Relacje z Wielkiej Wojny w Karpatach

Mało kto wie, że Ferenc Molnar autor znanych z lektur szkolnych „Chłopców z placu Broni” był również korespondentem wojennym z galicyjskiego frontu I wojny. Dziś jego korespondencje możemy przeczytać po polsku, ukazały się bowiem nakładem wydawnictwa Most w tłumaczeniu Akosa Engelmajera. Wstrząsające relacje Molnara z walk w Karpatach – od Limanowej przez Duklę po Przemyśl, pisane świetnym, barwnym językiem to naprawdę wspaniała lektura.
Ferenc Molnar, Galicja 1914-1915. Zapiski korespondenta wojennego, przeł. Akos Engelmajer, Wydawnictwo Most, Warszawa 2011, str. 296.
Uwaga! Książkę będzie można nabyć na Spotkaniach Karpackich w Muzeum Ziemi PAN 16 marca o godz. 18.

Freski cerkwi w Posadzie Rybotyckiej

W 2011 r. staraniem greckokatolickiej Parafii Archikatedralnej w Przemyślu i Polskiego Bractwa Kawalerów Gutenberga oraz dzięki dofinansowaniu z Narodowego Instytutu Audiowizualnego przeprowadzono digitalizację malowideł ściennych i gmerków w cerkwi pw. św. Onufrego w Posadzie Rybotyckiej. Cyfrową dokumentację fotograficzną wykonał Paweł Myszka z zespołem, zaś rysunki rekonstrukcyjne oraz analiza ikonograficzna i historyczna są dziełem Jarosława Giemzy. Oprócz malowideł ściennych w nawie i sanktuarium oraz gmerków w kruchcie, zinwentaryzowano malowidła i gmerki w kaplicy górnej. Prace te były niezbędne przed planowanym przystąpieniem do konserwacji wnętrza cerkwi. Ich efekt może obejrzeć na stronie internetowej www.posada-rybotycka.pl

Osady wczesnosłowiańskie w dorzeczu Sanu

Komisja Prehistorii Karpat PAU serdecznie zaprasza na posiedzenie naukowe, które odbędzie się w dniu 28 lutego (wtorek) 2012 roku o godz. 11 w sali nr 31 PAU przy ul. Sławkowskiej 17 w Krakowie. W programie wykład prof. dr. hab. Michała Parczewskiego pt. Nowe odkrycia osad wczesnosłowiańskich w dorzeczu Sanu.

Z dziejów Frydmana

Nakładem OSP we Frydmanie ukazała się książka pt. Z dziejów Frydmana. Zawiera dwanaście artykułów będących plonem konferencji naukowej zatytułowanej Frydman na przestrzeni dziejów, zorganizowanej z okazji rocznicy 700-lecia istnienia miejscowości.
Książka liczy 240 stron a na jej zawartość składają się następujące teksty:
Piotr Wojtaszek, Słowo wstępne;
Dariusz Niemiec, Badania archeologiczne we Frydmanie na Spiszu w latach 2009-2010;
Tadeusz M. Trajdos, Parafia i życie religijne we Frydmanie do 1832 roku;
Marcin Szyma, Architektura kościoła we Frydmanie a początki najstarszej wsi polskiego Zamagurza; Czytaj dalej

Lokalizacja grodów karpackich

W ramach Spotkań Karpackich jak zwykle w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie przy al. Na Skarpie 27 w dniu 17 lutego 2012 r. o godz. 18 zapraszamy do wysłuchania wykładu prof. Michała Parczewskiego pt. Polityczne uwarunkowania lokalizacji grodów karpackich w VIII-XIII w.
Od około ćwierćwiecza archeolodzy mają szansę na spojrzenie z nowej perspektywy na zasady rządzące decyzjami o usytuowaniu poszczególnych grodów wczesnośredniowiecznych w stosunku do skupisk osadniczych. Potrafimy już wmiarę dokładnie rozgraniczyć zasięg dawnej ekumeny w Karpatach od obszarów całkiem pustych. Jakiego rodzaju preferencje lokalizacyjne – oprócz naturalnej obronności – brano pod uwagę wybierając miejsce pod przyszły gród? Czym kierowała się administracja młodego państwa, przy wskazywaniu Czytaj dalej

Czarnohora w śniegu (Płaj 41)

