Wielokulturowa Tyrawa Wołoska (Płaj 34)

9 maja 2008 | Płaj - artykuły | Na temat:

Ewa Bryła
Sprawozdanie Stowarzyszenia „Dziedzictwo Mniejszości Karpackich” w Zagórzu
Stowarzyszenie „Dziedzictwo Mniejszości Karpackich” powstało wiosną 2005 roku z inicjatywy mieszkańców miejscowości położonych na terenie Gór Słonnych, którzy postanowili ratować dziedzictwo swoich przodków zmuszonych do opuszczenia ojcowizny w wyniku tragicznych wydarzeń akcji „Wisła”. Powstało z potrzeby serca, z potrzeby przewartościowania złych wspomnień. Jego twórcy za cel postawili sobie działalność na rzecz wielokulturowej spuścizny społeczności zamieszkujących tereny Gór Sanocko-Turczańskich, a także Pogórza Przemyskiego oraz Pogórza Bukowskiego.

Czytaj dalej →

Kyrlibaba, wieś bardzo karpacka (Płaj 34)

8 maja 2008 | Płaj - artykuły | Na temat:

Andrzej Wielocha
(fragment)
To niezwykle ciekawa i trochę tajemnicza miejscowość leżąca – można by rzec bez przesady – w samym sercu Wschodnich Karpat. Centrum wsi położone jest na wysokości ok. 950 m n.p.m. w dolinie Złotej Bystrzycy, w miejscu gdzie uchodzą do niej dwa potoki, a właściwie to raczej górskie rzeki – Cibeu (Ţibău) i Kyrlibaba (Cârlibaba). Miejscowość i jej liczne przysiółki leżą na stokach czterech masywów górskich – Gór Rodniańskich, Suchard, Marmaroskich i Obczyny Mestekanisz.  W polskiej literaturze nazwa wsi pisana jest najczęściej przez „i” – Kirlibaba, jednak pisownia przez „y” zdecydowanie lepiej oddaje jej zarówno rumuńską (Cârlibaba), jak i huculską wymowę.

Płaj 34

8 maja 2008 | Płaj - tomy wydane


Płaj 34 wiosna 2007 (216+16 stron)

zawartość tomu
Andrzej Wielocha, Pół wieku w górach, czyli jubileusz „beskidzkich”,
Dariusz Czerniak, Systemy hydroenergetyczne w Karpatach Oltenii (część II),
Andrzej Wielocha, Kyrlibaba – wieś bardzo karpacka,
Bartłomiej Błesznowski, Obszar kontaktów czy konfliktów? Socjologiczne refleksje o historii, teraźniejszości i przyszłości saskich wspólnot w Siedmiogrodzie,
Tomasz Smoliński, Krótki majowy weekend na Padiszu,
Jan Skłodowski, Nieznane groby polskich żołnierzy w Czerniowcach,
Adam Bartosz, Pamięć o polskim generale w Siedmiogrodzie,
Jan Skłodowski, Katolicy obrządku łacińskiego w Rafajłowej,
Ewa Bryła, Wielokulturowa Tyrawa Wołoska. Sprawozdanie Stowarzyszenia
„Dziedzictwo Mniejszości Karpackich” w Zagórzu,
Adam Bartosz, Niemcy galicyjscy w skansenie sądeckim,
Tomasz Kowalik, Tischnerówka,
Zenon Staniszewski, Wabersich nieznany,
Zenon Staniszewski, Karpacka mieszanka filatelistyczna,
Zbigniew Burzyński, Awaria na Polanie Chochołowskiej,
Książki
Miscellanea
Abstracts
Fotografie barwne I-VIII i IX-XVI
Mapa załącznikowa: reedycja arkusza „Kyrlibaba” austro-węgierskiej mapy w skali 1:75000.

Biografia Stanisława Vincenza

1 kwietnia 2008 | Nowości wydawnicze

Nakładem Towarzystwa Naukowego KUL z datą 2006 ukazała się książka zatytułowana Stanisław Vincenz. Pisarz, humanista, orędownik zbliżenia narodów. Biografia autorstwa Mirosławy Ołdakowskiej-Kuflowej. Jest to pierwsza tak obszerna, bo licząca prawie 400 stron biografia ukazująca życie oraz twórczość Stanisława Vincenza i jednocześnie podejmująca całe bogactwo wątków tematycznych związanych z postacią pisarza. Autorka dotarła do wielu do tej pory nieznanych źródeł i dokumentów, dzięki czemu postać autora „Na wysokiej połoninie” nabrała wyrazistości i barwności.
Warto sięgnąć do tej książki – opowieści o pisarzu uniwersalnego dialogu. Szkoda tylko, że w tym budzącym szacunek opracowaniu zabrakło miejsca na bibliografię prac Vincenza i publikacji jemu poświęconych – mielibyśmy wówczas dzieło kompletne.

