Pieskie losy (Płaj 14)

25 marca 2006 | Płaj - artykuły | Na temat:

Michał Źrołka

Był początek 1947 roku. Po ciężkiej zimie wszyscy przygotowywali się do prac gospodarskich, jak każdej wiosny na Łemkowszczyźnie. W mojej wsi Wierchomli, która liczyła ponad tysiąc dusz, zapanowało prawdziwe podniecenie. Wieś, nękana różnego rodzaju kontyngentami i podatkami w czasie okupacji, teraz uznała, że powiał wiatr prawdziwej wolności dla naszego skromnego, pracowitego narodu. Tym bardziej, że i pola było więcej z powodu wyjazdu ponad połowy ludzi do Związku Radzieckiego. Wszystko wskazywało na to, że najbliższe lata przyniosą prawdziwy dobrobyt tym, którzy sercem i duszą przywiązani byli do swojej ojcowizny, czemu dali wyraz, rezygnując z wyjazdu do krainy „mlekiem i miodem płynącej”, jak głosiła oficjalna propaganda.

Czytaj dalej →

Płaj – co to właściwie znaczy (Płaj 14)

25 marca 2006 | Płaj - artykuły

Andrzej Wielocha
(fragment)

[przypisy pominięto]

Właściwie to już od pierwszego zeszytu „Płaju”, czyli od ponad dziesięciu lat, noszę się z pomysłem napisania większego tekstu na temat słowa płaj i jego znaczeń. Pierwszą, trochę może intuicyjną próbę zawarłem w motcie, które od pierwszego zeszytu pojawia się na naszych stronach tytułowych. Wtedy wy­dawało mi się, że o znaczeniu tego słowa dużo więcej powiedzieć się nie da, i myślałem raczej o pokazaniu konkretnych przykładów jego występowania na terenie Karpat oraz tego, jak termin ten funkcjonował w piśmiennictwie. Jed­nak w miarę poszukiwań moje zdumienie wielością jego znaczeń, powszech­nością występowania, a zarazem fascynacja otaczającą go tajemniczością, rosły lawinowo. Dzisiaj moja wiedza na ten temat jest znacznie większa niż dziesięć lat temu, choć z pewnością nadal mocno niekompletna. Ponieważ jednak tekst ten nie ma ambicji naukowych, mam nadzieję, że czytelnicy wybaczą mi jego braki, składając je na karb mojej niecierpliwości. Czytaj dalej →

Płaj 14

25 marca 2006 | Płaj - tomy wydane

tom 14Płaj 14 wiosna 1997 (stron 208)
zawartość tomu:

Andrzej Wielocha, Płaj
Jurij Nesteruk, Ihor Rożko, Przeszłość, teraźniejszość i perspektywy turystyki w Czarnohorze,
Jurij Nesteruk, Placówki naukowo-badawcze w Czarnohorze,
Tomasz Kowalik, Powrót obserwatorium?
Jurij Nesteruk, Czy zostanie odbudowane obserwatorium na Popie Iwanie?
Ukraińsko-polskie patrzenie w niebo, wywiad z prof. Januszem Śledzińskim
Tadeusz A. Olszański, Pół wieku po akcji „Wisła”
Mikołaj Gablo, W Jaworznie,
Michał Źrołka, Pieskie losy,
Hubert Ossadnik, Cerkiew w Płonnej,
Jarosław T. Leszczyński, Grywałd Szkic krajoznawczy
Robert Kubit, Troja Karpat Polskich
Bogumił Karpiński, Przemysł naftowy w rejonie Gorlic,
Wojciech Grochala, Prawdziwa historia Włada Palownika zwanego Drakulą,
Wojciech Grochala, Warownia Poienari,
Lidia Gangolea, Szeklerzy
George Coşbuc, Muntele Rătezat,
Książki
Miscellanea
Abstracts

Płaj 13

25 marca 2006 | Płaj - tomy wydane

tom 13Płaj 13 jesień 1996 (stron 196)

zawartość tomu:

