Impresje z wędrówek po ukraińskich Bieszczadach (Płaj 26)

26 marca 2006 | Płaj - artykuły | Na temat:

Juliusz Marszałek
(fragment)
Życie  wsi
Trudna sytuacja gospodarcza Ukrainy, duże oddalenie od centrówgospodarczych, a także złe drogi powodują, że nowoczesność z dużymtrudem dociera do niektórych rejonów. W wielu wsiach, szczególniezlokalizowanych pod głównym grzbietem karpackim, proces zmian jestwyjątkowo powolny. Pozostało tu jeszcze wiele tradycyjnych zabudowańbojkowskich. Niektóre z nich są już opuszczone, część jestwykorzystywana jedynie dla celów gospodarczych, ale w pozostałych żyjąjeszcze ludzie zgodnie z tradycją sięgającą okresu międzywojennego.Najwięcej tradycyjnych bojkowskich gospodarstw można spotkać we wsiachzlokalizowanych u stóp pasma Pikuja, tj. głównie w Libuchorze i Hnyłej(obecnie: Karpatskoje) – szczególnie w pierwszej z wymienionych wsi -oraz na drugim końcu Bieszczad – w Wyżnej Rożance. Czytaj dalej →

Płaj 28

26 marca 2006 | Płaj - tomy wydane

Płaj 28 wiosna 2004 (216+24 str.)

zawartość tomu

Andrzej Wielocha, O nazwie „Karpaty”,
Zofia Szanter, Z badań nad sztuką cerkiewną Beskidu Niskiego i Sądeckiego w XVIII wieku,
Stefan Dudra, Życie religijne Łemków wyznania prawosławnego na ziemiach zachodniej Polski,
Adam Bartosz, Bobowska synagoga rediviva,
Elegia na śmierć bobowskiego cadyka,
Adam Bartosz, Walenty Gil – żywot cygańskiego kowala,
Wincenty Pol, Wołoscy Cyganie,
Mirosław Barański, Z Zamków Orawskich do Żywca,
Adam Bartosz, Węgierscy Lendziele,
Jolanta Flach, Huculskie impresje,
Stanisław Figiel, Problem mniejszości narodowych w rumuńskim Siedmiogrodzie w latach 1919-1945,
Joanna Dzięciołowska, Rowasz – pismo karpackich Szeklerów,
Joanna Dzięciołowska, Kopjafá – słupowe nagrobki szeklerskie,
Anna Łojasiewicz, Andrzej Wielocha, Góry Rareu-Dżumaleu,
Szymon Modrzejewski, Sprawozdanie z prac Nieformalnej Grupy Kamieniarzy „Magurycz” w roku 2003, Książki
Miscellanea
Abstracts

 

Płaj 27

26 marca 2006 | Płaj - tomy wydane

Płaj 27 jesień 2003 (216+8 str.)

zawartość tomu

Tadeusz A. Olszański, Refleksje o Łemkowszczyźnie, a raczej o Łemkach
Magdalena Lewandowska, Administracja Apostolska Łemkowszczyzny
Helena Duć-Fajfer, Aleksander Duchnowycz. Krótki życiorys
Helena Duć-Fajfer, Aleksander Duchnowycz a uniwersum symboliczne Łemków
Jolanta Flach, Ostatni, co tak maź woził
Helena Duć-Fajfer, Z historii Ruskiej Bursy w Gorlicach
Roman Frodyma, Zardzewiała śmierć
Jacek Borek, Wisłoka od źródeł do Nowego Żmigrodu
Mirosław Barański, Obrazki z Herczawy
Andrzej Wielocha, Cibo – góry, których nie ma
Piotr Skrzypiec, Czeskie osadnictwo w górach Almasz i Locvei
Jolanta Flach, Na Bukowinie czas się zatrzymał
Powrót şteazy
Z.K., Znowu o Łopience
Adam Kulewski, Epitafium
Książki
Miscellanea
Abstracts

Płaj 26

26 marca 2006 | Płaj - tomy wydane

Plaj nr 26
Płaj 26 wiosna 2003 (224+16 str.)