Władysław Schmidt

Fragment

(…) Jest rok 1936. Okręgowy Związek Narciarski organizuje po raz pierwszy obóz szkoleniowy na Zaroślaku, kończący się w marcu, w czasie świąt Wielkanocy mistrzostwami okręgowymi w konkurencjach zjazdowych. Na obóz ten zgłosiło się 20 zawodników z 4 lwowskich klubów. Radość była wśród nas ogólna. By to pierwszy obóz zorganizowany przez Okręg. Wspólny wyjazd pociągiem ze Lwowa, aby w Worochcie przesiąść się na wąskotorową kolejkę leśną mającą nas dowieźć do Foreszczenki u stóp Czarnohory. Spotykamy się na Dworcu Głównym uzbrojeni dwiema parami nart zjazdowych, dwoma parami kijków oraz butami i plecakami nie najgorzej wypakowanymi. Obładowani, ale naładowani radością, bo w takim zespole jedziemy po raz pierwszy na czekające nas chyba same przyjemności. Załadowaliśmy sprzętem trzy przedziały i w drogę. Czytaj dalej

Krynica, Muszyna, Żegiestów na dawnej pocztówce

Muzeum Podkarpackie oraz Stowarzyszenie Przyjaciół Almanachu Muszyny zapraszają na wernisaż wystawy „Krynica, Muszyna, Żegiestów na dawnej pocztówce ze zbiorów Almanachu Muszyny”, który odbędzie się w dniu 8 lutego 2012 r. o godzinie 18 w Pałacu Biskupim w Krośnie. Na wystawie prezentowanych jest 500 unikalnych pocztówek z lat 1899–1920, przedstawiających zapomniane i często już nieistniejące obiekty uzdrowiskowe z Krynicy, Muszyny i Żegiestowa, a także sceny z życia społecznego. Prezentowane pocztówki stanowią fragment kolekcji „Almanachu Muszyny”, gromadzonej przez Bożenę i Ryszarda Kruków.

Świat Nikifora

Muzeum Podkarpackie w Krośnie zaprasza na otwarcie wystawy pt. Nikifor-Malarz, Nikifor-Artysta, które odbędzie się 8 lutego o godz.17 w Pałacu Biskupim. Wystawa gromadzi te z prac Nikifora, które najpełniej oddają jego charakterystyczny warsztat i tematykę. Większość przedstawionych na ekspozycji prac pochodzi z okresu powojennego, ze zbiorów kolekcjonerów prywatnych oraz Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, Muzeum Regionalnego w Jaśle i Muzeum w Bochni. Wystawa prezentowana będzie od lutego do kwietnia 2012 r.

Ukazał się 41. tom Płaju

Tom rozpoczynający piątą dziesiątkę Płajów otwiera opracowanie Magdy Michniewskiej poświęcone drewnianym cerkwiom regionu Lapuş w północnej Rumunii — znacznie mniej znanym, a równie cennym jak słynne cerkwie marmaroskie. Odkrywczy charakter ma artykuł Macieja Śliwy, któremu udało się na podstawie starych map, przekazów historycznych, a także współczesnych zdjęć lotniczych nie tylko zrekonstruować wygląd szańca konfederatów barskich w Koniecznej w Beskidzie Niskim, ale nawet zlokalizować jego pozostałości w terenie. Bogusław Tomaszewski inwentaryzuje kolejne zapomniane znaki dawnej bieszczadzkiej granicy polsko-czechosłowackiej, a w innym tekście przedstawia perypetie związane z wytyczaniem granicy polsko-sowieckiej po 1945 r. Jerzy Montusiewicz zaś wyszukuje w gąszczach Gór Marmaroskich żeliwne słupki polsko-rumuńskie, których zostało już tam bardzo mało. Czytaj dalej

Łopienka – kłopoty z kamieniem (Płaj 41)

Z. K.

Prawdopodobnie nikt z odwiedzających ostatnio cerkiew w Łopience nie zdaje sobie sprawy z tego, że przechadzając się po jej wnętrzu, „dotyka” najbardziej kosztownej inwestycji cerkiewnej ostatnich kilkunastu lat. No cóż, przede wszystkim zwykle nie chodzimy ze wzrokiem utkwionym w ziemię i nie analizujemy, po czym stąpamy. A jeżeli nawet, oceniamy to raczej w kategoriach ładne–brzydkie. Któż by podejrzewał, że nie jakaś nadzwyczajna, ale zwykła kamienna posadzka może być bardzo cenna. Niektórzy może zadają sobie pytanie, po co było ją kłaść, przecież była już posadzka betonowa? Inni zastanawiają się, dlaczego jest właśnie taka. Przecież posadzka w tej cerkwi była inna – kolorowa, z Czytaj dalej