Z radością pragniemy poinformować, że redakcja Płaju w ramach nadrabiania zaległości wydała kolejny, 43 tom Almanachu. Otwierają go trzy artykuły dotyczące zachodnich Bieszczadów, w tym materiały do monografii Otrytu, w których Wojciech Krukar zawarł plon swoich wieloletnich badań terenowych. Tak jak publikowane w Płaju już wcześniej monografie innych Bieszczadzkich masywów opracowane przez tego autora, zawiera ona masę informacji całkowicie oryginalnych, nigdzie wcześniej nie publikowanych. Blok huculski otwierają wspomnienia Karola Pohorskiego o służbie w Straży Granicznej w dolinie Czeremoszu i o dramatycznych losach rodziny Błażejaków cudem uratowanej przez Hucułów przed śmiercią z rąk innych Hucułów, członków UPA. Huculszczyzny dotyczy obszerny fragment książki „Dido Iwańczyk” Petra Szekeryka-Donykiwa, oraz dwa ciekawe, nigdzie dotąd nie publikowane teksty Czytaj dalej
Tom jest wyjątkowy, gdyż poświęcony niemal w całości dwóm tylko tematom. Blisko połowę jego objętości zajmuje relacja Dariusza „Dzidy” Czerniaka z penetracji gór Metaliferi, południowej część gór Apuseni. Ta grupa górska, kryje w sobie bez liku atrakcji krajobrazowych, przyrodniczych i kulturowych. Autor posiadł nieprzeciętną zdolność wyszukiwania w rumuńskich Karpatach miejsc godnych uwagi, a nieopisywanych w popularnych przewodnikach. Opis własnych wędrówek wzbogaca szczegółowymi informacjami krajoznawczymi, historycznymi, przyrodniczymi.
Zgodnie z planem w dniach 9-21 lipca przeprowadzono pierwszy etap remontu dzwonnicy w Polanach Surowicznych. Dwa tygodnie przeznaczono na niwelację gruntu oraz czyszczenie i spoinowanie ścian. Zakończone zostały prace na ścianach zachodniej, północnej i wschodniej, południową udało się odnowić do połowy. Wewnątrz zaawansowanie prac wynosi ok. 40%. Prace były prowadzone całkowicie społecznie przez członków Stowarzyszenia „Magurycz”, Stowarzyszenia Klub Turystyczny Elektryków „Styki” oraz przez przygodnych turystów. Cały czas zbierane są fundusze na dalszą część prac stąd apel o wpłaty datków na konto PKO BP 52 1020 1026 0000 1102 0118 9554, Stowarzyszenie Magurycz, Nowica 13, 38-315 Uście Gorlickie, z dopiskiem: „PROJEKT 2012/PS”. Więcej informacji na 
Ukazał się przewodnik pt. „Beskid Niski od Komańczy do Wysowej” autorstwa Witolda Grzesika, Tomasza Traczyka (obaj są członkami Towarzystwa Karpackiego) i Bartłomieja Wadasa. Jest to znacznie rozszerzone i gruntownie zaktualizowane nowe wydanie cieszącego się niegdyś dużą popularnością przewodnika „Od Komańczy do Bartnego” wydanego przez wydawnictwo PTTK „Kraj” w 1997 r. Książka liczy 500 stron, jest zaopatrzona w ilustracje wykonane w znacznej części na podstawie nieistniejących już zabytków Beskidu Niskiego. Opisy wsi mają charakter krajoznawczy i historyczny, ich uzupełnieniem jest ogólny opis Łemkowszczyzny. Wydawcą książki jest „Sklep Podróżnika”.
Z prawdziwą radością informujemy, że znowu przybyło znaków upamiętniających Stanisława Vincenza w jego ukochanym Bystrcu. Dzięki Andrzejowi Ruszczakowi i Bogusławowi Tomaszewskiemu w dolnie Bystrca pojawiły się trzy drewniane tablice przypominające twórcę tetralogii „Na wysokiej połoninie”. Pierwsza, z kopią listu Vincenza do Wasyłyny Czornysz usytuowana została przy cerkwi, druga przy kaplice na tzw. Sahelbie gdzie stacjonowała straż graniczna, trzecia zaś w miejscu gdzie sowieccy pogranicznicy aresztowali Stanisława Vincenza. Ta ostatnia jest zarazem drogowskazem wskazującym drogę do tablicy pamiątkowej i krzyża ustawionych przez Towarzystwo Karpackie na miejscu gdzie stał dom Vincenza.
W dniach 6-9 lipca odbyło się spotkanie robocze Zgromadzenia Parlamentarnego Polski i Ukrainy poświęcone m.in. projektowi „Polsko-Ukraińskiego Centrum Spotkań Młodzieży Akademickiej”, na który składają się odbudowa dawnego obserwatorium astronomicznego na Pop Iwanie, budowa polsko-ukraińskiego Domu Spotkań Młodzieży Akademickiej w Mikuliczynie oraz odbudowa domu Stanisława Vincenza w Bystrzcu. Projekty przygotowywane są przez Uniwersytet Warszawski oraz Przykarpacki Uniwersytet w Iwano-Frankowsku. Projekt „Centrum Spotkań” został umieszczony we Wspólnym Komunikacie Prezydentów RP i Ukrainy z grudnia 2007 r., w „Mapie Drogowej Współpracy RP i Ukrainy” podpisanej w 2009 r. i został objęty honorowym patronatem Prezydenta RP oraz Prezydenta Ukrainy. Ponownie znalazł się w „Mapie Drogowej Współpracy Polski i Ukrainy w latach 2011–2012”. Ze strony polskiej w skład delegacji weszli wicemarszałkowie Sejmu RP Cezary Grabarczyk i Marek Kuchciński oraz dr Jan Malicki dyrektor Studium Europy Wschodniej UW, zaś stronę ukraińską reprezentowali Mykoła Tomenko wiceprzewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy, ambasador Ukrainy w Polsce Markijan Malskyj, gubernator iwano-frankowski Mykhailo Wyszywaniuk oraz prof. Igor Cependa rektor Przykarpackiego Uniwersytetu w Iwano-Frankowsku. Uczestnicy konferencji wizytowali również pozostałości obserwatorium na Pop Iwanie, co należy rozumieć, że dali się łaskawie wywieźć samochodami na szczyt. 
Blisko 20 lat temu, w 1993 r. ukazała się nakładem oficyny Wydawniczej „Rewasz” książka pt. „Powroty w Czarnohorę. Nie tylko przewodnik” autorstwa Marka Olszańskiego i Leszka Rymarowicza. Warto sięgnąć dziś po nią, żeby dowiedzieć się czegoś o obserwatorium na Pop Iwanie, wokół odbudowy którego zrobiło się ostatnio wile szumu.
Płaj 42 (wiosna 2011) str. 208+16Kategorie