Roman Reinfuss, Z przeszłości i teraźniejszości regionu pienińskiego,
Jarosław T. Leszczyński, Sanktuarium Rusinów Spiskich,
Stanisław Vincenz, Resztki archaicznej kultury u Hucułów,
Jerzy Macek, Okole,
Wanda Czubernatowa, Wiersze,
Adam Bartosz, Bobowski cadyk i jego chasydzi,
Feliks Roşca, Ballada Mioriţa,
Aleksandra Sulikowska, Rumuńskie ikony na szkle,
Bartosz Gomółka, Krzyże przydrożne północnej Transylwanii,
Tadeusz M. Trajdos, Doposażenie fary w Drohobyczu,
Tadeusz M. Trajdos, Ołtarze fary drohobyckiej,
Andrzej i Bogumił Karpińscy, Wydobycie ropy naftowej w rejonie Gorlic,
Kazimierz Ciechanowicz, Henryk Gąsiorowski. Szkic biograficzny,
Iwan Sofroniw, Poza granicami czasu. Wetlina latem 1934 roku
Książki
Miscellanea
Abstracts

Płaj 12

25 marca 2006 | Płaj - tomy wydane

tom 12Płaj 12 wiosna 1996 (stron 224)

zawartość tomu:

Tadeusz M. Trajdos, Zakarpacie. Materiały do opisu,
Wasyl Słobodian, Skały Skolszczyzny,
Zygmunt Nasalski, Legiony Polskie w dolinie Złotej Bystrzycy
Andrzej Konstankiewicz, Uzbrojenie II Brygady Legionów w okresie karpackim,
Jacek Borek, Tadeusz Z. Dworak, Leszek Rymarowicz, Monitoring techniczny lasów w Bieszczadach,
Bartosz Gomółka, Krzyże, kapliczki i figury przydrożne górnej części doliny Białej,
Rafał Długaszek, Katastrofa lotnicza w Banicy,
Tadeusz M. Trajdos, Inskrypcje z kościoła w Orawce,
Alojzy Szupina, Z dziejów schronisk Beskidu Śląskiego,
Stanisław Figiel, W krainie Sasów siedmiogrodzkich,
Festiwale folklorystyczne w Rumunii,
Iwan Neczuj-Łewyćkyj, W Karpatach,
Tadeusz Petrowicz, Wszystko zaczęło się w Czarnohorze,
Zofia Tyska, Wycieczka narciarska na Pop Iwana,
Paweł Luboński, Jak nie byłem na Farcăulu,
Książki
Miscellanea
Abstracts
Jako załącznik „Mapa Rusi Zakarpackiej” (1:300000)

Płaj 11

25 marca 2006 | Płaj - tomy wydane

tom 11Płaj 11 jesień 1995 (stron 192)

zawartość tomu:

Michał Źrołka, Ja Łemko,
Michał Parczewski, Wczesnośredniowieczna, karpacka rubież plemienna,
Peter Kónya, Krótka historia Żydów Preszowa
Tadeusz M. Trajdos, Bardiowski malarz w Leluchowie i Andrzejówce,
Wojciech Krukar, Prace nazewnicze w Beskidzie Niskim i Bieszczadach,
Piotr Szucki, Wybrane rośliny naczyniowe Karpat,
Stanisław Orłowski, Twórca lirycznych obrazów bieszczadzkich połonin,
Piotr Janko, Brhlovce – domostwa wykute w skale,
Karol Gregor, Dolina Lipowiecka
Jerzy Montusiewicz, W Górach Apuseni
Wojciech Grochala, Wąwozy wapienne okolic Podu Dîmboiţei,
Wojciech Grochala, W masywie Buila
Tadeusz A. Olszański, Rzeszowskie mapy
Piotr Malec, Ręce mi opadają
Recenzje
Miscellanea
Abstracts
Mapy (reedycja map WIG): Porohy (1:100000), Rachów (1:100000)

Płaj 10 – Abstracts

25 marca 2006 | Ogólne
Tadeusz Andrzej Olszanski, EPIFAN DROWNIAK (NIKIFOR MATEJKO)
A brief biography of the outstanding Lemko painter born in Krynica. 

Tadeusz Andrzej Olszanski, ABOUT NIKIFOR
An essay on the life and painting of Epifan (Nikifor) Drowniak, concentrated mostly on the controversional problems of his biography, as well as of reception of his work.

