Konserwacja polichromii cerkwi w Uluczu

15 października 2012 r. zakończono prace konserwatorskie i restauratorskie przy polichromii na ścianie północnej cerkwi w Uluczu, prowadzone od maja przez konsorcjum firm KONSWERK Kamila Wojtowicz oraz Monument Service Marcin Kozarzewski na zlecenie Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Prace współfinansowało MKiDN. Zabytkowa cerkiew pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w Uluczu jest uważana za jedną z najstarszych budowli sakralnych Pogórza Karpackiego. Ostatnie badania dendrochronologiczne konstrukcji zrębowej czas ścinki wykorzystanych do jej budowy drzew określają na 1658 r. Świątynia usytuowana jest Czytaj dalej

Magury ’11

Ukazały się Magury ’11, rocznik krajoznawczy poświęcony Beskidowi Niskiemu i Pogórzom pod redakcją Sławomira Michalika i Anety Załugi, wydawany przez SKPB Warszawa. W liczącym 208 s. numerze można znaleźć mi.  następujące artykuły:
Paweł Kukurowski, Połoniny splamione krwią.
Stanisław Kryciński, Wystąpienia chłopskie latem 1932 roku w powiecie leskim.
Arkadiusz Komski, Kłódki ze starego cmentarza żydowskiego w Sanoku.
Paweł Przybylski, Generał Stefan Adolf Mossor.
Bogdan Horbal, Jeszcze o UPA na Łemkowszczyźnie. Czytaj dalej

Wystawa fotografii prof. Romana Reinfussa

Muzeum Podkarpackie w Krośnie zaprasza na wystawę pt. Od Łemkowszczyzny po Huculszczyznę – archiwalne fotografie prof. Romana Reinfussa. Prezentowane zdjęcia pochodzące ze zbiorów MBL w Sanoku wykonane zostały w latach 1930–1939 na obszarze Pogórza Karpackiego, Beskidu Niskiego, Bieszczadów i pogranicza Gorganów i Czarnohory. Z Bojkowszczyzny pochodzą zdjęcia wykonanych w bieszczadzkich miejscowościach Berehy Górne, Sianki, Krywe, Tworylne, Wetlina i Wołosate. Przedstawiają wiejską zabudowę, szczegóły strojów  oraz sceny pasterskie z bieszczadzkich połonin. Szczególnie interesujące są fotografie z pogranicza bojkowsko-huculskiego. Na wystawie znajdują się również zdjęcia obrazujące działalność Staży Granicznej w Karpatach Wschodnich i Zjazd Górski w 1938 r. w Nowym Sączu. Całość uzupełniają stroje ludowe i wyroby rękodzieła ze zbiorów Zabytkowej Chyży Łemkowskiej Tadeusza Kiełbasińskiego w Olchowcu oraz kolekcjonerów prywatnych. Serdecznie zapraszamy w imieniu kuratora wystawy Roberta Kubita.

Materiały do monografii Komańczy

Z okazji jubileusz 500-lecia lokacji Komańczy ukazała się publikacja zatytułowana „Historia, kultura i tradycja w 500-letniej Komańczy”. Licząca 240 stron książka nosi podtytuł „Wstęp do monografii” choć jest właściwie wstępem do pracy nad monografią, stanowi bowiem zbiór artykułów dotyczących różnych, mniej lub bardziej szczegółowych zagadnień z dziejów Komańczy.
Zawartość:
Wojciech Wesołkin, Komańcza. Materiały do monografii.
Wojciech Wesołkin, Republika Komańczańska. Przyczynek do zagadnienia. Czytaj dalej

XIII odpust w Łopience

Tradycyjnie w pierwszą niedzielę października (7.10.2012 r.) odbył się w Łopience XIII odpust, który tym razem na żądanie ks. dziekana Szlachty nie nazywał się odpustem, tylko mszą z możliwością uzyskania odpustu. Mszy przewodniczył ks. Andrzej Szkoła proboszcz parafii Chrystusa Króla w Sanoku. W koncelebrze wziął udział greckokatolicki ks. Miron Michaliszyn oraz o. oblat Mariusz z Łeby. W konfesjonałach posługę pełnili ks. Marek Wasąg, ks. Piotr Bartnik, który już po raz trzynasty przyprowadził pielgrzymkę pieszą z Górzanki i ks. Jacek z Miłocina. Dekorację cerkwi przygotowała druhna Agnieszka Bernacka wraz z harcerkami ze szczepu Kresy z Przeworska. Harcerze prowadzili także modlitwę różańcową i oprawę liturgiczną. Pieśni w trakcie mszy wykonywał zespół Łopienka z Cisnej, który przywiózł ze sobą owoce, chleb i kwiaty jako dary ołtarza. W procesji z darami ofiarowany został także olbrzymi bochen chleba upieczony na odpust przez panią Pasławską, a także 2 oryginalne lampy oliwne przywiezione z pielgrzymki do Ziemi Świętej, dar anonimowych ofiarodawców, oraz chleb i wino do konsekracji. Czytaj dalej

