993), s. 56-62

Jubileusz 80-lecia Obserwatoriom na Pop Iwanie

24 lipca 2018 | Wydarzenia | Na temat: ,

Jak już wcześniej informowaliśmy Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Przykarpacki Uniwersytet w Iwano-Frankiwsku w dniach 28-29 lipca 2018 r. organizują obchody jubileuszu 80. rocznicy poświęcenia Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologicznego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego na Pop Iwanie w Czarnohorze. Pierwsza część obchodów miała miejsce w kwietniu na Uniwersytecie Warszawskim, natomiast w programie drugiej odsłony znalazły się m.in.:
– w sobotę, 28 lipca w  Żabiem (Werchowyna) sesja popularno-naukowa poświęcona dziejom i idei Obserwatorium (początek o godz. 15),
– w niedzielę, 29 lipca od godz. 13 uroczystości na szczycie Pop Iwana w częściowo odbudowanym budynku Obserwatorium.
O Obserwatorium, którego budowa już przed wojną budziła wiele kontrowersji oraz o równie kontrowersyjnych pomysłach jego odbudowy pisaliśmy wielokrotnie na naszym portalu i w Almanachu Karpackim „Płaj”. Polecamy na przykład lekturę tego artykułu o mniej znanej historii Obserwatorium – tajemniczy Pop Iwan.

Vincenz na Zamku Górków w Szamotułach

10 lipca 2018 | Wydarzenia | Na temat: ,

Uprzejmie informujemy, że 10 lipca 2018 r. wystawa pt. „Dialog o Losie i Duszy. Stanisław Vincenz (1888–1971)” wg scenariusza Jana Choroszego zawitała do Muzeum – Zamku Górków w Szamotułach przy ul. Wronickiej 30, gdzie można ją będzie oglądać do 17 września tego roku. A ponieważ jest to – ni mniej, ni więcej tylko – już 50 odsłona tej wyjątkowej wystawy, warto jej twórcy po raz kolejny założyć gratulacje i podziękowania. Nie ma co ukrywać, tak wiele dla popularyzacji w polskim społeczeństwie twórczości Stanisława Vincenza do tej pory nie zrobił nikt inny. Sam Jan Choroszy mówi, że dotychczas wystawa Vincenza miał pod Górk(ę)ów, a teraz to już chyba z Górk(i)ów. Nie pozostaje więc nic innego, jak tylko trzymać autora za słowo i oczekiwać kolejnych pięćdziesięciu ekspozycji. Tymczasem zapraszamy do Szamotuł.

Konferencja Vincenzowska

24 czerwca 2018 | Wydarzenia | Na temat: ,

Miło nam poinformować, że w dniach 23-24 listopada 2018 r. będzie miała miejsce w Krakowie konferencja z okazji 130 rocznicy urodzin Stanisława Vincenza, autora tetralogii Na wysokiej połoninie, która ma przypomnieć ponadczasowy wymiar twórczości Stanisława Vincenza, jej głęboki związek z krajobrazem kulturowym Karpat i Europy Środkowej oraz przenikającą ją humanistyczną ideę dialogu kultur.
Organizatorami jej są Towarzystwo Karpackie, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK.

Ramowy plan konferencji wygląda następująco:

23 listopada 2018 roku (piątek),

godz. 14 Uroczyste złożenie kwiatów na grobie Stanisława Vincenza na Cmentarzu Salwatorskim,
godz. 16 Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK przy ul. Jagiellońskiej 6 w Krakowie – otwarcie sesji krajoznawczej. Czytaj dalej →

Obiekty obronne w Karpatach

22 czerwca 2018 | Wydarzenia

Uprzejmie informujemy, że Towarzystwo Karpackie wspólnie z Instytutem Informatyki i Biblioteką Politechniki Lubelskiej organizuje konferencję popularnonaukową zatytułowaną Obiekty obronne w Karpatach. Od Daków do Konfederacji Barskiej. Konferencja rozpocznie się 20 października 2018 r. o godz. 10 w Bibliotece Politechniki Lubelskiej przy ul. Nadbystrzyckiej 36c. Na chwilę obecną program konferencji wygląda następująco:

