Zapraszamy na trzecie w 2024 r. Spotkania Karpackie online, które odbędą się 28 marca jak zwykle o godzinie 19. Naszym gościem będzie Maria Kościelniak-Woźniak, która przedstawi prelekcję pt. „Od Tetmajera do Goorala. Intermedialne losy pieśni Hej, Krywaniu. Zapoznamy się z karpackim tematem stanowiącym już od ponad 100 lat jeden z ważnych elementów naszej kultury, a także popkultury. Nie tylko zresztą naszej… Krywań jest jeszcze ważniejszy dla tożsamości narodowej Słowaków. Dla nich jest wręcz „górą narodową”. Jest obecny w hymnie Słowacji, a także na monetach o nominale 1, 2 i 5 eurocentów.
W 1903 r. ukazał się pierwszy tom opowiadań tatrzańskich Kazimierza Przerwy Tetmajera zatytułowany Na skalnem Podhalu. Wtedy też rozpoczął się intertekstowy i międzymedialny żywot pieśni Hej, Krywaniu – do dziś jednej z najczęściej wykonywanych przez kapele góralskie. Śpiewka Hej, Krywaniu jest w oryginale wyrazem żalu za utraconym „kochaniem”. Śpiewająca pieśń Marta Uherczykówna „serce swoje młode i gibkie, i pachnące żywicą ciało ofiarowała Jaśkowi na miękkich mchach w podkrywańskim lesie, po czym została przezeń porzucona. Utwór szybko został włączony do repertuaru ludowego i obecnie funkcjonuje jako pieśń góralska. Taki rodowód pozwolił na silne przekształcenia Krywania i rozmnożenia jego znaczeń, a nawet całkowitego oderwania od oryginalnego kontekstu. Popularność Krywania jako pieśni ludowej sprawiła, że na początku lat 70. zespół Skaldowie wydał płytę Krywań, Krywań, która do dziś jest uznawana za jedno z najważniejszych i najlepszych ich dokonań. Pieśń została także wykorzystana w filmie Władysława Pasikowskiego Operacja Samum (1999). Zanurzenie góralskiej śpiewki w wojennym kontekście bliskowschodnim nadaje jej charakter patriotyczny o wymiarze ponadregionalnym. O Krywaniu we współczesnej polskiej popkulturze przypomina m.in. Gooral, czyli Mateusz Górny, zajmujący się łączeniem nowoczesnej muzyki elektronicznej z utworami góralskimi. Krywań pojawił się w jego twórczości aż trzy razy. Popularność przyniosła mu wersja wykonywana we współpracy z Zespołem Pieśni i Tańca „Mazowsze”, która szczególnym echem odbiła się po koncercie podczas festiwalu Przystanek Woodstock w roku 2013. W wystąpieniu naszej gościni, na tle materiału faktograficznego, przeprowadzona zostanie analiza zmian w funkcjonowaniu utworu Hej, Krywaniu i ich związków z trendami w popkulturze. Prześledzone zostaną także przesunięcia międzymedialne – od wiersza, przez pieśń w różnych interpretacjach, po wykorzystanie w filmie, performansie i teledysku artystycznym. Czytaj dalej →