Pogranicze polsko-słowackie

27 marca 2008 | Nowości wydawnicze

Pogranicze polsko-słowackie. Rocznik Euroregionu Tatry. Wydanie specjalne, Nowy Targ 2007.
Liczący 260 stron tom w całości poświęcony jest prezentacji rezultatów realizacji projektu Spotkanie siedmiu kultur pogranicza polsko-słowackiego „Od Ladislava Mednyánszkeho do Jan Kantego Pawluśkiewicza”.
Zawiera między innymi referaty wygłoszone na międzynarodowej sesji zatytułowanej tak samo jak projekt, która miała miejsce w Nowym targu w dniach 19-20 kwietnia 2007 r.
Wśród artykułów na szczególna uwagę zasługują – studium porównawcze Henryka Rucińskiego o lokacji Nowego Targu, Nowego Sącza, Muszyny i Podolińca oraz referaty Eriki Cintulovej o Niemcach karpackich na Spiszu i Leszka Hońdo o wspólnocie kulturowej Żydów pogranicza polsko-słowackiego, a także Adama Bartosza o krajobrazie karpackim z Cyganami i Anny G. Piotrowskiej o muzyce Romów z Czarnej Góry.

Pół wieku w górach

25 marca 2008 | Nowości wydawnicze

Pół wieku w górach. 1957-2007 czyli dzieje Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich w Warszawie.
Tak zatytułowana książka pod redakcją Andrzeja Wielochy ujrzała światłodzienne pod koniec lutego. Na 320 stronach zawiera ponad czterdzieści rozdziałów, z których ogromna większość w mniejszym lub większym stopniu dotyczy Karpat, a szczególnie Bieszczadów i Beskidu Niskiego.Lektura obowiązkowa dla wszystkich zainteresowanych dziejami studenckiej turystyki górskiej.
Do nabycia na www.skpb.waw.pl

Przekształcenia krajobrazu Bieszczadów Wysokich

20 marca 2008 | Nowości wydawnicze | Na temat:

Jacek Wolski, Przekształcenia krajobrazu wiejskiego Bieszczadów Wysokich w ciągu ostatnich 150 lat, Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 214, 2007, 228 s.
Książka jest pokłosiem pracy doktorskiej oraz 5 lat badań terenowych autora. Ma wprawdzie charakter naukowy, jednakże napisana jest językiem stosunkowo przystępnym. Znajdziemy w niej próbę odpowiedzi na jakże dzisiaj ważne pytania – czy naturalne dążenie przyrody do eliminacji efektów działalności człowieka może doprowadzić do zatarcia wszelkich pozostałości po formowanych przez kilka wieków układach antropogenicznych i jaka jest zdolność krajobrazu do powrotu do stanu sprzed zaburzeń? Praca jest bogato ilustrowana zawiera, bowiem ponad 30 rycin i z górą 30 fotografii, a także dwie mapy załącznikowe.
Więcej szczegółów na:www.igipz.pan.pl/geoekoklimat/abstrakty/monografie/przeksztalcenia_2007.htm

Spotkania karpackie

15 lutego 2008 | Ogólne

Kolejne otwarte spotkanie Towarzystwa Karpackiego odbędzie się w dniu 26 marca, jak zwykle w Muzeum Ziemi (Willa Pniewskiego, Aleja Na Skarpie 27) i jak zwykle o godz. 1800.

Pokażemy na nim przedwojenny film fabularny, melodramat zatytułowany „Przybłęda”,  którego akcja rozgrywa się w huculskiej wsi. Dość banalna fabuła nie stanowi o kapitalnej wręcz wartości dokumentalnej filmu. Bo oto między kolejne sceny, reżyser wmontował krajobrazy Czarnohory, portrety autentycznych mieszkańców, obraz wsi huculskiej, spław drewna, klauzy, czy jarmark w miasteczku. Dzięki temu utrwalono obraz Huculszczyzny takiej jaka istniała jeszcze na początku lat trzydziestych ubiegłego wieku.

Czytaj dalej →

Festiwal Huculski im. S. Vincenza

15 lutego 2008 | Ogólne, Wydarzenia | Na temat:

W dniach 14-17 marca 2008 serdecznie zapraszamy do Krakowa na Festiwal Huculski im. Stanisława Vincenza organizowany przez Fundację Artica. W programie m. in. „Pochód Huculski”, panel dyskusyjny o twórczości Stanisława Vincenza, wystawy oraz koncert Kapeli „Czeremosz” i „Orkiestry św. Mikołaja”.
Szczegóły na www.artica.org.pl.

Dziennik Legionisty 1914 -1915

14 lutego 2008 | Nowości wydawnicze

Nakładem Oficyny Wydawniczej „Mówią Wieki” ukazał się właśnie „Dziennik Legionisty 1914 – 1915” autorstwa Henryka Tomzy, opisujący walki II Brygady Legionów w Karpatach Wschodnich. Bezpośrednia relacja autora to historia widziana oczami prostego żołnierza, który okazał się uważnym i wnikliwym obserwatorem. Przeszedł  on kampanię karpacką z przełomu lat 1914/1915, która odbywała się w warunkach mroźnej i śnieżnej zimy. Książka jest szansą poszerzenia wiedzy o tych wydarzeniach.