76. tom Wierchów

Ukazał się kolejny, już 76. tom „Wierchów”. Tematyka rocznika jest − jak zwykle − nader różnorodna. Otwiera go psychologiczno-socjologiczny esej Agnieszki Skorupy, która zajęła się problemem, obserwowanego współcześnie, stosunku człowieka do gór. Autorka opisuje zjawiska towarzyszące w naszych czasach relacjom między człowiekiem a górami, m.in. ich komercjalizację, i stawia pytanie, czy tak naprawdę doświadczamy obecnie poszukiwanej w górach wolności?
Po owym wstępnym artykule następuje blok tekstów o charakterze biograficznym przynoszących wiele nieznanych dotąd szczegółów z życia osób szczególnie dla gór zasłużonych. Mamy więc tu: wydane z ineditów wspomnienia prof. Anieli Chałubińskiej o jej słynnym dziadku, oraz artykuł Józefa Nyki o Kazimierzu Tetmajerze jako taterniku. Z kolei prof. Zbigniew J. Wójcik pisze o Walerym Goetlu i roli jaką odegrał on w tworzeniu „Wierchów”, gdy był ich redaktorem, a potem przewodniczącym ich komitetu redakcyjnego. Ewa Roszkowska, z Zakładu Alpinizmu krakowskiej AWF, przedstawia postać Jerzego Maślanki, ukazując jego miejsce w dziejach polskiej eksploracji gór, a Tomasz Kowalik zarysowuje obraz życia i i działalności zmarłego niedawno − jednego z najwybitniejszych, współczesnych polskich krajoznawców, wielce zasłużonego także dla gór − Adama Schwarz-Czarnowskiego. Czytaj dalej

Muzyczne instrumenty Hucułów

Latem tego roku w Żabiem (Werchowinie) w prywatnym muzeum Mikołaja i Marii Iljuków miała miejsce uroczysta prezentacja książki Igora Macijewśkoho zatytułowanej „Muzyczne instrumenty Hucułów”. Profesor Macijewśky zaprezentował zawartość tej monograficznej książki i opowiedział o ponad 40-to letniej historii gromadzenia zawartych w niej materiałów. Wspominał jak począwszy od 1968 r. spotykał się z wieloma huculskimi muzykami w tym m.in. ze słynnym Wasylem Hrymaljukiem-Mogurem.
Ігор Мацієвський, Музичні інструменти гуцулів, Вінниця, Нова Книга 2012, 464 str.

Europa Karpat

5 września w Krynicy w ramach XXII Forum Ekonomicznego odbyła się II konferencja „Europa Karpat”, w której udział wzięli wicemarszałkowie Sejmu Cezary Grabarczyk i Marek Kuchciński, parlamentarzyści oraz przedstawiciele administracji rządowej państw regionu karpackiego. Celem konferencji było omówienie potrzeby stworzenia makroregionalnej Strategii Karpackiej, polityki rozwoju terenów karpackich w nowej perspektywie budżetowej UE, oraz możliwości rozwoju zrównoważonej turystyki na obszarze Karpat. Wiele uwagi poświęcono także inicjatywom parlamentarnym na rzecz Karpat. Podkreślono potrzebę większej determinacji i zaangażowania rządów państw karpackich w podnoszeniu problemów tego regionu na forum europejskim. Podczas konferencji zaprezentowany został projekt Stowarzyszenia Przyjaciół Almanachu Muszyny oraz Towarzystwa Karpackiego zatytułowany „Forum prasy karpackiej” oraz „Apel” (do pobrania) w sprawie ochrony krajobrazu kulturowego Karpat.

Książka o zakarpackich Hucułach

W ostatnich dniach w Użgorodzie ukazała się książka Wołodymyra Pipasza pt. Zakarpacka Huculszczyzna.  Jest to historyczno-etnograficzny szkic, próba odpowiedzi na pytanie: kim są zakarpaccy huculi. W książce na podstawie badań terenowych oraz analizy źródeł historycznych autor omawia zakarpacką część Huculszczyzny. Oprócz szczegółowego omówienia granic i różnych teorii pochodzenia Hucułów, przedstawia proces zasiedlenia zakarpackiej Huculszczyzny, charakteryzuje jej gospodarkę oraz materialną i duchową kulturę. Książkę wydano w nakładzie 2000 egz., a jej promocja odbędzie się podczas XIII festiwalu „Huculska Bryndza” 2 września 2012 r. w Rachowie.
Pewne zdziwienie budzi jedynie okładka tej książki ozdobiona znanym zdjęciem Mikołaja Seńkowskiego „Stara Hucułka z fajką”. Otóż owa „Stara Hucułka” to Maria Kreczuniek zwana Czukutychą, mieszkanka Jaseniowa Górnego, miejscowości która dalibóg nigdy na Zakarpaciu nie leżała. A więcej o Czukutysze będzie można przeczytać w Płaju 44. [red.]

Ukazał się 43. tom Płaju

Z radością pragniemy poinformować, że redakcja Płaju w ramach nadrabiania zaległości wydała kolejny, 43 tom Almanachu. Otwierają go trzy artykuły dotyczące zachodnich Bieszczadów, w tym materiały do monografii Otrytu, w których Wojciech Krukar zawarł plon swoich wieloletnich badań terenowych. Tak jak publikowane w Płaju już wcześniej monografie innych Bieszczadzkich masywów opracowane przez tego autora, zawiera ona masę informacji całkowicie oryginalnych, nigdzie wcześniej nie publikowanych. Blok huculski otwierają wspomnienia Karola Pohorskiego o służbie w Straży Granicznej w dolinie Czeremoszu i o dramatycznych losach rodziny Błażejaków cudem uratowanej przez Hucułów przed śmiercią z rąk innych Hucułów, członków UPA. Huculszczyzny dotyczy obszerny fragment książki „Dido Iwańczyk” Petra Szekeryka-Donykiwa, oraz dwa ciekawe, nigdzie dotąd nie publikowane teksty Czytaj dalej