zawartość tomu

Juliusz Marszałek, Impresje z wędrówek po ukraińskich Bieszczadach
Zdzisław Srok, Słodkie demony Libuchory
Mirosław Barański, Girowa, Girowa, stare dziéwki chowa!
Stanisław Janocha, Ostatni zajazd pod Tatrami, czyli spór o dolinę Rybiego Potoku
Edward Marszałek, Łemko w lesie
Roman Fradyma, Po drugiej stronie Karpat. I wojna światowa na terenie północnej Słowacji (1914-1915)
Ihor Czechowskij, Naród, którym żył przed Noem. Ormianie w Czerniowcach
Ewa Kocój, Mityczne dzieje Stefana Wielkiego w kontekście wierzeń potocznych i ikonografii malowanych cerkwi na Bukowinie
Constantin Geambaşu, Język rumuński – powstanie i rozwój
Rafał Linkowski, Krzysztof Żuczkowski, Grzbietem Gór Bystrzyckich. Sprawozdanie z przejścia w dniach 24-30 sierpnia 2002 r.
Tadeusz A. Olszański, Trzydzieści lat Chaty Socjologa
Szymon Modrzejewski, Sprawozdanie z prac Nieformalnej Grupy Kamieniarzy „Magurycz” w 2002 roku
Szymon Modrzejewski, Zbiór dokumentów z cerkwi w Wisłoku Wielkim
Marek Jędra, Akcja „Carpatica” – wpisani w krajobraz. Badania migracji ptaków w Beskidzie Niskim
Książki
Miscellanea
Fotografie barwne I-XVI

Bibliografia tomów 1 – 25

26 marca 2006 | Płaj - tomy wydane

Bibliografia tomów 1 - 25

Bibliografia tomów 1 - 25 Bibliografia tomów 1 – 25 w formacie *.pdf

Mapa Huculszczyzny (Płaj 25)

26 marca 2006 | Płaj - artykuły | Na temat:

Andrzej Wielocha

(końcowy fragment artykułu z 25 tomu Płaju)
(…) Bo co to właściwie jest Huculszczyzna? Najprostsza odpowiedzi na powyższe pytanie będzie brzmiała: kraina Hucułów, ziemia zamieszkiwana przez Hucułów. Jeżeli tak, to jej granic nie da się tak łatwo odszukać w terenie. Nie będą bowiem ich wyznaczać żadne słupy graniczne i płoty, ani nawet rzeki, czy góry, tylko ludzie, a dokładnie cały zespół cech, wyróżniających pewną grupę mieszkańców Karpat Wschodnich, których ze względu na te cechy nazywamy Hucułami. Na ów zespół cech składać się mogą cechy antropologiczne, elementy języka, ubiór, zwyczaje, wierzenia, rodzaj uprawianej gospodarki, stosunek do sąsiadów, styl budownictwa itd. Oczywiście niektóre z tych cech jak np. typ gospodarki mogą wywierać na otoczenie przyrodnicze na tyle znaczący wpływ i trwale je przekształcać, że zmiany te będą dostrzegalne także w terenie. Będą to zawsze jednak tylko cechy wtórne, pierwotne tkwią bowiem jedynie w ludziach i tak naprawdę bez dogłębnego poznania kulturowego inwentarza opisywanej grupy nie da się określić jej zasięgu. To też nie ulega wszak wątpliwości, że żeby sporządzić taką mapę trzeba w miarę dobrze poznać kulturowy inwentarz opisywanej grupy, co nie zawsze, szczególnie u pierwszych badaczy miało miejsce.

Czytaj dalej →

Płaj 25 – Abstracts

26 marca 2006 | Ogólne

ADISCOVERING OF THE HUCUŁ REGION (introduction)
Andrzej Wielocha: A MAP OF THE HUTZUL REGION
The critical review of the attempts to define the borders of the Hutzul Region from 19th cent. until present day.
Wiktoria Blacharska: THE OUTPUT OF THE POLISH ETNOGRAPHERS IN THE HUTZUL REGION
A review of the most important Polish studies of the Hutzul folk culture from the beginnings of the 19th cent. until recent times.
Roman Czmełyk: THE ETNOGRAPHIC EXPLORATION OF THE HUTZUL REGION AFTER THE WORLD WAR II A review   of the contemporary studies on the Hutzul subjects by the Ukrainian authors. Translated from Ukrainian. Czytaj dalej →