Stepan Kuzmyn, THE BOIKO BRIGADE (“LUTOWISKA” GROUP)
The memoires of Ukrainian military activist, concentrated on the formation and ac­tivities of the Ukrainian army during the Polish-Ukrainian war 1918/19 in Bieszczady region. Translated from Ukrainian. Czytaj dalej →

Rezerwat limbowy na Jajku Perehińskim w Gorganach (Płaj 10)

25 marca 2006 | Płaj - artykuły | Na temat: ,

Leszek Rymarowicz

(fragment)

Oli poświęcam

Jedną z niewątpliwych atrakcji spustoszonych przez sowiecką gospodarkę la­sów gorgańskich są licznie, pomimo zawieruch dziejowych, występujące tu okazy limby. W kilku miejscach limba przetrwała w niemal zwartych drze­wostanach – i tu istnieją (przynajmniej na mapach) rezerwaty przyrody.

Najstarszy z tych rezerwatów, usytuowany na Jajku Perehińskim nieopo­dal Osmołody, ma bogatą, a zupełnie nieznaną historię. Stworzył go osobiście greckokatolicki metropolita Andrzej Szeptycki. Był to pierwszy „ukraiński” rezerwat na ziemiach Rzeczypospolitej, a jednocześnie przykład współdziała­nia Polaków i Ukraińców w tak wielkim dziele jak ochrona piękna wspólnej karpackiej Ojczyzny. Czytaj dalej →

Płaj 10

25 marca 2006 | Płaj - tomy wydane

tom 10Płaj 10 wiosna 1995 (stron 176+8)

zawartość tomu:

Tadeusz A. Olszański, O Nikiforze,
Stepan Kuźmyn, Brygada Bojkowska,
Zofia Horodyńska, Dziennik „Stokłosy”,
Grzegorz Motyka, Partyzantka w Bieszczadach, Jurij Nesteruk, Czarnohora w literaturze przyrodniczej XIX i początku XX w.,
Leszek Rymarowicz, Rezerwat limbowy na Jajku Perehińskim,
Jurij i Nnatalija Nesteruk, Organizacja ochrony przyrody w Karpatach Ukraińskich,
Tadeusz Petrowicz, Żbiki w Beskidzie Sądeckim,
Tomasz Kowalik, Wiatr pracuje w Rytrze,
Tadeusz M. Trajdos, Dwie katedry w Użhorodzie,
Zygmunt Malinowski, Z problematyki kodyfikacji cerkwi łemkowskich,
Andrzej. Karpiński, Powstanie i rozwój kościołów wyznania ewangelicznego na Łemkowszczyźnie,
Aleksander Nużny, Maniawa,
Aleksander Nużny, Wycieczka do Muzeum Spławu,
Recenzje
Miscellanea
Spis treści Płaju, tomy 1-9
Abstracts

Płaj 9

25 marca 2006 | Płaj - tomy wydane

tom 9Płaj 9. jesień 1994 (stron 184)

zawartość tomu:

Od redakcji,

Olena Duć-Fajfer, Łemkowie w Polsce. Proces rozwoju świadomości etnicznej.
Na tułaczce. Dziennik o. J. Bohatiuka
Michał Bartkowski, Zagadnienie łemkowskie na terenie obwodu szkolnego sanockiego.
Tadeusz A. Olszański, Święty Maksym Sandowycz.
Tadeusz M. Trajdos, Germanizmy w gwarze spiskiej.
Wojciech Krukar, Połonina Wetlińska. Materiały do monografii.
Leszek Rymarowicz, Z historii ukraińskiego krajoznawstwa.
Tadeusz M. Trajdos, Rzymskokatolickie parafie miejskie w dawnych komitatach Bereg, Ung i Ugocsa.
Leszek Rymarowicz, Nieznana cerkiew w Osmołodzie.
Tadeusz A. Olszański, Wiersze.
Andrzej Ruszczak, Aleksandr Nużny, Nad Perkałabem i Czeremoszami.
Stanisław Figiel, W sercu Siedmiogrodu.
Piotr Szucki, Na nartach w Górach Rodniańskich.
Piotr Szucki, Kalendarium początków turystyki w Siedmiogrodzie.
Miscellanea
Literatura mało znana
Abstracts
Do tomu załączono „Mapę nazewniczą Połoniny Wetlińskiej”