– Andrzej Gil (Katolicki Uniwersytet Lubelski), Spojrzenie na Karpaty okiem historyka;
– Krzysztof Jaworski (Uniwersytet Wrocławski), Twierdze Daków;
– Andrzej Wielocha (Towarzystwo Karpackie Warszawa), Twierdze rzymskie;
– Jan Garncarski (Muzeum Podkarpackie w Krośnie), Grodzisko Troja w Trzcinicy;
– Michał Parczewski (Uniwersytet Rzeszowski), Wczesnośredniowieczny rozbiór północnych Karpat w świetle przemian budownictwa grodowego; Czytaj dalej →

Żegnamy Fedora Gocza

6 czerwca 2018 | Wydarzenia | Na temat: ,

Z prawdziwym żalem informujemy, że w wieku 88 lat zmarł Fedor Gocz, członek Towarzystwa Karpackiego i Wielkiej Rady Karpackiego Płaju, wielki łemkowski patriota, twórca Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej i święta kultury łemkowskiej „Od Rusala do Jana”. Od niepamiętnych czasów był niezmordowanym organizatorem życia kulturalnego Łemków, wielkim autorytetem i człowiekiem-instytucją sytuującym się ponad politycznymi podziałami i sporami, a także twarzą Łemkowszczyzny – upominając się o należne miejsce dla jej kultury i niosąc jej sławę daleko po świecie.  Tej ogromnej straty nie da się już wypełnić.
Pożegnanie zmarłego rozpocznie się w czwartek o godz. 10:30 w rodzinnym domu Fedora Gocza w Zyndranowej, zaś o godz. 11 rozpocznie się nabożeństwo w miejscowej cerkwi pw. św. Mikołaja.
Dziś (w środę) wieczorem o godz. 19 w cerkwi odbędzie się Panachyda – nabożeństwo żałobne.

Stanisław Vincenz patronem „Via Carpatia”

5 czerwca 2018 | Wydarzenia | Na temat:

Od 23 do 30 czerwca 2018 r. odbędzie się nad Czarnym Czeremoszem I Międzynarodowe Forum Europy Środkowej i Wschodniej „Via Carpatia”( Міжнародний форум Східної та Центральної Європи). Jak piszą organizatorzy po raz pierwszy na Ukrainie, po raz pierwszy w Karpatach, po raz pierwszy na Huculszczyźnie. Forum ma na celu nie tylko ukazanie różnorodności kultury karpackiej, ale także zbliżenie liderów intelektualnych Europy Wschodniej i Środkowej.  W programie „Via Carpatia” znajdują się: Festiwal Filmowy „Transcarpatia”, Festiwal Muzyki i Sztuki „Sounds of Carpatia”, ukraiński Festiwal Karpackiego Rękodzieła, tradycyjny festiwal huculski „Połonińskie Lato” i festiwal Twórców Ludowych im. Hnata Hotkewycza. Centralnym wydarzeniem „Via Carpatia” będzie międzynarodowa konferencja pt. „Krąg Vincenza: Przyszłość Karpat” (Коло Вінценза: Майбутнє Карпат). Czytaj dalej →

Vincenz w Głogowie

4 czerwca 2018 | Wydarzenia | Na temat: ,

Kolejny etap nadodrzańskiej części peregrynacji wystawy pt. „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888–1971)” wg scenariusza Jana Choroszego wypadł w Głogowie, gdzie będzie ona prezentowana do 15 lipca 2018 r. w Muzeum Archeologiczno-Historycznym (Brama Brzostecka 1). Natomiast 7 lipca podczas inauguracji Letniej Akademii Kultury i Języka Polskiego dr Jan Choroszy wygłosi wykład o Stanisławie Vincenzie, pokazany zostanie film dokumentalny Waldemara Czechowskiego „Śladami Vincenza”, a Irena Rybicka z Wrocławskiego Teatru Współczesnego czytać będzie fragmenty zapisek Ireny Vincenzowej. Spotkanie z Vincenzem zacznie się w głogowskim ratuszu około południa. Zapraszamy!