Płaj 25

26 marca 2006 | Płaj - tomy wydane

tom 25
Płaj 25 jesień 2002 (232+16 str.)

zawartość tomu

Andrzej Wielocha, Mapa Huculszczyzny.
Wiktoria Blacharska, Dorobek polskich etnografów i muzealników w poznawaniu Huculszczyzny.
Roman Czmełyk, Badania etnograficzne na Huculszczyźnie po II wojnie światowej.
Renata Makarska, Huculszczyzna w literaturze austriackiej.
Olga Ciwkacz, Obraz Huculszczyzny w epistolografii Stanisława Vincenza
Grzegorz Niewiadomy, Opryszki, lirnicy i mołodycie. O huculskich inspiracjach w malarstwie polskim.
Iwan Hreczko, Niszczenie lokalnej kultury na Huculszczyźnie pod władzą sowiecką.
Katarzyna Tur-Marciszuk, Od tradycji do współczesności. Działalność szkoły rzemiosł artystycznych w Kosowie.
Urszula Janicka-Krzywda, Mit opryszka w folklorze słownym Huculszczyzny.
Ihor Czechowskij, Praktyki magiczne u Hucułów.
Andrzej Ruszczak, Oddział Czarnohorski PTT.
Kazimierz Ciechanowicz, Major Henryk Gąsiorowski – badacz Huculszczyzny.
Anna Mielczewska, Kolekcja huculska Muzeum w Grudziądzu.
Edward Marszałek, Hucuły – konie z Karpat wschodnich.
Stanisław Flakiewicz, Turysta w Polsce. Bibliografia Hculszczyzny i Karpat Wschodnich.
Michał Kukuła, Michał Zieliński, Via carpathia 2002. Przejście łuku Karpat.
Książki
Abstracts
Fotografie
Mapa Huculszczyzny na wklejce

Płaj 24 – Abstracts

26 marca 2006 | Ogólne

Stanisław Figiel: ON THE SOUTH-WESTERN EDGE OF THE CARPATHIANS
A report of the Carpathian Society’s excursion to Banat, Oltenia and western Muntenia regions of Romania.

Piotr Skrzypiec, Maciej Żemojtel: PINK-AND-YELLOW MOUNTAINS. MUNTII GODEANU — THE MATERIALS FOR MONOGRAPHYAn extensive geographical ant tourist description of the one of the less-known mountain ranges of the Southern Carpathians.

Natalia Figiel: AN IMPORTANCE OF THE CATHOLIC CHURCH FOR THE ENDURING OF THE POLISH ETHNIC TRADITIONS IN THE ROMANIAN PART OF BUCOVINA
A brief history of the deyelopment of the Roman Catholic Church parochies in the Bucovina yillages, inhabited by Poles. Czytaj dalej →

Płaj 24

26 marca 2006 | Płaj - tomy wydane

tom 24
Plaj 24 wiosna 2002 (216+16 stron)

zawartość tomu

Piotr Figiel, Na południowo-zachodnich krańcach Karpat
Piotr Skrzypiec, M. Żemojtel, W różowo-zielonych górach. Munţii Godeanu — szkic do monografii masywu
Natalia Figiel, Znaczenie Kościoła katolickiego dla zachowania polskich tradycji na rumuńskiej Bukowinie
Tadeusz Stapiński – konsul Rzeczypospolitej Polskiej w Klużu
Feliks Rosca, Czy Porumbescu to Gołębiowski?
Radosław Siekierzyński, Kolejka do przeszłości
Jerzy Montusiewicz, Klucz do uprawiania turystyki górskiej w Rumunii
Dariusz Czerniak, Wąwozy Gór Banackich i Zachodniorumuńskich
Edward Marszałek, Kamieniarze w Czarnorzekach
Roman Frodyma, „Futerały Hitlera”
Jerzy M. Roszkowski, Droga życiowa Jánosa Tomcsányiego na tle ówczesnych postaw inteligencji spisko-orawskiej
Mychaiło Rewakowycz, Rozmaitości o niedźwiedziach
Książki
Miscellanea
Abstracts
Fotografie